Het nieuwe seizoen lezingen van het Natuurwetenschappelijk Gezelschap Leiden (NGL) is afgetrapt op 15 oktober 2015 met een lezing van Dr. Dennis Hetterscheid. In zijn lezing bespreekt Hetterscheid duurzame alternatieven voor fossiele brandstoffen en vraagt hij zich af hoe de energieconsumptie verlegd…

Op 24 april is bekend geworden dat archeoloog prof.dr. Maarten Jansen vanwege zijn afscheid benoemd wordt tot Ridder in de Orde van de Nederlandse Leeuw. Door de coronacrisis blijft het voorlopig bij de bekendmaking.

Hoewel 2020 een ongewoon en belastend jaar is geweest voor de collega's van het Institute of Security and Global Affairs (ISGA), kan het instituut niettemin terugkijken op een indrukwekkende reeks succesvolle subsidieaanvragen in het afgelopen jaar. Dit indrukwekkende resultaat werd bereikt bovenop…

Vrouwen zijn nog steeds ondervertegenwoordigd in academische topposities. Dat komt mogelijk door het toegenomen belang van het binnenhalen van onderzoeksfinanciering. Vrouwen scoren hierop vaak slechter dan mannen. Psychologisch onderzoekers Romy van der Lee en Naomi Ellemers onderzochten of dit verschil…

Leids onderzoek naar de ontwikkeling van een duurzame brandstofcel heeft per toeval een uitzonderlijk efficiënte katalysator opgeleverd voor de productie van waterstofperoxide. De katalysator, die Dennis Hetterscheid en promovendus Michiel Langerman ontdekten, kan mogelijk leiden tot verduurzaming van…

Wordt er een vervalste Vermeer of Rembrandt ontdekt, dan is dat wereldnieuws. Toch heeft het traceren van vervalsingen lange tijd weinig prioriteit gehad in de kunstgeschiedenis. Universitair docent Anna Tummers krijgt een ERC-beurs van bijna twee miljoen euro om daar verandering in brengen.

Bij verlies van cultureel erfgoed denk je al snel aan de vernielingen in het Midden-Oosten. Maar in de Cariben zijn het vooral natuurlijke bedreigingen zoals kusterosie en economisch ingegeven ingrepen door de mens die funest zijn voor het natuurlijk en cultureel erfgoed. Op Bonaire vindt over deze…

In de zomer zwermen de medewerkers en studenten van de Faculteit der Archeologie uit naar alle delen van de wereld om deel te nemen aan veldwerkprojecten. Lees een aantal van hun verhalen hier!

De Leidse natuurkundigen Carlo Beenakker en Bas Hensen ontvangen 35 miljoen euro in een consortium met onderzoekers van QuTech en de TU Delft. Ze gaan de fundamentele grenzen van de quantumfysica onderzoeken.

‘De Oscars van de natuurwetenschappen’, worden ze ook wel genoemd: de Breakthrough Prizes in Life Sciences, Fundamental Physics and Mathematics. Het Event Horizon Telescope team dat de eerste foto ooit maakte van een zwart gat, wist de prijs dit jaar te winnen. Bij dit team waren ook vier Leidse astronomen…

Prehistorische jager-verzamelaars hebben de hoeveelheid bos in Europa waarschijnlijk aanzienlijk verminderd door grootschalige bosbranden te veroorzaken. Dat constateert een internationaal team met onder andere klimaatonderzoeker prof. Jed Kaplan van de Universiteit van Lausanne en de archeoloog prof.…

Sinds april 2019 heeft de Faculteit der Sociale Wetenschappen er een nieuwe locatie bij voor haar onderzoek. Het Levelgebouw (direct naast Leiden Centraal) ontvangt proefpersonen in 3 gloednieuwe laboratoria. Psycholoog Carsten de Dreu vertelt enthousiast over de nieuwe mogelijkheden voor zijn onder…

Positieve verwachtingen over een medicijn helpen de werking ervan, zelfs als je mensen vertelt over dit placebo-effect. Het omgekeerde, het nocebo-effect, geldt ook. Gezondheidspsycholoog Stefanie Meeuwis vond in diverse studies bewijs. Promotie op 3 juni.

Vijftienhonderd jaar geleden was het in het noordwesten van wat wij nu China noemen een wirwar van volkeren. Hoe hebben die Indiërs, Khotanezen en Tocharen elkaar en elkaars talen beïnvloed? Universitair hoofddocent Michaël Peyrot krijgt een ERC-beurs van bijna twee miljoen euro om dit ‘web van contacten’…

In teksten over de geschiedenis van de islam ligt de nadruk bijna altijd op de geschiedenis van de soennitische meerderheid. Universitair hoofddocent islamgeschiedenis Edmund Hayes wil dat dit verandert. Zijn nieuwe door de ERC gefinancierde project richt zich op de ontwikkeling van de vroege sjiitische…

Wereldberoemd onder sterrenkundigen, bescheiden en wars van conventies. Op 23 april verscheen de biografie over Henk van de Hulst, getiteld ‘Reiziger in het wereldruim’. Biograaf Dirk van Delft: ‘Deze bijzondere man verdiende een biografie.’

