Op 3 mei jongstleden werd de 10e Niko Tinbergenlezing georganiseerd. De lezingen werden dit jaar verzorgd door Steven Pinker en Rivke Jaffe. De beelden van de lezing van Steven Pinker zijn nu online terug te kijken en daarnaast is er een fotoreportage gemaakt.

Inge Schilperoord studeerde Psychologie in Leiden en werkt nu als forensisch psycholoog in het Pieter Baan Centrum. In 2015 won ze de Bronzen Uil voor beste Nederlandstalige debuutroman met 'Muidhond', over een man die worstelt met zijn pedofiele neigingen. Schilperoord: 'Het detective-achtige van mijn…

Hoe leren we taal? Er valt veel te leren van zangvogels, zo is gebleken. Maar nog nooit zijn baby’s en zangvogels direct met elkaar vergeleken terwijl ze een niet-bestaande taal leren. Taalkundige Claartje Levelt, bioloog Carel ten Cate en informaticus Jelle Zuidema gaan het uitvoeren.

Een consortium met onder meer Leidse economen, psychologen en bestuurskundigen gaat het maatschappelijk draagvlak voor de waterstoftransitie in Nederland onderzoeken. Ze kijken naar gevolgen op de arbeidsmarkt, de houding van burgers ten opzichte van waterstof en de investeringsbereidheid van bedrij…

Promotie

Bent u een ouder van een kind van tot en met de 18 jaar oud? En wilt u uw mening geven over mogelijkheden om ziekenhuisbehandelingen kindvriendelijker te maken? Doe dan mee met onderzoek van de Universiteit Leiden in samenwerking met het LUMC Willem-Alexander Kinderziekenhuis (WAKZ) en het Radboudumc…

Bonobo’s hebben net als mensen meer aandacht voor beelden waarop soortgenoten emotioneel gedrag vertonen dan voor neutrale scenes. Dat ontdekte de Leidse onderzoeker Mariska Kret tijdens onderzoek in Apenheul.

Mensen met beperkingen vinden dat hun expertise over bijvoorbeeld het locked-in-syndroom onvoldoende wordt gehoord. 'Zonde', stelt psycholoog Femke Nijboer, 'want zo missen zorg en industrie een kans op betere producten.'

Leren gaat het makkelijkst vanuit interesse. Maar die interesse is vaak meervoudig, en waaiert diverse kanten uit, stelt Sanne Akkerman, hoogleraar Onderwijswetenschappen. Hoe richt je het onderwijs daarop in? Oratie op 6 oktober.

Beledigingen komen bij mensen uit een eercultuur vaak extra hard aan omdat hun eer op het spel staat. Escalaties kunnen voorkomen worden als hun eergevoel wordt gestut of als de overtreder oprecht berouw toont, constateert de Leidse psycholoog Said Shafa.

Statistische modellen doen betere voorspellingen over toekomstig gedrag dan psychologen die gedrag louter verklaren. Daarom moeten psychologen zich meer richten op de ontwikkeling van accurate statistische voorspellingsmodellen. Dat stelt Mark de Rooij, hoogleraar Methodologie en Statistiek van Psychologisch…

Haar bijnaam was Goeie Mie. Toch heeft ze als gifmengster het Guinness Book of Records gehaald. Hoe verandert iemand die goed doet in een seriemoordenares? Dat verhaal vertelt de Leidse psycholoog Fieke Harinck in de Nacht van Kunst & Kennis op 19 september.

Hoe kan KLM de meest duurzame luchtvaartmaatschappij blijven? Masterstudenten van het Leiden Leadership Programme duiken de praktijk in en adviseren bedrijven bij grote vraagstukken.

Wetenschap en maatschappij ontmoeten elkaar in de Leidse Nacht van Kunst & Kennis op 20 september. Vooraf krijgen onze topsprekers alvast een prikkelende vraag. Prefereren mensen in de toekomst een robot als partner?

Stimulerende drugs als khat en cocaïne hebben negatieve impact op dagelijkse handelingen als autorijden, werk of sociaal gedrag. Dat komt door beschadiging van controlefuncties in de hersenen. Psycholoog Manuel Ruiz draagt bij aan beter begrip en behandeling van drugsmisbruik. De Spanjaard Ruiz promoveert…

In de Nacht van Kunst en Kennis op 14 september, kun je in Leiden op diverse plaatsen terecht voor een shot kunst en kennis. Maar dan is toch al de finale van IG Nobel, die mini-lezinkjes over onderzoek? Inderdaad. Past naadloos in het festival.

