Voormalig WD natuurkunde blijft actief. ‘Dankzij deze rol blijf ik deel uitmaken van de toekomst.’
Hij was jarenlang actief in verschillende managementfuncties bij het LION en ook na zijn pensioen is hij nog zeer betrokken. Hoogleraar Jan Aarts leidt de Leidse hub van het groeifonds Quantum Delta NL en is nu tijdelijk verantwoordelijk voor de landelijke onderwijsactiviteiten. Zo bouwt hij mee aan het quantumecosysteem binnen én buiten de universiteit.
Samen met collega's doen wat goed is voor het Leids Instituut voor Onderzoek in de Natuurkunde (LION), daar krijgt Aarts energie van. De voormalig wetenschappelijk directeur zet zich na al die jaren nog steeds enthousiast in voor het instituut. ‘In mijn jaren als directeur was het groeifonds voor quantum (zie kader) het meest onverwachte wat op mijn pad kwam. Ik zag het meteen als een kans die we aan moesten grijpen. Zo zie ik het nu nog steeds.’
Quantum is booming
Als razendsnel opkomende technologie kreeg quantum in de eerste ronde van het Nationaal Groeifondsprogramma een impuls van 615 miljoen euro tot 2027. Sindsdien zijn er vijf hubs opgericht die onderzoek, onderwijs en bedrijfsleven stimuleren. Delft, Eindhoven, Leiden, Twente en Amsterdam vormen zo samen de kern van Quantum Delta NL (QDNL). Dit ecosysteem heeft als doel om positieve, maatschappelijke en economische impact te creëren. En hoewel Nederland een klein land is, speelt het dankzij QDNL internationaal mee op gebied van quantumtechnologie.
De hele maatschappij meenemen
Het groeifondsprogramma is op de helft en dus denkt het team na over waar ze naartoe willen de komende jaren, vertelt Aarts. ‘Juist nu is een agenda belangrijk. Ik wil in de onderwijslijn zorgen voor meer samenhang tussen de verschillende initiatieven in Nederland. Zoals de proefjes voor scholieren of de samenwerking tussen mbo, hbo en wo. Die komen al samen in Talent & Learning Centres waar ook de Leidse instrumentmakers School een rol in speelt. Daarnaast moeten we een bredere doelgroep betrekken, zoals gemeentes en bedrijven.’ Ten slotte zoekt Aarts financiering om al deze activiteiten voort te kunnen zetten wanneer QDNL op zijn einde loopt.
Daarvoor heeft hij tot het einde van het jaar, dan zal er iemand zijn om het stokje aan over te dragen. ‘Dat is kort, maar toch denk ik dat ik wat kan bereiken in die tijd. We gaan samen met alle hubs bestaande trainingen verder ontwikkelen voor nieuwe doelgroepen. Het is belangrijk om de hele maatschappij mee te nemen in de ontwikkeling van quantum, in isolatie werken gaat niet.’
‘Dit is hoe ik het beste bij kan dragen.’
Als wetenschappelijk directeur maakte hij stappen in de genderbalans van het LION: sinds het sectorplan in 2018 werd de helft van alle onderzoeksvacatures gevuld door een vrouw. Ook bracht hij meer samenhang aan in de onderzoeksthema’s van het instituut. Resultaten waar hij trots op is. Nu zet hij zich vooral in voor verbinding. Tussen Leiden en QDNL, in het bijzonder op het gebied van onderwijs en outreach. Maar bijvoorbeeld ook door een plek te zoeken voor Leidse wetenschap binnen Una Europa. ‘Die dingen gaan niet vanzelf’, vertelt hij. ‘Iedereen heeft het druk met de waan van de dag, terwijl het bouwen van netwerken een langere adem vergt.’
‘Al met al, mijn pensioen en het overdragen van de directeursrol gaven me het gevoel dat ik geen deel meer uitmaak van de toekomst. Dankzij deze rollen doe ik dat gelukkig nog wel.’ Lachend voegt hij toe: ‘Al is het nog steeds hard werken - zonder gevoel van urgentie gebeurt er nu eenmaal niet veel. Maar ik heb tijd en het is een zinvolle bijdrage aan het instituut. Daar beleef ik nog steeds plezier aan.’