Pieter Slaman ontroerd door LUS Onderwijsprijs: ‘De mooiste prijs die er is’
‘Wat moet ik nou nog meer willen?’ Universiteits- en onderwijshistoricus Pieter Slaman is nog steeds diep geraakt dat hij de LUS Onderwijsprijs kreeg voor beste docent. Wat maakt de prijs zo bijzonder voor hem en weet hij al voor welke onderwijsinnovatie hij zijn prijzengeld gaat gebruiken?
Als Pieter Slaman terugblikt op het moment dat zijn naam werd geroepen als winnaar van de Onderwijsprijs ‘gloeit’ hij nog steeds. ‘Het is de mooiste prijs die er is, want de nominatie komt vanuit mijn eigen studenten en de jury bestaat ook alleen maar uit studenten. Dat maakt het voor mij de meest oprechte en eerlijke prijs die er is.'
Slaman is zichtbaar ontroerd als hij vertelt wat de prijs voor beste docent voor hem betekent. ‘Er wordt heel veel tijd, liefde, aandacht en energie in het onderwijs gestoken. Maar gek genoeg bouw je daar geen carrière mee op, terwijl het misschien nog wel belangrijker is dan het doen van onderzoek. Dat er nu aandacht is voor al dat werk, heft iets op van dat grote verschil in waardering voor onderzoek en onderwijs.’
Stoppen met lesgeven
De Onderwijsprijs, die tijdens de Opening Academisch Jaar werd uitgereikt, kwam voor Slaman op een bijzonder moment. Hij stopt namelijk voorlopig met lesgeven, omdat de collega die hij drie jaar lang verving weer terug is. ‘Als je met zo’n klapper afsluit, voelt dat als een grote zege.’ Slaman noemt het een gekke situatie, maar vertelt ook meteen dat hij niet weggaat bij de Universiteit Leiden. Hij vindt het jammer dat hij voorlopig geen les meer kan geven en weet zeker dat hij het gaat missen. Aan de andere kant vindt de universiteitshistoricus het fijn dat hij zich op onderzoek kan richten nu de 450e verjaardag van de universiteit eraan komt.
Colleges
Pieter Slaman gaf colleges Nederlandse geschiedenis, Nederlands onderwijs, de universiteitsgeschiedenis van Nederlandse universiteiten en themacolleges over het schrijven van een scriptie of werkstuk.
Inspringen op de beleveniswereld van studenten
De jury koos Slaman als winnaar van de prijs omdat hij humor gebruikt en een open houding heeft naar zijn studenten. Hoe een college van Slaman eruitziet, hangt van het tijdstip van de dag af. ‘Zeker als je om 9.15 uur begint, moet je studenten direct activeren. Dus dan begin ik meteen met een boude stelling waar ze in groepjes over moeten discussiëren. Een kwartier later is het tijd om wat uit te leggen. En aan het eind doe ik graag een groepsgesprek waarbij ze zelf reflecteren hoe de lesstof raakt aan hun beleveniswereld.’
Op die beleveniswereld springt hij ook wel eens heel direct in. Op de ochtend dat Rusland Oekraïne binnenviel, waren de studenten van Slaman van slag en keken ze alleen maar op hun mobieltjes. Hij besloot het college te laten zitten en met z’n allen te kijken naar wat Rutte er op tv over zou zeggen. ‘Daarna hebben we er met elkaar over gepraat. Op dat soort momenten merk je ook heel sterk dat lesgeven niet alleen om de inhoud gaat, maar dat het ook belangrijk is om het te hebben over hoe studenten de wereld beleven. Ik maak daarmee wel problemen voor mijzelf, want de inhoud moet een week later worden ingehaald’, zegt hij lachend.
Geslaagd college
Als de studenten en hij de zaal moeten verlaten terwijl ze nog druk aan het discussiëren zijn, is een college voor Slaman geslaagd. Of als hij merkt dat de studenten het op de gang nog steeds over zijn college hebben. ‘Als er gelachen en pittig gediscussieerd is, dan voelen studenten zich betrokken en gaat het goed. Dat zijn de colleges die ze zich herinneren.’
Veel ideeën met het prijzengeld
Bij het winnen van de LUS Onderwijsprijs hoort niet alleen de eer, maar ook 25.000 euro voor een onderwijsinnovatie. Slaman heeft nog niet gekozen hoe hij dat gaat inzetten, want hij wordt nog geplaagd door een teveel aan ideeën. Zo denkt hij aan een module over academische vrijheid. ‘Wat moet je altijd zonder schroom kunnen zeggen en wat niet?’ Maar hij denkt ook aan een website over hoe je een werkstuk schrijft, omdat degene die er nu is, is verouderd. Of een cursus hoe je omgaat met kunstmatige intelligentie. ‘Misschien kunnen we dan studenten laten nadenken wat daarmee geoorloofd is en wat niet. In ieder geval zijn mijn ideeën nog niet helemaal concreet. Maar wat ik wel weet, is dat ik met de onderwijsinnovatie niet alleen mijn eigen studenten wil bereiken. Zodat ik met de prijs voor veel studenten een klein beetje verschil kan maken.’
Tekst: Dagmar Aarts
Foto: Monique Shaw