Hoe detecteren bacteriën signalen uit hun omgeving en hoe passen ze zich daaraan aan? Die vraag intrigeert Ariane Briegel, hoogleraar Ultrastructuurbiologie. Met behulp van nieuwe technieken produceert ze driedimensionale beelden, die nieuwe informatie geven over het zintuiglijke systeem van bacteri…

Elke zondag kun je meedoen met het opvissen van plastic en ander drijvend vuil uit de Leidse grachten. Met een eigen kano of eentje van Plastic Spotter sluit je je aan bij de vloot die erop uit gaat. Annetje Ottow, voorzitter van de Universiteit Leiden, was op zondag 4 juli van de partij.

Die vervelende regendruppels die voor een nat pak zorgen, ontstaan ergens in de lucht uit wolken van waterdamp. Het proces nucleatie beschrijft de manier hoe dit gebeurt. Edgar Blokhuis van het Leids Instituut voor Chemie ontwikkelde een theorie om dit overgangsproces nauwkeuriger te beschrijven. Scheikundigen…

Dinsdag was de openingssessie van het LDE Bachelor Honours Programme Sustainability. Docenten stelden zich voor, studenten leerden elkaar kennen en er werd duidelijk hoe zij zich de komende maanden gaan inzetten om bij te dragen aan een duurzamere wereld. “Ik heb meteen zin om aan de slag te gaan’’,…

Micrometers grote, zelfvoortstuwende bolletjes zwemmen sneller op een ondergrond van waterafstotende siliconen dan op water-aantrekkend glas of polyetheen. 'Bijna niemand had erbij stilgestaan dat de ondergrond ertoe doet', zegt ontdekker Stefania Ketzetzi, die het effect ontdekte, onderzocht en verklaarde.…

89 toponderzoekers schreven blogs over onderwerpen waar het in de bèta-wetenschap op dit moment om draait. Op basis van de blogs, onder meer uit Leiden, stelde De Groene Amsterdammer een lijst samen van 10 verwachte doorbraken in de bèta-wetenschappen. Lees de Leidse béta-blogs: Van opgekweekte stamcellen…

Klimaatverandering, verlies van biodiversiteit en milieuvervuiling zijn urgente problemen die vragen om een nauwe samenwerking tussen juristen en natuurwetenschappers. De Leidse universitair docenten Hilde Woker en Jason Rudall onderzoeken deze belangrijke interface tussen recht en natuurwetenschap.…

Sommige cichlidevissen in het Victoriameer lijken zich razendsnel aan te passen aan veranderde omstandigheden. Dr. Frans Witte van de sectie Integratieve Zoölogie heeft een NWO-subsidie (ruim € 240.000) in de wacht gesleept voor promotie-onderzoek naar de snelle veranderingen bij deze vissen.

Met relatief simpele aanpassingen, kun je bij melkveebedrijven in het veenweidegebied de stikstofverliezen terugdringen. Dat blijkt uit het promotie-onderzoek van de Leidse milieuwetenschapper Jeroen Pijlman, dat hij uitvoerde bij het Louis Bolk Instituut. Zo kunnen eiwitarmere grasrassen en de smalle…

Hoe ontstaan sterren en planeten? Is er leven mogelijk buiten de aarde? Dit onderzoekt hoogleraar moleculaire astrofysica Ewine van Dishoeck van de Universiteit Leiden. Voor haar baanbrekende werk krijgt ze de prestigieuze Kavli-prijs in de categorie astrofysica: 1.000.000 dollar en een gouden medaille.…

Brownse beweging is het voortdurend bewegen van microscopisch kleine objecten door een bombardement van de omringende deeltjes. Maar hoe verandert deze beweging als het object flexibel is in plaats van rigide? Ruben Verweij, Pepijn Moerman en collega's publiceren nu de eerste metingen.

In diverse universitaire restaurants en cafés nu al te krijgen, en in januari overal doorgevoerd: de Pure-producten. Duurzaam, gezond en/of vegetarisch. Het mooie lindegroen, ook de kleur van borden en kommen, wijst de weg. En Pure is nog goedkoper ook.

