Vroege Neanderthalers in Spanje hielden mogelijk een winterslaap. Archeoloog Gerrit Dusseldorp werd geïnterviewd over dit nieuws in het radioprogramme Nieuwsweekend.

Per 1 april 2024 kunnen verenigingen voor vrijwilligers in de onderwaterarcheologie ontheffing aanvragen voor het doen van kleinschalig onderzoek naar vindplaatsen onder water.

In KIJK Magazine geven ze antwoord op verschillende “wat als…”-scenario’s, waaronder de vraag: “hoe zouden de afgelopen duizenden jaren zijn verlopen als de neanderthalers niet waren uitgestorven?”

De suggestie dat complexe zingeving afhankelijk is van het leven in grote groepen en het hebben van schrift is pertinent onjuist. Dat bepleit archeoloog Gerrit Dusseldorp in een opiniestuk in de Volkskrant.

De Nederlandsche Bank (DNB) was sterk verbonden met de slavernijhandel. Dat concluderen universitair docent Lauren Lauret en haar medeonderzoekers op basis van een onderzoek naar het verleden van de bank. Ze vertelt erover in het radioprogramma ‘Nieuws en Co’.

Dr. Arjan Louwen mag zichzelf sinds donderdag doctor in de Archeologie noemen. Hij heeft voor de Universiteit Leiden vier jaar lang onderzoek gedaan naar hoe mensen in de tijdsperiode 1300 tot 400 BCE hun geliefden begroeven. 'Het voelt alsof ik deze mensen leerde kennen.', zei hij in het interview…

Beschavingen in het Amazonegebied van voor de Spaanse verovering waren een stuk dichtbevolkter en complexer dan historici decennia lang hebben gedacht. Leidse archeologen Marlena Antczak en Martin Berger reageren op nieuwe informatie vanuit Duits onderzoek.

Nieuwe genetisch onderzoek werpt licht op de sociale organisatie van de Neanderthaler-samenleving. Archeoloog Gerrit Dusseldorp reflecteert hierop in een artikel in de Volkskrant. De nieuwe resultaten lijken eerder onderzoek van hem te ondersteunen: het uitsterven van Neanderthalers had misschien…

Met de neanderthalers vormen de denisoviërs een euraziatische tak van het geslacht Homo. Pas in 2010 werd de denisovamens als aparte soort ontdekt. Nu is er in Laos een kies gevonden die nieuw licht kan schijnen op deze verre voorouder. Archeoloog Wil Roebroeks duidt de ontdekking in het NRC.

Het Streaming the Past project, opgezet door archeologen en historici van de Universiteit Leiden, heeft recentelijk een NWA-beurs toegekend gekregen. Het Leidsch Dagblad en universitair weekblad Mare schreven een artikel over dit bijzondere project.

Een tot nu toe onbekende groep mensachtigen uit de oudheid leefde honderdduizenden jaren lang in het huidige Israël. Een deel van die tijd bestonden ze naast moderne mensen. De twee groepen hebben zelfs mogelijk met elkaar samengewerkt en vaardigheden van elkaar geleerd. Archeoloog dr. Gerrit Dusseldorp…

Meer dan 50 vrijwilligers onderzochten tussen 11 en 15 oktober samen met studenten archeologie van de Universiteit Leiden verschillende heuvels in het Speulder- en Sprielderbos nabij Putten. Dat deden zij in het kader van Erfgoed Gezocht, een citizen science project van Erfgoed Gelderland en de Universiteit…

Neanderthalers kookten en bewerkten hun eten al veel uitgebreider dan gedacht. Britse wetenschappers hebben dit ontdekt toen ze 12 tot 70 duizend jaar oude kookresten analyseerden die zijn gevonden in Griekenland en Irak. Archeoloog Femke Reidsma is promovendus bij de menselijke evolutie-groep aan de…

Archeoloog Femke Reidsma (33) doet onderzoek naar de rol van vuurgebruik in de evolutie van de mens. Leids Universiteits Weekblad Mare schreef over haar onderzoek. ‘Je wordt beter in een kampvuur aan de gang houden als je het chemische proces begrijpt.’

