De leeftijd achterhalen door de naden van een schedel te bestuderen of bloedarmoede opsporen aan de hand van gaatjes in de gevonden botten. Door goed te kijken naar de gevonden skeletten kom je veel te weten over wat er zich in een bepaald gebied heeft afgespeeld. BNR nieuwsradio nodigde archeoloog…

Vandaag zijn de eerste fullcolour beelden van de kosmos van ESA’s ruimtetelescoop Euclid gepresenteerd. Nooit eerder was een telescoop in staat om zulke haarscherpe astronomische beelden te maken van zo'n groot deel van de hemel en zo ver het diepe heelal in. De vijf beelden illustreren het volledige…

Een internationaal team van astronomen, met onder anderen de Leidse promovendus Elia Pizzati, heeft een aantal oude quasars waargenomen die verrassend genoeg in hun eentje lijken te zweven in het vroege heelal (minder dan een miljard jaar na de oerknal). Tot nu toe gingen astronomen er op basis van…

De twee instrumenten van ESA’s ruimtetelescoop Euclid hebben hun eerste testopnamen gemaakt. De eerste beelden geven aan dat de ruimtetelescoop zijn wetenschappelijke doelen zal bereiken waarvoor hij is ontworpen - en mogelijk nog veel meer. Euclid zal een 3D-kaart maken van een derde van de hemel,…

Henk Hoekstra en Alessandra Silvestri werken aan de natuurkunde en sterrenkunde van de Euclid missie. De Nederlandse onderzoekers zijn deel van de ESA missie.

Maar liefst vier Leidse onderzoeksteams hebben van NWO een beurs gekregen. Op 27 juli kende de NWO 21 aanvragen binnen de Open Competitie ENW-XL toe. NWO kent de beurzen toe aan consortia binnen de exacte en natuurwetenschappen die ongebonden fundamenteel onderzoek doen dat ‘is gedreven door nieuwsg…

Er pronkt sinds kort een muurformule op de Oude Sterrewacht, de tiende in de reeks die natuurkundigen Sense Jan van der Molen en Ivo van Vulpen in 2014 startten. Deze Leidse formule over radiosterrenkunde staat in alle wetenschapsboeken over de hele wereld. ‘Daar mogen we best trots op zijn.’

Wanneer ontdekte de mens het vuur? De zoektocht naar het antwoord op die vraag slaat steeds creatievere paden in. De nieuwste inzichten liggen niet verscholen in archeologische resten, maar in menselijk dna. De Volkskrant interviewde Wil Roebroeks over de meest recente ontwikkelingen.

Kunstmatige intelligentie gebruiken voor de zoektocht naar nieuwe antibiotica. Daarmee zijn Leidse onderzoekers genomineerd door magazine KIJK voor het Beste Tech-idee van 2021. Vanaf 14 september kan het publiek stemmen om één van de genomineerden tot winnaar te kronen.

Het zwaard van Ommerschans is een van de belangrijkste stukken uit de Nederlandse prehistorie en bevindt zich in de collectie van het Rijksmuseum van Oudheden. Het bijzondere zwaard is nu onderzocht in het TU Delft Reactor Instituut, op zoek naar informatie over de samenstelling en maakwijze.

Niet alles wat in de buurt komt van een zwart gat, wordt erin opgeslokt. Zwarte gaten kunnen materiaal ook wegslingeren, en die kans blijkt aanzienlijk groter dan gedacht. Een toevallige ontdekking en wat Martijn Oei daar vervolgens mee deed, leverden hem 12 december een promotie cum laude op, ‘met…

Lezing, Kaiser Lente Lezing

Ruimtetelescoop Euclid is in staat om de geheimen van het heelal te ontrafelen. Dat laten de afbeeldingen zien die ESA vandaag heeft gepubliceerd, volgens de astronomen die met de data van de telescoop werken. De beelden overtreffen alle verwachtingen. De wetenschappers binnen het Euclid-consortium,…

Het VOC schip de Rooswijk verging in 1740 voor de kust van Engeland. Volgeladen met handelswaar en zilver was het op weg naar Nederlands-Indië. Bijna drie eeuwen lag het wrak op de bodem van de Noordzee, tot het werd opgegraven door een door Nederland geleid internationaal team van archeologen. Hoofdonderzoeker…

Universitair docent Nadia Bouras deelt in VU Magazine haar ervaringen als eerstegeneratiestudent op de Vrije Universiteit Amsterdam.

