Azië en Europa hebben in toenemende mate met elkaar te maken. Om een duurzame samenwerking te bevorderen is het belangrijk elkaar op economisch, sociaal-cultureel, historisch, en juridisch gebied beter te begrijpen. Leidse wetenschappers leveren al decennia een belangrijke bijdrage aan de verwerving…

In dit jaaroverzicht van 2023 laat Faculteit der Sociale Wetenschappen zien waar we trots op zijn. Aan deze projecten in onderzoek en onderwijs hebben we hard gewerkt.

Het belangrijkste doel is het onderzoeken van de mogelijkheid om het lichaam te leren een soortgelijke fysiologische (autonome, neuro-endocriene of immuunsysteem) en fysieke (b.v. desensibilisatie van hardnekkige lichamelijke symptomen) reactie te laten vertonen op placebomedicatie als op actieve medicatie…

Marc Koper onderzoekt hoe je elektrische energie kunt inzetten om chemische verbindingen te maken of te breken. Voor zijn fundamentele onderzoek naar de werking van deze zogeheten elektrolyse ontvangt de hoogleraar nu een Spinozapremie, de belangrijkste persoonsgebonden wetenschapsprijs van Nederlan…

Onderzoekers van de universiteiten van Amsterdam en Leiden hebben samen met het Nederlands Kanker Instituut en Oncode Institute een ERC Synergy Grant van 10,6 miljoen euro ontvangen. Daarmee willen ze een nieuwe aanpak ontwikkelen voor de bestrijding van glioblastoom, een dodelijke primaire hersentumor…

Hoe kregen de Arabieren het voor elkaar om gedurende 300 jaar een enorm, op islamitische leest geschoeid, rijk in stand te houden? Arabist Petra Sijpesteijn en haar team bestuderen dit, gesteund door een ERC Consolidator Grant, de komende vijf jaar. Ze doen dit aan de hand van correspondentie van gewone…

Xander Tielens, hoogleraar Fysica en Chemie van de Interstellaire Ruimte, heeft op vrijdagmiddag 7 september tijdens een feestelijke bijeenkomst in de Nieuwe Kerk in Den Haag zijn Spinozapremie in ontvangst genomen.

Daniela Kraft en haar onderzoek zijn een bekend begrip bij het Leids Instituut voor Onderzoek in de Natuurkunde (LION). Beide zijn beloond met prijzen, beurzen, subsidies en frequente media-aandacht. Per 1 juli is Kraft benoemd tot hoogleraar experimentele natuurkunde, in het bijzonder in zachte en…

Wat is de invloed van verwachtingen op onverklaarde lichamelijke klachten? Andrea Evers bestudeert de rol van placebo- en nocebo-effecten op het ontstaan en verloop van deze klachten. Daarnaast onderzoekt de Leidse gezondheidspsycholoog of hierop aansluitende behandelingen mogelijk zijn. Ze ontvangt…

Hoe gevaarlijk zijn micro- en nanoplastics? Hebben ze invloed op het milieu? Zijn ze schadelijk voor ons lichaam? Deze vragen kunnen we dankzij Fazel Abdolahpur Monikh eindelijk gaan beantwoorden. Samen met zijn collega’s ontwikkelde hij een methode om plasticdeeltjes van nanoformaat te detecteren en…

Het Leiden Institute for Brain and Cognition (LIBC) bestaat tien jaar. Op 4 vrijdag november 2016 organiseert het LIBC het publiekssymposium ‘Onzekere tijden: struikelblok of springplank?’ in de Stadsgehoorzaal in Leiden.

Stijn Bussels startte op 1 november als hoogleraar Kunstgeschiedenis, in het bijzonder Kunstgeschiedenis voor 1800 bij de Universiteit Leiden. De leerstoel is ondergebracht bij het Leiden University Centre for the Arts in Society (LUCAS).