Organisatie

Een tiental studenten archeologie van de Universiteit Leiden zoekt deze maand samen met vrijwilligers een gedeelte van de Utrechtse Heuvelrug bij Elst af naar eeuwenoude grafheuvels. De Gelderland volgde de groep op de voet. 'Ja hoor, we hebben hoogstwaarschijnlijk een grafheuvel gevonden.'

Moet er te midden van het erfgoed van de oude vissershaven van Middelharnis een nieuwe brug komen? Dat was de case-study waar studenten van archeoloog Martijn Manders zich over bogen. Ze bezochten de haven zelf en haalden de lokale krant Eilanden Nieuws.

In het zuid-oosten van Zuid-Afrika graaft steentijd-archeoloog Gerrit Dusseldorp van de Universiteit Leiden een bijzondere vindplaats op. Op die plek leefde 70.000 jaar geleden de vroeg-moderne mens. Dusseldorp is op die plek op zoek naar de spullen van die allereerste mensen. Gerrit Dusseldorp werd…

Deze week is er weer een nieuwe aflevering van de podcast ‘Oudheid’ te beluisteren, met deze keer als gast prof. Dr. Bleda Düring, hoogleraar archeologie van West-Azië. In deze aflevering komt van alles aan bod rondom het neolithicum van Turkije; de opkomst van landbouw, domesticatie van dieren en planten…

Onderwijs, Onderzoek

Paarden werden voor het eerst getemd in Zuidwest-Rusland, concludeert een internationaal team van wetenschappers in het gerenommeerde tijdschrift Nature. Daarmee lossen zij een oud archeologisch vraagstuk op. Maar die domesticatie heeft opvallend genoeg niet bijgedragen aan de snelle verspreiding van…

Congres/symposium, Jaarcongres Platform Frans & Ministerie van Buitenlandse Zaken

Drie promovendi van de Universiteit Leiden krijgen een Mozaïek 2.0-beurs voor hun promotieonderzoek. Het beurzenprogramma van de NWO is gericht op de in Nederland ondervertegenwoordigde groep afgestudeerden met een migratieachtergrond.

Promotie

De Amerikaanse antropoloog Rosemary Joyce krijgt tijdens de diesviering op 8 februari een Leids eredoctoraat. De hoogleraar zorgde voor belangrijke nieuwe inzichten in de oude Mayaculturen van Midden-Amerika.

De rondreizende tentoonstelling ‘Presenteren met de stad’ is neergestreken in het Lipsius. In de presentatie laten studenten en onderzoekers zien hoe hun onderzoek een bijdrage heeft geleverd aan de stad.

Generaties Leidse studenten en wetenschappers deden archeologisch onderzoek naar de vroeg-middeleeuwse geschiedenis van Oegstgeest. Dat maakt de oude nederzetting een van de best gedocumenteerde vindplaatsen uit die tijd. In een nieuw boek maken Leidse wetenschappers de balans op.

Lezing, Studium Generale

Juist de wetenschap moet de wetenschap serieus nemen en werken aan een reductie van de CO2-uitstoot, schrijft archeoloog Roos van Oosten naar aanleiding van het jongste IPCC-rapport over de klimaatontwikkeling. 'Als de oproep vanuit de wetenschap (het IPCC-rapport) er één tot onmiddellijke en diepgaande…

De leeftijd achterhalen door de naden van een schedel te bestuderen of bloedarmoede opsporen aan de hand van gaatjes in de gevonden botten. Door goed te kijken naar de gevonden skeletten kom je veel te weten over wat er zich in een bepaald gebied heeft afgespeeld. BNR nieuwsradio nodigde archeoloog…

De kaarten van de Utrechtse Heuvelrug en het Gooi worden de komende maanden door honderden vrijwilligers afgespeurd. Dit doen zij voor het project ‘Scars of War’, een project wat is gestart om sporen in het landschap te onderzoeken van de Tweede Wereldoorlog. Iedereen kan zich als vrijwilliger opgeven.…

In 2003 trof melkveehouder Ad Wouters scherven aardewerk uit de ijzertijd op zijn stuk grond aan. Onder zijn weiland bleek zo'n 700 kilogram aardewerk te liggen.

