Elf Leidse wetenschappers ontvangen een Veni-subsidie van wetenschapsfinancier NWO. Met de subsidie kunnen de onderzoekers drie jaar lang hun eigen onderzoeksideeën verder ontwikkelen.

Wat gebeurt er als alle verlichting in een groot gedeelte van de stad wordt uitgezet? Hoeveel sterren kun je zien zonder al die lichtvervuiling? Dat gaan wetenschappers, kunstenaars en inwoners van Leiden samen onderzoeken tijdens Seeing Stars Leiden, op 25 september. ‘Leiden is de ideale plek voor…

Om beleid en besluitvorming over verduurzaming te ondersteunen, is het belangrijk om burgers en stakeholders te betrekken bij deze processen. ‘Participatie’ heet dat middel in de Bestuurskunde. Hoogleraar Eefje Cuppen constateert dat het nog vaak mis gaat met die participatie. Oratie op 31 oktober.

'Je kan schrijven als Multatuli, maar spreken is de échte kunst', meent hoogleraar Marc van Oostendorp. Hij is een van de juryleden op het Max Havelaar Toesprakentoernooi op 25 november 2023 met de moeilijke opdracht het winnende duo aan te wijzen. Voor het eerst lukt het een school om in de dertien…

Bernhard Brandl, de nieuwe Leidse hoogleraar Infraroodastronomie, bouwt mee aan instrumenten waarmee de grootste telescopen ter wereld worden uitgerust. Met die telescopen kan de mens in het heelal objecten observeren die soms meer dan dertien miljard jaar oud zijn. Op 26 september houdt Brandl zijn…

89 toponderzoekers schreven blogs over onderwerpen waar het in de bèta-wetenschap op dit moment om draait. Op basis van de blogs, onder meer uit Leiden, stelde De Groene Amsterdammer een lijst samen van 10 verwachte doorbraken in de bèta-wetenschappen. Lees de Leidse béta-blogs: Van opgekweekte stamcellen…

Je kan prachtige plaatjes schieten met alleen een gat in een doos. Geïnspireerd door de viering van Leiden als Europese stad van de wetenschap, plaatste hoogleraar Matthew Kenworthy in 2021 verschillende gaatjescamera’s bij de Oude Sterrewacht. Dit is hoe de simpelste apparaten de grootste patronen…

Zeven Leidse hoogleraren zijn benoemd tot lid van De Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen (KNAW). De installatie van de in totaal drieëntwintig nieuwe leden vindt plaats op maandag 13 september.

Leidse sterrenkundigen en ecologen ontwikkelen een instrument waarmee iedereen met een smartphone de kwaliteit van het oppervlaktewater kan meten. In dit internationale citizen science-project MONOCLE werken wetenschappers samen met de lokale bevolking in Tanzania, Brazilië en vier Europese landen.

Jean-Eric Paquet, een van de directeuren-generaal van de Europese Commissie, bracht op 20 februari een bezoek aan de Universiteit Leiden. Hij was onder de indruk van de gedrevenheid van de wetenschappers, de grote diversiteit aan onderwerpen die zij onderzoeken en de kracht van de samenwerking in het…

Bij de geboorte van sterren ontstaan grote stof- en gaswolken, zogenaamde circumstellaire schijven. Uit onderzoek van promovenda Francisca Concha-Ramírez blijkt dat de hevige straling van naburige sterren het stof in deze schijven snel verdampt. Die straling maakt vaak al in een vroeg stadium korte…

Astronomen die veel aan outreach doen, ervaren verschillende niveaus van astronomische kennis onder hun publiek. Maar wanneer is iemand dan echt ‘astronomisch geletterd’? Tot nu toe was dit nog nooit systematisch geëvalueerd of gedefinieerd. Astronomen, waaronder Pedro Russo van de Leidse Sterrewacht,…

Op een bergtop, middenin een kurkdroge woestijn in een uithoek van Chili, is nu nog niks te zien. “Gebruik je verbeelding”, zegt sterrenkundige Ewine van Dishoeck tegen haar onderzoeksgroep uit Leiden en Garching die met haar meereisde naar deze afgelegen plek. “Want in mei dit jaar wordt hier de eerste…

Gedurende een periode van zeven jaar heeft een internationaal team van wetenschappers meer dan een kwart van de noordelijke hemel in kaart gebracht met behulp van de Low Frequency Array (LOFAR), een pan-Europese radiotelescoop. Vanuit Leiden zijn onder andere Astronoom Timothy Shimwell en Huub Röttgering…

Het Sustainable City Lab The Hague wordt een knooppunt dat Haagse organisaties die werken aan duurzaamheid verbindt met onderzoek en onderwijs van de Universiteit Leiden. ‘We gaan in onze eigen achtertuin aan de slag met complexe duurzaamheidsuitdagingen’, zegt projectleider Eefje Cuppen.

NWO heeft in het programma ‘Investeringen NWO-middelgroot’ subsidies toegekend voor de aanschaf van apparatuur, het opzetten van dataverzamelingen en het maken van software en bibliografieën. Van de 31 subsidies gaan er vijf naar voorstellen van de Universiteit Leiden.

De banen van 27 sterren die ronddraaien op kleine afstand van het zwarte gat in het centrum van onze Melkweg, zijn erg chaotisch. Daardoor kunnen onderzoekers niet betrouwbaar voorspellen waar ze over zo'n 462 jaar zijn. ‘Dat is werkelijk verbazingwekkend kort’ , aldus sterrenkundige Simon Portegies…

De verwachtingen van sterrenkundigen worden al meer dan een jaar overtroffen door de prachtige beelden van de James Webb-telescoop. De foto’s zijn fascinerend om te zien, maar waar kijken we nou eigenlijk naar? Universitair docent Melissa McClure legt uit.

