Een stukje geribbeld rubber functioneert als een eenvoudige computer, met geheugen en het vermogen om tot twee te tellen. Leidse natuurkundige onderzoekers publiceren erover in het tijdschrift PNAS. ‘Simpele materialen kunnen informatie verwerken, en wij zijn bezig de principes daarvan te achterhale…

Tessa Verhoef van het Leiden Institute of Advanced Computer Science en Eduard Fosch-Villaronga van eLaw – Centrum voor Recht en Digitale Technologie hebben een artikel geschreven over hoe affectief computergebruik inclusief en divers moet zijn en voor iedereen moet werken.

Pas 35 jaar en nu al leider van een onderzoeksgroep, op weg naar vaste aanstelling. En: talloze papers, subsidies en beurzen op zijn naam. Leidse natuurkundige Jordi Tura i Brugués ontvangt vandaag de Young Scientist Prize voor zijn bijzondere bijdragen aan quantum-onderzoek.

In teksten over de geschiedenis van de islam ligt de nadruk bijna altijd op de geschiedenis van de soennitische meerderheid. Universitair hoofddocent islamgeschiedenis Edmund Hayes wil dat dit verandert. Zijn nieuwe door de ERC gefinancierde project richt zich op de ontwikkeling van de vroege sjiitische…

Sinds april 2019 heeft de Faculteit der Sociale Wetenschappen er een nieuwe locatie bij voor haar onderzoek. Het Levelgebouw (direct naast Leiden Centraal) ontvangt proefpersonen in 3 gloednieuwe laboratoria. Psycholoog Carsten de Dreu vertelt enthousiast over de nieuwe mogelijkheden voor zijn onder…

Een international team van wetenschappers op het gebied van ‘Evolutionary Computation’, met onder anderen de Leidse hoogleraar Jaap van den Herik, heeft de Humies Award 2014 gewonnen. Het team ontwikkelde een algoritme dat een schaakprogramma, dat alleen de loop der stukken kent, automatisch laat leren…

Een sterrenstelsel is al onvoorstelbaar groot, maar het kan nóg groter. Astronoom Reinout van Weeren onderzoekt clusters van sterrenstelsels, die behoren tot één van de grootste structuren in het heelal. Voor zijn onderzoek naar het ontstaan en de evolutie van deze clusters haalde hij een ERC Starting…

Het zijn roerige tijden in het Verenigd Koninkrijk. De levenskosten zijn hoog, waardoor veel mensen kunnen moeilijk rondkomen, en het waren onstuimige politieke maanden. Universitair docent Anne Heyer vertelt welke invloed dat kan hebben op de politieke perceptie en participatie van de bevolking.

Veel van onze medewerkers en studenten hebben het afgelopen jaar een prijs gewonnen, een mooie subsidie binnengehaald, of ze zijn vanwege hun kwaliteit benoemd in een academisch genootschap of op een maatschappelijke functie. Reden om hen op te nemen in onze Eregalerij 2017. We zijn trots op hen.

Veel van onze medewerkers en studenten hebben het afgelopen jaar een prijs gewonnen, een mooie subsidie binnengehaald, of zijn vanwege hun kwaliteit benoemd in een academisch genootschap of op een maatschappelijke functie. Reden om hen op te nemen in onze Eregalerij 2015. We zijn trots op hen.

Tom Louwerse, universitair docent en onderzoeker aan het Instituut Politieke Wetenschap van de Universiteit Leiden, heeft een NWO Vidi onderzoekssubsidie in de wacht gesleept. Hij gaat onderzoeken hoe regerings- en oppositiepartijen in het parlement samenwerken en welke uitwerking dat heeft op de ki…

Investigating the intercultural connections that shaped practices of knowledge production in colonial Dutch Brazil.

