Lunch(voor)lezing

Nederland heeft in september 2021 het karakter van een laag-vertrouwensamenleving. Er is sprake van een sterke afname van het vertrouwen in de overheid in het afgelopen anderhalf jaar: van bijna 70 procent in april 2020 naar minder dan 30 procent in september 2021. Daarnaast is sprake van een lichte…

Het Nederlands-Vlaams Instituut in Cairo (NVIC) viert dit jaar zijn vijftigjarig bestaan. Duizenden studenten en onderzoekers van acht samenwerkende universiteiten uit Nederland en Vlaanderen hebben via het instituut waardevolle ervaring op kunnen doen in Egypte en dat is reden genoeg voor een fees…

Meer ruimte voor taalbewustzijn en cultuur in de klas. Dit is nodig om taalonderwijs te maken voor de wereld van nu. En dan wordt het ook leuker om talen te leren.

Frans de Haas is per september met een duidelijke opdracht bij het MI aan de slag gegaan. Maar eigenlijk komt hij vooral luisteren en praten. ‘Het is mijn rol om te kijken of iedereen zich prettig voelt in de nieuwe situatie.’

Onze academische vrijheid is een groot goed. Maar die vrijheid staat in toenemende mate onder druk. Wat betekent dat voor onze universiteit?

Jeroen Touwen is per 1 januari herbenoemd als vice-decaan van de Faculteit Geesteswetenschappen. ‘Het Faculteitsbestuur is dienend aan de organisatie: we proberen met de beschikbare middelen de universiteit zo goed mogelijk te besturen, zodat onderzoek en onderwijs kunnen bloeien.’

Over minder dan een week besluiten miljoenen Turken wie hun land de komende vijf jaar gaat besturen. Het beloven de spannendste verkiezingen in jaren te worden, want de verschillen in de peilingen zijn klein en alles staat op het spel, ook voor Europa. Turkije-kenner en universitair docent Alp Yenen…

Ruurd Halbertsma combineert zijn werk als conservator en bijzonder hoogleraar met thrillers schrijven. ‘Ik reageer liever zo op de discussie over roofkunst dan door aan te schuiven bij talkshows.’

Welke ontwikkelingen gingen vooraf aan het moderne Standaardnederlands? Promovenda Iris Van de Voorde deed onderzoek naar ‘pluricentriciteit’, ofwel het idee dat taalnormen op meerdere plekken ontstaan en zich van daaruit verspreiden. Promotie op 19 april.

Nederlandse en Vlaamse partners, waaronder de Universiteit Leiden, binden met het European Digital Media Observatory (EDMO) samen de strijd aan tegen de verspreiding van fake news en krijgen daarvoor steun van de Europese Commissie.

Tuberculose is wereldwijd een van de dodelijkste infectieziekten. Een van de problemen bij tuberculose is dat resistentie voor antibiotica wordt veroorzaakt door veranderingen in het DNA, ook wel mutaties genoemd. Door deze mutaties kan de gevoeligheid voor antibiotica afnemen. Hoe deze mutaties precies…

Tijdens coronatijd én net na de 'functie elders'-affaire met frisse moed de Tweede Kamer in stappen: alumna Mariëlle heeft er zin in om wezenlijk bij te kunnen dragen aan de maatschappij.

Maar liefst zes Leidse projecten ontvangen een subsidie voor quantumonderzoek van het nationaal groeifrondsprogramma Quantum Delta NL en de NWO. Om quantumtechnologie te stimuleren is namelijk niet alleen het bedrijfsleven hard nodig, maar ook de wetenschap. Onderzoek naar nieuwe sensoren, snellere…

In december bestaat het Dual PhD Centre (DPC) vijftien jaar. Directeur Johannes Tromp en universitair hoofddocent Mark Dechesne blikken terug en kijken vooruit. Dechesne: ‘Het DPC vormt een ‘community of knowledge’ waarin wetenschap en samenleving met elkaar verbonden zijn.’

Cruciale informatie over onderzoek, financiering of de totstandkoming van universitaire ranglijsten is vaak niet vrij toegankelijk. De Barcelona Declaration on Open Research Information roept op dit soort informatie openbaar te maken. Hoogleraar Ludo Waltman is een van de initiatiefnemers. Wat moet…

Elkaar infecteren met virussen en bacteriën en ondertussen jezelf beschermen met medicijnen en vaccinaties. Klinkt als een gezellig avondje, toch? Masterstudenten Life Science & Technology Rafael Jezior en Dennis de Beeld denken van wel. Samen ontwikkelden ze ImmunoWars: een spannend kaartspel gebaseerd…

Geen fulltime baan, maar fulltime vrijwilligerswerk. Daar koos Aniek Moonen voor toen ze na het Leiden University College The Hague aan de slag ging als bestuurslid van de Jonge Klimaatbeweging. Als voorzitter zit ze aan tafel met CEO's en ministers om te praten over de klimaatdoelen.

