Veel van onze medewerkers en studenten hebben het afgelopen jaar een prijs gewonnen, een mooie subsidie binnengehaald, of zijn vanwege hun kwaliteit benoemd in een academisch genootschap of op een maatschappelijke functie. Reden om hen op te nemen in onze Eregalerij 2015. We zijn trots op hen.

Congres/symposium

Oratie

'Onze gezondheid is het gebied dat het meeste te winnen heeft van kunstmatige intelligentie.' De drie Zuid-Hollandse universiteiten halen er samen uit wat erin zit. Drie wetenschappers vertellen over de samenwerking in onderzoek naar AI voor gezondheid, geneesmiddelonderzoek en zorg in het Zuid-Hollandse…

Een delegatie van de Faculteit Wiskunde en Natuurwetenschappen bezocht vier universiteiten en de hortus botanicus van Bogor, in Indonesië. Tijdens het bezoek werden concrete afspraken gemaakt met alle bezochte universiteiten over de uitwisseling van staf en studenten. Bovendien werd gesproken over samenwerking…

Scheikunde, de studie die Hans Klis in 2009 in Leiden afrondde, is niet meteen wat je bij een journalistieke generalist zou verwachten. ‘Ik ben een laatbloeier’, zegt Klis. Terwijl hij er op zijn 34ste toch al een verblijf van vier jaar als correspondent in de VS op heeft zitten en een boek schreef…

Alle gave natuurwetenschap in één week. Met die aanprijzing boden Bas Haring en Ionica Smeets hun zomercursus Big Science aan. Van 27 juni tot 1 juli mochten alle geïnteresseerden aanschuiven voor een weekje college en excursies.

Festival

Lezing, NGL-lezing

Oratie

Lezing, Tuesday Talks: Science Insights

Promotie

Ben je in het bezit van een onderwijsbevoegdheid? Dan kom je in aanmerking voor vrijstellingen voor educatieve vakken. Dit leidt doorgaans tot een verkort traject van de lerarenopleiding.

Hoe voorzien we de groeiende wereldbevolking van duurzame energie? Op het Rotterdamse Laurens College bespreekt hoogleraar Marc Koper met leerlingen de cruciale rol van scheikunde in de energietransitie. Dankzij dit soort gastlessen maken scholieren kennis met wetenschap en onderzoekers horen welke…

Leiden scoort goed bij de Vici's. Onder de 31 Vici-winnaars wier namen NWO begin februari bekendmaakte, zijn vier Leidse wetenschappers. De winnaars zijn: gezinspedagoog Marian Bakermans-Kranenburg, informaticus Peter Grünwald, sterrenkundige Harold Linnartz en hoogleraar Boeddhisme Jonathan Silk.

Martina Huber, Jacqueline Labra Munoz onderzoeken de ziekte van Alzheimer. Ze bestudeerden ferritine, ofwel de opslag van ijzer in de hersenen. Een inbalans van ijzer kan een rol spelen bij deze vorm van dementie.

Een internationaal team van sterrenkundigen onder wie de Leidse hoogleraar Ewine van Dishoeck heeft voor het eerst het gas benzeen (C6H6) waargenomen in een planeetvormende schijf rond een jonge ster. De waarnemingen vertellen ons meer over het ontstaan van planeten in deze schijf, zoals ook onze aarde.…

Leidse onderzoekers zijn erin geslaagd in het lab te laten zien hoe moleculaire voetballen, ook wel buckyballs genoemd, in de ruimte kunnen ontstaan. De metingen zijn bijzonder, omdat een nieuwe chemie ten toon wordt gespreid: top-down, van groot naar klein, waarbij aromaten worden omgezet in interstellair…

Hij is bezig met de laatste loodjes van zijn promotie. Maar tussendoor is er een andere uitdaging: Michael Meijer is door naar de finale van ‘de Slimste Scheikundige van Nederland.’ Op dinsdag 9 oktober strijdt hij met vijf anderen om deze titel tijdens de Avond van de Chemie. ‘Ik werd op het laatste…

De Sterrewacht Leiden gaat een belangrijke bijdrage leveren aan het onderzoek binnen het nieuwe NWO Dutch Astrochemistry Network. Met een totaal budget van 2,4 miljoen euro worden in de komende jaren twaalf projecten gefinancierd. Vier daarvan worden uitgevoerd onder directe leiding van Leidse wetenschappers,…

