Meer legale vuurwapens leiden niet tot meer moorden in Europa
Een hogere legale beschikbaarheid van vuurwapens leidt niet tot meer dodelijk geweld in Europa, maar wel tot meer dodelijke vrouwelijke slachtoffers. Dat ontdekte Katharina Krüsselmann tijdens haar promotieonderzoek.
Het vuurwapen is het meest dodelijke wapen dat regelmatig wordt gebruikt. Je zou dus verwachten dat hoe meer er van zijn, hoe meer moorden ermee worden gepleegd. Maar dat verband vond Katharina Krüsselmann niet toen ze verschillende studies naar vuurwapengebruik in Europa vergeleek. Dat komt volgens haar deels doordat het moordcijfer in veel Europese landen erg laag is, waardoor kleine verschillen moeilijk meetbaar zijn. Er worden in Europa jaarlijks 3000 mensen met een vuurwapen vermoord. Daarnaast zijn er strikte regels en voorlichting over veilig wapenbezit in Europese landen.
Dan iedereen maar een vuurwapen laten kopen in de winkel, want het aantal moorden stijgt dan niet? Die gedachte klopt niet volgens Krüsselmann. ‘Ik heb ook niet gevonden dat een hogere vuurwapenbeschikbaarheid gepaard gaat met lagere moordcijfers. Dus we kunnen ook niet zeggen dat meer vuurwapens een land veiliger maken.’
Moord op vrouwen
De promovendus vond wel een relatie tussen legaal vuurwapenbezit en dodelijke vrouwelijke slachtoffers. Krüsselmann: ‘In sommige Europese landen, zoals Finland en Zwitserland, wordt nog veel gejaagd en heerst de cultuur om een vuurwapen in huis te hebben. Bij een conflict tussen twee (ex-)partners wordt binnenshuis een wapen gepakt dat binnen handbereik is.’ In die landen is dat een vuurwapen. Dit benadrukt volgens haar het belang van strikte regelgeving en voorlichting over veilig wapenbezit.
Illegale vuurwapens
Om vuurwapengeweld te verminderen, moeten preventiemaatregelen volgens Krüsselmann worden afgestemd op een land. In sommige landen komen vuurwapenmoorden vaker voor in huiselijke situaties, terwijl ze in andere landen, zoals Nederland, geassocieerd worden met georganiseerde criminaliteit.
Daarnaast vindt ze dat in onderzoek naar vuurwapens en het gebruik daarvan in Europa ook naar niet-dodelijke schietpartijen moet worden gekeken. Dat geeft een vollediger beeld van vuurwapengeweld en helpt bij het ontwikkelen van effectief beleid om het te voorkomen. Een echt compleet beeld krijgen, is moeilijk. In Nederland wordt bijvoorbeeld het overgrote deel van de vuurwapenmoorden in het criminele circuit gepleegd, met een illegaal wapen. Deze wapens blijven vaak buiten het zicht van de autoriteiten.
Europa veiliger maken
Daarbij komt dat vuurwapens vaak van hand wisselen over grenzen heen. En dat criminelen makkelijk naar andere landen binnen Europa kunnen gaan. Vuurwapengeweld moet volgens de promovendus dan ook op Europees niveau blijven worden onderzocht. Er is meer inzicht en data nodig over vuurwapengebruik in verschillende landen. Dit helpt om trends te identificeren en snel in te spelen op veranderingen. ‘We moeten per land kijken wat er precies gebeurt en daarop inspelen om Europa nog veiliger te maken.’
Tekst: Dagmar Aarts