Paradiso, de Keizersgrachtkerk en het Artis-aquarium: deze gebouwen danken alle hun ontwerp aan architecten Gerlof Bartholomeus Salm en Abraham Salm. Remco van der Kuijp deed onderzoek naar de plek van vader en zoon in de architectuurgeschiedenis. Promotie op 25 maart.

Als internationale werknemer van de Universiteit Leiden kan het moeilijk zijn om te wennen aan de werkplek, de stad of Nederland in het algemeen. Het Leiden International Centre kan internationale werknemers helpen hun draai te vinden en het leven in het buitenland net iets makkelijker te maken. Hiervoor…

Zes op de tien huishoudens in Nederland kunnen niet of moeilijk rondkomen. Dat blijkt uit onderzoek van Deloitte in samenwerking met Nibud en de Rechtenfaculteit van Universiteit Leiden. Onder jongeren gaat het nog slechter: vorig jaar knoopten bijna 80 procent van de 18 tot 24-jarigen de eindjes niet…

Bijzondere lichtval, structuren, patronen in de ons omringende dagelijkse realiteit, uitgelicht door een onverwachte invalshoek of uitsnede. Daar was Steef Zoetmulder (1911-2004) als geen ander goed in. Universitaire Bibliotheken Leiden (UBL) kon onlangs de kerncollectie Steef Zoetmulder aankopen, met…

Onze steeds toenemende afhankelijkheid van software en technologie, uit gemak, noodzaak of anderszins, maakt ons afhankelijk van de supranationale en commerciële bedrijven die deze producten leveren. Hoe belangrijk is het dat overheden, universiteiten en onderzoekers ervoor zorgen dat zij de controle…

Hij kwam voor drie maanden naar Nederland en ging nooit meer weg. Marcello Bonsangue is per januari van dit jaar de nieuwe wetenschappelijk directeur van het Leiden Institute of Advanced Computer Science (LIACS). ‘Ik vind het belangrijk om er te zijn voor de mensen van ons instituut. Mijn deur staat…

‘Hadden we allemaal maar een grammetje van Cleveringa. Dan komt het wel goed’, aldus hoogleraar Leo Lucassen. Hij pleit tijdens het Cleveringa-debat over de grens tussen het vrije woord en bedreiging voor ‘meer lef’. Hij is niet de enige die dat hard nodig vindt, blijkt woensdagavond in het Academiegebouw…

Zit de luchtvaart op een enkele reis of een retour? Dat is de vraag die Steven Truxal in zijn oratie From disruption to innovation in air and space: Legal solutions for a sustainable future op maandag 15 november beantwoordt. De professor lucht- en ruimterecht is positief. Dat wil hij wel alvast verklappen.…

De beschikbaarheid van grondstoffen, de energietransitie en de afhankelijkheid van China. Daarover en meer gaat de oratie van René Kleijn.

Als vrouw kan het knap lastig zijn om in Japan en Korea te werken, ontdekte Yorum Beekman. Het was reden voor haar om te promoveren op het onderwerp: ‘Ik dacht: hé, dat is interessant!’

Dat Tessa Schiethart haar bachelor International Studies afsloot met een scriptie over de redenen van Indonesische vrouwen om zich te sluieren, was toeval. Dacht ze. Zes jaar later ligt haar boek Zien en gezien worden in de winkels, waarin ze schrijft over haar leven met een wijnvlek en zichtverlies…

De Universitaire Bibliotheken Leiden heeft een uitzonderlijke schenking van twee vijftiende-eeuwse gebedenboeken ontvangen. Behalve een Nederlandstalig getijdenboek uit Zwolle omvat de schenking ook een Latijns psalter. De fraai verluchte handschriften zijn een schenking van het echtpaar Margriet Gosker…

Na een groot tweedaags congres is het GUTS-consortium officieel begonnen. Onderzoekers van zeven universiteiten buigen zich de komende tien jaar over de vraag hoe jongeren opgroeien als betrokken en veerkrachtige volwassenen. Leidse psychologen vertellen hoe zij dat gaan doen.

Paus Franciscus heeft astronoom Ewine van Dishoeck benoemd tot lid van de Pauselijke Academie van Wetenschappen. Hiermee schaart ze zich onder een illuster rijtje Nobelprijswinnaars, zoals Ernest Rutherford, Max Planck, Niels Bohr en Erwin Schrödinger. Wat vindt ze daar eigenlijk van? Een interview…

Een ster staat niet zomaar van de ene op de andere dag aan de hemel. Het ontstaan duurt enkele tienduizenden jaren. Twintig jaar geleden maakten astronomen een plaatje van een ster in zijn geboortefase. De James Webb Space Telescoop (JWST) kon diezelfde ster nu veel gedetailleerder vastleggen. Dat levert…

Onderzoek

Internationale aanklagers, zoals het Internationaal Strafhof in Den Haag, onderzoeken bijzonder ernstige misdaden zoals genocide. Zij beslissen onder meer over wel of niet vervolgen. Promovendus Cale Davis onderzocht hoe zij tot zulke beslissingen komen en verdedigt zijn proefschrift op 23 februari…

Kinderen met een politiecontact zijn niet voorbestemd om een aanhoudend crimineel ontwikkelingspad te volgen. Dat blijkt uit onderzoek van Babette van Hazebroek, die op 27 mei 2021 haar proefschrift verdedigt.

