Voor het eerst is het gelukt de driedimensionale beweging van individuele sterren in een sterrenstelsel buiten de Melkweg te meten. Een Gronings-Leidse onderzoek geeft een inkijkje in de verdeling van de donkere materie die het stelsel domineert. Ze publiceren hun bevindingen op 27 november in Nature…

Grafeen en andere laagjesmaterialen vormen samen compleet nieuwe stoffen. Leidse natuurkundigen leggen de basisregels vast voor het ontwerpen van zulke materialen door te meten hoe de lagen in een stapel met elkaar wisselwerken. Publicatie op 29 november in Nature Communications.

Leidse en Delftse wetenschappers hebben vastgesteld wat elektronentransport via een enkel molecuul zo moeilijk maakt. Ze ontdekten dit dankzij een nieuwe meetmethode. Hun bevinding brengt elektronische chips een stap dichterbij. Ze publiceerden erover in Nature Nanotechnology.

In een volle Hooglandse Kerk vond op 7 oktober voor het eerst de Opening van het Academisch Jaar van de Honours Academy plaats. Naast de opening was het ook de aftrap voor het tiende cohort van het Pre-University College.

Deze week in Nature Chemistry & Biology: onderzoekers van de Universiteit Leiden en het AMC hebben een methode ontwikkeld om het enzym GBA1 zichtbaar te maken in levende cellen. Patiënten met de ziekte van Gaucher hebben een tekort aan dit enzym.

Hoog boven de zuidpool van de Saturnus-maan Titan verscheen in 2012 plotseling een geheimzinnige wolk. Planeetonderzoekers hebben nu ontdekt dat deze wolk verrassend genoeg bestaat uit zeer giftig blauwzuurijs, dat zich waarschijnlijk heeft gevormd na een snelle en extreme afkoeling van gassen in de…

Op donderdag 23 april hebben Afshin Ellian en Gelijn Molier, beiden verbonden aan de Afdeling Encyclopedie, het eerste exemplaar van het boek 'Freedom of Speech Under Attack' in Perscentrum Nieuwspoort aangeboden aan Flemming Rose.

Rechtsextremistisch geweld tegen moslims en joden – zoals onlangs in het Duitse Halle – neemt toe in West-Europa en de Verenigde Staten. Universitair docent Tahir Abbas laat in zijn nieuwste boek zien welke kwalijke rol politici en journalisten spelen in het aanwakkeren van islamofobie en radicalise…

Tijdens het bestuderen van zestien jaar aan meetgegevens van jonge sterren ontdekte de Leidse masterstudent Sam de Regt dat twee van die sterren nog gehuld waren in geboortewolken. Nog niet eerder bracht iemand deze twee sterren zo scherp in beeld. Hij publiceert zijn opschoonmethode en de nieuwe afbeeldingen…

Carolien Rieffe is benoemd tot 'Honorary Professor' bij het prestigieuze UCL Institute of Education, University of London. Rieffe is bijzonder hoogleraar sociale en emotionele ontwikkeling bij Ontwikkelingspsychologie aan de Universiteit Leiden. De extra benoeming versterkt een reeds bestaande band,…

Het aantal kinderen met overgewicht is de laatste 20 jaar extreem toegenomen. Momenteel blijft het ongeveer gelijk, maar alsnog zijn er te veel kinderen met overgewicht en obesitas. Komt dit door de manier van opvoeden? Roxanna Camfferman toont met haar promotieonderzoek aan dat er inderdaad een relatie…

Onderzoeker Daniel Curtis van het instituut voor Geschiedenis ontving een VIDI subsidie voor zijn onderzoek ‘Positively Shocking: The Redistributive Impact of Mass Mortality through Epidemic Diseases and Violent Conflict in Early Modern Northwest Europe’. Hij wil weten of ongelijkheid binnen samenlevingen…

Te vroeg geboren baby’s moeten bijna altijd behandeld worden met medicijnen. De doseringen zijn meestal bepaald op basis van gegevens van kinderen die niet te vroeg geboren zijn, terwijl vroeggeborenen zich vaak anders ontwikkelen. Medicijnonderzoeker Aline Engbers onderzocht voor drie veelgebruikte…

