Ook planten maken groeihormonen aan, en kennen een proces van veroudering. Het bestuderen van de genen en de mechanismen hierachter is nuttig voor gewasveredeling en landbouw, maar ook voor medisch onderzoek. Dat stelt Remko Offringa, hoogleraar Ontwikkelingsgenetica van Planten. Oratie op 16 maart.

Tijdens de 17de en 18de eeuw werd Batavia bevoorraad met producten uit de Ommelanden, het achterland van de stad. Bondan Kanumoyoso heeft onderzoek gedaan naar de geschiedenis van de verschillende etnische groepen die dit gebied bevolkten. Met dit onderzoek geeft hij ook inzicht in de structuur van…

Wat te denken van een beter liefdesleven in 30 minuten. Kom naar de Nacht van Ontdekkingen en bekijk de tijd door de ogen van zes Leidse psychologen. De tijd van je leven, dat gaat toch iedereen aan? Meer weten over emoties bij mensapen? Persoonlijke tips om beter de weg te vinden? Voel de tijd in muziek…

Een psychologische training combineren met een spelletje dat zowel educatief als leuk is. Dat kan effect hebben op het immuunsysteem, is de voorzichtige conclusie van Lemmy Schakel. De Leidse gezondheidspsycholoog zette een aantal experimentele onderzoeken op met meerdere originele meetmethoden. Promotie…

In de zomer zwermen de medewerkers en studenten van de Faculteit der Archeologie uit naar alle delen van de wereld om deel te nemen aan veldwerkprojecten. Lees een aantal van hun verhalen hier!

We denken er nooit aan, totdat ze kapotgaan en dan is het meteen ook een héél groot probleem: onze riolen. Het onderhoud daarvan kan een stuk nauwkeuriger en sneller, ontdekte promovendus Dirk Meijer. Algoritmen blijken ook diep onder de grond een uitkomst.

Chemische stoffen en nanomaterialen worden massaal in producten verwerkt terwijl de risico’s niet goed ingeschat worden. Keer op keer blijken gesynthetiseerde stoffen het milieu sterker te verontreinigen dan labtesten voorspelden. Daarvoor waarschuwt hoogleraar Ecotoxicologie Martina Vijver van de Universiteit…

Negen jaar lang werkte hij aan het driedelige standaardwerk Plant Galls of Europe. Het leverde 2300 pagina’s op over 10.000 soorten Europese gallen, groeiwoekeringen bij planten door parasieten. Hans Roskam van het Instituut Biologie Leiden: ‘De rijkdom aan gallen zegt iets over de natuurwaarde van…

2023 was het jaar van de aardbeving in Turkije en Syrië, de opstand van de Wagnergroep en alle weerrecords, met vele bosbranden en overstromingen tot gevolg. Onze best gelezen verhalen gingen over de klimaatcrisis en de verkiezingen: een overzicht.

Prehistorische jager-verzamelaars hebben de hoeveelheid bos in Europa waarschijnlijk aanzienlijk verminderd door grootschalige bosbranden te veroorzaken. Dat constateert een internationaal team met onder andere klimaatonderzoeker prof. Jed Kaplan van de Universiteit van Lausanne en de archeoloog prof.…

Minor Dynamics of a Healthy Society; minor gezondheid; minor gezonde samenleving

In hoeverre kunnen wereldwijde vraagstukken worden opgelost door ‘multistakeholder’-samenwerking, een relatief nieuwe organisatievorm? Jan Aart Scholte, trekker van het interdisciplinaire onderzoeksprogramma Global Transformations and Governance Challenges (GTGC), gaat het onderzoeken met behulp van…

Zelfs embryo’s kunnen verzeild raken in een evolutionaire wapenwedloop met een andere soort. Dat laten Leidse biologen zien bij larven van de roze bittervoorn die als koekoeksjongen parasiteren op de kieuwen van zoetwatermosselen. Ze publiceerden hun onderzoek 19 februari in PNAS.

Het gedachtegoed van de Duitse filosoof Friedrich Nietzsche is ingewikkeld, tegenstrijdig en op verschillende manieren te interpreteren. Het zorgde ervoor dat zowel gewelddadige fascisten als liberale pluralisten met zijn erfenis aan de haal gingen. In werkelijkheid ligt het gedachtegoed van Nietzsche…

Vrouwen alleen achter het aanrecht? Niet in Scheveningen rond 1900. Daar runden sommige vrouwen hele rederijen. Dat blijkt uit nieuw onderzoek van geschiedenisstudent Sjors Stuurman. Hij bundelde de resultaten in een boek dat hij schreef voor Muzee Scheveningen.