Zwart-wit foto’s vol plechtige jongemannen en deftige professoren passeren de revue in het Groot Auditorium. Jonge vrouwen ontbreken. Zij promoveerden vijftig jaar geleden zelden. En over die groep, de promovendi tussen ‘66 en ’72, gaat het. Zij zijn uitgenodigd om hun gouden doctoraat te vieren.

In de loop van honderdduizenden jaren was het in onze contreien een komen en gaan van diverse soorten mensachtigen, afhankelijk van de temperatuur: ijstijden en warmere tijden wisselden elkaar af. In ‘De eerste mensen in de Lage Landen’ beschrijven de Leidse archeologen Yannick Raczynski-Henk en Gerrit…

Slechts een op de vijf minderjarigen met geestelijke gezondheidsproblemen zoals een angststoornis krijgt passende professionele hulp. Huisartsen herkennen vaak niet goed de signalen bij kinderen en jongeren, stelt psycholoog Semiha Aydin. Hoe kan het beter? Promotie op 23 februari.

“Ik kon het bijna niet geloven toen ik hoorde dat we de Zwaartekracht subsidie hadden gekregen,” vertelt Berna Güroğlu, hoogleraar Neurowetenschap van Sociale Relaties. Deze subsidie, die de overheid via NWO jaarlijks aan wetenschappelijk toponderzoek toekent, is dan ook wel echt wel iets bijzonders.…

Je hebt een onderzoek voorbereid, een plan opgezet en je bent klaar om te vertrekken naar het land waar je veldwerk wilt doen. Wat doe je als corona plots roet in het eten gooit? Nadia Sonneveld verplaatste haar onderzoeksproject 'Living on the Other Side' noodgedwongen naar hybride-vorm: ‘Het is uitdagend,…

Voor het vijfde jaar op rij gaven Leidse professoren op de dies natalis les op basisscholen bij “Meet the professor”.

In één op de vier strafzaken beschikt de rechter over een rapport over de psychische gesteldheid van de verdachte. Hoe rechters die informatie precies gebruiken en wat de effecten zijn? Daar is nog geen wetenschappelijk onderzoek naar gedaan. Het promotieonderzoek van Roosmarijn van Es vormt een eerste…

Binnen de Nederlandse jeugdhulpverlening komt het voor dat hulpverleners ouders onder druk zetten om 'vrijwillig' mee te werken. Soms worden kinderen hierbij ook uit huis geplaatst zonder tussenkomst van een rechter. Vanuit het perspectief van de hulpverlening is hier wat voor te zeggen, maar juridisch…

De Universiteit Leiden start een tender voor de zoektocht naar een ontwikkelaar van de woningbouw in Nieuw Rhijngeest-Zuid, het Oegstgeester deel van het Leiden Bio Science Park.

Of je nu appt, online nieuws leest, of door Instagram scrolt, jouw gedrag wordt gemonitord. Sterker nog: wát jij ziet, wordt door anderen bepaald. Promovendus Aleksandre Zardiashvili onderzocht de impact van online advertenties en de macht van de bedrijven erachter.

Emmely Benschop (41) is nu enkele maanden werkzaam als de nieuwe directeur van het Centre for Professional Learning (CPL) in Den Haag. Ze ziet flinke groeipotentie.

Hoe werkt eenzaamheid? Wat maakt vriendschappen voor autistische mensen soms ingewikkeld? En waarom is het schoolgebouw voor sommige leerlingen geen fijne plek? Vwo-leerlingen onderzochten het tijdens pre-university classes. ‘Ik heb nu een goed beeld van wat een studie psychologie inhoudt.’

Van games tot speurtochten: veel musea doen van alles voor kinderen. Maar hoe kijken kinderen werkelijk naar kunst? Raken schilderijen hen meer als de informatie speciaal op jonge bezoekers is afgestemd? Ga met psycholoog Francesco Walker mee naar het Rijksmuseum en kijk hoe zijn team dit met eyetrackers…

De democratische rechtsstaat staat door een opeenstapeling van schandalen en integriteitskwesties onder druk, zie de recente parlementaire enquêtes. Prof. dr. Ronald Kroeze legt uit: ‘Van publieke ambtsdragers wordt volledige toewijding verwacht, maar die norm is erg absoluut en wat we daarmee bedoelen…