Steeds vaker verdwalen, familieleden niet meer herkennen of woorden en namen vergeten: het zijn bekende symptomen van de ziekte van Alzheimer. Psychologen hebben nu ontdekt dat de ziekte zich ook op subtielere manier uit: in het ritme van een vingertik.

26 september is de Europese Dag van de Talen. Er zijn 24 officiële talen in Europa, maar er worden in totaal zo’n 200 talen gesproken op ons continent. Wat hebben we aan al die verschillende talen? En moeten we allemaal Azerbeidzjaans of Zweeds gaan leren? We vragen het Lisa Cheng, hoogleraar Algemene…

Van fluctuerende hormoonspiegels bij vrouwen, via de inwendige structuur van reuzenplaneten tot de voorgeschiedenis van talen: zes Leidse wetenschappers krijgen een ERC Consolidator Grant.

Speciaal voor een experiment van Universiteit Leiden zijn bestuurskundigen en waterschapsambtenaren samengekomen in een laboratorium.

Dr. Claartje Levelt, werkzaam binnen LUCL en LIBC, is een internationaal erkend expert op het gebied van de eerste taalverwerving. Ze onderzoekt hoe het taalsysteem van de grond komt bij baby’s en jonge kinderen, wat daarbij de interactie is tussen taalwaarneming en taalproductie en wat voor leermechanismen…

De uitdrukking ‘zingen als een nachtegaal’ moet misschien wel letterlijker worden genomen dan gedacht. Gedragsbioloog Verena Ohms toont in haar promotieonderzoek aan dat menselijke spraak en vogelzang meer overeenkomsten hebben dan eerst werd aangenomen. Ohms promoveert dinsdag 3 mei.

De Els Witte Prijs Jaarprijs Politicologie 2023 gaat naar Charlotte de Roon. Als ‘buitenpromovendus’ aan de Universiteit Leiden schreef zij een proefschrift over politieke jongerenorganisaties in Nederland. Daarmee leverde zij een ‘indrukwekkende bijdrage aan het onderzoeksveld, zowel op analytisch,…

Voor het eerst heeft een onderzoeksgroep onder leiding van Karline Janmaat en haar voormalige masterstudent Chirag Chittar de verschillende hypotheses over muziek tegelijkertijd getest met voedselvoorziening in een moderne samenleving tijdens de dagelijkse zoektocht naar knollen - hun basisvoedsel.

Hoogleraar Jenny Doetjes heeft een NWO-subsidie ontvangen om onderzoek te doen naar de cross-linguïstische eigenschappen van hoeveelheidsuitdrukkingen en de invloed van ons brein op taal.

Cognitief psychologen Eliska Prochazkova en Mariska Kret van de Universiteit Leiden hebben een Ig Nobelprijs gewonnen met hun onderzoek naar de romantische klik tussen mensen. Ze ontdekten dat de aantrekkingskracht tussen personen is af te lezen aan het gelijk lopen van hun hartslag en huidgeleiding…

Prof. dr. Hanneke Hulst is benoemd tot Wetenschappelijk Directeur van het Instituut Psychologie door het bestuur van de Faculteit der Sociale Wetenschappen. Zij start per 1 februari 2024 voor een periode van 3 jaar en volgt daarmee Andrea Evers en interim directeur Serge Rombouts op.

Drie promovendi van de Universiteit Leiden krijgen een Mozaïek 2.0-beurs voor hun promotieonderzoek. Het beurzenprogramma van de NWO is gericht op de in Nederland ondervertegenwoordigde groep afgestudeerden met een migratieachtergrond.

Studenten beter voorbereiden op hun practica, zodat ze er meer van leren. Op die manier willen Marjo de Graauw en haar collega’s het bètaonderwijs vernieuwen. Samen gaan ze interactief lesmateriaal ontwikkelen om studenten kennis te laten maken met laboratoriumonderwijs. Ze ontvangen hiervoor een SURF-subsidie…

Tom Roth wil achterhalen hoe orang-oetanvrouwtjes een aantrekkelijke partner kiezen en zo een 'Tinder' voor orang-oetans ontwikkelen om te kunnen voorspellen of tussen twee apen wel of geen vonk zal overslaan. 'Aap Amos is heel populair, want hij heeft mooie haren en grote wangflappen', vertelt de Leidse…

Hoogleraar Cognitieve Psychologie Mariska Kret onderzoekt op welke manieren mensen en dieren emoties uiten. Vergelijkingen tussen mensen en mensapen geven daarbij belangrijke evolutionaire inzichten, zo stelt Kret in haar oratie op vrijdag 9 september.

