Telescopen produceren waanzinnige beelden zoals die van de Paardenkopnevel en zwarte gaten. Maar hoe echt zijn deze beelden? Astronoom Frans Snik van de Sterrewacht legt in een artikel van NEMO kennislink uit hoe het zit.

Na maanden voorbereiding werd het heel spannend: zou de lucht boven Leiden op tijd opklaren voor de beloofde voorstelling van flonkerende sterren en planeten? Honderden Leidenaren gingen op 25 september op sterrenjacht. Ze werden zich meer dan ooit bewust van de effecten van lichtvervuiling.

De levensloop van kometen bij de ster Bèta Pictoris is vergelijkbaar met die van kometen in ons zonnestelsel. Dat concludeert een team van sterrenkundigen uit Nederland, Frankrijk en Brazilië. Het lijkt erop dat er, net als in ons eigen zonnestelsel, minder kometen zijn als de ster ouder wordt. De onderzoekers,…

Promotie

Een internationaal team van astronomen heeft het eerste ‘chemische profiel’ van de atmosfeer van een exoplaneet onthuld. Het team, waaronder de Leidse sterrenkundig Yamila Miguel en provenda Amy Louca, maakten het profiel met de zogeheten Early Release Science-data van de James Webb Space Telescope.…

De Leidse burgemeester Peter Heijkoop bezocht maandag de faculteiten Sociale Wetenschappen (FSW) en Wiskunde en Natuurwetenschappen (FWN).

De NSE is afgenomen in het eerste kwartaal van 2024. Een derde van de studenten aan de Universiteit Leiden vulden de enquête in. Docentwaardering en sfeer zijn hoog beoordeeld, arbeidsmarktvoorbereiding en studentenwelzijn blijven ontwikkelpunten.

De Leidse hoogleraar moleculaire astrofysica en astrochemie Ewine van Dishoeck heeft vrijdag 7 oktober de Niels Bohr International Gold Medal ontvangen. De medaille, die is ingesteld door de Deense ingenieursvereniging IDA, werd uitgereikt door Koningin Margrethe van Denemarken tijdens een ceremonie…

De snelste chemische reactie in het universum vindt plaats in ons oog.

In 2022 is Leiden dé Europese stad van de wetenschap. De voorbereidingen zijn in volle gang, dus we geven je graag een kijkje achter de schermen. Dit keer praten we met Ewine van Dishoeck. Zij is de trekker van het jaarprogramma voor de faculteit Wiskunde en Natuurwetenschappen. Wat Ewine betreft kan…

De Fritz Zwicky-prijs 2022 voor astrofysica & kosmologie is toegekend aan Prof. Ewine F. van Dishoeck voor haar baanbrekende, decennialange werk in de astrochemie en moleculaire spectroscopie, en voor haar leiderschap binnen de astronomische gemeenschap. De toekenning van de prijzen is vandaag bekendgemaakt…

Tijdens het bestuderen van zestien jaar aan meetgegevens van jonge sterren ontdekte de Leidse masterstudent Sam de Regt dat twee van die sterren nog gehuld waren in geboortewolken. Nog niet eerder bracht iemand deze twee sterren zo scherp in beeld. Hij publiceert zijn opschoonmethode en de nieuwe afbeeldingen…

Promotie

Promotie

Ruimtetelescoop Euclid is in staat om de geheimen van het heelal te ontrafelen. Dat laten de afbeeldingen zien die ESA vandaag heeft gepubliceerd, volgens de astronomen die met de data van de telescoop werken. De beelden overtreffen alle verwachtingen. De wetenschappers binnen het Euclid-consortium,…

Wat gebeurt er als alle verlichting in een groot gedeelte van de stad wordt uitgezet? Hoeveel sterren kun je zien zonder al die lichtvervuiling? Dat gaan wetenschappers, kunstenaars en inwoners van Leiden samen onderzoeken tijdens Seeing Stars Leiden, op 25 september. ‘Leiden is de ideale plek voor…

Jasper Knoester is de decaan van de Faculteit Wiskunde & Natuurwetenschappen. Hoe gaat het met hem, wat doet hij precies en hoe ziet zijn dag eruit? In elke nieuwsbrief geeft Jasper een inkijkje in zijn leven.

Een internationaal team van sterrenkundigen onder leiding van de Nederlander Martijn Oei heeft het grootste paar straalstromen bij een zwart gat ooit ontdekt. De 'jumbojets' zijn samen 140 Melkwegen lang. De Leidse Sterrewacht speelt een prominente rol in het onderzoek. De publicatie siert op 19 september…

Je kan prachtige plaatjes schieten met alleen een gat in een doos. Geïnspireerd door de viering van Leiden als Europese stad van de wetenschap, plaatste hoogleraar Matthew Kenworthy in 2021 verschillende gaatjescamera’s bij de Oude Sterrewacht. Dit is hoe de simpelste apparaten de grootste patronen…

Zeven Leidse hoogleraren zijn benoemd tot lid van De Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen (KNAW). De installatie van de in totaal drieëntwintig nieuwe leden vindt plaats op maandag 13 september.

Per 1 september volgt Pablo Pandocchi Thirza van 't Rood op als student-lid van het Instituutsbestuur het komend academisch jaar. Het IB is verantwoordelijk voor alle zaken die het instituut aangaan, van onderwijs tot onderzoek op het gebied van antropologie en sociologie. Tweedejaars student CADS Pablo…

'Je kan schrijven als Multatuli, maar spreken is de échte kunst', meent hoogleraar Marc van Oostendorp. Hij is een van de juryleden op het Max Havelaar Toesprakentoernooi op 25 november 2023 met de moeilijke opdracht het winnende duo aan te wijzen. Voor het eerst lukt het een school om in de dertien…

De Universiteit Leiden viert in 2025 haar 450-jarig bestaan met een goedgevuld programma voor oog, oor en geest. Het lustrumjaar opent met een feestelijke dies natalis op vrijdag 7 februari. Op het programma staan verder onder meer een alumnifestival, drie tentoonstellingen en een grachtenconcert.

