In een volle collegezaal C1 trapte de faculteit W&N op dinsdag 5 september het nieuwe academische jaar af. Het thema, evenals bij de universitaire opening een dag ervoor: duurzaamheid.

Veel studenten fietsen elke dag voorbij de bedrijven van het Bio Science Park, maar wat gebeurt daar eigenlijk achter de deuren? En ligt er bij deze bedrijven ook een toekomst voor studenten zelf na hun afstuderen? De Bio Science Park Excursie geeft antwoord op deze vragen.

Student Molecular Science and Technologie Madouc Bergers maakte voor haar bachelorscriptie zelf een molecuul dat de afbraak van suikers kan remmen. Hoewel het de meeste studenten niet eens lukt om één bouwsteen te maken, maakte Madouc er drie. Mede hierdoor is ze genomineerd voor de Science Young Talent…

Wetenschappers van het LUMC en het Leids Instituut voor Chemisch Onderzoek hebben een belangrijke ontdekking gedaan over het veelgebruikte antikankermedicijn doxorubicine. Ze vonden een manier om de bijwerkingen te verminderen, zonder de effectiviteit van het medicijn te verliezen. Dat is hoopvol, want…

Fysisch chemicus Rik Mom ontwikkelde een revolutionaire manier om katalysatoren in actie tot in detail te onderzoeken. Voor zijn werk kreeg hij tijdens zijn verdediging op 29 juni de onderscheiding cum laude.

Lezing, Tuesday Talks: Science Insights

Congres/symposium

Oratie

'Onze gezondheid is het gebied dat het meeste te winnen heeft van kunstmatige intelligentie.' De drie Zuid-Hollandse universiteiten halen er samen uit wat erin zit. Drie wetenschappers vertellen over de samenwerking in onderzoek naar AI voor gezondheid, geneesmiddelonderzoek en zorg in het Zuid-Hollandse…

Alle gave natuurwetenschap in één week. Met die aanprijzing boden Bas Haring en Ionica Smeets hun zomercursus Big Science aan. Van 27 juni tot 1 juli mochten alle geïnteresseerden aanschuiven voor een weekje college en excursies.

Scheikunde, de studie die Hans Klis in 2009 in Leiden afrondde, is niet meteen wat je bij een journalistieke generalist zou verwachten. ‘Ik ben een laatbloeier’, zegt Klis. Terwijl hij er op zijn 34ste toch al een verblijf van vier jaar als correspondent in de VS op heeft zitten en een boek schreef…

Een delegatie van de Faculteit Wiskunde en Natuurwetenschappen bezocht vier universiteiten en de hortus botanicus van Bogor, in Indonesië. Tijdens het bezoek werden concrete afspraken gemaakt met alle bezochte universiteiten over de uitwisseling van staf en studenten. Bovendien werd gesproken over samenwerking…

Festival

Lezing, NGL-lezing

Oratie

Lezing, Tuesday Talks: Science Insights

Veel van onze medewerkers en studenten hebben het afgelopen jaar een prijs gewonnen, een mooie subsidie binnengehaald, of ze zijn vanwege hun kwaliteit benoemd in een academisch genootschap of op een maatschappelijke functie. Reden om hen op te nemen in onze Eregalerij 2017. We zijn trots op hen.

Promotie

2023 was voor de faculteit Governance and Global Affairs wederom een jaar vol hoogtepunten en bijzondere momenten. Wat voor jaar het was lees je in dit jaaroverzicht: we nemen je per maand mee langs de belangrijkste momenten en nieuwsberichten.

Ben je in het bezit van een onderwijsbevoegdheid? Dan kom je in aanmerking voor vrijstellingen voor educatieve vakken. Dit leidt doorgaans tot een verkort traject van de lerarenopleiding.

Een internationaal team van sterrenkundigen onder wie de Leidse hoogleraar Ewine van Dishoeck heeft voor het eerst het gas benzeen (C6H6) waargenomen in een planeetvormende schijf rond een jonge ster. De waarnemingen vertellen ons meer over het ontstaan van planeten in deze schijf, zoals ook onze aarde.…

Hoe voorzien we de groeiende wereldbevolking van duurzame energie? Op het Rotterdamse Laurens College bespreekt hoogleraar Marc Koper met leerlingen de cruciale rol van scheikunde in de energietransitie. Dankzij dit soort gastlessen maken scholieren kennis met wetenschap en onderzoekers horen welke…

Leiden scoort goed bij de Vici's. Onder de 31 Vici-winnaars wier namen NWO begin februari bekendmaakte, zijn vier Leidse wetenschappers. De winnaars zijn: gezinspedagoog Marian Bakermans-Kranenburg, informaticus Peter Grünwald, sterrenkundige Harold Linnartz en hoogleraar Boeddhisme Jonathan Silk.