Drones blijken een goed hulpmiddel om door de mens aangebrachte veranderingen in het landschap in kaart te brengen. Geofysicus Till Sonnemann en zijn collega’s (archeologie) experimenteren ermee in moeilijk doordringbare gebieden in de Cariben.

In de Reuvensplaats wordt een ruimte ingericht met ‘sleep pods’. Studenten, docenten en onderzoekers kunnen deze sleep pods gebruiken om even uit te rusten of een dutje te doen. Op deze manier hoopt de faculteit vermoeide studenten en medewerkers een hand toe te kunnen reiken.

Jonge veelbelovende wetenschappers hebben via het World Economic Forum zelf een ‘code of ethics’ geschreven. Chemicus en medeauteur Sander van Kasteren vertelt over het belang hiervan: ‘We willen laten zien dat wetenschappers morele wezens zijn, die ook deel uitmaken van de maatschappij.’

Gezondheidspsycholoog Aleksandrina Skvortsova heeft het Pavlov-effect slim benut door het knuffelhormoon oxytocine te koppelen aan het placebo-effect. Dat effect kan het oxytocineniveau veranderen, waardoor mensen mogelijk met minder medicijnen toekunnen om zich goed te voelen. Dat biedt perspectief…

In diverse Afrikaanse landen hebben traditionele leiders weer meer macht gekregen. Politici en bedrijven krijgen via hen toegang tot waardevolle grond, dikwijls ten koste van de bevolking. Dat stelt hoogleraar Recht, bestuur en ontwikkeling Janine Ubink in haar oratie op 25 januari.

Universitair hoofddocent Engelse literatuur Nadine Akkerman ontvangt voor haar werk op het gebied van Engelse letterkunde en (vrouwen)geschiedenis de Dr. Hendrik Muller Prijs 2021, een bedrag van 25.000 euro.

Doorzichtige moleculen stuk voor stuk bekijken onder een lichtmicroscoop. Dat kan door ze te binden aan een gouden nanostaafje. De Leidse natuurkundigen dr. Peter Zijlstra en prof.dr. Michel Orrit hebben dit experimenteel aangetoond. Hun artikel staat vanaf 15 april op de website van Nature Nanotech…

Pas sinds maart dit jaar werkt Sander Wezenberg in Leiden, maar hij heeft nu al een Vidi-beurs van NWO binnen weten te halen. Geïnspireerd door de natuur wil Wezenberg synthetische moleculen tot leven wekken en ze leren communiceren. Maar wie is Wezenberg precies en wat drijft hem?

De vetsuikerhuishouding in de menselijke cel is een grote puzzel. Daarom zijn vetstapelingsziektes en diabetes II zo complex. Met geld van de European Research Council kan hoogleraar bio-organische chemie Hermen Overkleeft verder met het zoeken naar oplossingen. Fundamenteel onderzoek, waarvan de toepassing…

Mosquera zoekt in haar onderwijs en onderzoek vooral de verbinding tussen belastingrecht en andere disciplines. Haar benoeming gaat in per 1 november 2021.

Rinse Willet is een postdoc onderzoeker in het ERC-project 'An Empire of 2000 Cities: urban networks and economic integration in the Roman empire', gecoördineerd door Luuk De Ligt en John Bintliff (Archeologie).

Op 24 april is bekend geworden dat archeoloog prof.dr. Maarten Jansen vanwege zijn afscheid benoemd wordt tot Ridder in de Orde van de Nederlandse Leeuw. Door de coronacrisis blijft het voorlopig bij de bekendmaking.

Sterrenkundigen gebruiken een nieuwe supercomputer om de enorme hoeveelheden data van de LOFAR telescoop te verwerken. Naar verwachting zullen de data nieuwe inzichten bieden in het ontstaan van melkwegclusters en quasars.