Archeologen hebben in Enkhuizen de overblijfselen van een 17e-eeuwse Noord-Amerikaanse landschildpad gevonden. Het is het oudste bewijs dat mensen toentertijd schildpadden als huisdier hielden. ‘Het feit dat deze schildpad oorspronkelijk uit Amerika komt is heel bijzonder. We weten nu wanneer deze dieren…

ICT

Nieuw archeologisch onderzoek laat zien: mannen met zwaarden blijken ineens vrouwen te zijn, en omgekeerd. Betekenen zulke ontdekkingen dan ook dat de rolverdeling vroeger anders was? Onder meer Leidse archeoloog Luc Amkreutz duidt dit nieuwe onderzoek in een artikel in de Volkskrant.

We zijn het er inmiddels over eens dat de moderne mens zijn oorsprong heeft in Afrika. Maar wanneer en waar die dat continent verliet om zich te verspreiden over Eurazië is onderwerp van een verhit debat. Een reconstructie van het klimaat van de afgelopen 300.000 jaar moet helderheid verschaffen over…

In de zomer van 2022 hebben acht archeologiestudenten van de Universiteit Leiden archeologisch onderzoek verricht in het perceel Vrouw Vennepolder, begeleid door geoarcheoloog Joanne Mol. Het project vloeit voort uit het onderzoek naar de biodiversiteit van dit gebied van onze collega’s van het Centrum…

In 1989 werden de restanten van een neanderthalerkindje opgegraven in Cova Negra, in het oosten van Spanje. Recentelijk onderzoek laat zien dat het hier gaat om een bijzondere vondst; hij/zij had mogelijk het syndroom van Down. Het kindje was minstens zes jaar oud geworden, overigens is dit nu het oudst…

Een recente publicatie in Nature over de bouw van piramides langs een inmiddels verdwenen zijtak van de Nijl doet stof opwaaien. Hoogleraar Olaf Kaper vertelt er meer over in NRC en Trouw.

Dat er 13.000 jaar geleden in Amerika gejaagd werd op mammoeten, beren en andere grote dieren weten we inmiddels. We kennen immers allemaal de plaatjes en verhalen over de jacht met speren. Maar klopt dit allemaal wel?

Eerder dit jaar verbleef Leids hoogleraar Archeologie van Middeleeuws en Vroegmodern Eurazië, Joanita Vroom, zo’n drie maanden in het Nederlands Instituut in Rome. ,,Het is er geweldig’’, zegt ze. Met haar eigen appartement in de villa en een eigen plekje in de bibliotheek was het volgens Vroom “heerlijk…

Lezing

Snijsporen op botjes van beren laten zien dat mensen in Noord-West Europa 300.000 jaar geleden berenvellen gebruikten om warm te blijven.

De afgelopen weken hebben duizenden studenten van de Universiteit Leiden de Nationale Studenten Enquête (NSE) ingevuld. Als dank hiervoor doneert de universiteit een bedrag van €3.637,75 aan #wakeuptocorona.

Lezing, Studium Generale

Alumni-activiteit, Lezing

Lezing, Leids Actualiteitencollege

Oratie

De laatste jaren is er steeds meer aandacht voor het koloniale verleden van Nederland, maar er blijven delen die nog redelijk onbekend zijn voor het grote publiek. Hoogleraar Maritieme Geschiedenis Michiel van Groesen vertelt in KIJK meer over Arguin: een van de kleinste voormalige Nederlandse kolon…

Jongeren enthousiast maken over geschiedenis, dat kan best zonder boeken. Leidse wetenschappers reisden af naar Marokko om samen met scholieren cultureel erfgoed na te bouwen in het populaire videospel Minecraft. Het resultaat: één virtuele veertiende-eeuwse stadspoort – en twintig tieners met meer…