Promovendus Ludwig Hoffmann gaat dankzij een Rubiconbeurs die hij op 11 april won twee jaar naar Harvard University in de VS. Met behulp van theoretische modellen bestudeert hij biologische materialen, bijvoorbeeld tijdens de morfogenese. Dit is het proces waardoor weefsels of organismen hun vorm ontwikkelen.…

Tegen 2050 kunnen we 40 procent van onze behoefte aan schaarse aardmetalen uit oude smartphones, batterijen en windturbines halen. Hard nodig, want anders hebben we waarschijnlijk niet genoeg om de energietransitie te volbrengen. Dat beschrijft een internationaal onderzoeksteam met de Leidse Tomer Fishman…

Van oudsher is er een band tussen de Universiteit Leiden en Zuid-Afrika op het gebied van de wiskunde. Dankzij een Erasmus+ International Credit Mobility-subsidie (ICM) is deze band weer extra aangehaald. Vier onderzoekers uit Pretoria zijn nu in Leiden op bezoek. ‘Zo’n fysiek bezoek op zijn tijd is,…

Kunstmatige intelligentiesystemen zijn slim. Patronen herkennen kunnen ze bijvoorbeeld beter dan mensen. Toch blijft die mens nog hard nodig. Hoe kun je die AI-systemen beter sturen? LIACS- docent Jan van Rijn schreef er samen met een aantal collega’s een boek over. We stelden hem een paar vragen.

Sommige kinderen beginnen hun leven met een achterstand. Soms zelfs al voor ze geboren zijn. Een nieuw onderzoeksproject waar professor Wessel Kraaij van de Universiteit Leiden bij betrokken is, onderzoekt hoe data science kan helpen om ook deze kinderen een goede start te geven.

Door de toenemende antibioticaresistentie is de levensbedreigende aandoening sepsis steeds moeilijker te behandelen. Promovenda Feiyan Liu onderzocht met wiskundige modellen hoe we antibiotica effectiever kunnen inzetten om sepsis te genezen.

Met wiskunde kun je voorspellingen doen over trombose. Wiskundige Mark Alber heeft zelfs modellen ontwikkeld die helpen bij het kiezen van de juiste behandeling. Tijdens de Kloostermanlezing op 27 juni legt hij uit hoe dit werk. Ben jij erbij?

Voor het oplossen van complexe vraagstukken, waar we nu als mens én als organisatie voor staan, is leiderschap nodig: en dan niet alleen van leidinggevenden, maar van iedereen. Om inzicht in te krijgen in jouw eigen leiderschap, kun je gebruik maken van de kaartenset en animatie die hiervoor ontwikkeld…

Lezing

Van energietransitie tot stikstofcrisis: kunstmatige intelligentie kan er flink bij helpen. Onderzoekers van de drie Zuid-Hollandse universiteiten brengen dat samen in een stroomversnelling. Drie van hen vertellen over de samenwerking in onderzoek naar AI voor Energie en Duurzaamheid in het Zuid-Hollandse…

De nieuwste generatie kunstmatige intelligentie, artificial intelligence (AI), kan met natuurlijk taalgebruik complexe vragen en opdrachten beantwoorden. Eind 2022 lanceerde OpenAI de chatbot ChatGPT. De toepassing van ChatGPT heeft gezorgd voor een hype die veel mensen in het onderwijs bezighoudt.…

Het lukte David Versluis om een babydarm virtueel na te bootsen. Dat is belangrijk voor onderzoek naar verbeteringen in kunstmelk. Zulk onderzoek vindt nu vooral aan de hand van poepluiers plaats, en dat werkt niet optimaal. Versluis promoveert 23 april.

De Leidse natuurkundigen Alexandre Morin en Samadarshi Maity bestuderen zelforganisatie en flocking-verschijnselen. Ze werpen licht op zwermgedrag, wat helpt om te begrijpen hoe het kan dat vogels in een zwerm niet botsen. Met plastic microkralen creëerden ze een experimentele opstelling en ze ontwikkelden…

Niet alleen donkere materie, maar ook gewone materie en donkere energie worden gevolgd in de grootste kosmologische computersimulatie ooit. In de FLAMINGO-simulatie zie je over de loop van miljarden jaren virtuele sterrenstelsels en clusters van sterrenstelsels ontstaan. Dat is geen makkelijke klus:…

Waterkrachtcentrales hoeven niet funest te zijn voor vissers en natuur. Dan moeten we nieuwe dammen strategischer plaatsen, maar ook sommige bestaande dammen aanpassen of zelfs verwijderen. Dat lieten Valerio Barbarossa en Rafael Schmitt zien met een computermodel van het Aziatische Mekong-bekken.