Congres/symposium

Cursus, Winter school

Veel van onze medewerkers en studenten hebben het afgelopen jaar een prijs gewonnen, een mooie subsidie binnengehaald, of ze zijn vanwege hun kwaliteit benoemd in een academisch genootschap of op een maatschappelijke functie. Reden om hen op te nemen in onze Eregalerij 2017. We zijn trots op hen.

Veel van onze medewerkers en studenten hebben het afgelopen jaar een prijs gewonnen, een mooie subsidie binnengehaald, of ze zijn vanwege hun kwaliteit benoemd in een academisch genootschap of maatschappelijk geconsulteerd vanwege hun specifieke expertise. Reden om hen op te nemen in onze Eregalerij…

Veel van onze medewerkers en studenten hebben het afgelopen jaar een prijs gewonnen, een mooie subsidie binnengehaald, of zijn vanwege hun kwaliteit benoemd in een academisch genootschap of op een maatschappelijke functie. Reden om hen op te nemen in onze Eregalerij 2015. We zijn trots op hen.

Per 1 november 2019 is Sybille Lammes, hoogleraar Nieuwe Media en Digitale Cultuur, de nieuwe wetenschappelijk directeur van het Leiden University Centre for the Arts in Society (LUCAS). Ze volgt Anthonya Visser op, die sinds 2014 wetenschappelijk directeur was van het instituut. De benoeming is voor…

De Young Academy Leiden (YAL) is per 1 september zes nieuwe leden rijker. Met de nieuwe en oude voorzitter van dit platform voor jonge academici bespreken we wat er de afgelopen tijd is bereikt, en wat er het komende jaar op het programma staat.

De Nederlandse Onderzoekschool voor Astronomie krijgt twee nieuwe directieleden. Ronald Stark (nu nog werkzaam bij NWO) is per 1 september de nieuwe uitvoerend directeur van NOVA. Amina Helmi (hoogleraar Dynamica, structuur en vorming van de Melkweg aan het Kapteyn Instituut van de Rijksuniversiteit…

Met zijn slimme meetmethoden was Ignas Snellen de eerste die met zijn team onder andere koolmonoxide ontdekte bij exoplaneten. Voor zijn pionierswerk ontvangt de Leidse astrofysicus de Spinozapremie, de belangrijkste wetenschapsprijs van Nederland. Dankzij de premie van 2,5 miljoen euro kan zijn onderzoeksgroep…

Sinds een paar maanden zijn Elisabeth Heijmans als postdoc en Sophie Rose als PhD-kanidaat begonnen als onderzoekers aan het project Resilient Diversity: the Governance of Racial and Religious Plurality in the Dutch Empire, 1600-1800. Hieronder stellen zij zichzelf en hun project voor. .

Simona Vezzoli is onlangs benoemd tot Research Officier van het nieuwe Leiden-Delft-Erasmus Research Centre Governance of Migration and Diversity. Vanuit het Leidse Instituut voor Geschiedenis werkt Vezzoli als migratieonderzoeker en als Research Officer zoekt ze naar ‘matches’ tussen onderzoekers van…

Wat als ernstig zieke patiënten hun diagnose niet willen horen? Moet een arts een patiënt altijd alle beschikbare informatie geven? Communicatieonderzoeker Liesbeth van Vliet, medisch antropoloog Annemarie Samuels en onderzoeksstagiaire Fiona Brosig stelle deze vragen over open informatievoorziening…

De Universiteit Leiden heeft het hoogste percentage vrouwelijke hoogleraren in Nederland. In deze serie maken we kennis met een aantal van hen. Deze week: Petra Sijpesteijn (LUCIS).

Werelden met elkaar verbinden, onderzoek en onderwijs verrijken en innovatieve oplossingen aandragen voor complexe maatschappelijke vraagstukken: dàt is de gedachte achter interdisciplinair onderzoek. Er gebeurde in 2023 enorm veel binnen de Universiteit Leiden op dat vlak. We doen een kleine, veelbelovende…

Astronoom Xander Tielens krijgt een Spinozapremie, de hoogste wetenschappelijke prijs van Nederland. Tielens is hoogleraar in de fysica en chemie van de ruimte tussen de sterren. In deze ruimte bestudeert hij grote en complexe, vaak organische, moleculen. De Spinozapremie bedraagt 2,5 miljoen euro.

In de 13e eeuw v.Chr. werden in Mykeens Griekenland ambitieuze programma’s van monumentale bouwwerken uitgevoerd. Hoe werden mensen en middelen ingezet en welke socio-economische invloed had dat? De Leidse archeologe dr. Ann Brysbaert gaat het met een ERC Consolidator Grant onderzoeken.

Drie Nederlandse wetenschappers – onder wie de Leidse hoogleraar Koreastudies Remco Breuker – presenteerden deze zomer veertig stellingen om de wetenschap te verbeteren. De Young Academy Leiden organiseerde op 18 november een bijeenkomst om het pamflet te bespreken.

