Voor het eerst is de aanstekelijkheid van gapen nu ook aangetoond in een dier dat voornamelijk alleen leeft en niet zo vaak sociaal is met soortgenoten, namelijk de orang-oetan. Publicatie van een internationale groep van onderzoekers met de Leidse psycholoog Evy van Berlo als hoofdauteur in Nature…

Jelena Prokic, universitair docent en onderzoeker bij het Leiden University Centre for Digital Humanities, gaat studenten voorbereiden op de uitdagingen en mogelijkheden van de digitale wereld. In september starten zes cursussen over onder meer statistiek en het digitaal doorzoeken van teksten. Daarvan…

Lezing, Studium Generale

Lezing, Studium Generale

Promotie

Lezing

Het verzamelen en interpreteren van grote hoeveelheden data is niet meer weg te denken uit de maatschappij en de wetenschap. De Universiteit Leiden is een kennis- en expertisecentrum van data science dat de nadruk legt op interdisciplinaire samenwerking en innovatie.

Wiskunde en Natuurwetenschappen, Leiden Institute of Advanced Computer Science (LIACS)

Op deze pagina vind je een overzicht van prijzen en subsidies die in 2023 zijn toegekend aan onze medewerkers en studenten, en de bijzondere benoemingen aan de Universiteit Leiden en andere instellingen.

Hoogleraar Ewine van Dishoeck heeft met een internationaal team van collega's een overzichtsartikel geschreven over alles wat we dankzij ruimtetelescoop Herschel weten over water in de interstellaire ruimte. Het artikel in het vakblad Astronomy & Astrophysics zet bestaande kennis op een rij en bevat…

Twintig jaar na dato, in een recensie over een Escher-tentoonstelling in Italië, schrijft Nature Physics er weer over: Leidse wiskundigen die Escher uit de brand helpen. Een reconstructie hoe emeritus hoogleraar Hendrik Lenstra op het spoor kwam van een 44 jaar oud probleem.

Factoren van invloed op arbeidsparticipatie onder mensen met multiple sclerose

Joseph Callingham van de Leidse Sterrewacht ontvangt de Louise Webster Prijs voor uitmuntend post-doc onderzoek. Calligham krijgt de prijs van de Astronomical Society of Australia voor zijn geslaagde zoektocht naar het meest extreme object in het heelal.

Onderzoekers van het Leiden Institute of Physics en FOM-instituut AMOLF maakten een rubberen staaf die bij minder druk juist sneller doorbuigt. Een artikel over het onderzoek, in samenwerking met Harvard University, verscheen op 21 juli in Physical Review Letters.

Christopher Berg Smiet, die in 2017 aan het LION promoveerde bij Dirk Bouwmeester, heeft de Christiaan Huygensprijs gewonnen voor zijn proefschrift ‘Knots in Plasma’. Op 7 oktober ontving hij een oorkonde, een bronzen beeld van Christiaan Huygens en een prijzengeld van tienduizend euro.

Vijf onderzoeksprojecten van jonge Leidse onderzoekers zijn in de tweede toekenningsronde van de NWO Rubiconsubsidies gehonoreerd. De wetenschappers mogen onderzoek doen aan prestigieuze onderzoeksinstellingen in binnen- en buitenland.

De groep van Tjerk Oosterkamp doet misschien wel het koudste onderzoek ter wereld. De onderzoekers hebben een sensor afgekoeld tot minder dan 2 millikelvin - bijna zo koud als het absolute nulpunt. Daarmee kunnen ze extreem gevoelige metingen doen. Promovendus Jaimy Plugge hielp bij het bouwen van de…

De jaarlijkse Oortlezing, ter herinnering aan de befaamde Nederlandse sterrenkundige, wordt georganiseerd door de Stichting Het Jan Hendrik Oort Fonds en de Sterrewacht Leiden. De lezing belicht een actueel sterrenkundig onderwerp en is bedoeld voor een breed publiek met interesse in de astronomie.…

Natuurkundigen, onder wie de Leidse Dorothea Samtleben, bouwen aan een reusachtige onderwatertelescoop om de oorsprong van neutrinos te ontrafelen en het mysterie rond donkere materie op te helderen. De eerste detector is inmiddels geïnstalleerd. Eenmaal af heeft de telescoop het volume van drie kubieke…

