Vrouwelijke informatici in de spotlight: ‘Informatica is voor iedereen’
Vier vrouwelijke wetenschappers met een gemeenschappelijk doel: de successen van vrouwen in de informatica onder de aandacht brengen en studenten inspireren. Samen organiseren ze dit jaar Alice & Eve, een eendaags symposium ter ere van vrouwen in de informatica. Het evenement, gepland voor 25 oktober, staat open voor alle informatici, ongeacht gender.
‘Informatica is niet iets wat je doet in een stoffige kelder zonder maatschappelijke relevantie’, zegt Niki van Stein, universitair docent en een spreker op het symposium. ‘Het is een hulpmiddel om de problemen van morgen op te lossen. Zelfs als je gepassioneerd bent voor biologie of geneeskunde, kom je er onvermijdelijk mee in aanraking. Informatica is ook gewoon cool om te ontdekken.’
‘Informatica is geen geïsoleerd vakgebied, voegt Suzan Verberne daaraan toe. Zij is hoogleraar Informatica en een ook een van de sprekers. ‘Het speelt een cruciale rol in de hedendaagse samenleving. Om het vakgebied vooruit te helpen, moeten we mensen met diverse achtergronden en talenten samenbrengen.’
Een toevallige samenwerking
Vier onderzoekers van LIACS hebben het evenement samen georganiseerd. Lu Cao, Olga Gadyatskaya, Eleftheria Makri, en Shuang Sun wilden een evenement te organiseren dat betekenisvol is voor henzelf én de gemeenschap. Het evenement wisselt jaarlijks van locatie en was nog nooit eerder in Leiden gehouden. Dit was dus het moment.
Wie zijn Alice en Eve?
In de cryptografie zijn de namen Alice en Bob karakters die een bericht uitwisselen. Eve vertegenwoordigt een 'afluisteraar', die kan luisteren naar berichten tussen Alice en Bob. De karakters hoeven niet per se mensen te zijn; het kunnen ook verschillende computers of zelfs programma's zijn die op één computer draaien.
Rolmodellen in de informatica
‘Ons doel met dit evenement is om de vele inspirerende vrouwelijke rolmodellen in de informatica en hun succes te laten zien’, zegt Gadyatskaya. Het symposium heeft onder meer een tentoonstelling ter ere van deze vrouwen, met zowel bekende figuren zoals Ada Lovelace en Grace Hopper als lokale Nederlandse rolmodellen.
‘Dit evenement biedt een podium voor masterstudenten en jonge onderzoekers om hun werk te laten zien.’
Op de vraag of ze zelf rolmodellen hebben, antwoordt Makri: ‘Dat heb ik niet per se. Wat ik belangrijker vind is dat ieders bijdragen iets toevoegen. Daarom is het goed dat dit evenement een platform biedt aan masterstudenten en jonge onderzoekers om hun werk te laten zien.’
Informatica verbreden om vrouwen aan te trekken
Verberne vertelt dat sommige van haar studenten haar als een rolmodel zien. ‘Bij mijn inauguratie in juni kreeg ik berichten van vrouwelijke studenten die zeiden dat het bijzonder was om een vrouw die stap te zien maken. Dat is geweldig om te horen.’
Verberne benadrukt ook de inspanningen die LIACS levert om de diversiteit binnen het instituut te vergroten. ‘Ik ben een voorbeeld van wat er kan gebeuren wanneer je informatica verbreedt om meer vrouwen aan te trekken.’ Ze studeerde taal- en spraaktechnologie, een opleiding die was ondergebracht bij letteren. Met deze achtergrond onderzoekt ze hoe we zoekmachines en chatbots kunnen verbeteren en hoe we die systemen betrouwbaarder maken.
‘Het idee dat informatica een mannending is, is achterhaald’
'Verandering is echt op komst'
Van Stein doet onderzoek naar explainable AI en waardeert de veelzijdigheid van haar werk. ‘Het is interessant om te zien hoe we deze technieken optimaal kunnen benutten en met nieuwe ideeën kunnen komen die echt impact hebben.’ Dat is ook de boodschap die ze wil doorgeven aan de volgende generatie vrouwelijk informatici.
‘Volg je hart, doe de dingen die je leuk vindt’, voegt Verberne toe. ‘Het idee dat informatica een mannending is, is achterhaald—er zijn zoveel geweldige kansen binnen het vakgebied. En verandering is echt op komst.’ Ze merkt op dat Leiden een stimulerende omgeving is voor vrouwen in de wetenschap. ‘Hier werken veel ambitieuze en intelligente vrouwen aan de toekomst van de wetenschap.’
Volgens Van Stein is het belangrijk om vrouwen uit het vakgebied in de schijnwerpers te zetten. ‘Voor de volgende generatie moeten we het vooroordeel bestrijden dat informatica alleen voor jongens is. Meisjes hebben rolmodellen nodig die hun laten zien dat dit vakgebied cool is’
Over het evenement
Alice & Eve is een initiatief ter ere van de bijdragen van vrouwen in de informatica. Het evenement omvat verschillende activiteiten: inspirerende sprekers, een posterwedstrijd, en een fysieke tentoonstelling die vijfentwintig vrouwen in de informatica portretteert.
De organisatie verwelkomt iedereen in de informatica, vooral vrouwelijke master- en bachelorstudenten uit Leiden. Het symposium staat ook open voor deelnemers van andere Nederlandse universiteiten. ‘We moedigen mannelijke studenten ook aan om te komen’, zegt Gadyatskaya. ‘Het is belangrijk voor hen om de waarde te zien van samenwerking met hun vrouwelijke collega's en het belang van genderdiversiteit te begrijpen.’
Meer informatie is te vinden op de website van het evenement.