Onderzoekers hebben het tot nu toe verste Melkweg-achtige sterrenstelsel ontdekt. Dit schijfstelsel, REBELS-25, ziet er net zo ordelijk uit als de huidige sterrenstelsels, maar we zien het zoals het was toen het heelal pas 700 miljoen jaar oud was. Dat is verrassend omdat zulke vroege sterrenstelsels…

In de nieuwe videoreeks ‘De wereld van taalwetenschap’ vertellen alumni en wetenschappers over hun passie voor hun vakgebied. Promovenda Meike de Boer weet alles over het woordje ‘uh’.

Medewerkersprofielen verschijnen voor het eerste in Hippo zonder personeelscategorie. De redacteur moet deze met de hand vullen. Maar waarom zou je perse de personeelscategorie vullen?

James Webb life’s building blocks

Organisatie

Dit is een praktische handleiding gericht op promovendi, Research Master studenten en early-career researchers uit alle vakgebieden. De instructies in de gids zijn bedoeld als inspiratie voor jonge onderzoekers en als hulp om Open Science te beoefenen door hun onderzoek zo open als mogelijk te delen…

Het academisch jaar is geopend! Honderden collega’s en studenten kwamen op 6 september samen om elkaar weer te zien na de stille zomermaanden. Een écht feestelijke bijeenkomst, met livemuziek en een avondcollege van Ignas Snellen.

Van een nieuwe generatie antibiotica en een betere werking van vaccins tot een routekaart voor donkere materie en nieuw licht op Hindoetradities. Vier wetenschappers van de Universiteit Leiden ontvangen de prestigieuze ERC Advanced Grant van 2,5 miljoen euro om hun onderzoek uit te bouwen.

In 2022 is Leiden dé Europese stad van de wetenschap. De voorbereidingen zijn in volle gang, dus we geven je graag een kijkje achter de schermen. Dit keer praten we met Ewine van Dishoeck. Zij is de trekker van het jaarprogramma voor de faculteit Wiskunde en Natuurwetenschappen. Wat Ewine betreft kan…

Ze blinkt niet alleen uit in haar onderzoek, maar ze is ook actief in wetenschapscommunicatie en startte tijdens haar promotie een samenwerking buiten haar eigen vakgebied. Yevheniia Cheipesh heeft van L'Oreal, UNESCO en de Koninklijke Hollandsche Maatschappij der Wetenschappen (KHMW) de eerste prijs…

Hoe kom je van een immens grote gaswolk ergens in het heelal tot een ster met planeten? Onderzoek van promovendus Sterrenkunde Martijn van Gelder werpt meer licht op de vroegste fases van dit proces. Hij promoveert op 24 november.

De Fritz Zwicky-prijs 2022 voor astrofysica & kosmologie is toegekend aan Prof. Ewine F. van Dishoeck voor haar baanbrekende, decennialange werk in de astrochemie en moleculaire spectroscopie, en voor haar leiderschap binnen de astronomische gemeenschap. De toekenning van de prijzen is vandaag bekendgemaakt…

Een internationaal team van onderzoekers, onder leiding van Leidse sterrenkundigen, heeft voor het eerst scherpe radiokaarten gemaakt van het heelal op lage frequenties. Dankzij een nieuwe kalibratietechniek omzeilden ze de verstoringen van de aardse ionosfeer. Met de nieuwe methode bestudeerden ze…

Wat heb jij nou aan astronomie? De podcast Cosmic Perspectives onderzoekt de impact van Nederlandse astronomie op onze samenleving: van het opbouwen van positieve internationale relaties tot de ontwikkeling van baanbrekende technologie.

De James Webb Space Telescope heeft voor de allereerste keer een nieuwe planeet ontdekt. Wetenschappelijk directeur Ignas Snellen is net als andere sterrenkundigen enorm enthousiast. Dat vertelt hij bij RTL Nieuws. ‘Dat de data er zo mooi uitziet, is prachtig. Dat geeft aan dat we in de toekomst heel…

Zwaartekracht en quantummechanica zijn allebei succesvolle theorieën. Maar de twee verenigen? Dat is zo makkelijk niet. Tjerk Oosterkamp en Dennis Uiterbroek leggen uit in het NRC hoe ze quantumzwaartekracht proberen te meten in het lab.

Wat betekent het om alumni te zijn aan de Faculteit der Rechtsgeleerdheid? Naast een maandelijks blad en een groot netwerk organiseert de faculteit ook jaarlijks het alumni-evenement ‘Leiden Revisited’. Wie zijn deze alumni en waarom blijven zij graag actief?

Vanaf de jaren ‘50 verbeterde in Europa de toegang tot het onderwijs voor mensen uit de lagere sociaaleconomische klasse. Toch profiteerden de Roma en Sinti daar niet van. Promovenda Anita van der Hulst onderzocht waarom slechts zo weinig Roma en Sinti doorstroomden naar het hoger onderwijs. Promotie…

Vicevoorzitter van het college van bestuur Martijn Ridderbos legt aan het eind van dit jaar zijn functie bij de Universiteit Leiden neer.

