Tien Leidse sociale wetenschappers hebben succesvol een aanvraag ingediend voor de NWO Open Competitie. Met deze Open Competitie geeft NWO onderzoekers de kans om kleine, risicovolle, vernieuwende of veelbelovende onderzoeksprojecten te starten.

Hoe heeft de evolutie onze nieuwsgierigheid gevormd? En hoe zorgt die nieuwsgierigheid ervoor dat we inmiddels het technologische vermogen hebben om te ontdekken of we alleen zijn in het heelal? Het kwam allemaal aan bod tijdens de viering van de 449ste dies natalis van de Universiteit Leiden.

In welke mate hebben domaniale structuren de machtsvorming en nederzettingsontwikkeling in en van het gewest Holland bepaald?

Het centrum van ons Melkwegstelsel is zo donker en opeengepakt dat het bijna onmogelijk is om te zien wat erin zit. Door de zeldzame hogesnelheidssterren te vangen die uit het centrum schieten, wil astronoom Elena Rossi de mysterieuze omgeving rond het superzware zwarte gat binnenin onthullen. Maar…

Minder vlees en zuivel betekent meer ruimte voor natuur, ontspanning, klimaat, biodiversiteit, en rechtvaardigheid én is goed nieuws voor de economie. Dat blijkt uit het gedachtenexperiment van Strootman Landschaparchitecten en Leidse milieuwetenschappers. Op 11 april presenteerden zij hun resultate…

De voedselproductie in Nederland is een economisch succes, maar heeft geleid tot veel milieuproblemen, waaronder stikstofvervuiling. Onlangs keurde de hoogste rechter het beleid af dat economische groei en vermindering van de stikstofverliezen combineerde. Hierdoor belandde het land in een stikstofcrisis.In…

Kunstenaar Vincent Icke exposeert in de galerie van het LUMC. Er zijn parallellen tussen zijn wetenschapsbeoefening en zijn kunst, toch houdt hij die twee graag gescheiden. Prof.dr. Robbert Dijkgraaf opent 16 oktober de tentoonstelling Artificiële Werelden.

Met een nieuw soort detector is de resolutie van de elektronenmicroscoop sterk verbeterd. De ‘lage-energie-elektronenmicroscoop’ (LEEM) kan hiermee worden ingezet voor onderzoek aan de dunst mogelijke materialen. De tests met de detector vormen het eerste resultaat van het project ESCHER.

De geschiedenis van de sterrenkunde valt volgens Harm Habing in twee delen uiteen. Het eerste deel loopt van het prille begin tot de Tweede Wereldoorlog en het tweede deel bestrijkt de geschiedenis vanaf de oorlog tot heden. Ieder deel krijgt zijn eigen band. Het onderhavige boek is het eerste deel.

Tijdens de zwangerschap verandert de structuur van de hersenen, vooral in gebieden met sociale functies, stelt hersenwetenschapper Elseline Hoekzema. Die veranderingen blijven bestaan tot ten minste twee jaar na de geboorte. Publicatie in Nature Neuroscience op 19 december.

De veranderingen die de mens aanbrengt aan het landschap blijken gunstig voor muggen die ziektes als Zika, chikungunya en knokkelkoorts verspreiden. Dat schrijven bioloog Maarten Schrama en zijn collega’s in vakblad Nature Scientific Reports. ‘Als we weten in welke leefomgevingen muggen het best gedijen,…

Luning en Hein ontvangen een LUF-beurs voor onderzoek naar de ingewikkelde relatie tussen infrastructuurprojecten en hun invloed op geopolitiek, economie, politiek en cultuur in Afrika.

Bliksem slaat vaak meerdere keren via dezelfde route in. De reden hierachter bleef lange tijd een raadsel. Recentelijk bracht een internationaal onderzoeksteam, waarbij ook de Leidse Sterrewacht aangesloten was, hier verandering in. Met de LOFAR radiotelescoop bestudeerden onderzoekers de bliksemflitsen…

Bruine dwergen zijn kleiner dan een ster, maar groter dan een planeet. En ze blijken omringd te kunnen zijn door wolkenbanden. Dat ontdekte een internationaal team onderzoekers, onder wie Leidse astronomen Frans Snik, Rob van Holstein en Jos de Boer. 'Het laat zien dat deze bruine dwergen geen saaie…

Universitair docent Lucien van Beek heeft een LUF Praesidium Libertatis Subsidie gekregen. Hij gaat het bedrag van 75.000 euro gebruiken om de denkwijze van mensen in de oudheid en prehistorie te onderzoeken. Daarvoor kijkt hij naar bijzondere of opvallende metaforen in de vroegste Indo-Europese tal…

Xander Tielens, hoogleraar fysica en chemie van de interstellaire ruimte, krijgt een ERC Advanced Grant voor de studie van polycyclische aromatische koolwaterstoffen (PAK’s) in de ruimte. De combinatie van astronomische observaties, computermodellen en labonderzoek maakt het onderzoek zeer interdisc…

Structuur vinden in ongestructureerde eiwitten en medicijnen ontwikkelen voor ongeneesbare ziektes: het klinkt misschien als een onmogelijk missie, maar toch is het precies waar farmacoloog Alireza Mashaghi en zijn team mee bezig zijn. NWO honoreerde onlangs hun onderzoeksproject via de Open Competitie…

Op wetenschapfestival Over de kop wisselen verrassende breinfeitjes zich af met confronterende verhalen uit de operatiekamer. Onderzoekers vertellen waarom onze hersenen blij worden van bonen, en je nooit meer zonder helm de racefiets op moet stappen.

