Ook een griepvirus kan een pandemie veroorzaken. En dan zijn we niet zo goed bewapend, want voor griepmedicijnen zoals Tamiflu beginnen griepvirussen resistent te worden. Chemicus Merijn Vriends werkte met succes aan een verbeterde versie van zulke medicijnen. Hij promoveert op 12 september.

Hoe kan het dat vlinders van dezelfde vlindersoort verschillende patronen op hun vleugels hebben? Volgens onderzoekers Ben Wielstra en Emma Berdan, van het Institute of Biology Leiden (IBL), ligt het antwoord bij supergenen. Dit zijn stukken van een chromosoom met daarin veel genen die sterk aan elkaar…

Bijna drie miljoen Nederlanders emigreerden na de Tweede Wereldoorlog naar landen als Canada en Australië. Het voorlichtingsmateriaal van de Nederlandse overheid was dikwijls verre van objectief, constateert neerlandicus Ton van Kalmthout in zijn oratie.

Van etsen met vergroeide ruggenwervels en fraaie gestoffeerde anatomische atlassen tot kleurige tekeningen van allerlei organen, zowel oud als modern. De topcollectie anatomische tekeningen van de Universitaire Bibliotheken Leiden (UBL) biedt een overzicht van drie eeuwen medische tekenkunst. In de…

Anne Urai krijgt de kans om gedurende vier jaar haar ideeën verder te ontwikkelen over hoe het brein keuzes maakt. Waarom zij in de prijzen valt? Neurowetenschapper Urai beantwoordt vijf vragen over haar Veni-beurs voor jonge onderzoekers.

Medezeggenschap een ver van je bed show? Integendeel, jouw stem heeft direct invloed op je werkomgeving bij Psychologie. Je weet wel, waar je elke werkdag het beste van jezelf geeft. Drie van onze collega's mengen zich in de strijd om een plek in de Unversiteitsraad. Pak die kans op medezeggenschap…

Op donderdag 10 november vond de nacht van de lobbyist plaats. Tijdens dit publieke evenement, dat georganiseerd werd door de Universiteit Leiden en de Public Affairs Academy, werd inzichten gegeven over de verschillende aspecten van lobbyen en de diversiteit van de wereld van belangenvertegenwoordi…

Lange tijd dachten zelfs veel onderzoekers dat de blindengeleidehond een vrij moderne uitvinding was. Rondneuzend in archiefmateriaal ontdekte universitair docent Krista Milne bij toeval dat blindengeleidehonden hun blinde baasjes al in de middeleeuwen hielpen. Milne heeft nu een NWO-XS-subsidie ontvangen…

Mechanica speelt een grotere rol in bloedvatvorming, en andere ontwikkelingsbiologie, dan lang gedacht. Cellen blijken te reageren op mechanische signalen, zoals druk. Via de extracellulaire matrix, een netwerk van vezelachtige eiwitten, zouden cellen die mechanische signalen over grote afstanden kunnen…

Chimpansee Fiffy had in korte tijd ernstige staar in beide ogen gekregen waardoor ze zo goed als blind was. Oogartsen van het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC) zijn er nu in geslaagd beide lenzen in de ogen te vervangen. Fiffy, die tussen de 30 en 40 jaar oud geschat wordt, is voor zover bekend…

Kunnen mensen aanvoelen waar het noorden is, door middel van zogenoemde magnetoreceptie? Die vraag intrigeert masterstudent Björn Keyser (Media Technology) zo erg dat hij een crowdfundingsactie heeft opgezet om dit samen met het California Institute of Technology te onderzoeken.

Het nieuwe open access boek The Science of Citizen Science bundelt inzichten uit de burgerwetenschap: onderzoek dat wetenschappers samen met burgers uitvoeren. De auteurs van het boek hopen hiermee deze toenemende vorm van wetenschap te bevorderen.

De Japanse bladvlo overwintert, plant zich voort en verspreidt zich. Daarmee heeft het diertje potentie om de woekerende duizendknoopplanten te helpen beheersen. De hoopvolle resultaten zorgden voor een roodgloeiende telefoon bij Suzanne Lommen, projectleider Japanse bladvlo van het #uitdeknoop-proj…

Paul Behrens en zijn team hebben de Frontiers Planet Prize van een half miljoen euro gewonnen voor hun onderzoek naar de effecten van het overstappen naar een plantaardig dieet.

