Wat kun je in jouw stad doen aan duurzaamheid? Op donderdagmiddag 14 april vulde Museum Volkenkunde zich met beleidsmakers, onderzoekers, ondernemers, burgers, studenten én een burgemeester. Universiteit Leiden en de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) organiseerden samen het Liveable Planet-congres.…

Een consortium onder leiding van Eefje Cuppen, hoogleraar Governance of Sustainability bij het Instituut Bestuurskunde, heeft een NWO-subsidie gekregen voor een onderzoeksproject naar de sociale, maatschappelijke en technische aspecten van de energietransitie.

Neanderthalers wisten volwassen bosolifanten, de grootste landzoogdieren van de laatste paar miljoen jaar, te verschalken. De Leidse hoogleraar Wil Roebroeks publiceert hierover samen met onder anderen zijn Duitse collega Sabine Gaudzinski-Windheuser in het tijdschrift Science Advances.

De Universiteit Leiden en de gemeente Den Haag tekenden op 1 november een samenwerkingsovereenkomst op het gebied van duurzaamheid. Voornaamste doelen van de samenwerking zijn het opbouwen van een netwerk, kennis delen en het verkennen van mogelijkheden voor een Haags Klimaatcentrum voor inwoners.

Alle studenten in Nederland krijgen een keer per jaar een uitnodiging om de Nationale Studenten Enquête (NSE) in te vullen. Daarin kun je je mening geven over wat je goed vindt aan je opleiding en de universiteit, maar ook wat er volgens jou beter kan - of moet.

Een eerlijker verdeling van welvaart en gelijke rechten voor iedereen op deze aardbol zijn broodnodig in de strijd voor een leefbare planeet, betoogt hoogleraar antropologie Marja Spierenburg. ‘Dat levert ook brede steun op voor verduurzaming.’

De nieuwe interdisciplinaire bacheloropleiding Science for Sustainable Societies start vanaf het studiejaar 2025-2026

De duurzaamheidskeurmerken vliegen je in de supermarkt om de oren. Voor consumenten verwarrend, maar ook boeren zien door de bomen het bos niet meer. Ze zijn enorm veel tijd kwijt aan het verkrijgen van deze keurmerken. Berent Baris onderzoekt hoe dit beter kan. Niet alleen voor boeren, maar ook voor…

Lezing

Vakgebieden met elkaar verbinden, onderzoek en onderwijs verrijken en innovatieve oplossingen aandragen voor complexe maatschappelijke vraagstukken: dàt is de gedachte achter alle interdisciplinaire activiteiten van de Universiteit Leiden. Wat bereikten we zoal in 2024? Een kleine greep.

Congres/symposium

Is er in een planeetvormende schijf al water aanwezig voordat rotsachtige planeten ontstaan? Daar heeft de James Webb Space Telescope misschien bewijs voor gevonden. De ruimtetelescoop heeft voor het eerst water waargenomen in de binnenste schijf rond een jonge ster waar op grotere afstand al reuzenplaneten…

Buurtlab 070 is een kersvers universitair project waarin Haagse bewoners, onderzoekers en studenten samen oplossingen zoeken op gebied van klimaat, duurzaamheid en biodiversiteit. Wat verwachten bewoners, onderzoekers en studenten van het lab?

Dat natuur in de stad voordelen oplevert voor mens en dier, daar zijn meerdere aanwijzingen voor. Maar een ‘totaalbeeld’ van de opbrengsten van stadse natuur, dat is er niet. Leids promovendus Joeri Morpurgo en masterstudent Orestis Strymponis gebruiken daarom Den Haag als levensgroot lab.

Planeten in andere zonnestelsels bevatten waardevolle informatie over het ontstaan van planeten en leven. Promovenda Yapeng Zhang heeft hun atmosferen bestudeerd door te kijken naar hun kleinste onderdelen: isotopen. Met haar onderzoek hoopt ze te ontdekken wat ons eigen zonnestelsel uniek maakt.