Een internationaal team van onderzoekers, met onder hen Matthieu Schaller van de Sterrewacht Leiden en het Leids Instituut voor Onderzoek in de Natuurkunde, heeft de grootste en nauwkeurigste virtuele weergave van ons heelal tot nu toe geproduceerd. De onderzoekers hebben supercomputersimulaties gebruikt…

Han Meyer, Carola Hein, Paul van de Laar en Sabine Luning pleiten in de huidige crisestijd voor een radicale heroverweging van de vaargeulen. Op 13, 14 en 15 oktober brengt het internationale symposium 150 jaar Nieuwe Waterweg academici, kunstenaars en beleidsmakers samen om te discussiëren over de…

Vanaf 2 juli 2022 is een nieuwe tentoonstelling te zien in de Oude Sterrewacht: More-than-Planet. In deze tentoonstelling staat de volgende vraag centraal: hoe verbeelden we onze planeet?

Offshore-windmolenparken leveren schone en groene energie. Helaas leren wetenschappers steeds meer over de schadelijke impact die ze kunnen hebben op het leven in de zee. Om die impact beter in beeld te kunnen brengen, en toekomstige windmolenparken zo gunstig mogelijk de positioneren, maakte milieuwetenschapper…

Archeologie alumnus Chris Muysson won de W.A. van Es-prijs tijdens de Reuvensdagen van 2023. Hij ontving deze prijs voor zijn uitvoerige masterscriptie-onderzoek naar de geschiedenis van de visconsumptie in Nederland.

Langetermijnvisie en een dialoog tussen boeren en politiek. Dat is de aanpak die Jan Willem Erisman bepleit. In verschillende media licht hij de stikstofcrisis toe.

De ERC Council heeft aan vijf veelbelovende Leidse wetenschappers een Starting Grant toegekend. Twee gaan er naar Sociale Wetenschappen, een naar Geesteswetenschappen/Governance and Global Affairs, een naar het LUMC en een naar Wiskunde en Natuurwetenschappen.

Een mix van dataonderzoek, kunstmatige intelligentie en archeologie zorgde op 31 januari voor levendige discussies. Op die dag vond het seminar ‘AI & Data Science @ Archaeology’ plaats, waar het Data Science Onderzoeksprogramma (DSO), SAILS en de Faculteit Archeologie hun krachten bundelen.

Ieder jaar zetten zo’n 3.900 masterstudenten na het afstuderen hun handtekening in het Zweetkamertje. Wat doen ze daarna? Vijf jonge alumni vertellen over hun baan.

Natuurkundige Marileen Dogterom is een van de winnaars van de Spinozapremie 2018. Ze is hoogleraar aan de TU Delft, waar ook haar lab staat, en is daarnaast verbonden aan de Universiteit Leiden als Medical Delta Professor. Ze verdient de prijs voor haar onderzoek naar het geraamte van de cel.

Hoge-temperatuur-supergeleiding is een van de grootse raadsels in de natuurkunde. Milan Allans onderzoeksgroep gebruikte een Josephson Scanning Tunneling Microscope om voor het eerst beelden te maken van de ruimtelijke variatie van supergeleidende deeltjes. Het leverde ze een Nature-publicatie op.

Een internationaal team van astronomen, met onder anderen de Leidse promovendus Elia Pizzati, heeft een aantal oude quasars waargenomen die verrassend genoeg in hun eentje lijken te zweven in het vroege heelal (minder dan een miljard jaar na de oerknal). Tot nu toe gingen astronomen er op basis van…

Zwangerschap veroorzaakt sterke veranderingen in hersenfuncties en die veranderingen beïnvloeden de band tussen moeder en kind. Dat ontdekten onderzoekers van Amsterdam UMC en de Universiteit Leiden. Met hun onderzoek, gepubliceerd in Nature Communications, schijnen ze licht op dit lang onontgonnen…

Een NWO Veni-aanvraag van Linda Geven, universitair docent bij de afdeling Strafrecht & Criminologie, is gehonoreerd. De komende drie jaar gaat zij besteden aan onderzoek naar valse bekentenissen in politieverhoren.

