Hoe overleven we trauma’s?
In de bieb in Leiden neemt publiekstrekker Francine Oomen de belangstellenden mee op ontdekkingsreis in ‘Hoe overleven we?’. Twee Leidse bachelorstudenten presenteren hun klinisch psychologische inzichten over de karakters en situaties en een promovendus gaat in op de onthulling van seksueel misbruik.
In de bachelorcursus Klinische psychologie verwerven studenten kennis over psychische stoornissen. Hun wetenschappelijke kennis koppelen ze aan een zelfgekozen boek en schrijven er een essay over. Lisa van der Niet en Maja van Waard presenteren hun essay over Hoe overleven we?, het eerste boek voor volwassenen van Francine Oomen.
4.000 mails van millennials tot GenZ
‘Waar lopen nu jullie tegenaan?’, wilde Francine Oomen wel eens weten van de lezers van de Hoe overleef ik-serie? De generaties van millennials tot GenZ lieten van zich horen in 4.000 mails. Oomen schetst in de graphic novel Hoe overleven we? de gevolgen van trauma en hoe deze gevolgen voelbaar blijven of zelfs sterker worden over generaties heen. ‘Trauma gaat soms gepaard met depressiviteit, maar depressiviteit zelf is niet erfelijk. Onverwerkt trauma, dat is wel erfelijk. Het trauma is niet bij jou begonnen, maar je kon het niet verwerken.'
Drs. Mol, psycholoog
In Oomens zoektocht naar de oorzaken en gevolgen van seksueel misbruik in het leven van haar moeder en van haarzelf gaat ze in gesprek met haar subpersoonlijkheden. De psycholoog drs. Mol die haar met raad en daad terzijde staat. Of de hond Hector, die haar beschermt als haar schaamte haar te kwetsbaar maakt.
Psychologiestudent Janne van Wingerden vindt de subtypes interessant. ‘Zo’n subtype is maar een deel van je, dat herken ik. Ik ben perfectionistisch, bij mij is het alles of niets. Ik voetbalde in de jonge eredivisie vrouwen en trainde acht keer in de week. Maar kijk je naar de tegenpool van je subtype perfectionist, dan je moet ook lief zijn voor jezelf, want niet alles hoeft te lukken. Ik legde mezelf die druk op en daardoor werd het teveel moeten. Nadat ik al gestopt was zat het me nog steeds hoog. Maar nu kijk ik terug op een leuke tijd. Misschien lukt het me om na een master Klinische Psychologie mijn topvoetbalervaring te integreren in een behandelmethode. Iets met bewegen.’
Gelukkig is er hoop op heling, denkt Oomen, door te erkennen dat je subpersoonlijkheden opspelen en door geduld met ze te hebben. ‘Anders blijft toen, nu. Aan de slag ermee, want het is een conservatief clubje, die subs’, weet Oomen uit eigen ervaring. ‘Je moet de subs vragen stellen en de dialoog met jezelf aangaan. Dan ben je de dirigent van het orkest.’
Historisch intergenerationeel trauma
‘Hoe denken jullie dat een trauma blijft bestaan?’ Het publiek heeft eerder goed opgelet. ‘Je ervan bewustzijn dat het trauma bestaat en het dan aangaan om het te helen.' Als voorbeeld van een trauma kiezen de psychologiestudenten Lisa van der Niet en Maja van Waard een bijzondere gezinsdynamiek, de moeder-dochterrelatie. Wanneer die zich uit in lichaamsonvrede, kan dat van invloed zijn op het gedrag in het gezin. Dat gedrag bespreekbaar maken helpt om de cyclus te doorbreken van generatie op generatie. Ook een stigma doorbreken doe je door het bespreekbaar te maken. ‘Een stigma niet durven bespreken draagt bij aan het in stand houden ervan.’
Zwijgen of spreken?
Kyra Verboon gaat in op de onthulling van seksueel misbruik in je omgeving. Ze heeft geïnventariseerd dat er net zoveel redenen te bedenken zijn om het wel te vertellen als om het niet te vertellen. Schaamte is de belangrijkste reden om het niet te vertellen. ‘Ik heb er last van’ is de doorslaggevende reden om er wel over te praten.
Deelnemers aan het onderzoek hadden veel tips voor mensen die willen spreken over hun ervaring met seksueel misbruik, onder andere ‘Schrijf het op of typ het uit als het niet lukt om het direct te vertellen’. Voor luisteraars hadden ze als tip om er vooral te zijn ‘je hoeft niet veel, gewoon luisteren is al genoeg’.
Berit van der Velden is druk met een dubbele bachelor, economie en psychologie. Ze vindt de avond heel interessant. ‘Helemaal als je het beziet in relatie tot de Hoe overleef ik-serie. Die kinderboeken las ik allemaal. Het autobiografische van dit boek maakt het kwetsbaar. Dat vind ik goed om je kwetsbaar op te durven stellen, want zo wordt het normaler om over misbruik te vertellen.’ Berit hoopt haar beide interesses te combineren in de masteropleiding Psychologie. Daarin wil ze koopgedrag analyseren en vangen in modellen.