Het citizen science project Erfgoed Gezocht, waarin vrijwilligers hoogtekaarten van de Veluwe afspeuren naar grafheuvels en andere prehistorische resten, heeft al binnen een paar maanden tot baanbrekende nieuwe inzichten geleid. Er zijn honderden nieuwe grafheuvels én een enorme hoeveelheid prehistorische…

Twee onderzoekssamenwerkingen waarbij de Universiteit Leiden betrokken is hebben een grote Europese subsidie, een zogenaamde ERC Synergy Grant, gekregen. Het gaat om onderzoek naar de ontwikkeling van membranen die bijvoorbeeld water en medicijnen kunnen zuiveren en onderzoek naar de biologische klok…

In veel landen in Centraal- en Oost-Europa brak er eind jaren 1980 een periode van meer openheid aan. Wat deed dit met het toekomstperspectief van inwoners? En kunnen we iets leren uit deze periode voor onze huidige tijd? Universitair docent Dorine Schellens duikt de literatuur in om dit uit te zoek…

Promotie

Pianospelen met je onderarm, plukken aan pianosnaren, de piano doorzagen: pianist Luk Vaes promoveert op alle speeltechnieken waar een piano niet voor is gemaakt. Zijn promotie bestaat uit drie concerten en een openbare verdediging. ‘Al in 1790 speelde men op de binnenkant.’

Debat

Neanderthalers wisten volwassen bosolifanten, de grootste landzoogdieren van de laatste paar miljoen jaar, te verschalken. De Leidse hoogleraar Wil Roebroeks publiceert hierover samen met onder anderen zijn Duitse collega Sabine Gaudzinski-Windheuser in het tijdschrift Science Advances.

In het Medical Delta fieldlab Phenomix, dat donderdag 9 juli officieel werd geopend, komen wetenschap, zorginstellingen en bedrijfsleven samen om innovatieve toepassingen te ontwikkelen op het gebied van 'metabolomics'. Met dit onderzoeksveld kan onder meer bepaald worden welke geneesmiddelen effectief…

Een e-coachprogramma helpt mensen met chronische nierziekten, vooral op gebieden waar patiënten zelf graag mee aan de slag willen. ‘Een gezonde leefstijl is belangrijk voor nierpatiënten: dan gaat de nierfunctie minder snel achteruit en komen er minder complicaties’, vertelt Katja Cardol over haar onderzoek…

Als er onderzoek naar ouderschap en de ontwikkeling van kinderen gedaan wordt, dan wordt er eigenlijk altijd gekeken naar moeder en kind. Het promotieonderzoek van gezinspedagoog Else de Vries benadrukt het belang van vaders in dit onderzoek. Zo heeft de vader impact op de ontwikkeling van pestgedrag…

Honderdduizenden Nederlanders kampen met pijn door knieartrose en dat aantal is snel stijgende. Prof.dr.ir. Jaap Harlaar is gespecialiseerd in klinische biomechanica en draagt met zijn onderzoek bij aan een betere behandeling van artrose. Harlaar is benoemd tot Medical Delta hoogleraar en heeft nu een…

De Universiteit Leiden werkt mee in vijf nieuwe Zwaartekrachtprojecten van NWO. Twee betreffen mentale stoornissen. De andere willen een een wetenschappelijke sprong maken op het gebied van gezond leven, de combinatie van menselijke en kunstmatige intelligentie en de bijzondere relatie tussen planten…

We zijn begonnen! Met de Kernvisie – …de wat? Bij sommigen is de Kernvisie bekend, bij anderen minder. De komende tijd zal de Kernvisie op steeds meer plekken zichtbaar worden in onze faculteit.

Drie docenten van Geesteswetenschappen ontvingen dit jaar de Senior Kwalificatie Onderwijs (SKO). Universitair docent Bruno Verbeek is een van hen. Wat maakt onderwijs volgens hem goed?

De wereld liet Rwanda in de steek ten tijde van de genocide en dat mag nooit meer gebeuren, zo stelde Cleveringahoogleraar Roméo Dallaire in zijn oratie op 26 november. Ook vroeg de Canadese generaal buiten dienst aandacht voor getraumatiseerde soldaten. ‘We moeten onze soldaten beter voorbereiden op…

Hoe evolueerden emoties bij mensen en mensapen? Hoeveel gevangenistijd compenseert het leed van slachtoffers? In de Nacht van Ontdekkingen op zaterdag 15 september geven wetenschappers als psycholoog Evy van Berlo en strafrechtdeskundige Pauline Schuyt flitscolleges met ‘tijd ’als invalshoek.

Hoe staat het interdisciplinair werken binnen de Universiteit Leiden ervoor? En wordt disciplinair werk nu maar helemaal losgelaten? Graag sta ik stil bij wat zorgen onder collega’s, en bij onze toekomstplannen.

Het is weer zover. Het proces van kabinetsformatie is weer voor enige tijd verplaatst naar een mooi landgoed. Zou het daardoor echt beter gaan? Laten we het hopen. Maar of het nu in Den Haag of elders in het land gebeurt, waar het om gaat is dat er een stevige basis wordt gelegd voor goed bestuur in…

Bouwen met piepkleine bouwsteentjes, dat klinkt misschien als kinderspel. Vera Meester weet beter. Zij verdedigt 7 juni haar proefschrift over colloïden: microdeeltjes waarmee je grotere structuren kunt vormen. Meester ontwikkelde een methode om onbruikbare structuren toch weer bruikbaar te maken.