Precies een eeuw geleden namen astronomen de eerste twee diffuse interstellaire banden (DIBs) in de ruimte waar. Bij een DIB ontbreekt een kleur licht in de straling van sterren achter een interstellaire wolk. Hoewel er inmiddels zo’n 500 DIBs bekend zijn, bleven ze tot voor kort onverklaarbaar. Een…

Per 1 september volgt Pablo Pandocchi Thirza van 't Rood op als student-lid van het Instituutsbestuur het komend academisch jaar. Het IB is verantwoordelijk voor alle zaken die het instituut aangaan, van onderwijs tot onderzoek op het gebied van antropologie en sociologie. Tweedejaars student CADS Pablo…

Een internationaal team van sterrenkundigen onder Leidse leiding heeft voor het eerst een stofschijf in kaart gebracht rond een jonge super-Jupiter, een hemellichaam dat qua grote en eigenschappen tussen een reuzenplaneet en bruine dwerg in ligt. De infraroodstraling die van de schijf afkomt, doet vermoeden…

Met de camera van je telefoon maak je foto’s en selfies, of je scant een QR-code. Maar er is nog veel meer mee mogelijk. Sterrenkundige Olivier Burggraaff ontwikkelde een opzetstukje waarmee je met je smartphone metingen aan oppervlaktewater kan uitvoeren. Hij promoveert op 13 december.

In hoeverre lijkt exoplaneet Proxima b op onze aarde? En is er ook leven te vinden? Astronomen hopen daar antwoorden op te vinden met de nieuwe Europese Extremely Large Telescope (ELT). Met een NWO-onderzoeksfinanciering van 18 miljoen euro kan een Nederlands consortium verder bouwen aan de instrumenten…

Lex Boon moedigt deelnemers Max Havelaar Toesprakentoernooi aan vooral hun eigen koers te varen

Tijdens de Nacht van Kunst & Kennis verandert de Leidse binnenstad in een podium voor kunst en wetenschap, waar bezoekers op een toegankelijke manier mee in aanraking kunnen komen. Bijdragen vanuit de faculteit komen van o.a. Ewine van Dishoeck, Dirk Bouwmeester, Jaap van den Herik, Bas Haring, Roeland…

Met een zelf omgebouwde rode camper gaan biologen en tweelingbroers Kevin en Marvin Groen op natuuravontuur in Oost-Europa. Samen gaan ze op zoek naar wilde dieren, mooie natuur en plekken om te sporten. Van een lange zoektocht naar een beer in de Slowaakse wildernis tot de ontdekking dat er pelikanen…

Een internationaal team van sterrenkundigen onder leiding van de Nederlander Martijn Oei heeft het grootste paar straalstromen bij een zwart gat ooit ontdekt. De 'jumbojets' zijn samen 140 Melkwegen lang. De Leidse Sterrewacht speelt een prominente rol in het onderzoek. De publicatie siert op 19 september…

Is ons universum opgebouwd uit warme of koude donkere materie? Het standaardmodel gaat uit van koude donkere materiedeeltjes, maar astronoom Sylvia Ploeckinger test momenteel de potentie van een warme tegenhanger: steriele neutrino’s. Voor dit project ontving ze een NWO Natuurkunde/V-subsidie, speciaal…

Evenement

Tentoonstelling

Lezing

Promotie

Na tien jaar en één dag heeft de Sterrewacht een nieuwe bestuurder. Per 1 september zet Ignas Snellen de lijnen uit voor het astronomisch instituut. In dit interview leer je Ignas kennen. Nou ja, een beetje dan. Daarom legden we hem ook nog vijf dilemma’s voor en vroegen de mensen om hem heen wie hij…

Kwalitatief goed onderwijs, onderzoek waarbij verschillende faculteiten betrokken zijn, samenwerking tussen universiteiten en de middelen vanuit het Rijk om dat mogelijk te maken. Daar ging het op 28 juni over tijdens een werkbezoek van de vaste Kamercommissie Onderwijs, Cultuur en Wetenschap aan de…

Maar liefst zeven Leidse FWN-studenten ontvingen maandag 29 november een Jong Talent Prijs van de Koninklijke Hollandse Maatschappij der Wetenschappen. Mark van den Bosch en Karlijn Kruiswijk sleepten een afstudeerprijs in de wacht, een groep jonge astronomen won de ET Outreach Award en de andere vijf…

Meer papers, meer beurzen, meer studenten: op universiteiten is constante groei nog altijd de gouden standaard. Die mentaliteit zit ons in de weg bij het oplossen van complexe, maatschappelijke problemen als de klimaatcrisis, betogen neurowetenschappers Anne Urai en Clare Kelly.

Het is de grootste database voor ruimte-ijs ooit: De Leiden Ice Database for Astrochemistry: LIDA. LIDA is gemaakt door astrofysici van de Leidse Sterrewacht en omvat niet alleen honderden meetgegevens, maar ook programma’s om astronomische waarnemingen te onderzoeken en nieuwe metingen met de James…

Hoe heeft de evolutie onze nieuwsgierigheid gevormd? En hoe zorgt die nieuwsgierigheid ervoor dat we inmiddels het technologische vermogen hebben om te ontdekken of we alleen zijn in het heelal? Het kwam allemaal aan bod tijdens de viering van de 449ste dies natalis van de Universiteit Leiden.

Congres/symposium

Ieder jaar wordt een bekende spreker uitgenodigd om alle deelnemers een voorbeeld te geven van een goede speech.