Congres/symposium

Cursus, Winter school

Zijn Weyldeeltjes de ideale geleiders? Spelen celwandloze cellen een rol in chronische Tuberculose-infecties? Deze vragen willen Carlo Beenakker en Dennis Claessen beantwoorden. Ze ontvingen hiervoor een ENW-KLEIN-subsidie van NWO. Met de beurzen wil NWO vernieuwend, fundamenteel onderzoek stimulere…

Twee directeuren. Allebei hoogleraar wiskunde, maar een van hen is bioloog. De een komt, de ander gaat. Roeland Merks volgt in september Arjen Doelman op als directeur van het Lorentz Center. Wat is er bereikt en wat zijn de plannen? En vooral, wat maakt het Lorentz Center zo bijzonder?

Werelden met elkaar verbinden, onderzoek en onderwijs verrijken en innovatieve oplossingen aandragen voor complexe maatschappelijke vraagstukken: dàt is de gedachte achter interdisciplinair onderzoek. Er gebeurde in 2023 enorm veel binnen de Universiteit Leiden op dat vlak. We doen een kleine, veelbelovende…

Sinds een paar maanden zijn Elisabeth Heijmans als postdoc en Sophie Rose als PhD-kanidaat begonnen als onderzoekers aan het project Resilient Diversity: the Governance of Racial and Religious Plurality in the Dutch Empire, 1600-1800. Hieronder stellen zij zichzelf en hun project voor. .

Psycholoog Myrthe Jansen deed onderzoek naar de prestatiemonitoring die voortdurend plaatsvindt in ons hoofd. Als mensen met dwangsymptomen een fout maken die anderen benadeelt, vinden ze dat erger dan wanneer ze een fout maken waarmee ze alleen zichzelf benadelen. Jansen promoveert op 16 november.

Een internationaal team van sterrenkundigen onder leiding van de Nederlander Martijn Oei heeft het grootste paar straalstromen bij een zwart gat ooit ontdekt. De 'jumbojets' zijn samen 140 Melkwegen lang. De Leidse Sterrewacht speelt een prominente rol in het onderzoek. De publicatie siert op 19 september…

Wat als ernstig zieke patiënten hun diagnose niet willen horen? Moet een arts een patiënt altijd alle beschikbare informatie geven? Communicatieonderzoeker Liesbeth van Vliet, medisch antropoloog Annemarie Samuels en onderzoeksstagiaire Fiona Brosig stelle deze vragen over open informatievoorziening…

Met zijn slimme meetmethoden was Ignas Snellen de eerste die met zijn team onder andere koolmonoxide ontdekte bij exoplaneten. Voor zijn pionierswerk ontvangt de Leidse astrofysicus de Spinozapremie, de belangrijkste wetenschapsprijs van Nederland. Dankzij de premie van 2,5 miljoen euro kan zijn onderzoeksgroep…

Hoe ontstaan sterren en planeten? Is er leven mogelijk buiten de aarde? Dit onderzoekt hoogleraar moleculaire astrofysica Ewine van Dishoeck van de Universiteit Leiden. Voor haar baanbrekende werk krijgt ze de prestigieuze Kavli-prijs in de categorie astrofysica: 1.000.000 dollar en een gouden medaille.…

Zwangerschap veroorzaakt sterke veranderingen in hersenfuncties en die veranderingen beïnvloeden de band tussen moeder en kind. Dat ontdekten onderzoekers van Amsterdam UMC en de Universiteit Leiden. Met hun onderzoek, gepubliceerd in Nature Communications, schijnen ze licht op dit lang onontgonnen…

Online diensten zijn opgeslagen op servers in datacentra. Remko Fermin onderzocht technieken die geheugens in datacentra energiezuiniger kunnen maken.

Per 1 november 2019 is Sybille Lammes, hoogleraar Nieuwe Media en Digitale Cultuur, de nieuwe wetenschappelijk directeur van het Leiden University Centre for the Arts in Society (LUCAS). Ze volgt Anthonya Visser op, die sinds 2014 wetenschappelijk directeur was van het instituut. De benoeming is voor…

De Young Academy Leiden (YAL) is per 1 september zes nieuwe leden rijker. Met de nieuwe en oude voorzitter van dit platform voor jonge academici bespreken we wat er de afgelopen tijd is bereikt, en wat er het komende jaar op het programma staat.