Wat zijn we verplicht aan toekomstige generaties? En hoe verdelen we de kosten die komen met het naleven van deze verplichtingen op een eerlijke manier, wetende dat de wereld veel ongelijkheid en onrechtvaardigheid kent? Tim Meijers, filosoof en universitair docent, zal met een Veni-subsidie van 250.000…

De Universiteit Leiden is een nieuwe hoogleraar rijker. Per 1 juni is Nadine Akkerman gestart als hoogleraar vroegmoderne literatuur en cultuur. ‘Ik wil mijn positie graag gebruiken om me voor anderen in te zetten.’

Bij de jaarlijkse Leidse lintjesregen op 24 april in de Hooglandse kerk, vielen ook twee lintjes toe aan medewerkers van de Universiteit Leiden, beiden van de faculteit Wiskunde en Natuurwetenschappen. Het betrof Carlo Beenakker, hoogleraar Theoretische fysica, en Ton Bakker, hoofd Facility Manageme…

Vrouwen zijn nog steeds ondervertegenwoordigd in academische topposities. Dat komt mogelijk door het toegenomen belang van het binnenhalen van onderzoeksfinanciering. Vrouwen scoren hierop vaak slechter dan mannen. Psychologisch onderzoekers Romy van der Lee en Naomi Ellemers onderzochten of dit verschil…

Het is een van de meest persoonlijke en tegelijkertijd meest algemene ervaringen van een mensenleven: de zorg voor een jong kind. Hoogleraar Sarah Cramsey ontvangt een ERC Starting Grant om uit te zoeken hoe factoren als nationaliteit, politieke systemen en religie de eerste duizend dagen na de conceptie…

In de zomer zwermen de medewerkers en studenten van de Faculteit der Archeologie uit naar alle delen van de wereld om deel te nemen aan veldwerkprojecten. Lees een aantal van hun verhalen hier!

‘De Oscars van de natuurwetenschappen’, worden ze ook wel genoemd: de Breakthrough Prizes in Life Sciences, Fundamental Physics and Mathematics. Het Event Horizon Telescope team dat de eerste foto ooit maakte van een zwart gat, wist de prijs dit jaar te winnen. Bij dit team waren ook vier Leidse astronomen…

Vijftienhonderd jaar geleden was het in het noordwesten van wat wij nu China noemen een wirwar van volkeren. Hoe hebben die Indiërs, Khotanezen en Tocharen elkaar en elkaars talen beïnvloed? Universitair hoofddocent Michaël Peyrot krijgt een ERC-beurs van bijna twee miljoen euro om dit ‘web van contacten’…

Arjen Doelman (Universiteit Leiden), Max Rietkerk (Universiteit Utrecht), Ehud Meron (Ben-Gurion University of the Negev) en Isla Myers-Smith (University of Edinburgh) ontvangen voor hun RESILIENCE-project een ERC Synergy-subsidie van 10 miljoen euro. De wetenschappers gaan onderzoeken of en hoe we…

Archeoloog Victor Klinkenberg onderzocht een oude Assyrische nederzetting in Syrië, dichtbij IS-bolwerk Raqqa. ‘Al met al speelde het sociale leven een veel grotere rol dan het militaire.’ Promotie op 27 oktober.

De KNAW kent dit jaar een Prijs Akademiehoogleraren toe aan Ewine van Dishoeck, hoogleraar moleculaire astrofysica aan de Universiteit Leiden. Van Dishoeck is de meest geciteerde moleculair astrofysicus ter wereld. Ze ontving een aantal grote prijzen, waaronder in 2000 de Spinozapremie.

