We moeten afrekenen met het arrogante idee dat de huidige moderne mens superieur is ten opzichte van vroegere mensensoorten. We zijn wie we zijn mede dankzij al die eerdere voorgangers zoals neanderthalers. Dat stelt Marie Soressi, hoogleraar Hominin Diversity Archaelogy, in haar oratie op 23 mei.

Radio 1 vroeg Gerrit Dusseldorp te reageren op de vondst van een Homo-sapienskaak in Israël. De kaak heeft een datering van 180.000 jaar en zet daarmee de heersende ideeën over de verspreiding van Homo sapiens over de wereld op losse schroeven.

Het plotselinge uitsterven van de Neanderthaler, zo’n 40.000 jaar geleden, is voor veel wetenschappers nog steeds een raadsel. Nieuw onderzoek van wetenschappers van de Technische Universiteit Eindhoven, Universiteit Leiden en Wageningen University suggereert dat we de teloorgang van de Neanderthalers…

We zijn het er inmiddels over eens dat de moderne mens zijn oorsprong heeft in Afrika. Maar wanneer en waar die dat continent verliet om zich te verspreiden over Eurazië is onderwerp van een verhit debat. Een reconstructie van het klimaat van de afgelopen 300.000 jaar moet helderheid verschaffen over…

Het is een vreemd gegeven: er leeft nu maar één mensensoort op aarde, terwijl dat in meer dan 95% van onze geschiedenis niet het geval was. Archeoloog dr. Gerrit Dusseldorp verklaart deze kwestie in de Quest van Augustus 2021.

Gamen is vaak veel leuker dan huiswerk maken, maar stel: je maakt van je huiswerk een game, is het huiswerk dan ook leuker? En leer je er dan nog net zo veel van?

Moderne mensen en neanderthalers leefden in Frankrijk en Noord-Spanje mogelijk tot 2.900 jaar naast elkaar totdat de neanderthalers verdwenen. Dat schrijven archeologen van de Universiteit Leiden en Cambridge University in een nieuwe publicatie in Scientific Reports.

De nieuwste inzichten

Wie is de economische mens? Elk economisch paradigma veronderstelt een antropologie, een theorie van de menselijke natuur. Dit onderzoeksproject gaat over de antropologieën die worden geïmpliceerd en geproduceerd door antieke Griekse economische teksten, en de specifieke kennisvormen waardoor deze antropologieën…

Tegenwoordig loopt er nog maar één menssoort rond op aarde: de homo sapiens. Ongeveer 40.000 jaar geleden stief de neanderthaler uit, nauw aan ons verwant. Deze soort staat vooral bekend als dom, barbaars en onderontwikkeld: dat hij is uitgestorven komt dan ook vast doordat hij dommer was dan wij. Of…

This multidisciplinary minor provides students with knowledge on how and why humans became the way they are. The minor focuses on the evolution of the species Homo sapiens from other hominin lineages and animal ancestors, and on the various factors shaping this process. Not only is human evolution of…

Promotie

Archeologisch onderzoek heeft soms wel wat weg van een murder mystery. Vrijwel de gehele prehistorie, op de laatste 40.000 jaar na, leefden er meerdere mensensoorten tegelijk. Ze leefden ook vaak in hetzelfde gebied. En de stenen werktuigen die we opgraven, zien er meestal vrij eender uit. Hoe weten…

Nog altijd is niet duidelijk hoe de neanderthalers zijn uitgestorven. Maar lange tijd gold één theorie als de meest waarschijnlijke: de opkomst van de superslimme Homo sapiens, de moderne mens dus. Inmiddels is deze concurrentiehypothese echter niet meer de dominante theorie onder wetenschappers, blijkt…

Het peer-to-peer project voor het bespreekbaar maken van homoseksualiteit op het VMBO, onderdeel van het promotieonderzoek van Marieke Kroneman heeft de John Blankensteinprijs 2014 gewonnen. De prijs benadrukt de emancipatie en participatie van lesbische, homo, bi en transgender (lhbt) personen…

Met elke nieuw gevonden menselijk fossiel wordt het raadsel van wanneer de homo sapiens Afrika verliet verder opgelost. Het radioprogramma Riza interviewde Gerrit Dusseldorp over de menselijke tijdlijn.