Gastschrijver Thomas Rosenboom nam afgelopen donderdag deel aan een discussieavond over duurzame energie, waarvoor een door hem gedane uitvinding de inzet vormde. Zijn gesprekspartner Frans Saris maakte er een solo-college van, en verkondigde dat kernenergie passé is.

Meehelpen de universiteit duurzamer te maken. Dat is de opdracht van zeven studenten en drie medewerkers van het Leiden University Green Office. Op 27 september opent het officieel zijn deuren. Drie leden vertellen waarom en hoe zij hun medestudenten en universiteitsmedewerkers willen vergroenen.

Een internationaal team van sterrenkundigen onder leiding van Ardjan Sturm van de Sterrewacht heeft voor het eerst een tweedimensionale inventaris gemaakt van ijs in een planeetvormende schijf van stof en gas rond een jonge ster. Ze deden dat met de James Webb-ruimtetelescoop. De onderzoekers, onder…

Na decennia van intensieve landbouw staat het veenweidegebied onder druk. In het Polderlab werken wetenschappers, boeren en beleidsmakers samen aan toekomstbestendige vormen van landbouw. ‘Het is ongelooflijk hoe snel het systeem opveert zonder intensieve bemesting.’

Achter de relatief stabiele inkomensongelijkheid in Nederland gaan grote veranderingen schuil. De inkomensongelijkheid is de afgelopen veertig jaar wel toegenomen maar viel vooral minder sterk uit doordat vrouwen in lagere inkomensgroepen meer zijn gaan werken. Ondertussen is het inkomen van mannen…

Luning en Hein ontvangen een LUF-beurs voor onderzoek naar de ingewikkelde relatie tussen infrastructuurprojecten en hun invloed op geopolitiek, economie, politiek en cultuur in Afrika.

Leidse onderzoekers ontdekten dat het eiwit annexine A1 een belangrijke rol speelt in uitzaaiing van borstkanker. Het reguleert de plasticiteit van cellen waardoor tumorcellen beweeglijk worden en kunnen uitzaaien. Dinsdag 23 maart publiceren ze hun resultaten in PNAS Online Early Edition.

Met een handtekening onder de samenwerkingsovereenkomst hebben de Universiteit Leiden, TU Delft, ruimteonderzoeksinstituut SRON en NWO op 31 mei de verhuizing bekrachtigd van SRON-Utrecht naar Zuid-Holland. De hoofdvestiging van het ruimteonderzoeksinstituut komt in 2021 op de Science Campus van de…

Precies een eeuw geleden namen astronomen de eerste twee diffuse interstellaire banden (DIBs) in de ruimte waar. Bij een DIB ontbreekt een kleur licht in de straling van sterren achter een interstellaire wolk. Hoewel er inmiddels zo’n 500 DIBs bekend zijn, bleven ze tot voor kort onverklaarbaar. Een…

Een internationaal team onder leiding van de Leidse sterrenkundige Paul van der Werf heeft ontdekt dat zich rond een zwart gat in het jonge heelal een ondoorzichtige schijf van gas en stof bevindt waarin in hoog tempo jonge sterren ontstaan. Het team deed de onverwachte ontdekking bij een succesvolle…

Er moet koolstof zijn, en water. Het moet er niet te koud zijn, maar ook niet te warm. En liefst blijven de omstandigheden miljarden jaren lang stabiel. Recent onderzoek laat zien dat er genoeg plekken in het universum eigenschappen hebben die ze mogelijk geschikt maken voor leven. Maar, vertelde hoogleraar…

Astronomen hebben zeven aardachtige planeten ontdekt rondom een dwergster in onze Melkweg. Drie van deze planeten bevinden zich in de leefbare zone van deze ster en kunnen vloeibaar water bevatten. ‘De volgende stap is om de atmosferen te onderzoeken naar aanwijzingen voor leven. In Leiden zijn we expert…

Een vasthoudende postdoc-onderzoeker haalde hoogleraar Marc Koper over om onderzoek te doen naar de zuurstofreductie-reactie. In Kopers ogen was daar weinig interessants te halen. Maar prompt ontdekten ze een heel nieuwe manier om brandstofcellen op waterstof en zuurstof te verbeteren. Hun artikel verscheen…

Wetenschappers hebben in een laboratorium van de Universiteit Leiden laten zien dat methaan kan ontstaan op ijzige stofdeeltjes in de ruimte. Ze publiceren hun bevindingen in het tijdschrift Nature Astronomy.