Uit de Duurzaamheidsmonitor 2023 blijkt dat de Universiteit Leiden haar duurzaamheidsinspanningen krachtig voortzet.

Hoe verleid je onderzoekers die gewend zijn om in helder afgebakende disciplines onderzoek te doen om toch interdisciplinair te werken? Kersvers Universiteitshoogleraar Arnold Tukker vertelt.

Onderwijs, Organisatie

Hoe kom je van een immens grote gaswolk ergens in het heelal tot een ster met planeten? Onderzoek van promovendus Sterrenkunde Martijn van Gelder werpt meer licht op de vroegste fases van dit proces. Hij promoveert op 24 november.

Het college van bestuur heeft Ineke Sluiter en Arnold Tukker benoemd tot Leids Universiteitshoogleraar.

Het Sustainable City Lab The Hague wordt een knooppunt dat Haagse organisaties die werken aan duurzaamheid verbindt met onderzoek en onderwijs van de Universiteit Leiden. ‘We gaan in onze eigen achtertuin aan de slag met complexe duurzaamheidsuitdagingen’, zegt projectleider Eefje Cuppen.

Kwalitatief goed onderwijs, onderzoek waarbij verschillende faculteiten betrokken zijn, samenwerking tussen universiteiten en de middelen vanuit het Rijk om dat mogelijk te maken. Daar ging het op 28 juni over tijdens een werkbezoek van de vaste Kamercommissie Onderwijs, Cultuur en Wetenschap aan de…

Lezing

Studieondersteuning

De ontdekking van een planeet die veel te groot is voor zijn zon tart de modellen over de vorming van zonnestelsels en planeten. In een artikel in Science rapporteren onderzoekers, onder wie Yamila Miguel van de Sterrewacht, de ontdekking van een planeet die meer dan dertien keer zo zwaar is als de…

Met de James Webb-ruimtetelescoop heeft een internationaal team van onderzoekers, waaronder Leidse hoogleraar Moleculaire Astrofysica Ewine van Dishoeck, een palet aan koolwaterstoffen ontdekt in een planeetvormende schijf rond een jonge, lichte ster. De resultaten bevestigen dat schijven rond heel…

Een groep astronomen heeft onder leiding van de Leidse promovendus Sebastian Zieba met behulp van de James Webb Space Telescope (JWST) ontdekt dat de rotsachtige exoplaneet TRAPPIST-1 c een dunne atmosfeer heeft. Hoewel de planeet qua grootte en temperatuur bijna identiek is aan Venus, en de verwachting…

De James Webb-ruimtetelescoop blijft ons verbazen met prachtige beelden, maar waar kijken we nou eigenlijk naar? Sterrenkundige Nienke van der Marel laat ons aan de hand van drie afbeeldingen zien hoe grote, massieve sterren een kort maar knallend leven leiden.

Een internationaal team van sterrenkundigen onder leiding van Ardjan Sturm van de Sterrewacht heeft voor het eerst een tweedimensionale inventaris gemaakt van ijs in een planeetvormende schijf van stof en gas rond een jonge ster. Ze deden dat met de James Webb-ruimtetelescoop. De onderzoekers, onder…

Onderwijs

Een team wetenschappers, waaronder de Leidse Astronoom Alice Booth, heeft siliciummonosulfide-moleculen ontdekt in de stofschijf rondom een jonge ster. Die moleculen duiden op planeetvorming. Het team deed de ontdekking met behulp van de ALMA-telescopen. Deze methode vormt een alternatief voor wanneer…

De vele duizenden kleine hemellichamen voorbij de baan van Neptunus zijn daar mogelijk terechtgekomen door dat een ster miljarden jaren geleden langs het zonnestelsel scheerde. Dat laat de Leidse simulatie-expert Simon Portegies Zwart zien samen met zijn Duitse en Nederlandse collega’s. ‘We beantwoorden…

Astronomen hebben met de James Webb Space Telescope mogelijk atmosferische gassen ontdekt rond 55 Cancri e, een hete rotsachtige exoplaneet die 41 lichtjaar van de aarde is verwijderd. Dit is het beste bewijs tot nu toe voor het bestaan van een atmosfeer van een rotsachtige planeet buiten ons zonnestelsel.…

NWO heeft elf Leidse wetenschappers een Vidi-beurs toegekend.