Sociaaleconomisch psycholoog Wilco van Dijk heeft zijn eerste officiële lezing gehouden als bijzonder hoogleraar op de leerstoel van het Nationaal Instituut voor Budgetvoorlichting (Nibud). Koningin Maxima was op 6 maart een van de sprekers op het jubileumcongres Nibud 35 jaar.

Nog altijd is niet duidelijk hoe de neanderthalers zijn uitgestorven. Maar lange tijd gold één theorie als de meest waarschijnlijke: de opkomst van de superslimme Homo sapiens, de moderne mens dus. Inmiddels is deze concurrentiehypothese echter niet meer de dominante theorie onder wetenschappers, blijkt…

In Duitsland zijn nieuwe bewijzen naar boven gekomen over de aanwezigheid van de moderne mens in Europa.

Een onderkaak die in 1887 in Spanje is gevonden, is niet van een neanderthaler maar hoogstwaarschijnlijk van een homo sapiens. Het is een nieuw puzzelstukje in de geschiedenis van de mens. En die wordt door moderne DNA-technieken ook steeds duidelijker. Dr. Gerrit Dusseldorp reageert op de ontdekking…

In Duitsland is een grot uit de steentijd her opgegraven, dit keer met een ongekende combinatie van nieuwe technieken. Tijdens de opgraving vonden archeologen honderden botten en een aantal werktuigen in dezelfde laag. De botten zijn onderzocht met behulp van een spectrometer om oeroude eiwitten in…

Bestudeer alle aspecten van het menselijk leven in het verleden en plaats je kennis in een breder, historisch perspectief.

De kennis over de menselijke evolutie veranderd voortdurend. Veertig jaar geleden was de neanderthaler de primitieve voorouder van Homosapiens, Nu geldt die neander als bijna even slim en is hij zelfs volle neef geworden. De nieuwste wending in het evolutionaire denken gaat over de oorsprong van Homo…

Met trots presenteert de Faculteit Archeologie de speciale editie ter ere van ons 25-jarig bestaan. In 15 pagina's geeft de Nederlandstalige special een overzicht van de grote verscheidenheid aan onderzoek, veldwerkprojecten en laboratoria van de Faculteit. De special is gericht op het grote publiek…

Visuele aantrekkingskracht speelt een grote rol in de partnerkeuze van orang-oetans, ziet gedragsbioloog en promovendus Tom Roth. Maar om te weten hoe groot die rol is, is meer onderzoek nodig naar de emoties van de mensapen.

Lezing, Prijsuitreiking

Veel Nederlanders hebben moeite met rondkomen. Bijzonder Hoogleraar Wilco van Dijk, verbonden aan de Universiteit Leiden en het Nibud, onderzoekt hoe we ons financieel gezonder kunnen gedragen. Oratie op 1 april.

De Filipijnse antropologen Andrea Malaya M. Ragragio en Myfel D. Paluga blikken terug op de baanbrekende Netflix show Trese en waar het aan ontbrak bij de verhalen van inheemse volken. Zij publiceerden het artikel 'What Netflix Got Wrong About Indigenous Storytelling' in het digitale antropologie tijdschrift…

In Nature beschrijven onderzoekers van de universiteiten van Leiden en Utrecht hoe 47 tanden uit Zuid-China aantonen dat de anatomisch modern mens minimaal 80.000 jaar geleden in die regio aanwezig was. 40.000 jaar eerder dan in Europa.

Drie Leidse onderzoekers ontvangen ieder een Vici-beurs van 1,5 miljoen euro van de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO). Het gaat om historicus Cátia Antunes, celbioloog Dennis Claessen en archeoloog Marie Soressi. Met deze premie kunnen ze de komende vijf jaar een eigen onderzoeksgroep…

Digitale gastlessen laten leerlingen kennismaken met wetenschap aan de hand van een korte video aangevuld met activerende (groeps)opdrachten.