NWO heeft elf Leidse wetenschappers een Vidi-beurs toegekend.

Ruimtevaart gaat allang niet meer alleen over raketten, reizen naar de maan en Rusland en Amerika. Nederland heeft een eigen ruimtevaartorganisatie, waar verzameling en verstrekking van steeds geavanceerdere satellietdata een belangrijke taak is.

Zaterdag 16 september 2023 vond de Nacht van Ontdekkingen plaats: een zomerse ontmoeting van kunst en wetenschap. Leidse onderzoekers uit diverse vakgebieden inspireerden het publiek met hun baanbrekende zoektocht om onze wereld beter te begrijpen.

Op vrijdag 8 december 2023 houdt schrijver en dichter Ilja Leonard Pfeijffer de 52e Huizingalezing in de Pieterskerk te Leiden. Pfeijffer keert voor de Huizingalezing terug naar zijn alma mater om in zijn betoog een zoektocht te ondernemen naar datgene wat wetenschap en kunst verbindt, of althans zou…

Datawetenschapper Lindsey Burggraaff heeft de tweede editie van de Krijn Rietveld Memorial Innovation Award gewonnen. Ze ontvangt de prijs voor haar onderzoek naar zogeheten bio-actieve stoffen in voeding. ‘Burggraaffs werk bevindt zich op een uniek snijvlak van data science, biochemie en voedingswetenschappen,’…

Op 22 november ontving Leids wetenschapper Jan Vonk een ERC starting grant voor zijn onderzoek naar de bouwstenen van de wiskunde. Deze beurs is niet zijn eerste dit jaar: in juli ontving Vonk namelijk ook al een Vidi-beurs van NWO. Vier vragen aan deze dubbele prijswinnaar.

Patiënten met huidziekten zoals eczeem en psoriasis zijn soms levenslang op zoek naar de juiste medicatie. Om die patiënten sneller en beter te kunnen helpen, slaan wetenschappers over het hele land de handen in elkaar. Het project Next Generation ImmunoDermatology (NGID), met hoogleraar Robert Rissmann…

De zoektocht naar nieuwe antibiotica vergemakkelijken. Gilles van Wezel, hoogleraar moleculaire biotechnologie bij het Instituut Biologie Leiden (IBL), wil dit doen door te kijken naar overeenkomsten in het DNA van antibiotica-producerende bacteriën. Van Wezel heeft voor dit onderzoeksproject een ERC…

Planeten in andere zonnestelsels bevatten waardevolle informatie over het ontstaan van planeten en leven. Promovenda Yapeng Zhang heeft hun atmosferen bestudeerd door te kijken naar hun kleinste onderdelen: isotopen. Met haar onderzoek hoopt ze te ontdekken wat ons eigen zonnestelsel uniek maakt.

Een speciaal soort spiegel om röntgenstraling te weerkaatsen kun je voor veel meer gebruiken dan alleen voor ruimteonderzoek. Voor gerichte bestralingstherapie bij kanker bijvoorbeeld. Fysicus David Girou bracht naast een fulltime baan de mogelijkheden in kaart en promoveert daarop op 14 juni.

Op 22 mei opende ruimtevaarder André Kuipers de nieuwe Mediterrane tuin van de Hortus. Met dit waterzuinige tuindeel wil de Hortus inspiratie bieden voor toekomst- en klimaatbestendige tuinbeplanting. Ook tekenden prefect Paul Keßler en wetenschappelijk directeur van het instituut Sterrewacht Leiden…

Onderwijs

Van het ontstaan van het heelal tot de moleculen in de atmosfeer van een planeet. De eerste vijf foto’s van de James Webb Space Telescoop (JWST) laten de enorme verscheidenheid zien waarbinnen de ruimtetelescoop kan werken. Ewine van Dishoeck, hoogleraar moleculaire astrofysica, wierp dinsdag in Rijksmuseum…

Het Europese ruimtevaartagentschap (ESA) heeft een tussentijdse data release gepubliceerd van Gaia, de ruimtetelescoop die de Melkweg in 3D in kaart brengt. De eerste wetenschappelijke artikelen die vandaag zijn gepubliceerd onthullen een half miljoen sterren in de bolvormige sterrenhoop Omega Centauri,…

Paus Franciscus heeft astronoom Ewine van Dishoeck benoemd tot lid van de Pauselijke Academie van Wetenschappen. Hiermee schaart ze zich onder een illuster rijtje Nobelprijswinnaars, zoals Ernest Rutherford, Max Planck, Niels Bohr en Erwin Schrödinger. Wat vindt ze daar eigenlijk van? Een interview…