Wanneer ontdekte de mens het vuur? De zoektocht naar het antwoord op die vraag slaat steeds creatievere paden in. De nieuwste inzichten liggen niet verscholen in archeologische resten, maar in menselijk dna. De Volkskrant interviewde Wil Roebroeks over de meest recente ontwikkelingen.

Een internationaal team van onderzoekers, heeft de genetische geschiedenis van onze vroegste modern menselijke voorouders herschreven. Door gebruik te maken van de grootste dataset tot nu toe van genetisch materiaal van Europese prehistorische jager-verzamelaars (356 individuen) tussen 35.000 en 5000…

In 2011 startten de Universiteit van Hussein Bin Talal in Maan en de Universiteit Leiden het gezamenlijke Udhruh Archeologisch Project, geleid door de professoren Fawzi Abudanah en Mark Driessen.

Deze stukken ‘kauwgom’ onthullen belangrijke informatie over degenen die er zo'n 10.000 jaar geleden op kauwden.

Onderwijs, Organisatie

Ter ere van de 50-jarige samenwerking tussen de gemeente Oss en de Universiteit Leiden op het gebied van archeologie staat er dit jaar iedere maand een nieuw artikel in Weekblad Regio Oss.

Organisatie

Organisatie

Congres/symposium

Het valt Jip Barreveld op dat historische bronnen vaak een negatief stempel drukken op ons beeld van vroegmiddeleeuwse sites. Zo ook voor de Sint-Servaaskapel in Maastricht. In Archeologie Magazine schreef hij er een artikel over.

De editie van Archeologie Magazine van juni 2022 staat gedeeltelijk in het teken van Armenië. In het blad verhaalt archeobotanicus Mike Field over de bijzondere, tijdloze flora van dit Kaukasische land. Veel van de planten die voorkwamen in Pleistoceen Europa vind je tegenwoordig nog altijd in Armen…

Harrison Ford speelt nog één laatste keer de beroemdste archeoloog ter wereld in Indiana Jones and the Dial of Destiny. Maar hoeveel lijkt Indy op een archeoloog anno 2023? Veronica Superguide interviewt Luc Amkreutz, conservator prehistorie van het Rijksmuseum van Oudheden en Hoogleraar Archeologie…

Lezing

Op 12 december 2023 heeft de Faculteit der Archeologie van de Universiteit Leiden menselijke resten van de oorspronkelijke bewoners van Sint Eustatius overgedragen aan het bestuur van Sint Eustatius. De menselijke resten zijn ongeveer 1000 jaar oud en in de jaren 80 door onderzoekers van de faculteit…

Archeologen hebben in een Franse grot de oudst bekende Europese pijlpunt gevonden. Dit zou kunnen betekenen dat de moderne mens eerder in Europa voet aan de grond kreeg dan gedacht.

Kijk Magazine besteedde aandacht aan recent onderzoek waarin gemeld werd dat de vroege mens een concurrentiestrijd voerde met reuzenhyena’s om kadavers. Leids archeoloog Gerrit Dusseldorp duidt de resultaten en zet deze in perspectief.

De Faculteit Archeologie bestaat dit jaar 25 jaar. Ter ere van dit jubileum opende de faculteit op 1 maart zijn deuren voor het brede publiek. Verschillende mediakanalen besteedden aandacht aan dit bijzondere evenement.

In de vroege Bronstijd gebruikten mensen bronzen voorwerpen als betaalmiddel. Tot die conclusie komen archeologen Maikel Kuijpers en Catalin Popa in een PLOS ONE artikel dat 20 januari verschijnt. Verschillende media rapporteerden over deze bijzondere ontdekking.

Voor het vijfde jaar op een rij staat de Faculteit der Archeologie in de top tien van archeologische onderzoekscentra wereldwijd. De QS World University Rankings by Subject bekijkt criteria zoals academische reputatie, reputatie en hoeveelheden citaties. Decaan Jan Kolen is tevreden: 'De faculteit is…

Archeologisch onderzoek wordt in voorheen gekoloniseerde landen vaak gedaan door mensen van buitenaf. De gemeenschap die rond een opgravingsplek woont, wordt meestal niet of nauwelijks bij het onderzoek betrokken. Dat moet anders, vindt archeoloog Dr. Tomomi Fushiya. ‘Het moet geen eenrichtingsverkeer…

Wanneer en hoe begonnen de eerste mensen vuur te maken? Bewapend met stenen, veenpluis en zwammen probeert archeoloog Andy Sorensen die vraag te beantwoorden. In de februari editie van National Geographic Magazine staat hij en zijn onderzoek centraal in de katern De Ontdekking.

‘Vanaf de vroege steentijd zijn mensen door het gebied getrokken en hebben ze hier geleefd’

Europa is in beweging. Maar migratie is van alle tijden, kijk maar naar grootschalige landverhuizingen uit afgelopen eeuwen. Als we nog verder teruggaan in de tijd, blijkt zelfs dat migraties uit een ver verleden ons hebben gemaakt tot wie we nu zijn. Dagblad Trouw interviewt archeologen David Fontijn,…

In de jaren tachtig werd in de Waddenzee een gezonken schip ontdekt, de naam van dit 18de-eeuwse schip was in de loop der tijd verloren, totdat archeologie student Liam Tran een merkteken in een notariële akte uit 1737 uit het Amsterdams archief herkende en hier verandering in bracht.

