Hoe ben je gekomen waar je nu bent? Die vraag staat centraal in het bordspel ‘Academisch Levenspad’, ontworpen voor en door wetenschappers. ‘In een normale werkweek praten we nauwelijks over de carrièrekeuzes die we maken, met dit spel wel.’

Van pijnlijke gewrichten tot intense vermoeidheid: een derde van de mensen met reuma heeft veel last van deze chronische ziekte en gebruikt langdurig medicijnen. Leidse psychologen gaan dankzij een subsidie van ReumaNederland onderzoeken of placebotechnieken helpen bij de afbouw van medicatie.

In de nieuwe rubriek ‘Onderwijsheden’ delen Psychologiedocenten hun belangrijkste lessen over lesgeven. Deze maand: Elise Seip wil studenten helpen uit hun hoofd, en in hun lichaam te komen. Daarom start ze elke werkgroep met mindfulness.

Het is veel meer dan leren een prettig leesbaar stukje te schrijven of een presentatie te houden waarbij iedereen wakker blijft. In de intensieve online Summer School Science Communication krijgen jonge bètawetenschappers de kans om te leren écht contact te maken met publiek.

Schulden en de bijbehorende stress zijn een groeiend probleem onder jongeren. Alleen: veel jongeren schamen zich voor hun geldproblemen, waardoor ze te laat aan de bel trekken. Daarom schoof de Leidse hoogleraar Wilco van Dijk in debatcentrum De Balie aan bij de minister Schouten van Armoedebeleid en…

Al tijdens je studie ontdekken of werk in de wetenschap misschien iets voor je is. Die kans krijgen studenten tijdens het facultaire Research Traineeship Programme. Vrijdag 1 september presenteerden zij hun resultaten aan elkaar en hun begeleiders.

Nieuwe medewerkers op de faculteit

Brengen videogesprekken ons écht met elkaar in verbinding? Nieuw onderzoek suggereert van wel. Psychologen ontdekten dat onze lichamen online bijna evenveel synchroniseren als in offline gesprekken. Al is dat geen reden om fysieke vergaderingen te schrappen, zegt onderzoeker Fabiola Diana.

In de medische en psychologische wetenschap is weinig onderzoek gedaan naar vrouwen. Te ingewikkeld, die grillige hormoonhuishouding. Ja, onderzoek naar verschillen tussen mannen en vrouwen is complex, weten neurowetenschappers Ellen de Bruijn en Lara Wierenga, maar juist daarom zo belangrijk.

Hoe interpreteert ons brein sporen? Is iemand met een hersenletsel aansprakelijk voor strafbare daden? En mogen we het gedrag van criminelen aanpassen door gerichte hersenstimulatie? Deze vragen stonden centraal tijdens de publieksdag Brein & Recht, die op 16 september werd georganiseerd door het Leiden…

Gedragswetenschappers Kiki Zanolie, Rachel Plak en Dietsje Jolles ontvangen een NWA-Wetenschapscommunicatiebeurs om samen met jongeren onderzoek te doen naar hun binnenwereld. Weten wie je bent en welke keuzes bij je passen, is volgens de onderzoekers de basis van een gezonde sociaal-emotionele ontw…

Jongeren met goede vriendschappen ervaren minder angst- en depressieklachten, ontdekte promovenda Iris Koele in haar onderzoek naar de sociale relaties van middelbare scholieren. ‘Als psycholoog neem ik vrienden mee in het behandelplan: wie bel je als het even niet gaat?’

De jaarlijkse dodenherdenkingen op de Dam en Waalsdorpervlakte, de Nederlandse excuses voor het slavernijverleden en de Cleveringa-oratie zelf: onze omgang met de geschiedenis is vaak vooral ritueel, vertelt Cleveringahoogleraar Frank van Vree die op 27 november zijn oratie uitspreekt.

Interview met Hemmo Smit en Sjoerd Huisman over de vervanging van statistiekprogramma SPSS door R.

Hoe kunnen we als faculteit beter samenwerken? Zowel met elkaar als met de buitenwereld. Een zeventigtal studenten en medewerkers gingen hierover in gesprek tijdens de laatste strategiesessie in Corpus. Keynote Harry van Dorenmalen, voormalig voorzitter van IBM Europa: ‘Jullie weten het beste waar…

Trail, de stagebank van FGGA, is in november alweer één jaar oud. Het is daarom hoog tijd om de organisaties en bedrijven die gebruik maken van Trail beter te leren kennen. Waar staan de organisaties voor? Welke werkzaamheden verrichten stagiaires? En wat hebben de FGGA-studenten te bieden?