In dierentuinen, op festivals en in een rijdend lab op de markt: overal probeert Mariska Kret met haar onderscheidende gedragsonderzoek de emoties van mens en dier te doorgronden. Nu heeft ze daarvoor de Mercator Sapiens Stimulus van 1 miljoen euro ontvangen.

Vijf Leidse wetenschappers krijgen een Europese beurs om hun onderzoek een impuls te geven. Naast twee onderzoeken over kinderen ontvangen onderzoek naar hartrimtestoornissen en naar reuma een ERC-beurs.

De coronacrisis heeft ingrijpende gevolgen voor onderzoek. Sarah de Rijcke, hoogleraar wetenschap-en technologiestudies, onderzoekt met haar groep de effecten van prestatiemeting op het werk van oceaanwetenschappers. Het veldwerk zou zich grotendeels afspelen op schepen en bij marine-laboratoria in…

Van fluctuerende hormoonspiegels bij vrouwen, via de inwendige structuur van reuzenplaneten tot de voorgeschiedenis van talen: zes Leidse wetenschappers krijgen een ERC Consolidator Grant.

Tijdens de zwangerschap verandert de structuur van de hersenen, vooral in gebieden met sociale functies, stelt hersenwetenschapper Elseline Hoekzema. Die veranderingen blijven bestaan tot ten minste twee jaar na de geboorte. Publicatie in Nature Neuroscience op 19 december.

Natuurkundige Remko Fermin van de Universiteit Leiden heeft een Rubiconbeurs van NWO gewonnen. Daarmee gaat hij onderzoek doen naar supergeleidende diodes die zouden kunnen bijdragen aan het verminderen van de CO2 uitstoot van datacenters.

Op donderdag 20 augustus vindt in de Burumazaal van het Onderwijsgebouw van het LUMC de feestelijke bijeenkomst Vision on Statistical Science and Information on the Masters Programme plaats. Dit is de openingsbijeenkomst van de bijzondere masterspecialisatie Statistical Science for the Life and Behavioral…

Op 27 mei jl. vond de studiedag ‘Gesloten Jeugdhulp: Toekomstbestendig?’ plaats. Deze studiedag, georganiseerd door de afdeling Jeugdrecht van de Universiteit Leiden, stond in het teken van het signaleren van de problemen binnen de gesloten jeugdhulp, het voeden van de discussie en het bieden van op…

We weten het nu wel: stikstof is slecht voor de natuur. En het zorgt voor boze boeren, gedupeerde bouwers en gefrustreerde natuurbeheerders. Toch is dat nog niet alles, schrijven hoogleraren Jan Willem Erisman en Wim de Vries (Wageningen University & Research) in hun boek Stikstof – De sluipende effecten…

Van ransomware tot Citrixfile: de afgelopen maanden werden Nederlandse instellingen regelmatig lamgelegd door zware cyberaanvallen. We kunnen deze dreigingen alleen gezamenlijk het hoofd bieden, met universiteit en overheid samen in de hoofdrol. Dat zeggen de Leidse hoogleraren Bibi van den Berg en…

Voordat we als patiënt een pil kunnen nemen, staan onderzoekers vaak jarenlang in het lab om een medicijn te ontwikkelen en testen. En daar horen experimenten met proefdieren vaak bij. Als hoofd van de knaagdierenfaciliteit zorgt Ilze Bot er samen met haar collega’s voor dat deze experimenten op een…

Net opgericht: een schaduwkabinet bestaande uit studenten van alle universiteiten dat het komende jaar bovenop de politiek zit. De studenten willen zo laten weten dat vooruitgang niet kan zonder academisch onderzoek en onderwijs. Masterstudent Midden-Oostenstudies Zeineb Romdhane is minister van De…

Op gespecialiseerde internetfora delen patiënten van bepaalde ziektes ervaringen en steunbetuigingen met elkaar. Met de juiste data science-technieken kan zo’n forum belangrijke informatie voor onderzoekers naar boven halen. PhD-kandidaat Anne Dirkson verricht onderzoek naar die technieken.

89 toponderzoekers schreven blogs over onderwerpen waar het in de bèta-wetenschap op dit moment om draait. Op basis van de blogs, onder meer uit Leiden, stelde De Groene Amsterdammer een lijst samen van 10 verwachte doorbraken in de bèta-wetenschappen. Lees de Leidse béta-blogs: Van opgekweekte stamcellen…

Chinees-Nederlandse kinderen krijgen via hun moeders en kinderboeken mee dat witte mensen de norm zijn, zo ontdekte promovendus Yiran Yang.