Leidse onderzoekers hebben een nieuw model ontwikkeld om immunotherapie tegen kanker te verbeteren. Met een 3D-printer creëren ze mini-tumoren in een omgeving die lijkt op menselijk weefsel. Ook ontwikkelden ze een manier om in real-time te volgen wat er tijdens tests in deze mini-tumoren gebeurt.

Drie Leidse wetenschappers ontvangen een prestigieuze Vici-beurs. Dat maakte de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) dinsdag bekend. Het gaat om twee onderzoekers aan de Universiteit Leiden en één onderzoeker die verbonden is aan het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC)…

Elektrische binnenoorprothesen zoals Cochleaire Implantaten (CI's) helpen dove en ernstig slechthorende personen om veel van hun communicatiemogelijkheden terug te krijgen. De prestaties van CI's in sociale omgevingen zijn echter niet optimaal. Het nieuwe project "Machine learning To Enhance teMPoral…

AI kan elke dag meer dan de dag ervoor, maar niemand kan uitleggen hoe AI precies doet wat het doet. In het nieuwe televisieprogramma 'We gaan er allemaal aan' onderzoekt Valerio Zeno verschillende rampscenario’s waardoor de mensheid ten onder kan gaan.

Met statistische modellen geeft Marta Fiocco artsen meer zekerheid. Bijvoorbeeld over de overlevingskans van kankerpatiënten. Of over de beste dosis bij een chemotherapie. ‘Je wilt kanker bestrijden, maar niet met meer gif dan nodig is’, zegt ze in Leidraad.

Ernstigere droogtes die ook langer zullen aanhouden: het wordt vooral een probleem voor geïrrigeerde landbouwgrond. Gemengde bossen met een verscheidenheid aan plantensoorten zijn het minst kwetsbaar. Dit ontdekte milieuwetenschapper Qi Chen. Zij vergeleek de effecten van droogte op verschillende ecosystemen…

Lezing

Wiskunde en Natuurwetenschappen

Onderzoekers en beleidsmakers bespraken de belangrijke kwesties op het gebied van kunstmatige intelligentie (AI) tijdens de SAILS-conferentie The Future of AI is Here (and Guess What … it’s Human). Waar liggen de kansen en wat zijn de gevaren?

Een internationaal team van astronomen heeft het eerste ‘chemische profiel’ van de atmosfeer van een exoplaneet onthuld. Het team, waaronder de Leidse sterrenkundig Yamila Miguel en provenda Amy Louca, maakten het profiel met de zogeheten Early Release Science-data van de James Webb Space Telescope.…

Nederland en China kunnen van elkaar leren slimmer om te gaan met afvalwater uit huishoudens en veeteelt. Leidse, Wageningse en Chinese wetenschappers gaan samen met betrokkenen werken aan haalbare oplossingen die milieu, gezondheid en economie vooruit helpen.

Protonentherapie is een nieuwe manier om kanker te behandelen waarbij de bestralingsdoses preciezer worden afgegeven. Dit zorgt voor minder schade aan omliggend weefsel en minder bijwerkingen. Prof. dr. Marco van Vulpen is medisch directeur van HollandPTC in Delft waar wordt onderzocht wat de maatschappelijke…

De één ontdekte dat slagaderverkalking op een auto-immuunziekte lijkt, de ander ontwikkelde een systeem dat gaat helpen bij de zoektocht naar nieuwe medicijnen. Zowel Marie Depuydt als Jurren de Groot ontvingen daarom op dinsdagavond 4 juni een Krijn Rietveld Memorial Innovation Award.

Voor elke patiënt het juiste geneesmiddel in de juiste dosering, dat is iets waar de medische wetenschap naar streeft. ‘Personalised medicine’ noem je dat. Maar er is veel onderzoek voor nodig met patiëntgegevens. En die liggen, onder andere door de privacywetgeving, niet voor het oprapen. Onderzoekers…

Maar liefst zeven eerstejaarsstudenten van de Faculteit Wiskunde en Natuurwetenschappen zijn als jonge talenten in de prijzen gevallen. Daarnaast lauwerde de Koninklijke Hollandsche Maatschappij der Wetenschappen ook drie masterstudenten en een Sterrenkundeproject tijdens een bruisende uitreikingsmiddag…

Een team van Europese astronomen heeft een weersysteem op basis van silicaat gevonden op een wollige gasplaneet rond de ster WASP-107. Het is voor het eerst dat astronomen zandwolken en -regen vinden. Ze concluderen bovendien dat de temperatuur dieper in de atmosfeer snel stijgt. 'De aanwezigheid van…

Vijf projecten met een Leidse hoofdaanvrager krijgen een Open Science Fund-subsidie van de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek.