De voetafdrukken die in 2021 gevonden zijn in het nationaal park White Sands in New Mexico, zijn opnieuw onderzocht. Bewijs voor de 21.000 tot 23.000 jaar oude voetafdrukken werd na initieel onderzoek in twijfel getrokken, maar nieuw onderzoek lijkt deze datering te bevestigen.

Tegenwoordig loopt er nog maar één menssoort rond op aarde: de homo sapiens. Ongeveer 40.000 jaar geleden stief de neanderthaler uit, nauw aan ons verwant. Deze soort staat vooral bekend als dom, barbaars en onderontwikkeld: dat hij is uitgestorven komt dan ook vast doordat hij dommer was dan wij. Of…

De Gemeente Oss is een begrip in de wereld van de Nederlandse archeologie. Al vijftig jaar leggen Leidse archeologen, in samenwerking met inwoners van Oss, de geschiedenis van de gemeente bloot. 2024 is het archeologisch jaar van Oss!

Vanaf september 2024 is Amanda Henry begonnen in een nieuwe rol als bijzonder hoogleraar over de evolutie van het menselijke dieet bij Naturalis Biodiversity Center in Leiden. Ze zal deze positie gebruiken om nauwere banden te smeden tussen de Faculteit der Archeologie en Naturalis, en manieren te verkennen…

In het wetenschappelijk tijdschrift Nature, werden afgelopen week vier onderzoeken gepubliceerd. Het gaat om een analyse van het DNA van meer dan 1600 individuen die de afgelopen 25.000 jaar in Europa leefden. Dit leverde een enorme genetische ‘atlas’ op, en bood zo onder meer antwoord op de vraag:…

Bij het boerenleven in de vroege Middeleeuwen denk je al snel aan hard werk en relatieve armoede. Toch worden bij opgravingen van boerennederzettingen vaak luxe gouden en zilveren objecten gevonden. Hoe zit dat? Professor Frans Theuws vertelt erover in twee podcasts.

Een stenen werktuigkit van 2,9 miljoen jaar oud wakkert de discussie aan van welke mensachtige nu eigenlijk de eerste gereedschapsmaker was. Gerrit Dusseldorp spreekt in verschillende media over deze bijzondere nieuwe ontdekking.

Een studievereniging is een goede manier om activiteiten binnen je vakgebied te combineren met gezelligheid.

Het dijbeen dat als relikwie van de apostel Jakobus in de Santi Apostoli-kerk ligt, is helemaal niet van Jakobus, maar van iemand die zo’n tweehonderd jaar later leefde, zo ontdekte een internationaal team wetenschappers. Professor Frans Theuws, niet betrokken bij het onderzoek, duidt de ontdekking…

Miguel John Versluys zat in de adviescommissie voor de Ammodo Science Award for groundbreaking research 2022. Ammodo interviewde hem over onder meer zijn onderzoek naar de culturele diversiteit van het Romeinse Rijk waarin hij inzichten en methoden uit de sociale, geestes- en natuurwetenschappen com…

Op haar tachtigste doet emeritus hoogleraararcheologie Corrie Bakels nog dagelijks onderzoek, na een leven lang pionieren. ‘Als enige vrouw werd ik flink uitgeprobeerd. Totdat ze ontdekten dat ik geen krimp gaf, dan was het over, zo van: jullie kunnen me wat. Dat werkt.’

De Neanderthaler heeft lange tijd een slechte pers gehad, neergezet als minder intelligent en dommige bruut. Pas in de laatste tientallen jaren blijkt steeds meer uit onderzoek dat de Neanderthaler veel intelligenter was dan lang werd aangenomen. Andrew Sorensen wordt erover geïnterviewd: 'Ze wisten…

Boeren zijn vaak neergezet als passieve ontvangers van goederen in de vroege Middeleeuwen: ze speelden zelf nauwelijks een rol in de macro-economie. De elite zouden daarentegen een belangrijke rol spelen in the regionale en internationale uitwisselingsnetwerken. Niet is minder waar, concludeerde Wim…

Onderwijs

Bevers hadden duizenden jaren een grote invloed op het Nederlandse ecosysteem en de mensen die daarin leefden. Dat blijkt uit onderzoek van archeoloog Nathalie Brusgaard.

10.000 jaar geleden was er net een nieuw tijdperk begonnen. Het werd elk jaar warmer, op meerdere plekken smolten enorme ijskappen. Hoe beïnvloedde dit het landschap? En wat had dit voor impact op het dagelijks leven van onze voorouders? Zo begint het artikel in de Quest Historie waarin Gerrit Dusseldorp…

In de vroege Bronstijd gebruikten mensen bronzen voorwerpen als betaalmiddel. Tot die conclusie komen archeologen Maikel Kuijpers en Catalin Popa in een PLOS ONE artikel dat 20 januari verschijnt.

Het is het achtste jaar op rij dat de Faculteit Archeologie in de top tien van archeologische instituten wereldwijd staat. De QS World University Rankings by Subject kijkt naar criteria als academische reputatie en citatieratio's.

In de oudheid werd de woestijn in de regio Udhruh in Jordanië omgetoverd tot een groene oase. Een intrigerend netwerk van ondergrondse waterkanalen maakte deel uit van een eeuwenoud agro-hydrologisch systeem, waarbij water werd gewonnen uit ondergrondse aquifers en verlies door verdamping werd voorkomen.…