Werelden met elkaar verbinden, onderzoek en onderwijs verrijken en innovatieve oplossingen aandragen voor complexe maatschappelijke vraagstukken: dàt is de gedachte achter interdisciplinair onderzoek. Er gebeurde in 2023 enorm veel binnen de Universiteit Leiden op dat vlak. We doen een kleine, veelbelovende…

Hoe breng je onderwijs en praktijk dichter bij elkaar? In de vernieuwde Masteropleiding MPS (Management van de Publieke Sector) wordt dat bijvoorbeeld gedaan door het nieuwe profielvak Leiderschap & Gedrag binnen en tussen organisaties, waar het Leiden Leadership Centre (LLC) bij betrokken is. Een week…

Samenwerkingsverband LDE Healthy Society groeit verder: verschillende faculteiten vanuit de Universiteit Leiden, TU Delft en Erasmus Universiteit zijn recent aangesloten als kennispartner. Ook de provincie Zuid Holland is aangehaakt. Een stevige basis om de ambitieuze plannen in de nieuwe strategie…

Samen zullen we sociale, economische en culturele ongelijkheid in de maatschappij moeten overbruggen, vindt Wilco van Dijk. Maar helaas zijn minderheidsgroepen dikwijls geen onderdeel van die ’wij’, constateert Carolien Rieffe. Punt van discussie tijdens deze vijfde Psychology Connected.

Na een groot tweedaags congres is het GUTS-consortium officieel begonnen. Onderzoekers van zeven universiteiten buigen zich de komende tien jaar over de vraag hoe jongeren opgroeien als betrokken en veerkrachtige volwassenen. Leidse psychologen vertellen hoe zij dat gaan doen.

Het mag dan verleidelijk zijn om jezelf als student in de aanloop naar een belangrijk tentamen dagenlang op te sluiten in je kamer of in dat ene hoekje in de universiteitsbieb, verstandig is het niet, benadrukt neurowetenschapper Judith Schomaker.

Werk kan niet altijd leuk zijn, maar wat als alleen al een blik op de to do-lijst buikpijn bezorgt? Om het gesprek daarover te starten, ging de zesde Psychology Connected over werkdruk en werkplezier. Mét tips uit de positieve psychologie.

Op wetenschapfestival Over de kop wisselen verrassende breinfeitjes zich af met confronterende verhalen uit de operatiekamer. Onderzoekers vertellen waarom onze hersenen blij worden van bonen, en je nooit meer zonder helm de racefiets op moet stappen.

De Young Academy Leiden (YAL) wisselt deze maand van bestuur en verwelkomt zeven kersverse leden.

Op 29 september presenteerde Lara Wierenga, samen met grafisch ontwerper Dirma Janse, hun nieuwe boek Atlas van ons brein. Onder aanwezigheid van collega wetenschappers en andere geïnteresseerden deelden zij enkele van de schitterende illustraties en verbijsterende feitjes die in het boek zijn terug…

In de rubriek ‘Onderwijsheden’ delen Psychologiedocenten hun belangrijkste lessen over lesgeven. Deze maand: Zsuzsika Sjoerds en Sebo Uithol leren studenten met hun app ‘Family Dinner’ kritisch denken. Met succes: ‘De oude tentamens zijn te makkelijk geworden.’

Psychologie-docent Sepideh Saadat leidt een steungroep voor studenten die worstelen met de oorlog tussen Israël en Hamas. In vier sessies brengt ze studenten die banden hebben met Israël of Palestina samen om te spreken over hun gedachten en gevoelens. ‘Hoewel we de mogelijkheid boden om aparte groepen…

Het consortium Advanced Nano-electrochemistry Institute Of the Netherlands (ANION) krijgt een Zwaartekracht-subsidie van 23,6 miljoen euro voor onderzoek naar elektrochemische processen die van belang zijn voor de energietransitie. Daarnaast zijn er nog vier gehonoreerde consortia met een Leidse dee…

Na het klimaat snijden psychologen opnieuw een groot thema aan: oorlog en vrede. Of, misschien meer: samenwerking en conflict. Want hoe welwillend we ons ook opstellen na elkaar, in relaties ligt wrijving altijd op de loer. Onderzoekers Angelo Romano en Tom Roth bieden verklaringen en praktische adv…

Wat motiveert burgers om mee te doen aan een citizen science-project over plasticvervuiling? En verandert die motivatie met de tijd? Op deze en andere vragen probeerde Liselotte Rambonnet antwoord te krijgen met haar onderzoek naar het Schone Rivieren-project. Rambonnet is promovendus bij het Instituut…

Voor het vijfde jaar op rij gaven Leidse professoren op de dies natalis les op basisscholen bij “Meet the professor”.