Mariska Kret is onderscheiden met de European Research Council (ERC) Public Engagement with Research Award 2022. De Leidse hoogleraar cognitieve psychologie Kret overtuigde de jury door het publiek te betrekken bij haar onderzoek naar de emoties van mensapen: 'RecognizeYourself - Bringing science to…

Binnen het recht krijgen neurowetenschappelijke bevindingen steeds meer aandacht. Zo kan hersenontwikkeling bijvoorbeeld relevant zijn bij vraagstukken over participatie door jongeren. Minderjarigen hebben op grond van het Internationaal Verdrag inzake de Rechten van het Kind (IVRK) het recht om betrokken…

Promotie

Tien Leidse sociale wetenschappers hebben succesvol een aanvraag ingediend voor de NWO Open Competitie. Met deze Open Competitie geeft NWO onderzoekers de kans om kleine, risicovolle, vernieuwende of veelbelovende onderzoeksprojecten te starten.

Hoe heeft de evolutie onze nieuwsgierigheid gevormd? En hoe zorgt die nieuwsgierigheid ervoor dat we inmiddels het technologische vermogen hebben om te ontdekken of we alleen zijn in het heelal? Het kwam allemaal aan bod tijdens de viering van de 449ste dies natalis van de Universiteit Leiden.

Universitaire plechtigheid

Zwangerschap veroorzaakt sterke veranderingen in hersenfuncties en die veranderingen beïnvloeden de band tussen moeder en kind. Dat ontdekten onderzoekers van Amsterdam UMC en de Universiteit Leiden. Met hun onderzoek, gepubliceerd in Nature Communications, schijnen ze licht op dit lang onontgonnen…

De verwerving van een tweede taal is volgens Nivja de Jong ‘het mooiste onderwerp van de taalwetenschap’. Als recent benoemde hoogleraar Tweedetaalverwerving en didactiek gaat ze aan de slag met de vraag hoe je mensen zo’n nieuwe taal het best kunt leren.

Je stemming telt mee of je twee tonen beluistert als omhoog of omlaag gaand. ‘Onze waarneming van geluid lijkt door meer bepaald dan onze oren’, zegt psycholoog Anne Bolders daarover. Zij ziet ook verband tussen emotioneel op sterke prikkels reageren en de gevoeligheid van het gehoor. Promotie op 2…

Een team met ontwikkelingspsychologen en pedagogen betrekt jongeren bij de communicatie over hersenontwikkeling. Een tweede team met neurowetenschappers vertelt over onderzoek naar muziek en ruimtelijke vaardigheden en zoekt naar gezondheidstoepassingen. Daarvoor ontvangen beide teams een bijdrage van…

Joris van der Voet, universitair hoofddocent en onderzoeker bij het Instituut Bestuurskunde, gaat de komende jaren onderzoek doen naar topambtenaren en hoe zij keuzes maken en hun prioriteiten stellen. Voor het onderzoek ‘Aandachtige ambtenaren’ heeft hij een Vidi-beurs van 800.000 euro gekregen. Het…

Een gong op de binnenplaats van Museum de Lakenhal nodigt mensen van buiten naar binnen. Welkom in een expositie vol verrassingen, het resultaat wanneer kunst en wetenschap de handen ineen slaan om intuïtie te verbeelden. Lonneke Gordijn van Studio Drift en Andrea Evers van de Universiteit Leiden tekenen…

Het begrijpen hoe we met elkaar communiceren en wat communicatie met ons doet is van essentieel belang. In haar oratie bepleit Nivja de Jong het rechttrekken van de ongelijke waardering in de maatschappij.

Orthopedagoog Maretha de Jonge behandelt de fabel ‘Van te veel tv kijken word je autistisch’. "Het kan goed zijn dat veel tv kijken niet de oorzaak is van autisme, maar een gevolg van moeite met de sociale wereld", aldus de Jonge.

Wat vragen mensen zich af op social media? Universitair docent Matthijs Westera ontvangt een NWO-beurs om te onderzoeken waarnaar mensen online nieuwsgierig zijn.

Onderzoeker Max van Duijn en promovendus Bram van Dijk passen taalmodellen toe op verhalen verteld door kinderen om zo hun inlevingsvermogen te onderzoeken. Voor dit onderzoek ontvingen zij de Best Paper Award tijdens de Computational Natural Language Learning conferentie in Singapore.