Voor goed onderzoek is het nodig om buiten de grenzen van vakdisciplines te kijken, stelt hoogleraar moleculaire en cellulaire biochemie Remus Dame in zijn oratie op 10 mei. Zo zouden processen die plaatsvinden op DNA niet alleen moeten worden onderzocht in een reageerbuis maar ook in levende cellen…

Stel je voor: we kunnen met duurzame energie het broeikasgas CO2 omzetten in synthetische brandstoffen. Dan verminderen we én de hoeveelheid CO2, én we hebben een nieuwe manier om bijvoorbeeld wind- en zonne-energie op te slaan. Chemicus Akansha Goyal (Universiteit Leiden) doet fundamenteel onderzoek…

Afweercellen houden tuberculosebacteriën onder controle door ze af te breken. Leids biologe Annemarie Meijer en collega’s ontdekten welk eiwit hiervoor de aanzet geeft. Dat eiwit (DRAM1) is mogelijk geschikt voor nieuwe medicijnen, schrijven ze in Cell Host & Microbe.

Of hij een gokje durfde nemen met zijn promotieonderzoek? Daar hoefde Jeroen Methorst niet lang over na te denken. Het kon mislukken óf heel mooi worden. Dat laatste is het geval. Methorst ontwikkelde een computersysteem dat onderzoekers helpt het eiwit te vinden dat ze nodig hebben ‘Onze hele groep…

Op initiatief van de provincie Zuid-Holland brachten Lambert van Nistelrooij, lid van het Europees Parlement voor het CDA en Govert Veldhuijzen, gedeputeerde Economische Zaken van de Provincie Zuid-Holland, op 13 januari jl. een werkbezoek aan de faculteit der Wiskunde en Natuurwetenschappen en het…

89 toponderzoekers schreven blogs over onderwerpen waar het in de bèta-wetenschap op dit moment om draait. Op basis van de blogs, onder meer uit Leiden, stelde De Groene Amsterdammer een lijst samen van 10 verwachte doorbraken in de bèta-wetenschappen. Lees de Leidse béta-blogs: Van opgekweekte stamcellen…

Nederlandse onderzoekers slaan de handen ineen om samen met een reeks maatschappelijke partners onderzoek te doen om de biologische klok gezond te houden in onze moderne 24-uurssamenleving. Het BioClock consortium ontvangt daarvoor een subsidie van maar liefst 9,7 miljoen euro. Het is een van de projecten…

Nu het steeds beter lukt om de moleculaire gegevens van cellen en weefsels te ontsluiten, schept dat ook direct een nieuwe uitdaging. Want hoe vind je uit die enorme hoeveelheid data de juiste informatie voor onderzoek?

NWO steekt geld in drie samenwerkingsprojecten met het bedrijfsleven. Het gaat om het versnellen van het zoeken naar nieuwe medicijnen, de studie van veranderingen in eiwit als medicijn en het ontwikkelen van analysetechnieken voor onderzoek naar de bouwstenen van het leven.

Een nachthemel van meer dan 40 petabytes groot, jonge sterrenclusters simuleren en begrijpen hoe het lichaam virussen afremt: drie Leidse projecten krijgen van NWO rekentijd op een van de geavanceerde nationale supercomputers.

Aan het begin van corona stelde onze faculteit studentmentoren aan om eerstejaars- en internationale studenten te begeleiden. Wat drijft deze mentoren, en hoe is het voor ze om weer op de faculteit te zijn? Mireia en Marten vertellen ons er alles over.

Tijdens de nieuwjaarsreceptie van de Faculteit der Wiskunde en Natuurwetenschappen is Daniël Rozen verkozen tot Ontdekker van het jaar 2015. Nienke van der Marel én Koen van der Maaden wonnen beiden de prijs voor beste proefschrift van 2015 en Jeroen van Smeden is benoemd tot de beste docent van 201…

Mensen kunnen niet zonder eiwitten. Eiwitten versnellen chemische reacties of helpen bij de afbraak van medicijnen. Maar hun complexe werking is nog altijd moeilijk te vatten. Chemicus Marcellus Ubbink kreeg een Vici-subsidie om de dynamiek van eiwitten in ons lichaam in beeld te brengen.

Van fluctuerende hormoonspiegels bij vrouwen, via de inwendige structuur van reuzenplaneten tot de voorgeschiedenis van talen: zes Leidse wetenschappers krijgen een ERC Consolidator Grant.

