NWO-beurs voor onderzoek naar nieuwe wereldwijde organisatievorm
In hoeverre kunnen wereldwijde vraagstukken worden opgelost door ‘multistakeholder’-samenwerking, een relatief nieuwe organisatievorm? Jan Aart Scholte, trekker van het interdisciplinaire onderzoeksprogramma Global Transformations and Governance Challenges (GTGC), gaat het onderzoeken met behulp van een NWO-subsidie.
Dat de wereld kampt met allerlei urgente problemen (bijvoorbeeld op gebied van klimaat, economische ongelijkheid en snelle technologische veranderingen), dat weten we. Veel van deze ontwikkelingen vragen om effectief beleid op internationaal niveau. Maar onderzoek toont aan dat de organisaties van wie we dat beleid verwachten, zoals de Verenigde Naties of de Wereld Gezondheid Organisatie (WHO), vaak onvoldoende effectief zijn. De VN en de WHO zijn voorbeelden van multilaterale organen, waarbij verschillende regeringen met elkaar overleggen.
Multistakeholder-organisaties wellicht effectiever
De afgelopen dertig jaar is een andere bestuursvorm sterk in opkomst: ‘multistakeholder’-organisaties. Deze instellingen bestaan uit meerdere partijen die allemaal een belang hebben rondom een bepaald maatschappelijk probleem. Die partijen kunnen heel uiteenlopend zijn: van overheden tot bedrijven, van wetenschappers tot burgers. Het bijzondere aan deze multistakeholder-organisaties is dat ze beleid opstellen door alle relevante sectoren in de beleidsvorming mee te nemen. Vaak zijn ze ook in staat om het beleid in alle lagen snel door te voeren, juist omdat zoveel verschillende groepen in een organisatie zitten. Er bestaan multistakeholder-organisaties binnen allerlei domeinen, zoals landbouw, onderwijs, milieu, voedsel, gezondheid, communicatie, veiligheid en handel.
Nieuwe leerpunten voor aanpak complexe vraagstukken
Het punt is: we weten eigenlijk nog te weinig van deze ‘nieuwe’ organisaties. Hoe werken ze nu precies, en wat kunnen we van ze leren? Zorgt hun organisatiestructuur voor effectief en legitiem bestuur, of juist voor meer chaos? Die vragen hoopt een nieuw internationaal onderzoeksteam binnen GTGC onder leiding van hoogleraar Jan Aart Scholte te beantwoorden. ‘De antwoorden die we vinden, zullen zeer relevant zijn voor beleidsmakers, zowel op nationaal als internationaal niveau, bij het aanpakken van complexe globale vraagstukken. Daarnaast kijken we in dit onderzoek specifiek naar een het functioneren van een aantal internationaal georiënteerde multistakeholder-organisaties, namelijk de Forest Stewardship Council (FSC), de Global Fund to Fight AIDS, Tuberculosis and Malaria (GFATM), en de Internet Corporation for Assigned Names and Numbers (ICANN). Zij zullen deze uitkomsten kunnen gebruiken om hun capaciteit, effectiviteit en legitimiteit te vergroten.’
Het NWO heeft €813.000 toegekend aan het project. Het project heeft een looptijd van vier jaar.
Bannerfoto: Kyle Glenn / Unsplash
In het Leidse interdisciplinaire onderzoeksprogramma Global Transformations and Governance Challenges bekijken diverse soorten wetenschappers, zoals bestuurskundigen, juristen, geesteswetenschappers en sociaalwetenschappers, naar manieren om mondiale transformaties op een democratische, effectieve, eerlijke, vreedzame en duurzame manier aan te pakken. Het programma staat altijd open voor het verkennen van mogelijkheden tot (onderzoeks)samenwerking. Kijk voor meer informatie op de website van Global Transformations and Governance Challenges.