Nederlanders zijn betrokken bij wetenschap, maar willen graag meer
Burgers zien nog altijd een groot belang in wetenschapscommunicatie en willen in toenemende mate betrokken worden bij de wetenschap. Dat blijkt uit onderzoek van het Nationaal Expertisecentrum Wetenschap & Samenleving (NEWS) en onderzoekers van de Science Communication and Society afdeling van de Universiteit Leiden.
Ionica Smeets, hoogleraar wetenschapscommunicatie en medeoprichter en bestuursvoorzitter van NEWS licht toe: ‘Dit onderzoek laat zien dat veel burgers graag meer betrokken zouden zijn bij wetenschap, wat heel hoopgevend is.’
In aanloop naar de oprichting van NEWS vroegen onderzoekers van de Universiteit Leiden en NEWS Nederlandse burgers, zowel jongeren en volwassenen, hoe zij wetenschap ervaren en welke rol wetenschapscommunicatie daarin speelt. Hiervoor werd een enquête uitgezet via marktonderzoeksbureau MWM2 en werden er focusgroepen georganiseerd met doelgroepen met verschillende afstanden tot de wetenschap.
‘Om het gat tussen wetenschap en samenleving te dichten, is het van belang om wetenschap toegankelijk te maken voor jongeren die er in hun eigen omgeving niet vanzelfsprekend mee in aanraking komen’, zo licht een van de deelnemers aan het onderzoek toe.
Belangstelling voor wetenschap groeit
De belangstelling van Nederlandse burgers voor deelname aan wetenschap lijkt te groeien. Burgers zijn geïnteresseerd in wetenschap (63%) en in hun vrije tijd doen ze graag mee aan activiteiten die hen iets leren over wetenschap, zo vertelt een deelnemer aan dit onderzoek: ‘Ik wil meer diepgaande kennis krijgen, maar ook nieuwe dingen leren.’
Tegelijkertijd ervaren sommige burgers dat ze te weinig tijd hebben om bij wetenschap betrokken te zijn, zo licht een middelbare scholier toe: ‘Ik zou graag willen focussen op één onderwerp en inzoomen, maar we hebben te weinig tijd om er echt goed over na te denken’.
Publicatie verschenen in JCOM
Maandag is het onderzoek in het wetenschappelijke tijdschrift voor communicatie JCOM verschenen. De uitkomsten bieden handvatten voor inclusieve en doeltreffende wetenschapscommunicatie. Zo zijn opvallende speerpunten die deelnemers aan hebben gedragen voor effectieve wetenschapscommunicatie: het opbouwen van vertrouwen in de wetenschap, jongeren enthousiasmeren en wetenschap beter verankeren in de samenleving.
Met de publicatie vragen de onderzoekers ook aandacht voor de obstakels die burgers ervaren. Zo geeft een kwart van de deelnemers aan een kennisachterstand te ervaren en wordt maar een klein percentage ook daadwerkelijk betrokken bij wetenschappelijk onderzoek, terwijl het merendeel van de deelnemers wel het belang zien van het betrekken van burgers bij onderzoek: ‘Je moet burgers zeker meenemen, anders heb je geen connectie met de samenleving.’
Wat is NEWS?
Het Nationaal Expertisecentrum Wetenschap en Samenleving (NEWS) bevordert de verbinding tussen wetenschap en samenleving door middel van betere wetenschapscommunicatie. De stichting is in 2024 opgericht en ondersteunt en verbindt onderzoek, praktijk en beleid rond wetenschapscommunicatie.