Het Kamerling Onnes Gebouw (KOG), waar Heike Kamerligh Onnes in 1908 in zijn koudelab temperaturen nabij het absolute nulpunt bereikte (-269 Celcius) en waar Hendrik Lorentz en Pieter Zeeman in 1896 ontdekten dat er lichte geladen deeltjes (elektronen) in de materie rondbewegen, is erkend als ‘EPS Historic…

De Internationale Dag van het Licht (IDL) viert de alomtegenwoordige rol van licht in ons leven. Van Argentinië tot Zuid-Afrika, Japan en Pakistan, op 16 mei hebben op alle continenten verschillende evenementen plaatsgevonden. De dag is een focuspunt voor mensen over de hele wereld om zich te verbinden…

Natuurkundestudent Barry van der Meer heeft woensdag de VWN/NWO studentenbeurs in ontvangst genomen. Deze beurs dekt de registratiekosten voor de World Conference of Science Journalists 2009, die van 30 juni t/m 2 juli in Londen gehouden zal worden.

Aan het Leiden Institute of Physics doen wetenschappers onderzoek met de Time Warp, een camera die 5000 beelden per seconde vast kan leggen. Zo kunnen ze bijvoorbeeld het uit elkaar spatten van een waterdruppel bestuderen. Erg interessant voor wetenschappers én voor kinderen.

Onderzoekers van het Laboratorium voor Astrofysica van de Sterrewacht Leiden zijn erin geslaagd om water te maken onder omstandigheden zoals die in de ruimte heersen.

Het twintigjarig bestaan van het Lorentz Center werd op 28 juni 2017 gevierd met de opening van een tentoonstelling in de Oude UB door de Leidse burgemeester Henri Lenferink. Al twee decennia biedt het Center afzondering aan internationale groepen alfa- bèta- en gammawetenschappers die één vraagstuk…

Een international team van wetenschappers op het gebied van ‘Evolutionary Computation’, met onder anderen de Leidse hoogleraar Jaap van den Herik, heeft de Humies Award 2014 gewonnen. Het team ontwikkelde een algoritme dat een schaakprogramma, dat alleen de loop der stukken kent, automatisch laat leren…

Tot nu toe verliepen processen van het maken van ‘dunne films’ – met toepassingen in bijvoorbeeld smartphones en zonnebrillen - volgens de ‘trial and error’-methode. Vincent Fokkema van het Leids Instituut voor Onderzoek in de Natuurkunde heeft nu een uniek instrument ontwikkeld waarmee de processen…

Er is weer nieuws over het eiwit alpha-Synucleine. dat een belangrijke rol wordt toegedicht bij de ziekte van Parkinson. Biofysicus Martina Huber e.a. laten zien op welke manier deze eiwiten samenklonteren als ze met een membraan in contact komen. Hun artikel in de Journal of the American Chemical Society…

De European Research Council (ERC) heeft een Advanced Grant toegekend aan maar liefst zes Leidse onderzoekers. De ERC kent deze grote onderzoeksbeurzen toe aan gevestigde, vooraanstaande academici voor langdurig, risicovol en mogelijk baanbrekend onderzoek.

Een nieuwe samenwerking tussen de Universiteit van Antioquia in Medellín (Colombia) en de Leidse Sterrewacht is van start gegaan. De samenwerking, die in eerste instantie vijf jaar duurt, is opgezet om de ontwikkeling te stimuleren en de kwaliteit van het onderwijs en onderzoek in de sterrenkunde te…

Metamaterialen hebben eigenschappen die afhankelijk zijn van hun vorm en architectuur. Onderzoekers van AMOLF, Universiteit Leiden en de Universiteit van Tel Aviv vonden een nieuwe manier om deze metamaterialen en hun eigenschappen te ontwerpen door expres foutjes in te bouwen. Ze publiceren hun resultaten…

De Stichting voor Fundamenteel Onderzoek der Materie heeft 9,9 miljoen euro toegekend aan vijf nieuwe onderzoeksprogramma's waar de Nederlandse natuurkunde internationaal in uitblinkt en waarbij het wetenschappelijk en maatschappelijk belang duidelijk aanwezig is. Bij drie van de vijf programma’s zijn…

De Fritz Zwicky-prijs 2022 voor astrofysica & kosmologie is toegekend aan Prof. Ewine F. van Dishoeck voor haar baanbrekende, decennialange werk in de astrochemie en moleculaire spectroscopie, en voor haar leiderschap binnen de astronomische gemeenschap. De toekenning van de prijzen is vandaag bekendgemaakt…

De herkomst van Surinaamse rijst, een digitale tweeling van de aarde en een groot big-data project aan de Chileense hemel: drie Leidse wetenschappers ontvangen een ENW-KLEIN subsidie voor vernieuwend, fundamenteel onderzoek.

