De Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) heeft landelijk 159 jonge, recent gepromoveerde onderzoekers een Veni-subsidie toegekend. 19 onderzoekers zijn verbonden aan de Leidse universiteit, waarvan 5 aan de Faculteit der Wiskunde en Natuurwetenschappen. Elke onderzoeker krijgt…

Een depressie wordt traditioneel in verband gebracht met verhoogde ontstekingswaarden in het lichaam. Nieuw onderzoek toont aan dat specifieke depressiesymptomen zoals slaapproblemen deze relatie verklaren. In zijn innovatieve onderzoek weerlegt psycholoog Eiko Fried een populaire aanname. Publicatie…

Op 23 juni vierden wij ons vierde lustrum in de Oude Sterrewacht, samen met het Kaiser-dispuut dat al 25 jaar bestaat. We kunnen terugkijken op een zeer geslaagde bijeenkomst, met twee lezingen door toponderzoekers, leuke anekdotes over de historie van de verenigingen, een rondleiding langs de telescopen…

De Zuid-Afrikaanse dichter Antjie Krog is in het najaar van 2021 de gastschrijver aan de Universiteit Leiden. Krog werd beroemd met haar dichtbundels en boeken, die vaak zijn geïnspireerd op de Zuid-Afrikaanse geschiedenis. In haar rol als gastschrijver zal zij onder meer de jaarlijkse Albert Verweylezing…

Onderzoekers van het Laboratorium voor Astrofysica van de Sterrewacht Leiden zijn erin geslaagd om water te maken onder omstandigheden zoals die in de ruimte heersen.

Is de fiscale wetgever doorgeschoten met het bestrijden van (in zijn ogen) onwenselijke structuren? En kunnen dergelijke structuren steunen op een deugdelijke erfrechtelijke basis? Op 29 september 2015 promoveert dhr. G.G.B. Boelens op zijn proefschrift

Een internationaal team van wetenschappers waaronder de Leidse Joseph Callingham heeft met behulp van radiotelescopen negentien rode dwergsterren ontdekt die onverwacht radiogolven uitzenden. De uitbarstingen ontstaan mogelijk door interactie met exoplaneten. De resultaten van het onderzoek staan in…

De Fritz Zwicky-prijs 2022 voor astrofysica & kosmologie is toegekend aan Prof. Ewine F. van Dishoeck voor haar baanbrekende, decennialange werk in de astrochemie en moleculaire spectroscopie, en voor haar leiderschap binnen de astronomische gemeenschap. De toekenning van de prijzen is vandaag bekendgemaakt…

Twee bacteriesoorten werken samen in plantenwortels om hun gastheer te redden van een schimmelziekte. Een team van microbiologen en bioinformatici van het Nederlands Instituut voor Ecologie, Universiteit Wageningen en het Instituut voor Biologie van Leiden deed deze ontdekking. Ze identificeerden ook…

Het is onderzoekers voor het eerst gelukt grafeen op een stabiele laag vetten, ofwel lipiden, te plaatsen. Omringd door een beschermende laag van lipiden zou grafeen in het lichaam als een veelzijdige sensor kunnen dienen. De resultaten zijn de eerste stap naar zo’n omhulsel en zijn op 28 september…

Tom Lanoye (Sint-Niklaas, 1958) is de nieuwe gastschrijver aan de Universiteit Leiden. In september bespreekt de Vlaamse taalvirtuoos met Leidse eerstejaarsstudenten zijn roman Gelukkige slaven (2013). Daarna staat zijn gastschrijverschap geheel in het teken van zijn toneelteksten. Op 8 oktober geeft…

Een internationaal team van onderzoekers heeft vastgesteld dat een bepaald eiwit belangrijk is voor onze geheugenfunctie. Dit specifieke eiwit, de A2A receptor die reageert op cafeïne, wordt in verband gebracht met de ziekte van Alzheimer. Publicatie in Molecular Psychiatry.

De veelbelovende, pas gepromoveerde onderzoekers kunnen de komende drie jaar hun wetenschappelijke ideeën verder uitwerken dankzij een Veni van NWO. Een Veni-financiering bedraagt maximaal 250.000 euro en is één van de persoonsgebonden financieringsvormen van NWO om wetenschappelijk talent te stimul…

Leids natuurkundige Sense Jan van der Molen heeft met zijn groep de eerste schakelbare moleculaire diode ontwikkeld. Deze is aan en uit te schakelen via luchtvochtigheid. Omgekeerd is dit een luchtvochtigheidssensor die werkt op de nanoschaal. Publicatie op 4 december in Nature Nanotechnology.

