Dorota Mokrosinska: 'Filosofie verheldert dagelijkse morele en politieke discussies'
Sinds september is Dorota Mokrosinska hoogleraar Praktische Filosofie. Hoog tijd voor een korte kennismaking over haar vakgebied en academische interesses.
‘Praktische filosofie kan het best worden begrepen in relatie tot theoretische filosofie, vertelt Mokrosinska. Waar de theoretische filosofie zich bekommert om abstracte vraagstukken over de aard van de realiteit, kennis, of de menselijke geest, richt praktische filosofie zich ook op richtlijnen voor hoe we behoren te handelen en met elkaar omgaan. Het verdiept zich in de grondslagen van moraliteit en samenleving, en onderzoekt waarden, normen, rechten, en ideologieën. Zodoende zijn de gebieden waar de praktische filosofie zich op focust, de ethiek, het recht en de politiek. ’
Politiek
De focus van praktische filosofie op de politiek is goed te zien in Mokrosinska’s eigen academische portfolio. ‘De politieke filosofie richt zich op vraagstukken omtrent de aard van “de politiek”, de overheid, rechtvaardigheid en de relatie tussen individuen en de staat. Vragen die een politiek filosoof stelt zijn onder andere: Wat zijn de beste overheidsvormen? Waarom zouden we überhaupt een overheid willen hebben, in plaats van anarchistische samenleving? Wat dient wel en wat dient niet onderhevig te zijn aan de controle van de staat?’
‘Ons verdiepen in de vraagstukken van de politieke filosofie dwingt ons om met een kritische blik te kijken naar onze overheid en wetten, maar ook onze sociale normen’, legt Mokrosinska uit. ‘Wat zijn wel en niet gepaste omgangsvormen, waarom vinden we dat? Ook dat hoort bij de politieke filosofie. Het geeft ons een referentiekader om debatten over verschillende politieke onderwerpen, van klimaatverandering tot belasting en migratie, te kunnen duiden.
Onderliggende concepten
‘Ik zie lesgeven in filosofie als een zeer belonende ervaring’, glundert Mokrosinska. ‘Ethiek en politieke filosofie kunnen gangbare opvattingen over goed en kwaad, rechten en plichten ter discussie te stellen en hierdoor de dagelijkse morele en politieke debatten problematiseren. Ik krijg er voldoening van om studenten te helpen deze complexiteit te waarderen en vervolgens te analyseren. Dit verheldert de manier waarop wij nadenken en kritisch doordachte standpunten innemen in ethische en politieke discussies.’
‘Veel van mijn studenten morele en politieke filosofie komen de cursus binnen met al gevormde beelden over onder meer goed en fout, rechten en plichten, recht en onrecht. Als docent is het mijn doel om ze bewust te maken van de filosofische ideeën en concepten die aan de basis van deze noties liggen. Om dat te bewerkstelligen, moeten ze niet alleen kennisnemen van de historische context, maar ook van de manier waarop deze concepten in de hedendaagse filosofie worden ingezet om de debatten rondom specifieke morele of politieke dilemma's, waarmee moderne samenlevingen geconfronteerd worden, te duiden en richting te geven. Het is niet mijn taak om de idealen en politieke overtuigingen van mijn studenten te veranderen, maar om ze de vaardigheden te geven zodat ze deze zelf kunnen analyseren en deze op een doordachte en overwogen wijze kunnen toepassen.’