Het jongste instituut van de Faculteit Wiskunde en Natuurwetenschappen heeft de afgelopen jaren een ware groeispurt gehad. Het is aan Martina Vijver als kersvers wetenschappelijk directeur om die groei vast te leggen en het CML door te ontwikkelen. ‘Dit is een nieuwe uitdaging waar ik ontzettend veel…

In de medische en psychologische wetenschap is weinig onderzoek gedaan naar vrouwen. Te ingewikkeld, die grillige hormoonhuishouding. Ja, onderzoek naar verschillen tussen mannen en vrouwen is complex, weten neurowetenschappers Ellen de Bruijn en Lara Wierenga, maar juist daarom zo belangrijk.

Milieuwetenschappers Stefano Cucurachi en Paul Behrens en sterrenkundige Jorryt Matthee zijn op 8 januari in het zonnetje gezet tijdens de nieuwjaarsreceptie van de Faculteit der Wiskunde en Natuurwetenschappen. Kavliprijswinnaar Ewine van Dishoeck kondigde een nieuwe prijs aan.

Hoe ethisch verantwoord is onderzoek met mensen en robots? En kan onderzoek over kunstmatige intelligentie in de foute handen ook voor problemen zorgen? Bij elk onderzoek waarbij mensen of hun data betrokken zijn, beoordeelt de ethische commissie waar de knelpunten zitten. Universitair hoofddocent bij…

Een sterrenstelsel is al onvoorstelbaar groot, maar het kan nóg groter. Astronoom Reinout van Weeren onderzoekt clusters van sterrenstelsels, die behoren tot één van de grootste structuren in het heelal. Voor zijn onderzoek naar het ontstaan en de evolutie van deze clusters haalde hij een ERC Starting…

De Gouy-Chapman-theorie beschrijft wat er gebeurt in de buurt van een elektrode in een zoutoplossing, maar doet dat niet correct. Onderzoeker Kasinath Ojha, universitair docent Katharina Doblhoff-Dier en hoogleraar Marc Koper presenteren een nieuwe versie. ‘De volgende generatie studieboeken over elektrochemie…

Twee directeuren. Allebei hoogleraar wiskunde, maar een van hen is bioloog. De een komt, de ander gaat. Roeland Merks volgt in september Arjen Doelman op als directeur van het Lorentz Center. Wat is er bereikt en wat zijn de plannen? En vooral, wat maakt het Lorentz Center zo bijzonder?

Gilles van Wezel stopt per 17 juni a.s. als wetenschappelijk directeur (WD) van het Instituut Biologie Leiden (IBL). Hij bekleedde deze functie sinds september 2018. Van Wezel wordt tijdelijk opgevolgd door Hubertus Irth, de huidige WD van het Leiden Academic Centre for Drug Research (LACDR). Irth blijft…

Met een grote meerderheid van stemmen is medicijnonderzoeker Alireza Mashaghi Tabari gekozen tot Ontdekker van het Jaar 2017 van de Faculteit der Wiskunde en Natuurwetenschappen. Dat maakte rector Carel Stolker bekend tijdens de facultaire nieuwjaarsreceptie op 9 januari. Docent van het Jaar werd computerwetenschapper…

Hoe kregen de Arabieren het voor elkaar om gedurende 300 jaar een enorm, op islamitische leest geschoeid, rijk in stand te houden? Arabist Petra Sijpesteijn en haar team bestuderen dit, gesteund door een ERC Consolidator Grant, de komende vijf jaar. Ze doen dit aan de hand van correspondentie van gewone…

Een internationaal team van sterrenkundigen onder leiding van de Nederlander Martijn Oei heeft het grootste paar straalstromen bij een zwart gat ooit ontdekt. De 'jumbojets' zijn samen 140 Melkwegen lang. De Leidse Sterrewacht speelt een prominente rol in het onderzoek. De publicatie siert op 19 september…

Natuurkundige Marileen Dogterom is een van de winnaars van de Spinozapremie 2018. Ze is hoogleraar aan de TU Delft, waar ook haar lab staat, en is daarnaast verbonden aan de Universiteit Leiden als Medical Delta Professor. Ze verdient de prijs voor haar onderzoek naar het geraamte van de cel.

‘Dieren hebben emoties. Ze zijn intelligent en moeten gerespecteerd worden en ook beschermd’, vindt Mariska Kret. Daar moest nodig een boek over geschreven worden en dat heeft de Leidse hoogleraar cognitieve psychologie Kret dan maar zelf gedaan. ‘Tussen glimlach en grimas’ lijkt te voorzien in een…

Drie quantumveilige cryptografiemethoden zijn sinds deze week gestandaardiseerd voor wereldwijd gebruik. Léo Ducas is medeontwerper van de twee primaire PQC-methoden die voor deze standaardisatie zijn geselecteerd. Ducas maakt deel uit van de Cryptologie-groep van Centrum Wiskunde & Informatica (CWI)…

Loopbaan en solliciteren

Lezing, Faculty Lecture

Veel van onze medewerkers en studenten hebben het afgelopen jaar een prijs gewonnen, een mooie subsidie binnengehaald, of ze zijn vanwege hun kwaliteit benoemd in een academisch genootschap of op een maatschappelijke functie. Reden om hen op te nemen in onze Eregalerij 2016. We zijn trots op hen.