Bestuurskunde viert lustrum, hoogleraren blikken terug: ‘40 jaar jong!’

Gepubliceerd op 25 september 2024

Bestuurskunde bestaat 40 jaar en dat moet gevierd worden. Voordat het zover is, blikken vier gezichten van het Instituut Bestuurskunde terug op de afgelopen jaren en dat betekent in één geval zelfs de afgelopen 25 jaar. Aan het woord: Bernard Steunenberg, Caelesta Braun, Kutsal Yesilkagit en Bram Klievink.

Bernard Steunenberg: 'Prachtige opleiding die bijdraagt aan goed en eerlijk bestuur'

'Het begon allemaal in de jaren 80, een tijd van bezuinigingen en ombuigingen – niet heel anders dan nu. Destijds was het idee om er een opleiding van drie universiteiten van te maken: Erasmus Universiteit Rotterdam, Technische Universiteit Delft en Universiteit Leiden; de huidige LDE. Dankzij extra stimuleringsgelden van het ministerie leverde dat onze gemeenschappelijke opleiding samen met Rotterdam op met daarnaast een ‘schets van een bestuurskunde afstudeerrichting’ aan Delft.

De start van onze opleiding in september 1984 was opmerkelijk snel, zeker naar huidige maatstaven. Bestuurskunde een nieuwe opleiding binnen de Faculteit Sociale Wetenschappen, hoewel het personeel destijds nog bij de Faculteit Rechtsgeleerdheid hoorde. Dit leidde tot de eerste grote verhuizing van onze vakgroep.

De gemeenschappelijke opleiding groeide razendsnel. Rond 1990 waren we de grootste bestuurskunde-opleiding van Nederland, met onderwijs op zowel de campus in Leiden als in Rotterdam. Bestuurlijk en financieel was dat een flinke uitdaging, en langzaam maar zeker groeiden Leiden en Rotterdam verder uit elkaar. Uiteindelijk leidde dit in 1997 tot de formele scheiding, waarna de opleiding in Leiden zelfstandig verderging.'

Wetenschappelijk directeur/hoogleraar Bernard Steunenberg is al 25 jaar werkzaam voor Bestuurskunde.

'Specialisatie bleek een groot succes'

'In de jaren 2000 stonden we echter voor nieuwe uitdagingen. De reorganisatie van de Faculteit Rechtsgeleerdheid leidde tot de definitieve overgang van de vakgroep naar de Faculteit Sociale Wetenschappen. Tegelijkertijd zagen we een afname in het aantal studenten en stafleden, wat het instituut behoorlijk deed kraken. Dankzij de introductie van de specialisatie Economie, Bestuur en Management in 2011 keerde het tij. Deze specialisatie bleek een groot succes en maakte ons in één klap marktleider op het gebied van bestuurskunde.

Die verandering bracht ons ook op een belangrijk kruispunt: waar zou ons instituut het beste tot zijn recht komen? Na veel overleg en advies besloten we in 2011 om Bestuurskunde te verhuizen naar Den Haag, een strategische keuze die later van groot belang zou blijken. Vanaf september 2011 werd Bestuurskunde officieel onderdeel van de nieuwe Faculteit Campus Den Haag, de voorloper van de huidige Faculteit Governance and Global Affairs (FGGA).

Deze tweede verhuizing markeerde een veel complexere fase met als eerste locatie de 12e verdieping van het Stichthage-gebouw boven Den Haag Centraal. Over een periode van drie jaar verhuisde de bachelor Bestuurskunde geleidelijk naar Den Haag. In februari 2012 gingen de drie masteropleidingen van bestuurskunde in Den Haag van start: de Master in Public Administration en twee verzelfstandige afstudeerrichtingen, Management van de Publieke Sector en Crisis and Security Management. In de tussentijd zijn we nog twee keer verhuisd binnen Den Haag, eerst naar de Schouwburgstraat en vervolgens naar Wijnhaven. Stuk voor stuk mijlpalen.

'Opleiding waarmee wij samen het bestuur van Nederland vormen en maken'

Veertig jaar jong is Bestuurkunde; een prachtige opleiding die bijdraagt aan goed en eerlijk bestuur van Nederland. Een opleiding die een brede groep van studenten aanspreekt die zich wil verdiepen in knellende maatschappelijke problemen en hoe we die kunnen oplossen. Een opleiding waarmee wij samen het bestuur van Nederland vormen en maken.'

Zie onderaan dit artikel een slideshow met beelden van Bestuurskunde door de jaren heen.

Bernard Steunenberg: 'Het Instituut Bestuurskunde staat als een huis, mede door een stabiele instroom aan studenten en een grotere staf. Onze beoordelingen door vakgenoten en externe partijen zijn uitstekend, en we doen spannend onderzoek dat uiteenloopt van digitalisering tot verduurzaming en van politiek-bestuurlijke conflicten tot maatschappelijk welzijn. Onze samenwerking met andere faculteiten, zoals Rechten, Sociale Wetenschappen en Techniek, levert nieuwe opleidingen en onderzoeksinitiatieven op.'

Caelesta Braun: ‘Bijdragen aan een lange en rijke traditie’

'Ik begon als student in 1997 aan het Instituut (toen: vakgroep) Bestuurskunde in de kelder van het Pieter de la Court-gebouw in Leiden. Daar, in SCO1, volgde ik colleges van docenten die nu mijn collega’s zijn. Eerlijk gezegd vond ik het eerste studiejaar nogal taai, als iemand die lang had gedacht geneeskunde of iets natuurwetenschappelijks te gaan studeren.'