Technologie en privacy, vertrouwen en wantrouwen. De discussie hierover laaide op toen de universiteit scanners plaatste en studenten in verzet kwamen. Woensdag 2 februari onderzoeken experts van de Universiteit Leiden dit thema op het gelijknamige symposium. We bellen met Roy de Kleijn, als informaticus…

Taal stuurt de manier waarop we de wereld zien, is de stellige overtuiging van universitair docent Sara Petrollino. Een NWO XS-beurs stelt haar in staat om die hypothese te testen bij het Ethiopische Hamar-volk. ‘Het idee dat iedereen in geometrische vormen denkt, is cultureel bepaald.’

Vorig jaar ontving Dr. Henk van Steenbergen, universitair hoofddocent bij de sectie Cognitieve Psychologie, een Grass Shoot subsidie om het onderzoeksmaster vak “Experimentation I: Programming Psychological Experiments” volledig opnieuw te ontwikkelen. Het vak werd afgelopen blok voor het eerst aangeboden…

Sommige kinderen beginnen hun leven met een achterstand. Soms zelfs al voor ze geboren zijn. Een nieuw onderzoeksproject waar professor Wessel Kraaij van de Universiteit Leiden bij betrokken is, onderzoekt hoe data science kan helpen om ook deze kinderen een goede start te geven.

Een NWO Veni-aanvraag van Linda Geven, universitair docent bij de afdeling Strafrecht & Criminologie, is gehonoreerd. De komende drie jaar gaat zij besteden aan onderzoek naar valse bekentenissen in politieverhoren.

Voor heel even was Universiteit Leiden het centrum van de taalkundige wereld. Begin september vond het 48ste jaarlijkse Societas Linguistica Europaea Congres plaats, dat voor de derde keer in Leiden werd georganiseerd. Bijna 600 taalwetenschappers kwamen uit alle hoeken van de wereld naar de sleutelstad…

Onderwijs heeft geleid tot een enorme vooruitgang in geletterdheid, technologie en wetenschap, maar ook gezorgd voor meer ongelijkheid. Dat blijkt uit het internationale Unesco-onderzoek ‘Reimagining Education: the Science and Evidence-based Education (ISEE) Assessment’. Vanuit de Universiteit Leiden…

Jelena Prokic, universitair docent en onderzoeker bij het Leiden University Centre for Digital Humanities, gaat studenten voorbereiden op de uitdagingen en mogelijkheden van de digitale wereld. In september starten zes cursussen over onder meer statistiek en het digitaal doorzoeken van teksten. Daarvan…

Daar staan ze dan voor hun onderzoeksposters, onze bachelorstudenten van het Honours Research Bachelor Project en de studenten van de research master Psychologie. Geïnteresseerde medestudenten, promovendi, postdocs en docenten luisteren naar hun verhalen op de jaarlijkse Wetenschapsmiddag van het Instituut…

Postdoc en taalwetenschapper Evelyn Bosma ontvangt voor haar proefschrift de Keetje Hodshonprijs. Voor haar onderzoek over meertaligheid van Friese kinderen won Bosma eerder al de Klokhuis Wetenschapsprijs en de Wetenschapsprijs Campus Fryslân.

Onderzoek naar hoger onderwijs bevordert de kwaliteit van het onderwijs. En die investeringen betalen zich dubbel en dwars terug in welzijn en welvaart. Dit betoogt hoogleraar onderwijswetenschappen Roeland van der Rijst in zijn oratie.

In een gesprek geef je allerlei informatie aan de luisteraar. Zo kun je aangeven dat je zeker van iets bent, of dat je het via via hebt gehoord. Universitair hoofddocent Jenneke van der Wal krijgt een Vici-beurs om te onderzoeken of de manier waarop mensen dit doen taalafhankelijk is.

Promotie

Vaardigheden is één van onze onderwijsvisie-ambities (Learning@LeidenUniversity).

Training

Lezing

Promotie

De jaarlijkse LION Image award gaat naar de foto van een 30 micrometer lang 3D-geprint bootje dat in oktober viraal ging, ingediend door Rachel Doherty van de groep van Daniela Kraft.

Een internationaal team van astronomen, met onder anderen de Leidse promovendus Elia Pizzati, heeft een aantal oude quasars waargenomen die verrassend genoeg in hun eentje lijken te zweven in het vroege heelal (minder dan een miljard jaar na de oerknal). Tot nu toe gingen astronomen er op basis van…