Kiem-projecten 2024-2025
Van gezondheid tot migratie tot klimaat: in 2024 ontvingen 25 interdisciplinaire initiatieven op het gebied van onderzoek en onderwijs een Kiem-beurs.
Hier vind je een overzicht van alle in 2024 toegekende Kiem-projecten.
Quantumwetenschap en -technologie worden vaak omschreven als mysterieus en ‘spooky’. Dat maakt het moeilijk voor het publiek om zich in dit opkomende vakgebied te verdiepen. Maar wat als de juiste metaforen de kloof kunnen overbruggen? Dit Kiem-project onderzoekt hoe metaforen de manier waarop we kwantumconcepten begrijpen beïnvloeden, en hoe we ze kunnen inzetten om de maatschappelijke betrokkenheid bij quantumwetenschap te vergroten.
Samenwerking
- Wiskunde en Natuurwetenschappen
- Geesteswetenschappen
Het doel van dit project is om een nieuwe methode te verkennen voor het beoordelen van de effectiviteit van interventies in de stedelijke openbare ruimte op het veiligheidsgevoel van burgers. Door fotorealistische 3D-scènes te creëren met behulp van Gaussian Splatting technieken, kunnen potentiële gebruikers worden blootgesteld aan geplande interventies.
Samenwerking
- Rechtsgeleerdheid
- Leiden Learning and Innovation Centre
Om goed onderbouwde besluiten over complexe onderwerpen zoals het klimaat, recht en gezondheid te kunnen nemen, zijn wetenschappelijke resultaten van groot belang. Maar wetenschappelijke resultaten bevatten altijd een mate van onzekerheid. Binnen dit project wordt onderzocht hoe men het beste over deze onzekerheid kan communiceren.
Samenwerking
- Sociale Wetenschappen
- Wiskunde en Natuurwetenschappen
Reumatische artritis is een chronische ontstekingsziekte die leidt tot een voortdurende beschadiging van bot en kraakbeen in de gewrichten. Uit recent onderzoek blijkt dat het eiwit proteoglycaan 4 (PRG4) een veelbelovende nieuwe aanpak kan zijn voor het voorkomen of verlichten van de symptomen van reumatoïde artritis. Dit eiwit remt ontstekingen en speelt een belangrijke rol bij het smeren van gewrichten. Dit project onderzoekt de ontstekingsremmende en beschermende voordelen van PRG4 bij de behandeling van deze vorm van reuma.
Samenwerking
- Wiskunde en Natuurwetenschappen
- LUMC
Nieuwe behandelstrategieën tegen antibioticaresistente bacteriële infecties, waaronder tuberculose (TB), zijn dringend nodig. Dit project onderzoekt een vernieuwende aanpak: het versterken van het natuurlijke vermogen van het lichaam om infecties te bestrijden door een cellulair proces genaamd autofagie te stimuleren. Bij autofagie ruimt een cel schadelijke bacteriën op door ze als het ware ‘op te eten’ en beschadigde onderdelen te verwijderen.
Samenwerking
- Wiskunde en Natuurwetenschappen
- LUMC
Dit is een innovatief project dat is ontworpen om studenten te betrekken bij het schrijven van speculatieve fictie over de toekomst van oorlogvoering. Het initiatief heeft als doel het creatieve en kritische denkvermogen van studenten te vergroten en tegelijkertijd nieuwe perspectieven te bieden voor militaire en overheidsprofessionals.
Samenwerking
- Governance and Global Affairs
- Geesteswetenschappen
Contactpersoon
Bob Siegerink (b.siegerink@lumc.nl)
Samenwerking
- LUMC
- Rechtsgeleerdheid
In dit project wordt onderzocht hoe de samenleving mensen classificeert, met een focus op migranten en mensen met een beperking. Wetenschappers van verschillende disciplines werken samen om de historische en huidige processen die deze classificaties vormen te begrijpen.