Verschillende groepen mensachtigen leerden waarschijnlijk al veel eerder van elkaar dan tot nu toe werd aangenomen en die kennis werd ook veel verder verspreid. Een studie van archeologen van de Universiteit Leiden naar het gebruik van vuur laat zien dat er 400 duizend jaar geleden al sprake geweest…

Archeoloog Gerrit Dusseldorp legt op de 3 October University uit hoe de moderne mens zich de afgelopen kwart miljoen jaar geleden met horten en stoten in Afrika ontwikkelde. En hoe dat ertoe leidde dat we nu op 3 October haring bij het wittebrood eten. Wie is Gerrit Dusseldorp?

Van moleculaire ping-pong tot cassave in de Amazone, en van buitenaards leven tot bijzondere antistoffen. NWO heeft aan 25 onderzoekers van de Universiteit Leiden een Veni-financiering toegekend. Met de beurs van maximaal 250.000 euro kunnen de laureaten gedurende drie jaar hun eigen onderzoeksideeën…

Beenderen bevatten informatie over het leven van een persoon, zoals zijn herkomst, leeftijd bij overlijden en aan welke ziektes hij leed. Wetenschappers kunnen hieruit veel herleiden over het leven van die persoon en de ontwikkeling van de mens. Dit biedt aanknopingspunten voor het oplossen van problemen…

“De kredietcrisis ligt achter ons, op naar economische groei!” De krantenkoppen geven ons weer hoop. Maar is sprake van een structureel herstel of wordt dit herstel gebouwd op een fragiel fundament?

Wat is mijn bijdrage aan onze wereld? Dat is de vraag die studenten en onderzoekers van het Leiden University College The Hague (LUC) zichzelf dagelijks stellen. Ze willen in hun onderwijs en onderzoek stappen vooruitzetten op het gebied van de vier global challenges ‘Peace and justice’, ‘Sustainability’,…

De digitale gastlessen bestaan uit korte video's van ongeveer 10 minuten met bijbehorende docenthandleiding met activerende opdrachten.

Dit subproject van 'Van Homo Economicus naar Politiek Dier' analyseert het Griekse economische denken in de filosofische kringen van de late 5e en 4e eeuw.

Een internationaal onderzoeksteam met Leidse archeologen heeft overtuigend bewijs geleverd dat pre-Neanderthalers 300.000 jaar geleden over een hoge mate van cognitieve complexiteit beschikten.

De grafbewoners van dodenstad Sakkara zijn al duizenden jaren dood, toch verschillen ze niet zo gek veel van ons. Dat laat een onderzoek van het Rijksmuseum van Oudheden in Leiden zien. Wie in het oude Egypte zijn goede smaak wilde bewijzen, kocht geen nieuwe auto maar een mooi graf.

De slogan van de Faculteit der Archeologie: 'De toekomst van het verleden begint in Leiden', klinkt als loos marketingjargon. Maar er zit wel degelijk iets in. Het verleden leert ons veel over klimaatverandering en doet het ergste vrezen voor onze toekomst. Archeoloog Gerrit Dusseldorp doet een appèl…

Tim Fuchs, masterstudent aan de Universiteit Leiden, doet verslag over de lezing van Frans-Willem Korsten over de logica van virussen naar aanleiding van Margaret Atwood's Oryx en Crake. Deze lezing was de tweede in de reeks Utopie/Dystopie van Recht en Literatuur 2017/2018.

Het centrale doel van dit proefschrift is inzicht verschaffen in hoe de implementatie van een peer educator-interventie van invloed kan zijn op de houding van leerlingen tegenover LHBT-leeftijdgenoten en op de relatie tussen deze houdingen en reflectie over burgerschap.

Een internationaal team van onderzoekers, onder leiding van de Leidse hoogleraar archeologie Marie Soressi en senior geneticus Matthias Meyer uit Leipzig, is erin geslaagd om het DNA van een vrouw uit een oude Noord-Euraziatische populatie te halen uit een 20.000 jaar oude hanger. Dit is de eerste keer…

In 2024 hebben medewerkers en studenten van de Universiteit Leiden veel mooie prijzen gewonnen en belangrijke onderzoekssubsidies binnengehaald.

In dierentuinen, op festivals en in een rijdend lab op de markt: overal probeert Mariska Kret met haar onderscheidende gedragsonderzoek de emoties van mens en dier te doorgronden. Nu heeft ze daarvoor de Mercator Sapiens Stimulus van 1 miljoen euro ontvangen.

Festival