Audiovisueel onderzoek levert nieuwe inzichten op in hoe migranten belangrijke levensgebeurtenissen navigeren
Een NWO gefinancierd project over de ervaring van migranten tijdens belangrijke levensgebeurtenissen heeft na vijf jaar audiovisueel onderzoek geleid tot nieuwe inzichten over complexe migratiedynamieken. Het onderzoek werd afgerond met een rondetafelgesprek met internationale gasten.
Op 20 september transformeerde het Academiegebouw van de Universiteit Leiden tot een hotspot voor intellectuele uitwisseling. 18 junior en senior onderzoekers van Libanese, Nederlandse en Belgische universiteiten kwamen bijeenkwamen voor een rondetafelgesprek getiteld Dialogues on Migration and Major Life Events in the Global South. Dit interdisciplinaire evenement bood een platform voor het delen van baanbrekende inzichten in empirisch migratieonderzoek en het verkennen van de rol van audiovisueel onderzoek in het begrijpen van de ervaringen van migranten in het Mondiale Zuiden.
De bijeenkomst markeerde de afsluiting van het onderzoeksproject Living on the Other Side: A Multidisciplinary Analysis of Migration and Family Law in Morocco, gefinancierd door de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO). Dit project, dat bijna ten einde is na vijf jaar diepgaand onderzoek, werd geleid door Nadia Sonneveld, Nada Heddane en Judith van Uden. Het heeft onderzocht hoe migranten omgaan met formele en informele aspecten van belangrijke levensgebeurtenissen – zoals geboorte, huwelijk en dood – in Marokko. Voor het audiovisuele deel van het onderzoek werd het team versterkt door visueel antropoloog Shirley van der Maarel.
Gevarieerde ervaringen
Het onderwerp van het rondetafelgesprek was migratie in het Mondiale Zuiden vanuit een rechtssociologisch perspectief, met een focus op migranten in Iran, Jordanië, Libanon en Marokko. De onderzoekers bekeken diverse ervaringen uit verschillende culturen, waaronder de begrafenispraktijken van Syrische vluchtelingen in Libanon, huwelijken onder staatloze Palestijnen in Jordanië, humanitaire behoeften van LGBTIQ+ ontheemden in Zuid-Libanon, percepties van bescherming onder Congolese migranten in Marokko, en hoe Afghanen zich aanpassen aan het willekeurige migratiebeleid van Iran.
De waarde van audiovisueel onderzoek
Tijdens de ochtendsessie brachten de presentaties een debat op gang over de relevantie en ethiek van audiovisueel onderzoek. Deze aanpak maakt kennis niet alleen toegankelijker, maar waarborgt ook de menselijkheid van migranten, die vaak worden gereduceerd tot cijfers en statistieken in gepolitiseerde gesprekken over migratie. De sprekers toonden diverse manieren om menselijke ervaringen vast te leggen door middel van schrijven, audio en video. Een van de sprekers deelde een website met fictieve verhalen gebaseerd op interviews met Syrische vluchtelingen over huwelijken van minderjarige vrouwen, terwijl een ander geluidsopnamen presenteerde van de persoonlijke reflecties van migranten aan de Europese grenzen.
Inzichten delen over de migrantenervaring
Naast het rondetafelevenement heeft het project ook een website gelanceerd om de belangrijkste bevindingen te presenteren. Deze website fungeert als een audiovisueel archief van het onderzoek. Hoewel de website nog in opbouw is, biedt deze al belangrijke inzichten en een rijke visuele en auditieve reflectie op het onderzoeksproces. Via dit digitale platform laat het onderzoeksteam zien hoe audiovisuele hulpmiddelen ons begrip van complexe migratiedynamieken kunnen verdiepen.
Relevant en urgent onderzoek – nu meer dan ooit
De ervaringen van migranten zijn actueler dan ooit, aangezien toenemende militaire spanningen en natuurrampen wereldwijd naar verwachting tot nog grotere verplaatsing van groepen mensen zullen leiden. Leden van deze rondetafel zagen dit met eigen ogen tijdens de rondetafeldiscussie op 20 september, toen bekend werd gemaakt dat Beiroet was getroffen precies op hetzelfde moment dat de Libanese onderzoeker hun presentatie gaf. Terwijl de groep gedwongen migratie besprak, ontstond er in real time een nieuwe golf van ontheemden. Dit incident illustreerde op indringende wijze de voortdurende complexiteit van het Midden-Oosten en de onmiddellijke relevantie van migratiestudies. Het was een krachtige herinnering dat migratie diep verbonden is met de kerngebeurtenissen van het leven – huwelijk, geboorte en dood. Zelfs in tijden van crisis gaat het leven van migranten door, wat het belang benadrukt van het begrijpen van hun geleefde ervaringen door middel van empirisch onderzoek.
Foto's: Nadia Sonneveld en Hoko Horii