Skatecultuur omarmd na Olympische Spelen en dat zie je terug in de stad
Voor de Olympische Spelen in 2021 was er vanuit de skateboardwereld enthousiasme over de deelname van skaters, maar ook veel weerstand. Onderzoeker Sander Hölsgens ziet dat die discussie niet meer speelt en dat de Spelen positieve effecten hebben op skateboarders en steden.
De vrijgevochten skateboardwereld stond op zijn kop vanaf de allereerste geruchten dat het een Olympische sport zou worden. Sommigen vonden deelname fantastisch, want er zou meer geld komen voor skateboarden en er zouden meer kansen komen voor niet-traditionele skaters, zoals vrouwen en mensen van kleur.
Anderen leek die Olympische status verschrikkelijk. Zij vinden skaten geen sport, maar een levensstijl. En als skater ben je onderdeel van een internationale gemeenschap is het idee. Skaten voor je eigen land, gaat in tegen die mentaliteit. Daarbij komt ook dat er door de beoordeling op de Olympische Spelen een hiërarchie ontstaat in de trucs, terwijl op straat skaters vooral de trucs doen die ze zelf interessant vinden. Het gaat daar om creativiteit.
‘Iedereen ziet dat het skateboarden waar ze zo van houden er nog steeds is.'
Voor Sander Hölsgens is skateboarden een levensstijl. Hij heeft van zijn hobby zijn werk gemaakt en als antropoloog doet hij onderzoek vanuit de skategemeenschap naar de skateboardcultuur. De discussies over de Olympische Spelen zijn er niet meer na 2021 merkt hij. ‘Iedereen ziet dat het skateboarden waar ze zo van houden er nog steeds is. Als jij alleen op straat wilt skaten, kan dat. Je hebt er helemaal geen last van als iemand naar de Olympische Spelen wil gaan. Iedereen realiseert zich volgens mij nu dat het naast elkaar kan bestaan. Dus die spanning is weg en dat is fijn.’
Gezien als lastpakken
De verwachtingen dat de Olympische Spelen meer kansen zouden creëren voor niet-traditionele skaters is uitgekomen. ‘Zij kunnen nu ook een professionele skateboardcarrière hebben’, zegt Hölsgens. ‘Daarnaast wordt skateboarden niet langer gedomineerd door de VS en Europa.’
Er is nog iets wat Hölsgens opvalt: gemeenten staan nu veel meer open voor samenwerkingen met skaters. ‘Voorheen werden zij vooral gezien als hangjeugd en lastpakken die uit het centrum moesten worden verbannen.’ Met vijandige architectuur worden ze op allerlei plekken geweerd. Denk aan bankjes met veel armleuningen en bultjes op trapleuningen en stoepranden waardoor je er niet op kunt glijden.
Skaters laten zien dat de openbare ruimte meer te bieden heeft dan winkelcentra, museumpleinen en ander betaald vermaak.
Veiligere plekken
Na de Olympische Spelen is meer discussie ontstaan over hoe we de openbare ruimte willen gebruiken. Skaters laten zien dat de openbare ruimte meer te bieden heeft dan winkelcentra, museumpleinen en ander betaald vermaak. Ze laten zien dat je een stad ook anders in kan richten en ervaren: creatiever, authentieker en rechtvaardiger.
Met rechtvaardiger wordt bedoeld dat er een veiligere ruimte komt voor vrouwen, mensen met een migratieachtergrond en queer personen. Hölsgens: ‘De skaters die geneigd zijn om zich te organiseren en met gemeenten te praten zijn juist de skaters die zich bijvoorbeeld minder veilig voelen in bepaalde delen van een stad.’
Meer aandacht voor straatcultuur
Bij stadsvernieuwing wordt nu volgens Hölsgens vaker de straatcultuur meegenomen. Er wordt meer gekeken naar ongeorganiseerde sporten zoals skateboarden, BMX en hardlopen. Wereldwijd ontstaan meer skatevriendelijke steden. Het Zweedse Malmö en Franse Bordeaux zijn daar goede voorbeelden van. Er is goed nagedacht over het gebruik van de openbare ruimte. ‘Een skatevriendelijke stad is niet een stad met 27 skateparken. Het is een stad waarin het mogelijk is om op een plein om 11 uur een dansles te organiseren, om 13 uur te sporten en waar om 15 uur een aantal skaters komt.’
Hölsgens is blij met het effect van de Olympische Spelen. ‘Het onderzoek dat ik al een tijd doe naar de skateboardcultuur heeft meer legitimiteit gekregen. Het wordt serieuzer genomen. Skateboarden is een van de weinige vormen van ongeorganiseerde creativiteit in de openbare ruimte. Bij alles wordt zo bepaald wat je wel en niet mag doen in de openbare ruimte en skaters gaan daar dwars doorheen.’
Tekst: Dagmar Aarts
Foto: Unsplash