Politicoloog geeft gastles aan vwo-leerlingen: ‘sommigen wisten meer dan ik op die leeftijd’
Het is een vol klaslokaal: meer dan dertig leerlingen uit 5 en 6 vwo zijn aanwezig om te luisteren naar de lezing van politicoloog Leila Demarest. Ze geeft een korte introductie over het onderwerp dat ze gaat bespreken: democratie in het globale Noorden en Zuiden. Eerst lijkt de groep nog wat stil en onwennig, maar wanneer ze vragen aan de klas stelt, komen er al snel scherpe antwoorden.
Democratie meten
Dit is de eerste keer dat Demarest een gastles verzorgt voor een vwo-klas. Demarest is als Universitair Hoofddocent verbonden aan het instituut Politieke Wetenschap. Hoewel zij al jaren lesgeeft, was dit toch nog wel even spannend. ‘De leerlingen leken wel een beetje moe, maar uiteindelijk was er een goede respons op de vragen.’ De begeleidende docent van de middelbare school gaf achteraf aan dat het onderwerp goed aansloot op de stof die ook tijdens de aardrijkskundelessen was behandeld, dus de leerlingen kwamen beslagen ten ijs.
Op de vraag hoe democratisch Nederland is, werd al vlot geantwoord: ‘waarschijnlijk een 9 of zoiets, want 10 kan bijna niet.’ Dat beaamde Demarest. Bijna geen enkel land heeft een score van 100%. Om dit te concretiseren, vertelt ze over het instituut Freedom House, dat democratie wereldwijd in kaart brengt. Nederland blijkt een score van 97 te hebben, dus het antwoord zat er niet ver naast. Bovendien vertelt Demarest hoe Freedom House democratie meet. Zo bekijken ze bijvoorbeeld hoe transparant het bestuur van een land is. Hier wordt met veel interesse naar geluisterd. Demarest geeft aan dat Nederland hier momenteel 3 van de 4 punten scoort; dat laatste puntje zijn we de afgelopen jaren kwijtgeraakt. Waarom? Even is het stil, maar al gauw komt een leerling met het goede antwoord: de toeslagenaffaire.
Gastlessen voor middelbare scholieren
Het Interfacultair Centrum voor Lerarenopleiding, Onderwijsonderzoek en Nascholing (ICLON) organiseert deze gastlessen. Dit doen ze in samenwerking met wetenschappers van de verschillende faculteiten. Gastlessen bieden leerlingen een unieke kans om kennis te maken met wetenschappelijk onderzoek en onderwijs. Alle docenten van de Universiteit Leiden die het leuk vinden om een aspect van hun onderzoek of vakgebied te delen met scholieren, kunnen contact opnemen met het ICLON.
Celine Lichtveld (coördinator gastlessen): ‘Wanneer een school een gastles aanvraagt, kijken we altijd samen met de gastlesdocent naar een geschikte datum. Ze zijn vrij om hun les in te richten zoals zij dat willen.’
Ook de Faculteit Sociale Wetenschappen biedt enkele gastlessen vanuit Psychologie en Culturele Antropologie aan. Sinds dit jaar is ook het Instituut Politieke Wetenschappen dankzij Demarest vertegenwoordigd.
Je vakgebied in de kijker zetten
Demarest: 'Natuurlijk is het leuk om je instituut en je vakgebied in de kijker te zetten (ik had toch ook maar even de peilingwijzer van collega Tom Louwerse in de presentatie gestoken) en misschien zijn er politiek wetenschappers in spe die zich laten inspireren door de vragen waar wij ons op richten.' De belangrijkste motivatie voor haar was echter om een complexe benadering van politieke problemen in het Globale Zuiden aan te moedigen, en stereotypen tegen te gaan onder jonge burgers in het algemeen. 'Ten slotte moet je, als je onderzoek doet naar burgerschapslessen en jongeren in het Globale Zuiden, soms ook even zelf de praktijk instappen, toch. Ik vond het best een goede ervaring en scholieren hadden inderdaad goede antwoorden: ze kennen hun partijen, de thema’s waar deze partijen hun programma’s rond maken en sommigen hadden zelf ook kennis van etnisch conflict in Afrika. Dat is meer dan ik wist op die leeftijd!’