Een stroom rijdende auto’s kan vastlopen in een file. Net zo kunnen materialen als zand, tandpasta of scheerschuim van vloeiend gedrag overgaan in een vaste, stevige toestand. Prof.dr. Martin van Hecke kan dankzij een Vici-beurs onderzoeken hoe extreem het er in de stof aan toegaat tijdens zo’n over…

Een internationaal team van astronomen van onder andere de Leidse Sterrewacht, heeft voor het eerst een stukje van het donkere, kosmisch web in kaart gebracht. Het onderzoek versterkt de hypothese dat het jonge heelal bestond uit enorme aantallen, kleine groepjes pasgevormde sterren. De astronomen publiceren…

Mag een patiënt van de intensive care af of niet? Kunstmatige intelligentie kan helpen deze en andere vragen te beantwoorden.

In een mega-analyse scheppen Leidse onderzoekers helderheid in tegenstrijdige resultaten van onderzoek naar sociale angststoornis. Hun internationale studie laat zien dat het voor betrouwbare onderzoeksresultaten van belang is om zo groot mogelijke onderzoeksgroepen te bekijken. Publicatie in NeuroI…

Radiosignalen die de 'Square Kilometre Array' (SKA) telescoop gaat opvangen, zullen worden verstoord door onze ionosfeer. Huub Röttgering en Joost Kok, wetenschappelijk directeuren van de Leidse Sterrewacht en het Leiden Institute for Advanced Computer Science (LIACS), gaan met een NWO-subsidie onderzoeken…

Het Netherlands Centre for Electron Nanoscopy (NeCEN) in Leiden opent zijn deuren op 27 oktober 2011. NeCEN geeft iedereen toegang tot de meest geavanceerde cryo-transmissie-elektronenmicroscopen ter wereld. Tien academische partners, lokale en nationale overheden en bedrijven werkten samen om dit centrum…

De Universitaire Bibliotheken Leiden (UBL) maakt een groot aantal Chinese onofficiële poëzietijdschriften online beschikbaar in Digital Collections. Hiermee komen duizenden pagina’s uit een internationaal unieke verzameling Chinese onofficiële poëzie beschikbaar voor onderzoek, onderwijs en het brede…

Het is onderzoekers voor het eerst gelukt grafeen op een stabiele laag vetten, ofwel lipiden, te plaatsen. Omringd door een beschermende laag van lipiden zou grafeen in het lichaam als een veelzijdige sensor kunnen dienen. De resultaten zijn de eerste stap naar zo’n omhulsel en zijn op 28 september…

Stimulatie van de achterhoofdzenuw voorkomt extreem pijnlijke aanvallen van chronische clusterhoofdpijn, ook wel 'zelfmoordhoofdpijn' genoemd. Dat blijkt uit onderzoek van hoogleraar Neurologie Michel Ferrari van het LUMC. Patiënten die met medicatie niet te behandelen waren, bleken door de zenuwstimulatie…

Er is veel mythevorming over Noord-Korea, zegt hoogleraar Koreastudies Remco Breuker. Om die tegen te gaan richt hij een onderzoekscentrum op: 'Leiden iNK', het Leiden initiatieve on Northern Korea. 21 september houdt Breuker zijn oratie.

Zoals geologen aardbevingen bestuderen om meer te weten te komen over het binnenste van de aarde, kijken sterrenkundigen naar sterbevingen. Maarten van Hoven deed onderzoek naar trillingen van magnetars, neutronensterren met een extreem sterk magnetisch veld. En ontdekte dat het standaardmodel dat astronomen…

Deeltjesversnellerinstituut CERN gaat de detector SND@LHC bouwen, een neutrinodetector bij de Large Hadron Collider (LHC). Dit is een voorganger voor SHiP, een detector die donkere materie moet gaan detecteren. Leids natuurkundige Alexey Boyarsky is een van de initiatiefnemers van beide projecten.

