Jildau Bouwman benoemd tot bijzonder hoogleraar
Verzorg de patiënt thuis als dat kan. Jildau Bouwman is benoemd tot bijzonder hoogleraar ‘Remote Health monitoring’ aan Universiteit Leiden. De systeembioloog en Digital Healh Innovation-boegbeeld van TNO gaat onderzoeken hoe digitale oplossingen kunnen bijdragen aan betere gezondheidszorg thuis. ‘Zorg thuis is vaak fijner, effectiever en ontlast de gezondheidszorg.’
Zelfstandig als het kan, thuis als het kan en digitaal als het kan. Dat staat in het hoofdlijnenakkoord van het huidige kabinet. Het geeft bovendien aan dat kunstmatige intelligentie de systeemuitdaging van de zorg moet oplossen. Daarvoor zijn innovaties noodzakelijk, toegankelijkheid van data en goede samenwerking met de gebruikers van data (burgers, mantelzorgers en zorgverleners).
De leerstoel van Bouwman richt zich op digitale oplossingen in de gezondheidszorg. Deze oplossingen maken het mogelijk om ziekten te voorkomen of op afstand zorg te verlenen. Dat is van cruciaal belang voor een toegankelijke en toekomstbestendige gezondheidszorg.
Wat is gezond?
Om een goed inzicht te krijgen in hoe gezond iemand is, is een breed scala van metingen nodig. Zeker als iemand aan meer dan één ziekte lijdt. Deze data komen uit de zorgpraktijk, uit onderzoek, maar ook steeds vaker van de patiënt zelf als die bijvoorbeeld een smartwatch draagt. De vraag is hoe je deze data ethisch verantwoord kan hergebruiken om te komen tot een lerend gezondheidszorgsysteem.
Bouwman: ‘Gezondheid is niet het in orde brengen van je bloedsuikerspiegel, maar is een balans tussen processen in ons lichaam. Om hier een goed beeld van te krijgen is het van belang dat we vele parameters monitoren, bij voorkeur continu.’
‘We willen onderzoeken hoe we gezondheidsgegevens van de patiënt op een verantwoorde manier kunnen combineren met biologische parameters uit ander onderzoek.’
Welk advies werkt voor mij?
Of een advies passend is, hangt af van de genen, de omgeving en het verleden van een individu. Daarnaast bepalen persoonlijke voorkeuren en omgeving of iemand in staat is om een advies daadwerkelijk op te volgen. Artificiële intelligentie (AI) kan helpen om tot een passend persoonlijk gezondheidsadvies komen.
Zo kan AI helpen om data gestructureerd beschikbaar te maken, data van verschillende bronnen samen te brengen om tot een goede diagnose te komen en het advies passend te maken voor een patiënt. En vervolgens kan AI helpen om het advies te blijven volgen zoals TikTok in staat is om kinderen steeds terug te laten keren op hun platform voor een dansje. Maar dan op een ethisch verantwoorde manier.
Een persoonlijk advies over een behandeling op maat, gebaseerd op medicatie, leefstijl of combinaties daarvan. Dat is waar de onderzoekers naartoe willen. En daar is nieuw onderzoek voor nodig, betoogt Bouwman. ‘We willen onderzoeken hoe we gezondheidsgegevens van de patiënt op een verantwoorde manier kunnen combineren met biologische parameters uit ander onderzoek.’
LACDR en TNO
Met deze leerstoel gaan LACDR en TNO samen onderzoeken hoe patiënten passend gezondheidsadvies kunnen krijgen gebaseerd op brede diagnostiek. Het advies gaat van medicijngebruik tot leefstijlinterventies.
De leerstoel valt binnen het ‘Metabolomics and Analytics Centre’ (MAC) van het LACDR. Samen zullen ze werken aan FAIR data binnen het instituut Leiden Institute of FAIR and Equitable Science (LIFES) en het ontwikkelen van nieuwe diagnostiek en interventies.
TNO en MAC werken al langer samen op het gebied van data en betrouwbaar datagebruik. Zo onderzochten ze in het project C4yourself hoe persoonlijke gezondheidsdata via een persoonlijke gezondheidsomgeving (PGO) beschikbaar kan komen voor onderzoek, of long-COVID-patiënten dat willen en onder welke voorwaarden.
Thomas Hankemeier, hoogleraar bij het LACDR, is heel enthousiast over Bouwmans komst: ‘Jildau’s onderzoek sluit aan bij onze ambitie om biochemische profielen, individuele wearables en andere data te gebruiken voor betere diagnostiek, gepersonaliseerde behandeling en ziektepreventie. Met haar werk kunnen we ook nieuwe interventies ontwikkelen. Daarnaast versterkt haar komst de strategische samenwerking tussen LACDR en TNO en zien we uit naar een verdere vruchtbare samenwerking op het Leiden Bio Science Park.’