De Nederlandse Onderzoekschool voor Astronomie krijgt twee nieuwe directieleden. Ronald Stark (nu nog werkzaam bij NWO) is per 1 september de nieuwe uitvoerend directeur van NOVA. Amina Helmi (hoogleraar Dynamica, structuur en vorming van de Melkweg aan het Kapteyn Instituut van de Rijksuniversiteit…

Hoe bepaalt een boer of zijn koe een prijswinnaar is? Een antropoloog die deze boeren bestudeert, moet niet alleen naar de boeren zelf kijken, maar vooral ook leren hoe zij de wereld zien. Dat betoogt Cristina Grasseni, de nieuwe hoogleraar Antropologie. Oratie op 30 oktober.

Drie Nederlandse wetenschappers – onder wie de Leidse hoogleraar Koreastudies Remco Breuker – presenteerden deze zomer veertig stellingen om de wetenschap te verbeteren. De Young Academy Leiden organiseerde op 18 november een bijeenkomst om het pamflet te bespreken.

Het jongste instituut van de Faculteit Wiskunde en Natuurwetenschappen heeft de afgelopen jaren een ware groeispurt gehad. Het is aan Martina Vijver als kersvers wetenschappelijk directeur om die groei vast te leggen en het CML door te ontwikkelen. ‘Dit is een nieuwe uitdaging waar ik ontzettend veel…

De Leidse natuurkundigen Carlo Beenakker en Bas Hensen ontvangen 35 miljoen euro in een consortium met onderzoekers van QuTech en de TU Delft. Ze gaan de fundamentele grenzen van de quantumfysica onderzoeken.

Drie quantumveilige cryptografiemethoden zijn sinds deze week gestandaardiseerd voor wereldwijd gebruik. Léo Ducas is medeontwerper van de twee primaire PQC-methoden die voor deze standaardisatie zijn geselecteerd. Ducas maakt deel uit van de Cryptologie-groep van Centrum Wiskunde & Informatica (CWI)…

Het is voor het eerst gelukt om een brief uit de zeventiende eeuw te lezen zónder het zegel te verbreken en zo het waardevolle fysieke bewijsmateriaal te behouden. Met geavanceerde technologie wist een internationaal onderzoeksteam de brief digitaal te openen. Nadine Akkerman, universitair hoofddocent…

De Gouy-Chapman-theorie beschrijft wat er gebeurt in de buurt van een elektrode in een zoutoplossing, maar doet dat niet correct. Onderzoeker Kasinath Ojha, universitair docent Katharina Doblhoff-Dier en hoogleraar Marc Koper presenteren een nieuwe versie. ‘De volgende generatie studieboeken over elektrochemie…

Hoe ethisch verantwoord is onderzoek met mensen en robots? En kan onderzoek over kunstmatige intelligentie in de foute handen ook voor problemen zorgen? Bij elk onderzoek waarbij mensen of hun data betrokken zijn, beoordeelt de ethische commissie waar de knelpunten zitten. Universitair hoofddocent bij…

Wordt er een vervalste Vermeer of Rembrandt ontdekt, dan is dat wereldnieuws. Toch heeft het traceren van vervalsingen lange tijd weinig prioriteit gehad in de kunstgeschiedenis. Universitair docent Anna Tummers krijgt een ERC-beurs van bijna twee miljoen euro om daar verandering in brengen.

Bij verlies van cultureel erfgoed denk je al snel aan de vernielingen in het Midden-Oosten. Maar in de Cariben zijn het vooral natuurlijke bedreigingen zoals kusterosie en economisch ingegeven ingrepen door de mens die funest zijn voor het natuurlijk en cultureel erfgoed. Op Bonaire vindt over deze…

Natuurkundige Marileen Dogterom is een van de winnaars van de Spinozapremie 2018. Ze is hoogleraar aan de TU Delft, waar ook haar lab staat, en is daarnaast verbonden aan de Universiteit Leiden als Medical Delta Professor. Ze verdient de prijs voor haar onderzoek naar het geraamte van de cel.