Samenwerking
- Rechtsgeleerdheid
- Geesteswetenschappen
- Sociale Wetenschappen
Erfgoed is een thema dat vanuit diverse invalshoeken onderzocht wordt aan de Universiteit Leiden. Het vormt een verbindend onderwerp tussen disciplines als Geesteswetenschappen, Archeologie, Recht en Sociale Wetenschappen. Dit project vergroot de zichtbaarheid en samenwerking van interdisciplinaire erfgoedstudies.
Samenwerking
- Sociale Wetenschappen
- Geesteswetenschappen
- Archeologie
- Rechtsgeleerdheid
De structuren, processen en systemen van de overheid sluiten dikwijls niet aan bij de verwachtingen, capaciteiten en het gedrag van mensen. Er zijn tal van wetenschappelijke en maatschappelijke kennisbehoeften op het snijvlak van psychologie en bestuurskunde die vragen om gedragszinzichten voor bestuur en beleid. Het doel van dit project is het versterken van onze interdisciplinaire en transdisciplinaire capaciteit om gedragsinzichten te genereren voor een overheid die beter werkt voor mensen.
Samenwerking
- Governance and Global Aaffairs
- Sociale Wetenschappen
De ziekte van Parkinson is een neurodegeneratieve aandoening die niet alleen wordt gekenmerkt door motorische symptomen, maar vaak ook gepaard gaat met cognitieve problemen. In deze pilotstudie zal worden onderzocht in hoeverre digitale thuistesten een haalbare en effectieve aanvulling kunnen zijn op traditionele ziekenhuisbeoordelingen om mogelijke cognitieve problemen te kunnen signaleren.
Samenwerking
- Sociale Wetenschappen
- LUMC
Kunnen we tuberculosebacteriën bestrijden door hun essentiële enzymen aan te vallen? Recent onderzoek heeft een familie van lipasen (enzymen die vetten afbreken) ontdekt in Mycobacterium tuberculosis (Mtb), de bacterie die tuberculose veroorzaakt. Waarschijnlijk spelen deze enzymen een cruciale rol in het overleven van de bacterie, bijvoorbeeld door de celstructuur te onderhouden of door vetten van de gastheer af te breken. Als we de functie van deze lipaden beter begrijpen, kunnen we die kennis wellicht inzetten voor nieuwe behandelstrategieën tegen tuberculose.
Samenwerking
- Wiskunde en Natuurwetenschappen
- LUMC
De academische wereld zit vol keuzes en uitdagingen. Wetenschappers hebben dagelijks te maken met dilemma’s die balans vereisen waarvoor zij keuzes moeten maken. Om deze vragen bespreekbaar te maken, is een uniek bordspel ontwikkeld: Academische Levensweg.
Samenwerking
- Sociale Wetenschappen
- Geesteswetenschappen
Dit project roept op tot een experimentele samenwerking met feedbackloops tussen onderzoekers, om samen kennis op te doen. SoUnD brengt een astrochemicus, een sounddesigner en een filosoof samen, met als doel om interstellaire chemische reactiviteit te interpreteren door middel van digitale compositie om zo nieuwe en onverwachte inzichten te verwerven.
Samenwerking
- Geesteswetenschappen
- Wiskunde en Natuurwetenschappen
Het doel van dit project is het identificeren van essentiële leerdoelen en lesmethoden voor studenten in het hoger onderwijs om effectief om te gaan met complexe, interdisciplinaire wereldproblemen. Daarnaast heeft het project als doel realistische manieren te verkennen om deze leerdoelen en methoden in onderwijsprogramma’s te integreren.
Samenwerking
- Governance and Global Affairs
- Afrika-Studiecentrum Leiden
Misinformatie over gezondheidskwesties, zoals voedingssupplementen en anticonceptie, wordt een steeds grotere zorg voor zorgprofessionals. Dit kan leiden tot gezondheidsrisico’s en een verhoogde druk op de gezondheidszorg. Dit onderzoek richt zich op het beter begrijpen van wie vatbaar is voor welke soorten misinformatie. Daarnaast worden ook de factoren onderzocht die voor het zoekgedrag naar informatie zorgen en de acceptatie van boodschappen beïnvloeden.