De gangen van de Leidse bètafaculteit zijn kalm wanneer er plotseling een jonge student voorbij flitst. Even later scheert hij langs een meisje dat een houten plank vasthoudt, beplakt met tinnen blikjes, koperen draden en duct tape. Het is een scène die prima zou passen in een science fiction film als…

‘De Oscars van de natuurwetenschappen’, worden ze ook wel genoemd: de Breakthrough Prizes in Life Sciences, Fundamental Physics and Mathematics. Het Event Horizon Telescope team dat de eerste foto ooit maakte van een zwart gat, wist de prijs dit jaar te winnen. Bij dit team waren ook vier Leidse astronomen…

Vier onderzoekers van Universiteit Leiden krijgen Open Competitie-subsidies van de NWO in het domein Exacte en Natuurwetenschappen. Het gaat onder andere om onderzoek naar afweercellen in tumoren, antibioticaresistentie en magnetische halfgeleiders.

Studium Generale

For questions and suggestions regarding the series, please contact prof. dr. Olaf van Vliet or dr. Max van Lent

Natuurkundige Diego Garlaschelli schreef mee aan een uitgebreide review in het vakblad Nature Reviews Physics. Verrassend genoeg ging het niet over natuurkunde, maar over netwerken van banken en andere financiële instituten, en de manier waarop die netwerken financiële crises in de hand werken.

Het onderzoeksthema ‘Straftoemeting’ richt zich op straftoemeting in brede zin. Het zwaartepunt ligt op straftoemetingsbeslissingen van rechters, maar ook andere beslissingen die eerder in het strafproces worden genomen, zoals de beslissing over verlenging of beëindiging van de voorlopige hechtenis,…

Dit academisch jaar zal de Leiden Socio-Legal Series (LSLS) van start gaan! In deze reeks van 10 lezingen zal maandelijks een jurist(e) aan de hand van zijn of haar eigen onderzoek aangeven op welke wijze het rechtssociologisch perspectief – in theoretische en/of methodologische zin – daarbij een rol…

Een internationale samenwerking, waaronder Leidse natuurkundige en computerwetenschapper Vedran Dunjko, heeft aangetoond dat quantumtechnologie het leerproces van kunstmatige intelligentie (AI) kan versnellen. Om dit te bewijzen gebruikten de wetenschappers een quantumprocessor met afzonderlijke fotonen.…

Op 3 mei jongstleden werd de 10e Niko Tinbergenlezing georganiseerd. De lezingen werden dit jaar verzorgd door Steven Pinker en Rivke Jaffe. De beelden van de lezing van Steven Pinker zijn nu online terug te kijken en daarnaast is er een fotoreportage gemaakt.

Wetenschappers hebben in een laboratorium van de Universiteit Leiden laten zien dat methaan kan ontstaan op ijzige stofdeeltjes in de ruimte. Ze publiceren hun bevindingen in het tijdschrift Nature Astronomy.

Internationale wetenschappelijke consortia zijn steeds belangrijker binnen de wetenschap. Ze staan tegenwoordig vaak centraal bij de aanpak van mondiale vraagstukken op het gebied van gezondheid, milieu en schone energie. Ze kennen echter ook unieke uitdagingen. Om die in kaart te brengen, ontving hoogleraar…

De scriptieprijzen zijn voor Maud van den Eijnden (masterscriptie) en Michael Aristodemou (research masterscriptie). Eiko Fried is gekozen tot psychologiedocent van het jaar. Anna van Duijvenvoorde scoort de Leiden Psychology Blog Award. Frank Doolaard en Meriem Manaï ontvangen allebei een promovendiprijs.…

Jan Zaanen, hoogleraar theoretische fysica van de gecondenseerde materie, krijgt een Spinozapremie. Zijn baanbrekende ideeën over het collectieve gedrag van kwantumdeeltjes en over hogetemperatuursupergeleiding maakten hem vaak tot ketter.

Lezing, Studium Generale

Promotie