Gilles van Wezel stopt per 17 juni a.s. als wetenschappelijk directeur (WD) van het Instituut Biologie Leiden (IBL). Hij bekleedde deze functie sinds september 2018. Van Wezel wordt tijdelijk opgevolgd door Hubertus Irth, de huidige WD van het Leiden Academic Centre for Drug Research (LACDR). Irth blijft…

Leidse hoogleraar Chemische Immunologie Sjaak Neefjes ontvangt dit jaar de NWO Spinozapremie. De volgens de Spinozacommissie ‘uitzonderlijke wetenschapper met een intelligente stoutmoedigheid’ gebruikt de 2,5 miljoen euro voor zijn onderzoek naar anti-kankermedicijnen met minder schadelijke bijwerki…

Milieuwetenschappers Stefano Cucurachi en Paul Behrens en sterrenkundige Jorryt Matthee zijn op 8 januari in het zonnetje gezet tijdens de nieuwjaarsreceptie van de Faculteit der Wiskunde en Natuurwetenschappen. Kavliprijswinnaar Ewine van Dishoeck kondigde een nieuwe prijs aan.

In de medische en psychologische wetenschap is weinig onderzoek gedaan naar vrouwen. Te ingewikkeld, die grillige hormoonhuishouding. Ja, onderzoek naar verschillen tussen mannen en vrouwen is complex, weten neurowetenschappers Ellen de Bruijn en Lara Wierenga, maar juist daarom zo belangrijk.

Luca Giomi heeft de eerste resultaten van zijn ERC-consolidatorbeurs. Hij ontdekte dat epitheelcellen collectief bewegen, maar op verschillende manieren, afhankelijk van de schaal waarnaar je kijkt. Het is hexatisch op kleine schalen en wordt nematisch op grotere schalen: het is een multischaal orde.…

De Universiteit Leiden heeft het hoogste percentage vrouwelijke hoogleraren in Nederland. In deze serie maken we kennis met een aantal van hen. Deze week: Petra Sijpesteijn (LUCIS).

Positieve verwachtingen over een medicijn helpen de werking ervan, zelfs als je mensen vertelt over dit placebo-effect. Het omgekeerde, het nocebo-effect, geldt ook. Gezondheidspsycholoog Stefanie Meeuwis vond in diverse studies bewijs. Promotie op 3 juni.

Bij onethische medische experimenten denken we al snel aan nazi-Duitsland. Dat ook in gekoloniseerde gebieden tests werden gedaan zonder expliciete toestemming van de proefpersoon, is minder bekend. Universitair docent Fenneke Sysling krijgt een Europese beurs om hier onderzoek naar te doen.

‘Dieren hebben emoties. Ze zijn intelligent en moeten gerespecteerd worden en ook beschermd’, vindt Mariska Kret. Daar moest nodig een boek over geschreven worden en dat heeft de Leidse hoogleraar cognitieve psychologie Kret dan maar zelf gedaan. ‘Tussen glimlach en grimas’ lijkt te voorzien in een…

Met een grote meerderheid van stemmen is medicijnonderzoeker Alireza Mashaghi Tabari gekozen tot Ontdekker van het Jaar 2017 van de Faculteit der Wiskunde en Natuurwetenschappen. Dat maakte rector Carel Stolker bekend tijdens de facultaire nieuwjaarsreceptie op 9 januari. Docent van het Jaar werd computerwetenschapper…

In de 13e eeuw v.Chr. werden in Mykeens Griekenland ambitieuze programma’s van monumentale bouwwerken uitgevoerd. Hoe werden mensen en middelen ingezet en welke socio-economische invloed had dat? De Leidse archeologe dr. Ann Brysbaert gaat het met een ERC Consolidator Grant onderzoeken.