Jasper Knoester is de decaan van de Faculteit Wiskunde & Natuurwetenschappen. Hoe gaat het met hem, wat doet hij precies en hoe ziet zijn dag eruit? In elke nieuwsbrief geeft Jasper een inkijkje in zijn leven.

Essays schrijven, beursaanvragen aanscherpen of een nieuwe cursus samenstellen: ChatGPT helpt studenten en onderzoekers erbij. Wat dat betekent voor de wetenschap, was onderwerp van gesprek tijdens de vierde Psychology Connected.

‘Als je de ware ontmoet, weet je dat meteen’, of: 'Opposites attract': over de liefde en aantrekkingskracht gaan hardnekkige overtuigingen rond, maar zijn ze wel waar? Iliana Samara onderzoekt de werking van verlangen en legt uit welke liefdesmythes we wat minder serieus mogen nemen

Kunnen we goed inschatten of een ander ons aantrekkelijk vindt? Iliana Samara deed promotieonderzoek naar de romantische klik en ontdekte: vooral mannen overschatten hun kansen op de datingmarkt nogal eens. De cognitief psycholoog legt uit hoe dat kan komen.

Ondernemen als wetenschapper: hoe pak je dat aan? Waarom zou je überhaupt met je onderzoek de markt op? En welke obstakels kom je dan tegen? ‘Het kost tijd een bedrijf te vinden dat matcht met jouw motieven.’

Wat doet het opgroeien in een muzikale omgeving of tijdens de coronapandemie met de hersenontwikkeling van tieners? Dat onderzocht psycholoog Lina van Drunen bij honderden tweelingen tijdens haar promotieonderzoek. Ze ontdekte: muziek beoefenen vertraagt de hersenontwikkeling, en dat biedt kansen.

Hoe werkt eenzaamheid? Wat maakt vriendschappen voor autistische mensen soms ingewikkeld? En waarom is het schoolgebouw voor sommige leerlingen geen fijne plek? Vwo-leerlingen onderzochten het tijdens pre-university classes. ‘Ik heb nu een goed beeld van wat een studie psychologie inhoudt.’

Van games tot speurtochten: veel musea doen van alles voor kinderen. Maar hoe kijken kinderen werkelijk naar kunst? Raken schilderijen hen meer als de informatie speciaal op jonge bezoekers is afgestemd? Ga met psycholoog Francesco Walker mee naar het Rijksmuseum en kijk hoe zijn team dit met eyetrackers…

Door angst voor terugvorderingen vragen mensen geen toeslagen en bijstand aan, ook als ze daar wel aanspraak op kunnen maken. Dat ontdekte Olaf Simonse in zijn promotieonderzoek naar financiële stress en niet-gebruik van voorzieningen. Zijn voorstel: ‘Laat de overheid het initiatief nemen.’

Standaard schooltesten als de CITO-toets laten vooral zien wat kinderen al goed kunnen. Dynamische testen geven juist inzicht in hun potentieel om te leren, ontdekte Mirjam de Vreeze in haar promotieonderzoek. Vooral bij kinderen met leerproblemen als dyslexie of faalangst biedt dat perspectief.

Werden ethische onderzoeksregels voorheen vooral geassocieerd met bètawetenschappen, tegenwoordig spelen ze ook in de geesteswetenschappen een steeds belangrijkere rol. Wat zijn de gevolgen hiervan voor geesteswetenschappers? En wanneer heb je de Commissie Ethiek nodig? Een gesprek met Dorota Mokrosinska…

Wie negatieve verwachtingen heeft van een behandeling, ervaart ook daadwerkelijk meer pijn. Vooral angstige en pessimistische mensen zijn gevoelig voor dit nocebo-effect, ontdekte Merve Karacaoglu in haar promotieonderzoek. Maar die gevoeligheid heeft ook een gunstige keerzijde.

Hoe sporen we onderzoeksfouten beter op? En hoe zorgen we ervoor dat we die fouten niet meer zien als blijk van ons onvermogen, maar als sleutel naar beter en betrouwbaarder onderzoek? Wetenschappers geven raad tijdens de derde Psychology Connected.

Afgewezen worden doet pijn, maar iemand moeten afwijzen evengoed. Sociaal psychologen ontdekten dat studenten op hospiteeravonden de ander ‘dehumaniseren’ om zo’n afwijzing makkelijker te maken. Dat klinkt misschien ernstig, maar volgens de onderzoekers is het ook logisch.

Autisme, Alzheimer en bipolaire stoornis: is de ontwikkeling van deze psychische aandoeningen te beïnvloeden door het ketogeen dieet? Volgens neurowetenschapper Eline Dekeyster duidt steeds meer onderzoek erop van wel. ‘Voor wie het werkt, kan het levensveranderend zijn.’

Congres/symposium

Lunchbyte XL