Is polderrijst een haalbaar circulair alternatief voor koeien op veengrond? In mei startte een proef waarbij onderzoekers van Universiteit Leiden en Wageningen University & Research (WUR) 3.000 rijstplanten plantten in het Polderlab bij Leiden. De onderzoekers wilden rijst testen als een middenweg voor…

Waterstof kan het klimaatprobleem helpen oplossen. Tenminste, als we het op de juiste, schone manier gaan produceren. Leidse onderzoekers brachten de wereldwijde milieu-impact van waterstofproductie in kaart en keken vooruit tot 2050. Ze publiceerden hun werk in Energy & Environmental Science.

Onderzoekers en ondernemers die zich bezighouden met bijvoorbeeld gezondheid of gewasbescherming kunnen vanaf nu terecht bij de extractenbibliotheek. Op 9 september is de bibliotheek feestelijk geopend. Deze bibliotheek stelt een uitgebreide verzameling van plantenextracten beschikbaar voor het onderzoek…

De faculteit Wiskunde & Natuurwetenschappen heeft een zogenaamde ‘praatplaat’ gepresenteerd met tips en tricks voor werkdruk. Aanleiding hiervoor was de Personeelsmonitor 2018, waaruit bleek dat werkdruk voor veel werknemers op de faculteit een probleem vormt. ‘Het is belangrijk om het gesprek over…

De ontdekking van een planeet die veel te groot is voor zijn zon tart de modellen over de vorming van zonnestelsels en planeten. In een artikel in Science rapporteren onderzoekers, onder wie Yamila Miguel van de Sterrewacht, de ontdekking van een planeet die meer dan dertien keer zo zwaar is als de…

DNA-encapsulated nanoclusters zijn korte stukjes DNA, gewikkeld om een cluster van een handjevol zilveratomen. Ze kunnen dienen als extreem gevoelige sensor voor giftige of vervuilende stoffen, of voor sporen van virussen en bacteriën.

Paul Hudson, verbonden aan het Leiden University College, organiseert op 22 maart een groot congres over watermanagement in Nederland en daarbuiten. We vroegen hem: waarom is het belangrijk om hierbij stil te staan?

Het is een stormachtige zondagmiddag, met windstoten van wel 110 kilometer per uur. Op zijn stadsfiets trotseert chemicus Teun Sweere de gigantische wind tegen en wint hij na 22,5 minuut het NK Tegenwindfietsen. Een halfjaar later volgt een nieuw hoogtepunt: zijn promotie (14 juni).

Via verschillende initiatieven probeert de Universiteit Leiden mensen bewust te maken van het belang van biodiversiteit: het cultiveren van een grote verscheidenheid aan micro-organismen, dieren- en plantensoorten. Dat is belangrijk, want in Nederland daalde de biodiversiteit van ongeveer 40 procent…

Chemicus Rik Mom krijgt via NWO een tenure track-positie bij het Leids Instituut voor Chemisch onderzoek, waar hij in 2017 cum laude promoveerde. Mom gaat onderzoek doen naar het opslaan van duurzame energie door middel van het splitsen van water. Met nieuwe methoden zal hij op atomaire schaal onderzoeken…

Het Levend Lab van de Universiteit Leiden verhuist naar het hart van het Leiden Bio Science Park. Op de nieuwe plek tussen de Hogeschool, Mentor en Naturalis, zijn de eerste slootjes inmiddels gegraven. Deze nieuwe locatie is beter toegankelijk voor zowel wetenschappers als publiek. Hier kunnen onderzoek…

Je promotieonderzoek uitleggen aan anderen kan best lastig zijn, zeker zonder te praten! Promovendus Annebelle Kok van het Instituut voor Biologie Leiden stond in de finale van de ‘Dance Your PhD’-wedstrijd van wetenschappelijk tijdschrift Science. ‘Je moet je eigen onderzoek goed begrijpen, wil je…

Het Netherlands eScience Center heeft bekendgemaakt dat het een nieuw Path-Finding Project financiert, dat onder leiding komt te staan van Dr. Dorothea Samtleben van het Leiden Institute of Physics (LION).