Leidse natuurkundigen en internationale collega's in Genève en Barcelona hebben het mechanisme bevestigd waardoor magic-angle grafeen supergeleidend wordt. Dit is een flinke stap naar het ophelderen van het mechanisme achter hoge-temperatuur-supergeleiding, een decennia oud mysterie voor natuurkundigen,…

Student Molecular Science and Technologie Madouc Bergers maakte voor haar bachelorscriptie zelf een molecuul dat de afbraak van suikers kan remmen. Hoewel het de meeste studenten niet eens lukt om één bouwsteen te maken, maakte Madouc er drie. Mede hierdoor is ze genomineerd voor de Science Young Talent…

Na bijna twintig jaar is het record van het verst verwijderde radiostelsel verbroken. Een team astronomen onder leiding van Leidse promovendus Aayush Saxena heeft een radiostelsel gevonden uit de tijd dat het heelal nog maar 1 miljard jaar oud was. Het staat op een afstand van 12 miljard lichtjaar.

Een maand geleden was het Marc Baggelaar, dit keer promoveert Hans Kistemaker cum laude bij het Leids Instituut voor Chemisch Onderzoek (LIC). ‘Hij heeft baanbrekende bijdragen geleverd aan de wereld der eiwitmodificatie', aldus promotor Gijs van der Marel. Hij promoveerde op 11 mei 2017.

Zijn om elkaar heen draaiende zwarte gaten langzaam naar elkaar toegedreven? Of zijn ze bij elkaar in de buurt ontstaan? Leids astronoom Simon Portegies Zwart berekende samen met twee Amsterdamse collega's dat het tweede scenario behoorlijk waarschijnlijk is.

Het immuunsysteem speelt een belangrijke rol bij het ontstaan van slagaderverkalking, de onderliggende oorzaak van hart- en vaatziekten. Ontstekingsremmende medicatie kan misschien helpen, ontdekte Thomas van der Heijden. Promotie op 19 december.

Waterige oplossingen van eiwitten en koolhydraten scheiden zich in twee delen met een extreem ‘zacht’ grensvlak ertussen. De grensvlakspanning hiervan is te manipuleren door aanpassing van de zuurgraad. Dat kan onder meer van pas komen bij het ontwikkelen van vetvrije mayonaise. Leidse onderzoekers…

Een onverwacht verschijnsel in een samensmeltend cluster van sterrenstelsels. Een internationaal team sterrenkundigen onder leiding van Francesco de Gasperin heeft een gasstaart van een sterrenstelsel ontdekt die eerst langzaam uitdooft, maar daarna weer opleeft.

Leidse fysici zijn erin geslaagd om een enkel molecuul genaamd dibenzoterrylene te detecteren in een nieuw kristal, en hebben ontdekt dat het een kandidaatbouwsteen is voor een kwantumnetwerk. Toekomstige kwantumcomputers hebben zo’n netwerk nodig om samen te werken zonder hun uitzonderlijke eigenschappen…

Iedere week loopt Uwe Hensch vol bewondering langs de Oude Sterrewacht in Leiden. Tijdens de lockdown besloot hij om een LEGO-ontwerp te maken van het historische gebouw. Zijn ontwerp is inmiddels af en zou zomaar in productie kunnen gaan. Maar daarvoor heeft hij wel jouw hulp nodig!

Onder invloed van oxytocine laten mensen zich minder afschrikken door boze gezichten. Maar dat gebeurt alleen als ze niet sociaal angstig zijn. Dat stellen Leidse en Nijmeegse psychologen in een publicatie in Psychological Science.

De Europese commissie heeft twee miljoen Euro ter beschikking gesteld voor EU Space Awareness, een project dat kinderen en tieners laat zien welke mogelijkheden er liggen in ruimtevaarttechnologie en basisschoolleerlingen inspireert op een leeftijd dat hun nieuwsgierigheid maximaal is en hun normen…

De Arabische vrouwen komen eraan! Dat is de boodschap van Kim Ghattas op 6 maart in de 25e Annie Romein-Verschoorlezing. Het zal niet makkelijk zijn en het kan lang duren, maar het lukt ze. De Arabische lentes inspireerden hen en dat houden ze vast.