Als je CO2 met behulp van elektriciteit kan omzetten naar bouwstenen voor andere moleculen, kun je de chemische industrie flink verduurzamen. Leidse chemici hebben een fundamenteel onderdeel van dit proces ontrafeld en die kennis toegepast in een echt apparaat, schrijven ze in Nature Catalysis en Nature…

Hermen Overkleeft en zijn collega’s Gideon Davies (Universiteit van York) en Carme Rovira (Universiteit van Barcelona) ontvangen een ERC Synergy Grant ter waarde van 9,1 miljoen euro. Samen zullen zij het Carbocentre Synergy-team vormen voor onderzoek naar enzymen die werken op glycans: complexe koolhydraten.…

Leidse hoogleraar Chemische Immunologie Sjaak Neefjes ontvangt dit jaar de NWO Spinozapremie. De volgens de Spinozacommissie ‘uitzonderlijke wetenschapper met een intelligente stoutmoedigheid’ gebruikt de 2,5 miljoen euro voor zijn onderzoek naar anti-kankermedicijnen met minder schadelijke bijwerki…

Universiteit Leiden is partner in een nieuw Europees platform van bedrijven en onderzoeksinstellingen dat de basis gaat leggen voor nieuwe geneesmiddelen. Een enorme gemeenschappelijke ‘bibliotheek’ van bestaande en nog te ontwikkelen chemische verbindingen met maximaal 500.000 moleculen zal ongekende…

Het team van Alireza Mashaghi van het Leiden Academic Centre for Drug Research heeft een manier gevonden om de vorm van eiwitten te bepalen en classificeren: door middel van een barcode. Met de simpele maar precieze topologische barcode is het mogelijk alle soorten vouwen in een eiwit weer te geven.…

Farmacoloog Liesbeth de Lange heeft de Lewis B. Sheiner Lecturer Award van de International Society of Pharmacometrics (ISoP) gewonnen. Als hoogleraar Voorspellende Farmacologie werkt ze onder andere aan een wiskundig model dat medicijnconcentraties in de hersenen kan voorspellen. Ter gelegenheid van…

Op 20 februari van dit jaar werd een publiekssymposium georganiseerd over een maatschappelijk en actueel onderwerp: duurzame energie. Het is de tweede keer in een jaar dat de Universiteit Leiden zoiets organiseert, want het vorige publiekssymposium over Artificial Intelligence was een groot succes.

Afgelopen jaar zijn ongeveer 2000 internationale studenten gestart met een master aan de Universiteit Leiden. Om dit mogelijk te maken bestaan er verschillende beurzen waar internationale studenten aanspraak op kunnen doen. Een van die opties is de LExS-beurs: het Leiden University Excellence Scholarship…

Eiwitten uit het Golgi-complex van de cel op een gecontroleerde manier vernietigen. Dat is de focus van het baanbrekende onderzoek van chemicus Marta Artola. Door een nieuwe technologie te ontwikkelen gericht op specifieke eiwitten in het Golgi-complex, wil Artola nieuwe mogelijkheden voor medicijnontwikkeling…

Op 19 mei 2020 is onze collega en goede vriend Professor Dr. Huib Ovaa overleden aan de gevolgen van prostaatkanker. In de zomer van 2019 werd Huib ziek. In eerste instantie leek Huib een relatief onschuldige infectieziekte te hebben opgelopen. Deze diagnose moest echter helaas al snel bijgesteld worden.…

Een internationaal team van onderzoekers, waaronder chemicus Federico Calle-Vallejo van de Universiteit Leiden, heeft het atoom-schaal-ontwerp van katalysatoren naar een volgend niveau gebracht. Hun onderzoek draagt bij aan de zoektocht naar een methode om energie op een meer efficiënte manier te genereren…

Xander Tielens, hoogleraar fysica en chemie van de interstellaire ruimte, krijgt een ERC Advanced Grant voor de studie van polycyclische aromatische koolwaterstoffen (PAK’s) in de ruimte. De combinatie van astronomische observaties, computermodellen en labonderzoek maakt het onderzoek zeer interdisc…

Vier jonge Leidse onderzoekers kunnen met een Rubiconsubsidie van NWO naar het buitenland. En net als voorgaande jaren komt tegen de bedoeling van de Rubicon een Nederlandse onderzoeker van een andere universiteit naar Leiden.

Universiteit Leiden is partner in een nieuw Europees platform van bedrijven en onderzoeksinstellingen dat de basis gaat leggen voor nieuwe geneesmiddelen. Een enorme gemeenschappelijke ‘bibliotheek’ van bestaande en nog te ontwikkelen chemische verbindingen met maximaal 500.000 moleculen zal ongekende…