Maritiem archeoloog Martijn Manders is sinds 15 juli 2022 bijzonder hoogleraar Underwater Archaeology and Maritime Cultural Heritage Management aan de Universiteit Leiden. Hij combineert zijn werkzaamheden aan de Faculteit Archeologie met die van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE) in Amersfoort,…

Op de nieuwe site Duurzaam in Beeld van de Universiteit Leiden zijn per gebouw het energie- en waterverbruik en de CO2-footprint te vinden. ’We doen veel op het gebied van duurzaamheid’, zegt Jeroen Waijenberg, Duurzaamheids- en Energiecoördinator bij het Vastgoedbedrijf van de universiteit. ‘Maar het…

Natuurkundigen, onder wie de Leidse Dorothea Samtleben, bouwen aan een reusachtige onderwatertelescoop om de oorsprong van neutrinos te ontrafelen en het mysterie rond donkere materie op te helderen. De eerste detector is inmiddels geïnstalleerd. Eenmaal af heeft de telescoop het volume van drie kubieke…

Hoe pak je een duurzame restauratie van een eeuwenoud schip aan, zónder afbreuk te doen aan de historische waarde ervan? Met deze vraag hielden studenten van de master Industrial Ecology van de Universiteit Leiden zich een half jaar bezig. Een gesprek met Hidde Boom (25) en Tycho Jongenelen (25), twee…

Met de James Webb-ruimtetelescoop heeft een internationaal team van onderzoekers, waaronder Leidse hoogleraar Moleculaire Astrofysica Ewine van Dishoeck, een palet aan koolwaterstoffen ontdekt in een planeetvormende schijf rond een jonge, lichte ster. De resultaten bevestigen dat schijven rond heel…

Bestrijdingsmiddelen kunnen een giftige cocktail vormen als ze in combinatie voorkomen in het oppervlaktewater. Dat blijkt uit onderzoek dat de Universiteit Leiden en het RIVM maandag 14 oktober presenteerden. Het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat vroeg het Leidse Centrum voor Milieuwetenschappen…

NWO heeft landelijk vier TOP subsidies toegekend voor wetenschappelijk onderzoek, drie daarvan gingen naar Leiden. In totaal zijn er landelijk 24 voorstellen ingediend. Naast de gehonoreerde subsidie van professor Ad IJzerman, waarover eerder werd gepubliceerd, zijn ook de voorstellen van professor…

Onlangs ontdekten astronomen een planeet buiten ons zonnestelsel die mogelijk niet om één zon heen draait, maar om drie. Astronoom Frans Snik vertelt waarom deze zogeheten exoplaneten zo interessant zijn, bijvoorbeeld als je op zoek bent naar buitenaards leven.

Per 1 januari is Minna Valjakka benoemd tot hoogleraar Hedendaagse Kunstgeschiedenis en Theorie vanuit globaal perspectief. Valjakka ziet haar benoeming als 'uiterst actueel' vanwege de discussies over de dekolonisatie van de kunsten: 'Kunst leert ons niet alleen over de kunst, maar ook over hedendaagse…

Voor het eerst hebben astronomen complexe organische moleculen gedetecteerd in de protoplanetaire schijf rond een jonge ster. De ontdekking, gedaan met de Atacama Large Millimeter/submillimeter Array (ALMA) in Chili, bevestigt opnieuw dat de omstandigheden waaruit aarde en zon zijn voortgekomen niet…

Het Natuurwetenschappelijk Gezelschap Leiden (NGL) sloot zijn lezingenreeks voor het jaar 2018/2019 af met een excursie door het bijna afgeronde Singelpark op vrijdag 26 april. NGL-lid én botanisch curator Rinny Kooi vertelde de NGL-leden alles over het groen rondom de Leidse Singels.