Euclid helpt het universum beter begrijpen - eerste resulaten zijn veelbelovend
Voor het eerst zien we wat Euclid ziet. De eerste observaties van de telescoop leveren een schat aan nieuwe informatie op over ons universum. Maar volgens kosmologe Alessandra Silvestri is dit pas het begin. Dit onderzoek helpt ons het verleden, het heden en de toekomst van ons universum beter te begrijpen.
Het Euclid-consortium presenteert vandaag 34 technische en wetenschappelijke artikelen en exclusieve data gebaseerd op observaties gemaakt met de Euclid-ruimtetelescoop van de European Space Agency. De telescoop deed veel ontdekkingen zoals sterke zwaartekracht-lenssystemen en een Einsteinring.
Spectaculaire eerste observaties
Deze publicaties laten een voorproefje zien van wat Euclid kan, legt Leidse kosmologe Alessandra Silvestri uit. ‘Euclid is onze detective van het donkere universum. Deze publicaties richten zich op drie gebieden aan de hemel, de zogenaamde Euclid Diepe Velden.
De telescoop heeft veel nieuwe ontdekkingen gedaan in deze gebieden. Tijdens het vervolg van zijn missie zal Euclid een nog veel groter gebied onderzoeken, en ook meerdere keren terugkomen in deze drie velden voor diepere waarnemingen dan in de rest van het onderzoeksgebied.’
Official ESA video: Euclid's first deep dive into the Universe
Vanwege de gekozen cookie-instellingen kunnen we deze video hier niet tonen.
Bekijk de video op de oorspronkelijke website ofSilvestri is één van de zeven wetenschappelijke coördinatoren die samen het hele consortium van ongeveer 2000 wetenschappers leidt. Zij analyseren de enorme dataset die Euclid oplevert, in de hoop nieuwe natuurkunde te ontdekken. ‘Met deze eerste, nog relatief eenvoudige observaties van de diepe velden laat Euclid zijn ongeëvenaarde kracht zien.’
Euclid observeerde bijvoorbeeld wel 500 sterke zwaartekrachtlenzen: dit zijn zwaartekrachtvelden die bijvoorbeeld door een sterrenstelsel of een zwart gat gemaakt zijn, dat zo sterk is dat het het licht van een daarachterliggend voorwerp afbuigt. Silvestri: ‘Ook zagen we een volledige Einsteinring. Dit is een lichtcirkel die ontstaat rondom een sterrenstelsel door afbuigend licht van een sterrenstelsel dat er precies achter ligt. Een extreem zeldzame gebeurtenis.’
Een voorproefje van wat Euclid zal observeren in de toekomst
Het nu onderzochte gebied beslaat 63 vierkante graden van de hemel, een gebied ongeveer zo groot als 300 keer de volledige maanschijf gezien vanaf de aarde. De telescoop onderzoekt de komende jaren systematisch een veel groter gebied van het heelal, in totaal 14000 vierkante graden. De vandaag gepubliceerde resultaten zijn dus gebaseerd op slechts 0.45% van het gebied dat de telescoop uiteindelijk zal bestuderen. Dit alleen al geeft aan wat de potentie is van de telescoop.
Silvestri: ‘Deze telescoop is ontworpen om de meest uitgebreide en nauwkeurige kaart van ons universum in de tijd te leveren. Ik ben ervan overtuigd dat we met Euclid veel vragen in kosmologie en astronomie kunnen beantwoorden.’
Toekomstige mijlpalen
De volgende wereldwijde gegevensvrijgave van het Euclid Consortium staat gepland voor oktober 2026. ‘Daar zitten interessante resultaten bij over de aard van donkere energie, donkere materie en zwaartekracht op hele grote schaal. Het wordt echt geweldig, het beste moet nog komen’, volgens een stralende Silvestri. Het consortium verwacht nog minstens vier presentaties van resultaten en meetgegevens voor 2031, de einddatum van Euclid's hoofdonderzoek.
Over de EUCLID missie
De Euclid-missie van de European Space Agency (ESA) gaat op zoek naar het antwoord op de fundamentele, kosmologische vraag: waaruit bestaat het universum en hoe is het onstaan?
Euclid is gebouwd en wordt geleid door ESA, met bijdragen van het internationale Euclid-consortium en NASA. De missie brengt de extragalactische hemel in kaart en verkent de wetenschappelijke vragen over het donkere universum: de telescoop bestudeert miljarden sterrenstelsels om donkere materie en donkere energie te begrijpen.
Lees het persbericht van ESA EUCLID.