De ontdekking van een planeet die veel te groot is voor zijn zon tart de modellen over de vorming van zonnestelsels en planeten. In een artikel in Science rapporteren onderzoekers, onder wie Yamila Miguel van de Sterrewacht, de ontdekking van een planeet die meer dan dertien keer zo zwaar is als de…

Weleens gehoord van conversationele kunstmatige intelligentie (AI)? Iedereen die wel eens met Siri of Alexa communiceert, kent deze technologie. We gebruiken conversationele AI tegenwoordig dagelijks en het wordt steeds belangrijker in dienstverlening en verkoop. Een consortium van Nederlandse wetenschappers…

SAILS hield samen met CAIRELab, het AI-expertisecentrum van het LUMC, een bijeenkomst waar zorgprofessionals en computerwetenschappers elkaar ontmoetten. De ontmoeting bleek vruchtbare aarde voor het ontstaan van samenwerkingen.

De uitdrukking ‘zingen als een nachtegaal’ moet misschien wel letterlijker worden genomen dan gedacht. Gedragsbioloog Verena Ohms toont in haar promotieonderzoek aan dat menselijke spraak en vogelzang meer overeenkomsten hebben dan eerst werd aangenomen. Ohms promoveert dinsdag 3 mei.

De financiële sector, productieprocessen en voedselketens. Niet bepaald onderwerpen waar de gemiddelde natuurkundige zich mee bezighoudt, maar wel voor nieuwe hoogleraar Diego Garlaschelli. De rode draad? Complexe netwerken.

Om onze gebouwen en steden duurzamer te maken, is het belangrijk om eerst te begrijpen waar ze van gemaakt zijn. Industrieel ecoloog Tomer Fishman (CML) ontvangt een ERC Starting Grant om de bouwmaterialen van gebouwen in het Zuidelijke deel van de wereld in kaart te brengen. 'Zonder gegevens kun je…

Door efficiënter te bemesten met fosfor, is het mogelijk om te voldoen aan de vraag naar voedsel in 2050, zonder wereldwijd meer oppervlakte aan landbouwgrond te gebruiken. Dat ontdekten milieuwetenschapper José Mogollón en collega’s door verschillende toekomstscenario’s voor de voedselproductie en…

Hoe gaan we om met grote uitstoters van broeikasgassen? Zorgen scholen voor een sociale inclusieve omgeving voor alle kinderen? En hoe beschermen we de natuur? Deze vragen hebben twee dingen gemeen: het zijn complexe wereldwijde uitdagingen en data kunnen helpen om ze te beantwoorden. Mitra Baratchi…

Jan Willem Erisman legt in het Parool uit dat je geen halve maatregelen moet nemen, als je de stikstofdoelen wil halen en de natuur beter wil beschermen. Dat is belangrijk vindt hij, mede omdat stikstof geen onderwerp is bij de verkiezingen, maar het komende kabinet wel belangrijke besluiten moet ne…

HR, Financiën

Promotie

SOLO verstrekt sinds 2016 Grassroots en Grass shoots subsidies aan docenten met innovatieve onderwijs-ideeën. Bekijk hier een overzicht van eerdere deelnemers.

Ruimteonderzoeksinstituut SRON houdt zondagmiddag 25 september een open dag. Het instituut heeft sinds 2021 een vestiging op het Leiden Bio Science Park en werkt nauw samen met de Universiteit Leiden.

Wetenschappers krijgen naar aanleiding van publieke optredens steeds vaker te maken met bedreiging, intimidatie en haatreacties. De Nederlandse universiteiten – verenigd in de VSNU – nemen nu een aantal landelijke maatregelen op dit gebied, van een zerotolerance-beleid tot psychosociale hulp aan sla…

Hoe kan een vijftien jaar oud artikel alsnog een prijs winnen? Het overkwam LIACS-hoogleraar Todor Stefanov en zijn collega's. Hun paper werd bekroond met de Test of Time Award, een internationale prijs voor wetenschappelijke artikelen die in de loop der jaren de meeste impact hebben gehad. Dit artikel…

Simulatieproject EAGLE heeft de 2022 Group Achievement Award van de Royal Astronomical Society gewonnen. EAGLE is een grote verzameling aan simulaties over het ontstaan van sterrenstelsels. De grootste simulatie bevat wel 6.8 miljard deeltjes en kostte maanden om te berekenen op ’s werelds snelste…

De kwaliteit van het academisch onderwijs valt of staat bij goed docentschap. Geef Leidse docenten daarom meer kansen en ruimte om hun talent te ontplooien, bepleit een taskforce van docenten, onderwijskundigen en hrm-experts. Met een nieuw docentontwikkelingsmodel en concrete adviezen hoopt de groep…

Er is een cultuuromslag nodig op het gebied van Erkennen & Waarderen binnen de universiteit en met die omslag kan nu begonnen worden. De stuurgroep Erkennen & Waarderen heeft een veranderingsvisie en advies uitgebracht waarmee alle faculteiten en wetenschappelijke instituten aan de slag kunnen. Dat…