Samen met breinwetenschapper Rebecca Schaefer kijken naar het effect van muziek op het brein van een proefpersoon. Daarvoor komen mensen naar de LIBC-publieksdag, en voor meer verhalen van topwetenschappers over hun onderzoek naar muziek. De vijf rietblazers van Calefax stelen de show, het Nederlands…

Een virtuele hand die voelt alsof het je eigen hand is. Je vrolijker voelen omdat een virtueel gezicht samen met jou glimlacht. Cognitief psycholoog Ke Ma ontdekte met virtual reality dat ons lichaamsgevoel flexibeler is dan gedacht. Ma: ‘We kunnen fantastische applicaties bedenken.’ Promotie 18 feb…

Joris van der Voet, universitair hoofddocent en onderzoeker bij het Instituut Bestuurskunde, gaat de komende jaren onderzoek doen naar topambtenaren en hoe zij keuzes maken en hun prioriteiten stellen. Voor het onderzoek ‘Aandachtige ambtenaren’ heeft hij een Vidi-beurs van 800.000 euro gekregen. Het…

‘Werken aan jouw leiderschap begint vanavond’, zegt docent Sandra Groeneveld tijdens de introductiebijeenkomst van het Leiden Leadership Programme. Het programma is dit jaar vernieuwd, en de studenten zijn er klaar voor: ‘Ik hoop bij het LLP mezelf te leren kennen.’

Jonge kinderen die moeilijk corrigeerbaar grensoverschrijdend of agressief gedrag vertonen, kunnen zich veelal lastig inleven in een ander. Vaak hebben zij moeite met het herkennen van emoties bij anderen en deze kinderen zijn minder goed in staat om hun gedrag te reguleren. Het promotieonderzoek van…

Onderzoekers, scholieren én inwoners van de stad Leiden werken samen in vernieuwende onderwijsprojecten, mogelijk gemaakt door een innovatiesubsidie van de gemeente. Leidse psychologen krijgen voor twee teams financiering om hun ideeën uit te werken en een win-win-win situatie te creëren.

De Leidse psycholoog Pascal Haazebroek staat op de short list voor de landelijke e-Learningprijs 2013. Hij laat studenten online elkaars filmpjes beoordelen met reviews, sterren en likes. 'Sociale media maken massaal onderwijs weer sociaal.'

Met grote droefheid hebben wij kennis genomen van het overlijden op maandag 15 oktober jl. van emeritus-hoogleraar Gezondheidspsychologie Stan Maes.

Alumnus Sangbreeta Moitra ontdekte tijdens haar master in Leiden dat haar hart ligt bij het toepassen van neurowetenschappelijke inzichten in de praktijk.

Hoe is het om door robots te worden begluurd? Wist je dat ze ook discrimineren? Onze verwevenheid met techniek is makkelijk, maar het wringt ook. Kunstenaars en wetenschappers laten dat in de volle breedte zien in de online SAILS-talkshow The Future of AI is Human. Laat je inspireren op dinsdag 15 december…

Onderwijs heeft geleid tot een enorme vooruitgang in geletterdheid, technologie en wetenschap, maar ook gezorgd voor meer ongelijkheid. Dat blijkt uit het internationale Unesco-onderzoek ‘Reimagining Education: the Science and Evidence-based Education (ISEE) Assessment’. Vanuit de Universiteit Leiden…

Prof. dr. Bernhard Hommel heeft een Advanced Grant ontvangen van de European Research Council (ERC). Met deze beurs van 2,5 miljoen euro gaat de cognitief psycholoog vijf jaar lang onderzoek doen naar 'metacontrole'; de manier waarop wij bepalen hoe groot de invloed van onze doelen is op ons daadwerkelijke…

Voor heel even was Universiteit Leiden het centrum van de taalkundige wereld. Begin september vond het 48ste jaarlijkse Societas Linguistica Europaea Congres plaats, dat voor de derde keer in Leiden werd georganiseerd. Bijna 600 taalwetenschappers kwamen uit alle hoeken van de wereld naar de sleutelstad…

Hoogleraar Franse Taalkunde Johan Rooryck is winnaar van het derde Distinguished Lorentz Fellowship. Rooryck zal onderzoek verrichten naar de betekenis van kernkennissystemen voor de geesteswetenschappen. Hij zal hierover een workshop organiseren aan het Lorentz Center.

Garrett ontvangt de prijs voor zijn onderzoek naar algoritmes die gebruikt worden om buitenaardse intelligente levensvormen te kunnen ontdekken. Garrett gaat de prijs van 20.000 euro besteden aan het verder verbeteren van zijn onderzoek.

Kinderen met gehoorverlies missen vaak de nuances in emotionele reacties van anderen. Hierdoor begrijpen ze soms niet goed wat er aan de hand is. Meer kennis van emoties en sociale regels kan hen helpen in de dagelijkse contacten. Dat constateert de Leidse promovendus Yung-Ting Tsou. Promotie op 11…

Goed onderwijs is de basis van een eerlijke en duurzame maatschappij. Om het onderwijs op hoog niveau te houden hebben zowel docenten als leerlingen nieuwe middelen nodig om goed te kunnen functioneren. De Universiteit Leiden verricht wetenschappelijk onderzoek, veelal samen met leraren en leerlingen,…