Martina Huber, Jacqueline Labra Munoz onderzoeken de ziekte van Alzheimer. Ze bestudeerden ferritine, ofwel de opslag van ijzer in de hersenen. Een inbalans van ijzer kan een rol spelen bij deze vorm van dementie.

Mensen kunnen niet zonder eiwitten. Eiwitten versnellen chemische reacties of helpen bij de afbraak van medicijnen. Maar hun complexe werking is nog altijd moeilijk te vatten. Chemicus Marcellus Ubbink kreeg een Vici-subsidie om de dynamiek van eiwitten in ons lichaam in beeld te brengen.

Nu het steeds beter lukt om de moleculaire gegevens van cellen en weefsels te ontsluiten, schept dat ook direct een nieuwe uitdaging. Want hoe vind je uit die enorme hoeveelheid data de juiste informatie voor onderzoek?

Een nachthemel van meer dan 40 petabytes groot, jonge sterrenclusters simuleren en begrijpen hoe het lichaam virussen afremt: drie Leidse projecten krijgen van NWO rekentijd op een van de geavanceerde nationale supercomputers.

Aan het begin van corona stelde onze faculteit studentmentoren aan om eerstejaars- en internationale studenten te begeleiden. Wat drijft deze mentoren, en hoe is het voor ze om weer op de faculteit te zijn? Mireia en Marten vertellen ons er alles over.

NWO steekt geld in drie samenwerkingsprojecten met het bedrijfsleven. Het gaat om het versnellen van het zoeken naar nieuwe medicijnen, de studie van veranderingen in eiwit als medicijn en het ontwikkelen van analysetechnieken voor onderzoek naar de bouwstenen van het leven.

Van fluctuerende hormoonspiegels bij vrouwen, via de inwendige structuur van reuzenplaneten tot de voorgeschiedenis van talen: zes Leidse wetenschappers krijgen een ERC Consolidator Grant.

Als je CO2 met behulp van elektriciteit kan omzetten naar bouwstenen voor andere moleculen, kun je de chemische industrie flink verduurzamen. Leidse chemici hebben een fundamenteel onderdeel van dit proces ontrafeld en die kennis toegepast in een echt apparaat, schrijven ze in Nature Catalysis en Nature…

Tijdens de nieuwjaarsreceptie van de Faculteit der Wiskunde en Natuurwetenschappen is Daniël Rozen verkozen tot Ontdekker van het jaar 2015. Nienke van der Marel én Koen van der Maaden wonnen beiden de prijs voor beste proefschrift van 2015 en Jeroen van Smeden is benoemd tot de beste docent van 201…

Hermen Overkleeft en zijn collega’s Gideon Davies (Universiteit van York) en Carme Rovira (Universiteit van Barcelona) ontvangen een ERC Synergy Grant ter waarde van 9,1 miljoen euro. Samen zullen zij het Carbocentre Synergy-team vormen voor onderzoek naar enzymen die werken op glycans: complexe koolhydraten.…

Het is een algemene regel binnen de scheikunde: het coördinatiegetal van een katalysator bepaalt de reactiviteit van de chemische reactie die het versnelt. Opvallend genoeg hebben Leidse scheikundigen nu aangetoond dat dit niet opgaat voor de meeste eenvoudige chemische reactie die er bestaat: de dissociatie…

Leidse onderzoekers zijn erin geslaagd in het lab te laten zien hoe moleculaire voetballen, ook wel buckyballs genoemd, in de ruimte kunnen ontstaan. De metingen zijn bijzonder, omdat een nieuwe chemie ten toon wordt gespreid: top-down, van groot naar klein, waarbij aromaten worden omgezet in interstellair…

De Sterrewacht Leiden gaat een belangrijke bijdrage leveren aan het onderzoek binnen het nieuwe NWO Dutch Astrochemistry Network. Met een totaal budget van 2,4 miljoen euro worden in de komende jaren twaalf projecten gefinancierd. Vier daarvan worden uitgevoerd onder directe leiding van Leidse wetenschappers,…