In hoeverre lijkt exoplaneet Proxima b op onze aarde? En is er ook leven te vinden? Astronomen hopen daar antwoorden op te vinden met de nieuwe Europese Extremely Large Telescope (ELT). Met een NWO-onderzoeksfinanciering van 18 miljoen euro kan een Nederlands consortium verder bouwen aan de instrumenten…

‘Onderwijs heeft altijd al heel erg mijn interesse gehad’, aldus de gepassioneerde Michiel Hogerheijde. Hij was al voorzitter van de opleidingscommissie Sterrenkunde en geeft al vele jaren les. Maar sinds 1 oktober is hij ook de nieuwe opleidingsdirecteur bachelor Sterrenkunde. ‘Ik vind het ontzettend…

Met de camera van je telefoon maak je foto’s en selfies, of je scant een QR-code. Maar er is nog veel meer mee mogelijk. Sterrenkundige Olivier Burggraaff ontwikkelde een opzetstukje waarmee je met je smartphone metingen aan oppervlaktewater kan uitvoeren. Hij promoveert op 13 december.

De verwachtingen van sterrenkundigen worden al meer dan een jaar overtroffen door de prachtige beelden van de James Webb-telescoop. De foto’s zijn fascinerend om te zien, maar waar kijken we nou eigenlijk naar? Universitair docent Melissa McClure legt uit.

Elk jaar op de verjaardag van de universiteit geven hoogleraren les op basisscholen in de regio Leiden en Den Haag. Over opereren met robots en kinderrechten bijvoorbeeld. De kinderen mogen vooral ook veel doen. En vragen stellen. ‘Hoe kun je professor worden?’

De banen van 27 sterren die ronddraaien op kleine afstand van het zwarte gat in het centrum van onze Melkweg, zijn erg chaotisch. Daardoor kunnen onderzoekers niet betrouwbaar voorspellen waar ze over zo'n 462 jaar zijn. ‘Dat is werkelijk verbazingwekkend kort’ , aldus sterrenkundige Simon Portegies…

Het Europese ruimtevaartagentschap (ESA) heeft een tussentijdse data release gepubliceerd van Gaia, de ruimtetelescoop die de Melkweg in 3D in kaart brengt. De eerste wetenschappelijke artikelen die vandaag zijn gepubliceerd onthullen een half miljoen sterren in de bolvormige sterrenhoop Omega Centauri,…

Evenement

Na tien jaar en één dag heeft de Sterrewacht een nieuwe bestuurder. Per 1 september zet Ignas Snellen de lijnen uit voor het astronomisch instituut. In dit interview leer je Ignas kennen. Nou ja, een beetje dan. Daarom legden we hem ook nog vijf dilemma’s voor en vroegen de mensen om hem heen wie hij…

Meer papers, meer beurzen, meer studenten: op universiteiten is constante groei nog altijd de gouden standaard. Die mentaliteit zit ons in de weg bij het oplossen van complexe, maatschappelijke problemen als de klimaatcrisis, betogen neurowetenschappers Anne Urai en Clare Kelly.

Hoe heeft de evolutie onze nieuwsgierigheid gevormd? En hoe zorgt die nieuwsgierigheid ervoor dat we inmiddels het technologische vermogen hebben om te ontdekken of we alleen zijn in het heelal? Het kwam allemaal aan bod tijdens de viering van de 449ste dies natalis van de Universiteit Leiden.

Met een zelf omgebouwde rode camper gaan biologen en tweelingbroers Kevin en Marvin Groen op natuuravontuur in Oost-Europa. Samen gaan ze op zoek naar wilde dieren, mooie natuur en plekken om te sporten. Van een lange zoektocht naar een beer in de Slowaakse wildernis tot de ontdekking dat er pelikanen…

ESA’s ruimtelescoop Gaia, die de Melkweg in kaart brengt, voltooit op 15 januari zijn actieve fase van het scannen van de hemel. In het afgelopen decennium heeft Gaia meer dan drie biljoen waarnemingen gedaan van ongeveer twee miljard sterren en andere kosmische objecten. ‘Gaia is nu al de ontdekkingsmachine…

Promotie

Graphic Novels en Comics hebben zich ontwikkeld van pulpstatus tot een geheel eigen medium. Deze vorm van vertelling beperkt zich niet tot superheldenverhalen, maar wordt inmiddels ook gebruikt om historische gebeurtenissen, klassieke of eigentijdse verhalen te verbeelden. Maar waar te beginnen met…

Vandaag zijn de eerste fullcolour beelden van de kosmos van ESA’s ruimtetelescoop Euclid gepresenteerd. Nooit eerder was een telescoop in staat om zulke haarscherpe astronomische beelden te maken van zo'n groot deel van de hemel en zo ver het diepe heelal in. De vijf beelden illustreren het volledige…

'Onze gezondheid is het gebied dat het meeste te winnen heeft van kunstmatige intelligentie.' De drie Zuid-Hollandse universiteiten halen er samen uit wat erin zit. Drie wetenschappers vertellen over de samenwerking in onderzoek naar AI voor gezondheid, geneesmiddelonderzoek en zorg in het Zuid-Hollandse…

Een extra groot cortège, drie eredoctoraten, een pubquiz over 450 jaar universiteitsgeschiedenis, een heuse dies-rap en een oproep om academische vrijheid te verdedigen. Met de viering van de 450e dies natalis is het lustrumjaar van de Universiteit Leiden officieel van start gegaan.

Universitaire plechtigheid