Wat betekent het om migrant te zijn in een grote stad? Volgens universitair docent Kamila Krakowska Rodrigues hebben kunstenaars het antwoord op die vraag. In een nieuw door ERC gefinancierd project gaat ze op zoek naar de weergave van hedendaagse stedelijke diversiteit in films, literatuur, performance…

Is het mogelijk om ziektes te diagnosticeren met behulp van moleculaire schakelaars? Over die vraag buigt het nieuwe internationale consortium LogicLab zich. Vanuit Leiden zijn scheikundige Sylvestre Bonnet en farmacoloog Thomas Hankemeier betrokken. Het project loopt voor vier jaar en krijgt ruim 3,5…

Hoewel 2020 een ongewoon en belastend jaar is geweest voor de collega's van het Institute of Security and Global Affairs (ISGA), kan het instituut niettemin terugkijken op een indrukwekkende reeks succesvolle subsidieaanvragen in het afgelopen jaar. Dit indrukwekkende resultaat werd bereikt bovenop…

Het zichtbaar maken van ongeschreven verhalen van inheemse culturen en volken van de Cariben. Dat doet de tentoonstelling ‘Caribbean Ties’ in de Oude UB.

Jongeren hebben vaak veel en uiteenlopende interesses. In een drietal projecten bij het ICLON van de Universiteit Leiden kijken onderzoekers naar welke interesses jongeren hebben. Hoe veranderen deze interesses in de loop van de tijd en welke rol spelen ze bij hun profielkeuze, de overgang van voortgezet…

Tom Breukel onderzocht zo’n 250 stenen bijlen uit het Caribisch gebied en reconstrueerde de levensloop van deze objecten. Het levert meer kennis op over productie en handel in de periode rond de komst van Columbus. Promotie op 18 april.

De Fritz Zwicky-prijs 2022 voor astrofysica & kosmologie is toegekend aan Prof. Ewine F. van Dishoeck voor haar baanbrekende, decennialange werk in de astrochemie en moleculaire spectroscopie, en voor haar leiderschap binnen de astronomische gemeenschap. De toekenning van de prijzen is vandaag bekendgemaakt…

Het moet er zijn, alleen kunnen we het niet zien: de raadselachtige donkere materie en donkere energie in het heelal. Henk Hoekstra is een van de vele kosmologen die dolgraag, willen weten waar deze substanties precies uit bestaan. Hij kreeg er een Europese onderzoekssubsidie van 1,3 miljoen euro vo…

Ze zijn allebei chemicus maar de een bestudeert de onmetelijke ruimte en de ander de kleinste bestanddelen van de menselijke cel. Ewine van Dishoeck, hoogleraar Astrochemie, en Hermen Overkleeft, hoogleraar Bio-organische synthese, kregen beiden een Europese miljoenensubsidie.

Een stukje geribbeld rubber functioneert als een eenvoudige computer, met geheugen en het vermogen om tot twee te tellen. Leidse natuurkundige onderzoekers publiceren erover in het tijdschrift PNAS. ‘Simpele materialen kunnen informatie verwerken, en wij zijn bezig de principes daarvan te achterhale…

Het nieuwe seizoen lezingen van het Natuurwetenschappelijk Gezelschap Leiden (NGL) is afgetrapt op 15 oktober 2015 met een lezing van Dr. Dennis Hetterscheid. In zijn lezing bespreekt Hetterscheid duurzame alternatieven voor fossiele brandstoffen en vraagt hij zich af hoe de energieconsumptie verlegd…

Tessa Verhoef van het Leiden Institute of Advanced Computer Science en Eduard Fosch-Villaronga van eLaw – Centrum voor Recht en Digitale Technologie hebben een artikel geschreven over hoe affectief computergebruik inclusief en divers moet zijn en voor iedereen moet werken.

Pas 35 jaar en nu al leider van een onderzoeksgroep, op weg naar vaste aanstelling. En: talloze papers, subsidies en beurzen op zijn naam. Leidse natuurkundige Jordi Tura i Brugués ontvangt vandaag de Young Scientist Prize voor zijn bijzondere bijdragen aan quantum-onderzoek.

Corinne Hofman, Leids hoogleraar Archeologie van het Caribisch gebied, is gekozen tot lid van de KNAW. ‘Haar werk is origineel en vernieuwend en heeft een grote maatschappelijke relevantie.’