Bij de meeste mensen zitten er bacteriën in hun mond die tandplak vormen. Soms veroorzaken ze zelfs vervelende tandvleesontstekingen. De bacterie Treponema denticola kan ook een gevaarlijke ziekteverwekker zijn. Toch is er nog niet veel over bekend. Daar brachten Ariane Briegel en haar onderzoeksgroep…

Met de James Webb-ruimtetelescoop heeft een internationaal team van onderzoekers, waaronder Leidse hoogleraar Moleculaire Astrofysica Ewine van Dishoeck, een palet aan koolwaterstoffen ontdekt in een planeetvormende schijf rond een jonge, lichte ster. De resultaten bevestigen dat schijven rond heel…

Een avondvullend programma in de Universiteitsbibliotheek en Middle Eastern Library in Leiden voor iedereen die iets heeft met het Midden-Oosten; van Tadjikistan tot de Mahreb en van Istanbul tot Sanaa. Bekijk de oudste boeken en kleitabletten uit de collectie en luister naar de meest fascinerende verhalen…

Honderden nagebootste micro-organen op een chip, met minuscule kanalen die als bloedvaten dienen. Ze kunnen de geneesmiddelenontwikkeling naar een hoger plan tillen en dierproefgebruik verminderen. Leidse onderzoekers en hun spin-off bedrijf Mimetas gaan hun ’organs-on-a-chip’ nu op de markt brengen…

Door de toenemende antibioticaresistentie is de levensbedreigende aandoening sepsis steeds moeilijker te behandelen. Promovenda Feiyan Liu onderzocht met wiskundige modellen hoe we antibiotica effectiever kunnen inzetten om sepsis te genezen.

Nederland hoort bij de koplopers in privacybescherming, zo concluderen onderzoekers van de Universiteit Leiden die verscheidene landen in Europa met elkaar vergeleken. Toch blinkt Nederland niet in alle opzichten uit. Er kan geleerd worden van onder meer best practices in Duitsland, Zweden en het Verenigd…

Promotie

Promotie

De Griekse papyrologie is de wetenschap die zich bezighoudt met het ontcijferen en bestuderen van alle teksten die in de Griekse taal op papyrus geschreven staan. Papyrus was het schrijfmateriaal van de oudheid en werd vervaardigd uit op elkaar gekleefde reepjes van de papyrusplant.

AI wordt veel gebruikt in HR-processen, maar we weten nog weinig over de bijdrage van deze applicaties aan eerlijke en inclusieve beslissingen. Leids onderzoeker Carlotta Rigotti is betrokken bij BIAS, een groot consortiumonderzoeksproject om de rol van AI te verduidelijken én een nieuwe app voor HR-professionals…

Wat gebeurt er als Leidse wetenschappers uit verschillende vakgebieden, die samen naar complexe maatschappelijke problemen kijken, hun krachten bundelen met kunstenaars? De resultaten waren op dinsdag 11 juni te zien tijdens een unieke expositie; kijk mee en ontdek.

Prof. Herman P. Spaink heeft een subsidie gekregen om te screenen voor nieuwe geneesmiddelen tegen tuberculose. Deze subsidie voor de verdere ontwikkeling van robottechnologie voor grootschalige geneesmiddelenscreening was mogelijk dankzij donaties van Leidse alumni.

Darmen-op-chips reageren hetzelfde op aspirine als echte menselijke organen, blijkt uit Leids onderzoek. Dit is een teken dat de modelorgaantjes goede voorspellers zijn voor de werking van medicijnen in het menselijk lichaam. Publicatie in Nature Communications op 15 augustus.

Carlijn Bergwerff en Maarten Struijk Wilbrink zetten Virtual Reality in om ouders van kinderen met een posttraumatische stressstoornis (PTSS) te helpen hun kind goed te ondersteunen en beter een veilige basis kunnen bieden.

De Wetenschappelijke Klimaatraad benadrukt in een eerste advies aan het demissionaire kabinet dat vertraging van klimaatbeleid moet worden voorkomen. Jan Willem Erisman, voorzitter van de raad en Leids hoogleraar, lichtte de brief toe bij de NOS.

Statistiek?’ Dat vond ik vroeger echt een vreselijk vak!’, krijgt statisticus Sanne Willems vaak te horen. En dat is jammer, vindt ze: ‘want het hoeft niet per se moeilijk te zijn.’ Samen met twee oud-studiegenoten richtte ze daarom de sectie Statistics Communication op voor goede communicatie over…

In de polder bij Oud Ade hebben onderzoekers uit Wageningen en Leiden eind mei zo'n 3.000 rijstplanten geplant. Ze willen testen of rijst een duurzame oplossing kan zijn voor veenlandbeheer in de toekomst: het waterpeil verhogen en toch voedsel produceren. Verschillende media waren geïnteresseerd in…

Voor het doen van medisch onderzoek bouwen onderzoekers vaak weefsel na in het laboratorium. Met de zogeheten organ-on-a-chiptechnologie wordt een soort kunstorgaantje gemaakt, inclusief bloed dat er doorheen stroomt. Zo ontstaat een levensechte testsituatie voor medicijnen of het onderzoeken van ziekteprocessen.…

Onderzoekers van de Universiteit Leiden onder leiding van Mario van der Stelt (Leids Instituut voor de Chemie) wijzen ‘gouden standaarden’ aan om nieuwe pijnstillers te ontwikkelen die gebaseerd zijn op de medicinale werking van cannabis. Publicatie in Nature Communications.