Voor het eerst heeft een internationale groep astronomen de hittegloed van een botsing van twee ijzige reuzenplaneten kunnen waarnemen. Ook zagen ze hoe de door de botsing ontstane stofwolk enkele jaren later voor de moederster langs trok. Onder leiding van de Leidse astronoom Matthew Kenworthy hielden…

Een internationaal team van wetenschappers, geleid door astronomen van de Sterrewacht Leiden, heeft met de James Webb-ruimtetelescoop ontdekt dat belangrijke ingrediënten voor het maken van potentieel leefbare werelden aanwezig zijn in protosterren in een vroeg stadium, waarin nog geen planeten zijn…

Nienke van der Marel krijgt de New Horizonsprijs in de natuurkunde toegekend voor haar baanbrekende onderzoek naar planeetvorming. Deze prijs gaat naar jonge, veelbelovende onderzoekers in de natuurkunde of wiskunde. De astronome en haar collega’s vonden het eerste observationele bewijs voor stofvallen…

De Universiteit Leiden biedt astrofysicus Sara Seager een eredoctoraat aan voor haar werk op het gebied van exoplaneten.

Een internationaal team van wetenschappers, met onder andere Xander Tielens van de Sterrewacht Leiden, heeft met behulp van ruimtetelescoop Hubble en het ALMA-observatorium aangetoond dat uv-straling van zware sterren kan verhinderen dat planeten ontstaan. De onderzoekers publiceren hun bevindingen…

Telescopen produceren waanzinnige beelden zoals die van de Paardenkopnevel en zwarte gaten. Maar hoe echt zijn deze beelden? Astronoom Frans Snik van de Sterrewacht legt in een artikel van NEMO kennislink uit hoe het zit.

Na maanden voorbereiding werd het heel spannend: zou de lucht boven Leiden op tijd opklaren voor de beloofde voorstelling van flonkerende sterren en planeten? Honderden Leidenaren gingen op 25 september op sterrenjacht. Ze werden zich meer dan ooit bewust van de effecten van lichtvervuiling.

Leren samenwerken met mensen van andere disciplines, daar draait het om bij de Master Honours Challenges. In teams pakken studenten een vraagstuk aan voor een organisatie of de samenleving als geheel. Twee deelnemers vertellen wat hun vak bijzonder maakte. ‘Het geeft een bij vlagen ongemakkelijk, maar…

Tijdens het bestuderen van zestien jaar aan meetgegevens van jonge sterren ontdekte de Leidse masterstudent Sam de Regt dat twee van die sterren nog gehuld waren in geboortewolken. Nog niet eerder bracht iemand deze twee sterren zo scherp in beeld. Hij publiceert zijn opschoonmethode en de nieuwe afbeeldingen…

‘Onderwijs heeft altijd al heel erg mijn interesse gehad’, aldus de gepassioneerde Michiel Hogerheijde. Hij was al voorzitter van de opleidingscommissie Sterrenkunde en geeft al vele jaren les. Maar sinds 1 oktober is hij ook de nieuwe opleidingsdirecteur bachelor Sterrenkunde. ‘Ik vind het ontzettend…

In 2022 is Leiden dé Europese stad van de wetenschap. De voorbereidingen zijn in volle gang, dus we geven je graag een kijkje achter de schermen. Dit keer praten we met Ewine van Dishoeck. Zij is de trekker van het jaarprogramma voor de faculteit Wiskunde en Natuurwetenschappen. Wat Ewine betreft kan…

Het doel van de Honours Class ‘Sustainability Beyond Frustration: Saving the Planet as an Academic Skill’, een internationale en interdisciplinaire samenwerking, is om de ideeën van studenten over duurzaamheid te presenteren aan de experts die ze weten toe te passen.