Onderzoek naar Aziatische planten is zijn levenswerk. Daar komt nu een kroon bovenop: een plant uit de koffiefamilie met zijn naam. Paul Kessler is LUF-bijzonder hoogleraar Botanische tuinen en botanie van zuidoost Azië en als wetenschappelijk directeur verbonden aan de Hortus botanicus. ‘Geheel onverwacht…

2023 was het jaar van de aardbeving in Turkije en Syrië, de opstand van de Wagnergroep en alle weerrecords, met vele bosbranden en overstromingen tot gevolg. Onze best gelezen verhalen gingen over de klimaatcrisis en de verkiezingen: een overzicht.

Het is onderzoekers van het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC) gelukt om menselijke hartspiercellen massaal te kweken. Dat is een bijzondere prestatie omdat hartspiercellen zich zeer moeilijk laten vermenigvuldigen buiten het lichaam. Door een speciale techniek hebben de onderzoekers nu een vrijwel…

Op 7 juli vond een bijzondere ontmoeting plaats op de Universiteit Leiden. Derdejaars studenten van de opleiding Web Applicaties en Mobiele Applicaties van het ROC Leiden presenteerden een tweetal apps waarmee het Riffijns Berber geoefend kan worden. Riffijns Berber, of Tamazight, is de thuistaal van…

Op 30 augustus is het online platform Historical Maps of Southeast Asia gelanceerd. Het platform biedt toegang tot ruim 1.400 gedigitaliseerde kaarten van Zuidoost-Azië uit de collecties van de National Library Board Singapore (307 kaarten), Beinecke Rare Book and Manuscript Library - Yale University…

Bodemecoloog Emilia Hannula gaat onderzoeken hoe de bodem ons kan helpen in de strijd tegen klimaatverandering en bij het verbeteren van de biodiversiteit. Ze ontvangt daarvoor een Vidi-subsidie van NWO. 'Bodemdiertjes zijn misschien onzichtbaar', zegt ze, 'maar ze spelen een enorme rol in het creëren…

Nanomaterialen kunnen veel verder doordringen in onze voedselketen dan tot nu toe werd gedacht. Dat komt doordat de deeltjes in elk organisme in de keten van vorm en grootte blijken te veranderen. Onderzoekers van het Centrum voor Milieuwetenschappen Leiden ontdekten dit bij toeval, toen zij een door…

Promovendus Janine Westendorp deed met haar collega’s literatuuronderzoek naar wat patiënten met kanker en hun naasten als schadelijke communicatie vanuit zorgverleners ervaren. De resultaten zijn gepubliceerd in het tijdschrift Psycho-Oncology en worden uitgebracht als poster om te verspreiden onder…

Door efficiënter te bemesten met fosfor, is het mogelijk om te voldoen aan de vraag naar voedsel in 2050, zonder wereldwijd meer oppervlakte aan landbouwgrond te gebruiken. Dat ontdekten milieuwetenschapper José Mogollón en collega’s door verschillende toekomstscenario’s voor de voedselproductie en…

Micro-organismen die tijdelijk ‘in slaap vallen’ spelen een belangrijke rol bij de evolutie en het voortbestaan van de populatie waar ze deel van uitmaken. Wiskundige Shubhamoy Nandan deed onderzoek naar die ‘sluimerstand’ bij micro-organismen op basis van een vernieuwend wiskundig model.

Van duiven tot zebravinken. Carel ten Cate bestudeerde vogelgeluiden. En dat niet alleen. Samen met Leidse linguïsten onderzocht hij de parallel tussen vogelzang en taal. Op 9 juni was het afscheidssymposium, als afsluiting van zijn brede carrière. Nou ja, afsluiting? Carel ten Cate is nog niet klaa…

Van een nieuwe generatie antibiotica en een betere werking van vaccins tot een routekaart voor donkere materie en nieuw licht op Hindoetradities. Vier wetenschappers van de Universiteit Leiden ontvangen de prestigieuze ERC Advanced Grant van 2,5 miljoen euro om hun onderzoek uit te bouwen.

Hans Slabbekoorn is gespecialiseerd in dierengeluiden. Per 1 juli is hij benoemd tot hoogleraar Akoestische ecologie en gedrag. Een enorme waardering, meent de kersverse professor. ‘Deze baan gaat nooit vervelen, of ik nu de urban jungle bestudeer, of marien lawaai.’