Caelesta Braun is hoogleraar Public Governance and Civil Society.

'Zoveel getalenteerde collega’s'

'Dat veranderde toen ik gevraagd werd als student-assistent van het toenmalige Crisis Onderzoek Team (COT). De klik met het vakgebied kwam er, en is gebleven, toen ik aan den lijve ondervond dat publieke besluitvorming grote impact op mensenlevens kan hebben. In 2016 kwam ik terug bij het Instituut, dat inmiddels in Den Haag gevestigd was, als universitair hoofddocent en in 2020 werd ik benoemd tot hoogleraar.

In de tussenliggende periode werkte ik in de Tweede Kamer, bij een adviesbureau en aan diverse universiteiten. Ik ervaar het als een privilege om hoogleraar te mogen zijn bij hetzelfde Instituut als waar ik mijn opleiding begon. En waar ik kan bijdragen aan een lange en rijke traditie om academische scherpte en diepgang te combineren met maatschappelijke relevantie.

Het is een groot genoegen om met zoveel getalenteerde collega’s te mogen werken aan academisch hoogstaand onderzoek, onze studenten te kunnen inspireren om in het belang van de publieke zaak te werken, en in het contact met professionals werkzaam in of voor de publieke sector mijn steentje te kunnen bijdragen aan een beter openbaar bestuur en maatschappelijke democratie. Ik hoop dat nog lang te kunnen blijven doen!'

Kutsal Yesilkagit, hoogleraar International Governance.

Kutsal Yesilkagit: ‘Samenwerkingsverbanden met de praktijk sterk gegroeid’

'In 1995 studeerde ik af aan de opleiding Bestuurskunde in Leiden, en sindsdien heeft het vakgebied mij nooit losgelaten. De sterke focus binnen de Leidse bestuurskunde op de politiek-ambtelijke verhoudingen heeft me diepgaand gevormd. Het spanningsveld tussen politiek en ambtelijk handelen, en hoe die balans de kwaliteit en legitimiteit van het openbaar bestuur beïnvloedt, was en is een centraal thema in mijn denken en werk.

Werken binnen het instituut is een inspirerende ervaring, vooral vanwege de ruimte om actuele vraagstukken vanuit een historisch, theoretisch en gaandeweg vaker interdisciplinair perspectief te benaderen. De wisselwerking tussen onderwijs en onderzoek blijft boeiend, vooral nu de politieke context zo sterk in beweging is. Ook zijn de samenwerkingsverbanden met de praktijk sterk gegroeid: bijna al mijn Leidse collega's werken samen met professionals en organisaties uit de praktijk aan complexe maatschappelijke vraagstukken.'

‘Reflecteren op de grondslagen van onze democratische rechtsstaat’

'Met de huidige politieke ontwikkelingen, zoals de opkomst van populisme en de toenemende polarisatie, wordt het steeds belangrijker dat wij als Leidse bestuurskundigen reflecteren op de grondslagen van onze democratische rechtsstaat. Wat betekenen deze ontwikkelingen voor het functioneren van het openbaar bestuur? Hoe waarborgen we dat onze bestuursvormen blijven aansluiten bij de fundamentele waarden van democratie, rechtsgelijkheid en integriteit? Deze vragen zullen in de toekomst alleen maar relevanter worden, en ik zie het als onze taak om bij te dragen aan het vinden van antwoorden die het bestuur in Nederland versterken.'

Bram Klievink, hoogleraar Digitalisation and Public Policy en per 1 december de nieuwe wetenschappelijk directeur.

Bram Klievink: ‘Volgende generaties academici en professionals inspireren’

'Toen ik iets meer dan vijf jaar geleden bij het Instituut kwam, vond ik wat ik hoopte te vinden: een instituut dat voortbouwt op een erfenis van academische uitmuntendheid, gecombineerd met academisch ondernemerschap, dat beiden een inzet dienen om zowel onze kennis als het onderwerp dat we bestuderen te bevorderen.

In de afgelopen vier decennia is ons programma een baken geweest voor aspirant-publieke dienstverleners en andere studenten die willen bijdragen aan het oplossen van maatschappelijke problemen, en hen voorzien van de kennis, vaardigheden en ethische basis om de complexiteit van bestuur vandaag de dag te navigeren. We kunnen grote trots putten uit de talrijke afgestudeerden die beleid hebben vormgegeven, beleid hebben geïmplementeerd, organisaties hebben geleid en een blijvende impact hebben gemaakt.'

'Dit jubileum is een getuigenis van de toewijding van onze huidige en voormalige collega’s. Terwijl overheden onder druk staan om op een effectieve en responsieve manier te besturen en steeds complexere en grensoverschrijdende maatschappelijke uitdagingen aan te pakken, versterken we onze leidende bijdragen aan ons vakgebied. We blijven werken aan interdisciplinaire onderzoeksagenda's.'

'Jubileum getuigenis van de toewijding van onze huidige en voormalige collega’s'

'Kijkend naar de toekomst ben ik ervan overtuigd dat we samen een team vormen – een gemeenschap die in staat is om de uitdagingen waarmee we te maken kunnen krijgen te navigeren. Die vastbesloten is om de grenzen van ons academische veld te blijven verleggen en de volgende generaties academici en professionals te inspireren.'