Samenwerking
- Sociale Wetenschappen
- LUMC
Het doel van dit project is om de vernietiging van universiteiten in Gaza, de zogenaamde ‘scholasticide’, te documenteren en onder de aandacht te brengen. Door middel van een multimodale tentoonstelling met fotografie, getuigenissen en aanvullende bronnen wordt de vernietiging van de twaalf universiteiten in Gaza in beeld gebracht en in de langere geschiedenis van de aanval op het academische leven in Palestina geplaatst. Het project streeft ernaar de theoretische en juridische implicaties van scholasticide onderzoeken. Met dit project wordt een discussie op gang gebracht over de rol van academici en universiteiten in dergelijke contexten.
Samenwerking
- Rechtsgeleerdheid
- Geesteswetenschappen
- Sociale Wetenschappen
Dit project zal kritisch reflecteren op de gevolgen van de groeiende confrontatie tussen de verdedigers van de zogenaamde ‘op regels gebaseerde internationale orde’ en de verdedigers van het internationaal recht voor het vooruitzicht van een door het recht geregeerde wereld, of de mogelijke ineenstorting ervan.
Samenwerking
- Governance and Global Affairs
- Geesteswetenschappen
Contactpersoon
Samenwerking
- Governance and Global Affairs
- Geesteswetenschappen
Archeologen kijken regelmatig (macroscopisch) naar botten om de leeftijd bij overlijden te schatten, ziektes te bestuderen en te begrijpen hoe het leven er vroeger uitzag voor mensen. Klinische artsen en medische onderzoekers vertrouwen daarentegen op scantechnologieën om ‘binnenin’ het lichaam te kijken. Dit project verenigt deze twee perspectieven door een diepe duik te nemen in de microstructuur van historische Nederlandse botten.
Samenwerking
- Archeologie
- LUMC
Het doel van dit project is om meer inzicht te krijgen in hoe belangenorganisaties in Nederland de rechtsgang gebruiken om politieke, maatschappelijke of juridische veranderingen te realiseren. Het project onderzoekt de aard en omvang van dit fenomeen en hoe strategisch procederen zich verhoudt tot andere klassieke strategieën van beleidsbeïnvloeding.
Samenwerking
- Rechtsgeleerdheid
- Governance and Global Affairs
De groeiende wereldwijde vraag naar voedsel heeft grote gevolgen voor zowel onze gezondheid als het milieu. Maar niet alle consumenten dragen in gelijke mate bij aan deze impact. Dit onderzoek richt zich op de verschillen in milieubelasting en gezondheidsimpact tussen verschillende consumentengroepen, zodat we effectievere strategieën kunnen ontwikkelen voor de transitie naar duurzamere en meer eerlijke eetpatronen.
Samenwerking
- Wiskunde en Natuurwetenschappen
- LUMC
Contactpersoon
Samenwerking
- LUMC
- Sociale Wetenschappen
Contactpersoon
Martijn Sijbom (m.sijbom@lumc.nl)
Samenwerking
- LUMC
- Geesteswetenschappen
- Rechtsgeleerdheid
- Wiskunde en Natuurwetenschappen
- Governance and Global Affairs
Een groeiend aantal onderzoekers in de sociale wetenschappen, geesteswetenschappen en kunsten werkt met niet-traditionele onderzoeksoutput (NTRO’s), zoals films, voorstellingen en geluidsopnames. Deze vormen van onderzoek krijgen echter vaak weinig erkenning binnen de digitale wetenschappelijke infrastructuur, waardoor ze moeilijk te vinden en te hergebruiken zijn. Dit initiatief streeft ernaar de inclusie en vindbaarheid van NTRO’s in het digitale wetenschappelijke archief te vergroten.
Samenwerking
- Sociale Wetenschappen
- Geesteswetenschappen
- Universitaire Bibliotheken Leiden