Zelfs embryo’s kunnen verzeild raken in een evolutionaire wapenwedloop met een andere soort. Dat laten Leidse biologen zien bij larven van de roze bittervoorn die als koekoeksjongen parasiteren op de kieuwen van zoetwatermosselen. Ze publiceerden hun onderzoek 19 februari in PNAS.

De nervus vagus zorgt voor een directe verbinding tussen de darmen en de hersenen. Die zenuw stimuleren maakt dat mensen minder aandacht besteden aan droevige gezichtsuitdrukkingen. Dit blijkt uit onderzoek van de psychologen Katerina Johnson en Laura Steenbergen, gepubliceerd in het tijdschrift Neu…

Psycholoog Myrthe Jansen deed onderzoek naar de prestatiemonitoring die voortdurend plaatsvindt in ons hoofd. Als mensen met dwangsymptomen een fout maken die anderen benadeelt, vinden ze dat erger dan wanneer ze een fout maken waarmee ze alleen zichzelf benadelen. Jansen promoveert op 16 november.

Regen of niet: bij de cursus ‘The Ecology Project’ gaan studenten van het Leiden University College wekelijks de Haagse natuur in.

Michiel Veldhuis heeft bij de C.J. Kok Publieksprijs de meeste stemmen van het publiek gekregen en mag zich daarmee Ontdekker van het Jaar noemen. Veldhuis onderzoekt hoe klimaatverandering ecosystemen op de savannes in Afrika beïnvloedt en hoe we die ecosystemen kunnen beschermen.

We moeten er alles aan doen om klimaatverandering te stoppen. Maar: de aarde blijkt veerkrachtiger dan gedacht. Dat is de verrassende conclusie van een internationaal team van ecologen en wiskundigen, waar ook de Leidse wiskundige Arjen Doelman bij betrokken was. Het team ontdekte dat ecosystemen kantelpunten,…

Dat een papegaai geluiden na-aapt is niks geks. Maar vocaal leren is bij dieren lang niet vanzelfsprekend. Toch heeft onderzoeker Carel ten Cate van het Instituut Biologie Leiden (IBL) van Universiteit Leiden een eendensoort (her)ontdekt die geluiden imiteert. ‘Het begon met een obscure referentie over…

Elk jaar reikt het CML drie Stans Awards uit. Medewerkers konden studenten en collega's nomineren voor de prijzen: beste studentenscriptie, beste PhD paper en beste outreach van het afgelopen jaar. Juryleden Jan Willem Erisman en Nicole de Voogd maakten de uiteindelijke keuze.

Lezing, NGL-lezing

Lezing, Signeersessie

Lezing

Dat natuur in de stad voordelen oplevert voor mens en dier, daar zijn meerdere aanwijzingen voor. Maar een ‘totaalbeeld’ van de opbrengsten van stadse natuur, dat is er niet. Leids promovendus Joeri Morpurgo en masterstudent Orestis Strymponis gebruiken daarom Den Haag als levensgroot lab.

Promotie

Promotie

Promotie

Lezing, Studium Generale

Lezing, Studium Generale

De biograaf van de Leidse universiteit, Willem Otterspeer, komt met een een nieuw boek. In 'De stad, de dood en de dichters' vermengt hij zijn liefde voor de universiteit en de dichtkunst met autobiografische bespiegelingen. ‘Ik ontdekte met mijn loep toch weer nieuwe details in de prenten.’

Neanderthalers wisten volwassen bosolifanten, de grootste landzoogdieren van de laatste paar miljoen jaar, te verschalken. De Leidse hoogleraar Wil Roebroeks publiceert hierover samen met onder anderen zijn Duitse collega Sabine Gaudzinski-Windheuser in het tijdschrift Science Advances.

De spelregels waar wetenschappers mee te maken krijgen worden steeds complexer. Dit maakt het essentieel om hen optimaal te ondersteunen bij uitdagingen als ingewikkelde subsidieprocedures of strenge eisen rondom privacy en ethiek. Via een eigen netwerk delen Leidse research support professionals hun…

Het mag dan verleidelijk zijn om jezelf als student in de aanloop naar een belangrijk tentamen dagenlang op te sluiten in je kamer of in dat ene hoekje in de universiteitsbieb, verstandig is het niet, benadrukt neurowetenschapper Judith Schomaker.

De Grachtwacht, die sinds 2018 de grachten schoonmaakt, ontving dinsdag de NWO Communication Initiative Award.