‘Het is heel motiverend als je onderzoek het leven van mensen kan veranderen’
Onze universitaire labs barsten van het baanbrekend onderzoek, maar hoe commercialiseer je al deze uitvindingen en ontdekkingen, en hoe vertaal je ze in resultaten die de samenleving ten goede komen? Hoogleraar biologische chemie Nathaniel Martin startte een spin-off-bedrijf met zijn team. ‘Als het gaat om valorisatie of impact hebben, is dit iets geweldigs om te doen.’
Dag Nathaniel, hoe heeft je onderzoek geleid tot een commerciële spin-off?
‘Een belangrijk onderzoeksthema van mijn team is het ontdekken en ontwikkelen van nieuwe antibiotica, maar we hebben ook technologieën ontwikkeld die relevant zijn voor de behandeling van cardiometabole ziekten en mogelijk ook kanker. Dit heeft in veel gevallen geleid tot patenten die zijn aangevraagd door de universiteit. En dan denk je bij jezelf: is dit misschien iets dat we kunnen commercialiseren? Wij onderzoekers proberen niet alleen fundamentele wetenschappelijke vragen te beantwoorden, maar ook om te kijken of ons werk in het lab het verschil kan maken in de echte wereld. Bij het ontwikkelen van geneesmiddelen gaat het erom dat je nagaat of je werk bijdraagt aan de ontwikkeling van bruikbare medicijnen. In 2022 hebben we een spin-off-bedrijf opgericht onder de naam Cantoni Therapeutics. Ik ben daar wetenschappelijk adviseur.’
‘Zodra een patent is aangevraagd, denk je bij jezelf: is dit misschien iets dat we kunnen commercialiseren?’
Wat zijn volgens jou de grootste uitdagingen voor onderzoekers die een bedrijf beginnen?
‘Voor een start-up die nieuwe geneesmiddelen ontwikkelt, is het vinden van investeerders verreweg de grootste uitdaging. Je hebt een enorme investering vooraf nodig, want je maakt kosten en het kan jaren duren voor je ook maar iets verkoopt. Voor universitaire spin-offs is het volgens mij daarom beter om een nieuwe technologie niet helemaal uit te ontwikkelen, maar om het potentieel van je werk in een vroeger stadium van het ontwikkelingsproces te demonstreren. Op die manier kun je een samenwerkingsverband aangaan met een gevestigd bedrijf of misschien worden overgenomen.’
Heb je nog meer tips voor wetenschappers die een spin-off willen beginnen?
‘Zoek de juiste mensen om dit samen mee te doen. Niemand is deskundig op elk gebied, dus zorg in je team voor een goede mix van specialisaties en persoonlijkheden, zodat je elkaar aanvult. Als je de juiste expertise in huis hebt, kun je potentiële investeerders gemakkelijker overtuigen van de waarde van je idee. Je laat daarmee ook zien dat je weet hoe je hun financiële bijdragen effectief kunt inzetten. Ik ben blij dat ik teamleden heb met ruime ervaring binnen de farmaceutische industrie.’
Hoe vind je de balans tussen wetenschappelijke integriteit en commerciële doelen?
‘Het allerbelangrijkste is om het gesprek aan te gaan met al je teamleden, zowel vanuit de commerciële als wetenschappelijke hoek. Op die manier kun je het midden vinden tussen deze – niet verschillende, maar misschien net iets andere – beweegredenen. En uiteindelijk is het natuurlijk het allermooiste voor een wetenschapper om te merken dat iets wat je in het lab hebt ontwikkeld, het leven van mensen daadwerkelijk kan veranderen. Het is heel moeilijk om een nieuw geneesmiddel te ontwikkelen. Maar als je kijkt naar valorisatie of maatschappelijke impact, is het ook geweldig om ermee bezig te zijn.’
Welke rol speelt de samenwerking met valorisatiebureaus zoals LURIS?
‘In mijn optiek vertegenwoordigt LURIS de belangen van de universiteit als het gaat om technologie die in licentie moet worden gegeven aan een nieuw spin-off-bedrijf. Omdat we in dienst zijn bij de universiteit, bezit de universiteit de intellectuele eigendom van wat er in mijn lab is ontwikkeld. Je hebt dus een licentieovereenkomst nodig om ervoor te zorgen dat het spin-off-bedrijf de exclusieve rechten heeft om te werken met deze technologie en om te proberen die te commercialiseren. Ik vind overigens dat de universiteit haar spin-off-bedrijven goed ondersteunt. Libertatis Ergo Holding B.V. is een zelfstandige rechtspersoon die investeert in een aantal kleine spin-offs in de regio Leiden en tevens ondersteuning biedt. Het is ook de belangrijkste investeerder in Cantoni Therapeutics.’
‘Zorg in je team voor een goede mix van specialisaties en persoonlijkheden, zodat je elkaar aanvult’
Behoud je de eigendomsrechten als je een spin-off begint?
‘Mijn ervaring is dat de eigendom wordt bepaald op grond van de mensen die erbij betrokken zijn. De oprichters en investeerders zijn eigenaar van het bedrijf en hun deel van de eigendom is afhankelijk van de mate waarin zij bijdragen aan de bedrijfsactiviteiten. De universiteit krijgt mogelijk ook een deel, zoals bepaald in de overeenkomst die is gesloten om de spin-off de exclusieve rechten op de technologie te geven.‘
Tot slot: heeft je team nog plannen voor toekomstige spin-offs?
’We kunnen dit jaar mogelijk ook een nieuwe spin-off beginnen op basis van onderzoek naar een zeer actief antibioticum. Momenteel zijn we bezig om beter in kaart te brengen hoe het antibioticum zich door het lichaam verspreidt. Op basis van de resultaten van deze studies kunnen we zeggen hoe goed ons antibioticum zich verhoudt tot andere die momenteel in de kliniek worden gebruikt. Het zou mij enorm veel voldoening geven als iets wat is ontwikkeld in ons lab uiteindelijk op een mens getest zou worden getest. Om op een dag te zien dat een nieuw medicijn, gebaseerd op ons werk, daadwerkelijk wordt gebruikt om patiënten te behandelen, daar kan geen publicatie of onderzoeksbeurs tegenop.’
Wijziging in richtlijnen voor kennisexploitatie
Sinds 1 januari gelden er nieuwe richtlijnen voor kennisexploitatie aan de Universiteit Leiden en het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC). Deze richtlijnen bieden duidelijkheid over de bescherming en exploitatie van o.a. onderzoeksresultaten en intellectueel eigendom, zoals uitvindingen, patenten, software en vragenlijsten.
Meer informatie en de volledige richtlijnen zijn beschikbaar op de medewerkerssite. Heb je nog vragen? Neem dan contact op met LURIS.
Tekst: Evelien Flink