Voor goed onderzoek is het nodig om buiten de grenzen van vakdisciplines te kijken, stelt hoogleraar moleculaire en cellulaire biochemie Remus Dame in zijn oratie op 10 mei. Zo zouden processen die plaatsvinden op DNA niet alleen moeten worden onderzocht in een reageerbuis maar ook in levende cellen…

Hij is bezig met de laatste loodjes van zijn promotie. Maar tussendoor is er een andere uitdaging: Michael Meijer is door naar de finale van ‘de Slimste Scheikundige van Nederland.’ Op dinsdag 9 oktober strijdt hij met vijf anderen om deze titel tijdens de Avond van de Chemie. ‘Ik werd op het laatste…

Stel je voor: we kunnen met duurzame energie het broeikasgas CO2 omzetten in synthetische brandstoffen. Dan verminderen we én de hoeveelheid CO2, én we hebben een nieuwe manier om bijvoorbeeld wind- en zonne-energie op te slaan. Chemicus Akansha Goyal (Universiteit Leiden) doet fundamenteel onderzoek…

Of hij een gokje durfde nemen met zijn promotieonderzoek? Daar hoefde Jeroen Methorst niet lang over na te denken. Het kon mislukken óf heel mooi worden. Dat laatste is het geval. Methorst ontwikkelde een computersysteem dat onderzoekers helpt het eiwit te vinden dat ze nodig hebben ‘Onze hele groep…

Afweercellen houden tuberculosebacteriën onder controle door ze af te breken. Leids biologe Annemarie Meijer en collega’s ontdekten welk eiwit hiervoor de aanzet geeft. Dat eiwit (DRAM1) is mogelijk geschikt voor nieuwe medicijnen, schrijven ze in Cell Host & Microbe.

Op initiatief van de provincie Zuid-Holland brachten Lambert van Nistelrooij, lid van het Europees Parlement voor het CDA en Govert Veldhuijzen, gedeputeerde Economische Zaken van de Provincie Zuid-Holland, op 13 januari jl. een werkbezoek aan de faculteit der Wiskunde en Natuurwetenschappen en het…

Nederlandse onderzoekers slaan de handen ineen om samen met een reeks maatschappelijke partners onderzoek te doen om de biologische klok gezond te houden in onze moderne 24-uurssamenleving. Het BioClock consortium ontvangt daarvoor een subsidie van maar liefst 9,7 miljoen euro. Het is een van de projecten…

89 toponderzoekers schreven blogs over onderwerpen waar het in de bèta-wetenschap op dit moment om draait. Op basis van de blogs, onder meer uit Leiden, stelde De Groene Amsterdammer een lijst samen van 10 verwachte doorbraken in de bèta-wetenschappen. Lees de Leidse béta-blogs: Van opgekweekte stamcellen…

Hoe je studenten aanspreekt? Sander van Kasteren kan dat als geen ander. ‘Hij vergelijkt immuuncellen met Pokémon en geeft niet alleen informatie, maar vertelt verhalen’, zeggen studenten over hun favoriete docent Sander van Kasteren. De hoogleraar Moleculaire Immunologie onderwijst gepassioneerd over…

De onderzoeksvoorstellen van wiskundige Peter Bruin, natuurkundige Daniela Kraft, bio-farmaceut Rawi Ramautar en sterrenkundige Catherine Walsh en nog 7 onderzoeksvoorstellen van talentvolle Leidse wetenschappers zijn gehonoreerd met een Veni-subsidie van 250.000 euro. Landelijk zijn 155 Veni’s vers…

Milieuwetenschapper Martina Vijver is dolblij met haar ERC Consolidator Grant. Deze prestigieuze beurs geeft erkenning, zo vindt ze, voor het bestuderen van het gedrag en de mogelijke toxiciteit van nieuwe nanomaterialen in biologische leefgemeenschappen.

Van de 88 Vidi-onderzoekssubsidies die NWO heeft toegekend, gaan er 9 naar Leiden. Dat is circa 10 procent van de gehonoreerde aanvragen. Van de 9 laureaten zijn er 3 voor de faculteit; voor de chemicus Grégory Schneider, wiskundige Lenny Taelman en ecotoxicologe Martina Vijver.