Het immuunsysteem speelt een paradoxale rol bij de uitzaaiing van borstkanker. Dat ontdekte Kelly Kersten in haar promotieonderzoek. Sommige immuuncellen dragen bij aan uitzaaiingen, terwijl andere cellen kunnen worden aangezet om chemotherapie effectiever te maken. Promotie op 7 februari.

De hersenen zijn een complex weefsel, en onderzoek doen naar medicijnen voor hersenaandoeningen is zo mogelijk nog complexer. Elizabeth (Liesbeth) de Lange, hoogleraar Voorspellende Farmacologie, pleit voor een zeer gestructureerde aanpak. ‘Het is eigenlijk net als Mastermind spelen.’ Oratie op 22 m…

Politicoloog Katharina Natter (Universiteit Leiden) zal vanaf maart 2023 een onderdeel leiden van het ambitieuze project PACES, gefinancierd door Horizon Europe en gecoördineerd door Simona Vezzoli (ISS). PACES is een innovatief, interdisciplinair en multi-level project waarin wordt onderzocht waarom…

De ministerraad heeft Jan Willem Erisman, hoogleraar Milieu en Duurzaamheid aan de Universiteit Leiden, per 1 maart benoemd tot voorzitter van de nieuwe Wetenschappelijke Klimaatraad (WKR). Deze raad gaat het kabinet adviseren over het klimaatbeleid.

Veel mensen denken dat immigratie een negatief effect heeft op de bereidheid van burgers om hun welvaart te delen. Maar dat hoeft niet zo te zijn, ontdekte promovenda Emily Anne Wolff tijdens haar onderzoek naar dekolonisatie en migratie na de Tweede Wereldoorlog.

Met een Vici-subsidie van 1,5 miljoen euro gaat hoogleraar Mathematische Biologie Roeland Merks op zoek naar manieren om rommelige en lekke bloedvaten in tumoren aan te pakken. Hiervoor combineert hij op een unieke manier wiskundige simulaties met labexperimenten.

De Universiteit Leiden en de gemeente Den Haag tekenden op 1 november een samenwerkingsovereenkomst op het gebied van duurzaamheid. Voornaamste doelen van de samenwerking zijn het opbouwen van een netwerk, kennis delen en het verkennen van mogelijkheden voor een Haags Klimaatcentrum voor inwoners.

Afweercellen houden tuberculosebacteriën onder controle door ze af te breken. Leids biologe Annemarie Meijer en collega’s ontdekten welk eiwit hiervoor de aanzet geeft. Dat eiwit (DRAM1) is mogelijk geschikt voor nieuwe medicijnen, schrijven ze in Cell Host & Microbe.

Een kraai die met een emmertje eten kan optakelen of vogels die na een jaar nog hun verstopte eten terugvinden: zijn ze intelligent of gewoon handig? Die vraag stelde dagblad Trouw aan gedragsbioloog Carel ten Cate. 'Ik zou het pas intelligentie noemen als ze hun slimmigheid op meerdere terreinen to…

Tijdens een topconferentie op gebied van bestuurskunde deelde Valentina Carraro, hoofdcoördinator van het interdisciplinaire programma Global Transformations and Governance Challenges (GTGC), haar onderzoek naar mensenrechten in de VN-Mensenrechtenraad en VN-verdragsorganen. Een van haar adviezen was…

Problemen op wereldniveau vragen om beleidsantwoorden op wereldniveau. Het interdisciplinaire onderzoeksprogramma Global Transformations and Governance Challenges (GTGC) organiseert daarom op 5 - 7 juni een internationale conferentie met het thema 'Emerging Trends in Global Governance'. Onderzoekers,…

Statistiek?’ Dat vond ik vroeger echt een vreselijk vak!’, krijgt statisticus Sanne Willems vaak te horen. En dat is jammer, vindt ze: ‘want het hoeft niet per se moeilijk te zijn.’ Samen met twee oud-studiegenoten richtte ze daarom de sectie Statistics Communication op voor goede communicatie over…

Tachtig academische papers, 270 deelnemers en vier rondetafelgesprekken over het aanpakken van mondiale problemen. De tweede conferentie van het interdisciplinaire onderzoeksprogramma Global Transformations and Governance Challenges werd groots opgezet. Wat vonden de deelnemers ervan? Bekijk het in…

In zijn Youtubeserie Ernst's OnderWaterWereld neemt ecoloog Ernst zijn kijkers mee in de mooie wereld van waterplanten en -dieren. Voor deze serie bezocht hij het Levend Lab van Martina Vijver. In onderstaand filmpje legt hij uit waarom het openluchtlaboratorium in Leiden zo belangrijk is.