Het drugsgerelateerde geweld in Mexico heeft een vergelijkbare dynamiek en strategieën als de hybride oorlog van IS tegen het Westen. Dat stelt Teun Voeten. Promotie op 20 september.

Leids onderzoek naar de ontwikkeling van een duurzame brandstofcel heeft per toeval een uitzonderlijk efficiënte katalysator opgeleverd voor de productie van waterstofperoxide. De katalysator, die Dennis Hetterscheid en promovendus Michiel Langerman ontdekten, kan mogelijk leiden tot verduurzaming van…

Oprolbare zonnepanelen, buigbare telefoondisplays of betere computerchips… Het EU-project STIBNITE onderzocht de volgende generatie halfgeleiders, gemaakt van organische materialen gebaseerd op koolstof, stikstof en boor. Het project is nu ten einde. Tijdens het Open Science Debate op 1 juli presenteert…

Op donderdag 6 en vrijdag 7 juni werd het Kamerlingh Onnes-gebouw voor de 16e keer bezet door criminologen uit heel Nederland en Vlaanderen. Het was de setting voor het jubileumcongres van de Nederlandse Vereniging voor Criminologie, ter ere van het vijftigjarig bestaan.

Sinds eind juli schrijft Sara Polak een wekelijkse column voor de zaterdageditie van het Leidsch Dagblad en een aantal gelieerde regionale kranten (Noord-Hollands Dagblad, Gooi- en Eemlander, Haarlems Dagblad, IJmuider Courant). Ze geeft daarin culturele, historische en politieke context aan de Amerikaanse…

Twee teams met sterrenkundigen van onder andere de universiteiten van Amsterdam en Leiden hebben ontdekt hoe hete gasreusplaneten zijn gehuld in grote halo’s van ijl heliumgas, een teken dat ze langzaam hun atmosfeer verliezen. Het helium, dat onlangs voor het eerst door de Hubble-ruimtetelescoop is…

Met meer dan duizend kilometer per seconde razen ze voort: de allersnelste sterren in ons Melkwegstelsel. Promovendus Fraser Evans deed onderzoek naar deze ongrijpbare hypersnelle sterren en ontdekte dat ze ons veel kunnen leren over bijvoorbeeld zwarte gaten en supernova’s.

Hoe kan het dat vlinders van dezelfde vlindersoort verschillende patronen op hun vleugels hebben? Volgens onderzoekers Ben Wielstra en Emma Berdan, van het Institute of Biology Leiden (IBL), ligt het antwoord bij supergenen. Dit zijn stukken van een chromosoom met daarin veel genen die sterk aan elkaar…

Natuurkundige Koen Bastiaans en collega's hebben een nieuwe quantumvloeistof ontdekt. Dat is ze gelukt met een techniek die te vergelijken is met luisteren naar regendruppels die op het dak vallen. Publicatie in Science, 29 oktober 2021.

De dekolonisatieoorlog in Indonesië verliep gewelddadig mede doordat de Nederlandse krijgsmacht opereerde vanuit de gedachte dat ‘een opstand nu eenmaal hardhandig moest worden neergeslagen.’ Dat blijkt uit promotieonderzoek van historicus Christiaan Harinck aan het KITLV. Promotie 16 november.

Biologisch chemicus Nathaniel Martin gaat een alternatief antibioticum testen dat veel voorkomende resistente bacteriën zoals de ziekenhuisbacterie kan bestrijden. Hij ontvangt hiervoor 350.000 euro uit het NACTAR-programma van NWO. ‘We willen weten hoe veilig en hoe werkzaam ons antibioticum is in…

Een speciaal soort spiegel om röntgenstraling te weerkaatsen kun je voor veel meer gebruiken dan alleen voor ruimteonderzoek. Voor gerichte bestralingstherapie bij kanker bijvoorbeeld. Fysicus David Girou bracht naast een fulltime baan de mogelijkheden in kaart en promoveert daarop op 14 juni.