Veel organisaties hebben een eenzijdig samengesteld personeelsbestand, terwijl diversiteit juist zo goed voor ze is. Australische en Nederlandse onderzoekers, onder wie Leidse psycholoog Romy van der Lee, ontwikkelden een op wiskundige modellering geschoeide oplossing. Ze publiceerden erover in PLoS…

Geldzorgen kunnen per persoon verschillen, en betrekking hebben op verschillende zaken; bijvoorbeeld de energierekening, zorgkosten, of huishoudelijke uitgaven. De nieuwe Nationale Monitor Geldzorgen wil meer inzicht krijgen in geldzorgen en financiële kwetsbaarheid van Nederlanders.

In het basisonderwijs is er veel aandacht voor hoofdrekenen en handig rekenen. Dit zou wel eens ten koste kunnen gaan van rekenen op papier. Zo verklaart psychologe Marian Hickendorff in haar promotieonderzoek de achteruitgang in rekenprestaties van basisschoolleerlingen. Bovendien kiest lang niet elke…

Als een pilletje zonder werkzame stofjes toch helpt, dan heet zo'n positieve verwachting een placebo-effect. Een negatieve verwachting heet een nocebo-effect. Beide zijn te sturen met verbale suggesties en conditionering. Deze combineren is volgens de onderzoeksgroep van Andrea Evers de meest veelbelovende…

Robots hanteren soms vanzelf dezelfde strategie als mensen wanneer zij handelingen in een bepaalde volgorde moeten uitvoeren. Dat laat Roy de Kleijn zien in zijn dissertatie. Promotie op 23 november.

Reinforcement learning, agents en classificatie: dit zijn slechts enkele van de onderwerpen die onderzoekers op de BNAIC/BeneLearn-conferentie 2020 hebben besproken. Het was de eerste keer dat de Universiteit Leiden als gastheer optrad voor de jaarlijkse Belgisch Nederlandse Kunstmatige Intelligentie…

Onderzoekers van de Universiteit Leiden werken samen met Ouwehands Dierenpark om beter inzicht te krijgen in de emoties en intelligentie van orang-oetans. Het publiek van de dierentuin kan nu zien hoe orang-oetans zich uitleven op computer-touchscreens.

Om conflicten in de maatschappij te beheersen en partijen aan elkaar tegemoet te laten komen is diepgaande kennis van menselijk gedrag nodig. Leidse psychologen, antropologen en politicologen dragen bij aan deze kennis. Lees meer over hun werk in het dossier ‘Botsende belangen overbruggen’.

Een nieuw gezondheidsprogramma gaat patiënten met (een verhoogd risico op) hart- en vaatziekten belonen voor het volhouden van een gezonde leefstijl. Een onderzoeksgroep met onder andere psycholoog Andrea Evers kreeg er 2,5 miljoen euro voor van de Hartstichting en ZonMw.

Hoe gaan we om met afval in de natuur? Kun jij van camerabeelden afleiden of iemand schuldig is? En hoe ziet jouw hartslag er eigenlijk uit? Antwoord op deze vragen en meer krijg je vrijdagmiddag 16 september op het gratis Wijsneus Festival in Park de Leidse Hout.

Stop twee vrijgezellen in één container en je krijgt … wetenschap! Psychologen van de Universiteit Leiden doen vanaf 19 augustus onderzoek naar daten op festival Lowlands.

Hoe kunnen praktijk en theorie elkaar versterken in de neurowetenschappen? Hoogleraar Birte Forstmann spreekt in haar oratie op 2 oktober over het bouwen van interdisciplinaire bruggen tussen cognitieve neurowetenschap en cognitieve modellen. Haar aanpak kan bijdragen aan hersenonderzoek met minder…

Bij het focussen van aandacht spelen de neurotransmitters noradrenaline en acetylcholine een belangrijke rol. Deze vondst van psycholoog Stephen Brown biedt aanknopingspunten voor verder onderzoek naar hoe gerichte aandacht tot stand komt. Promotie 16 juni.

Als een kind ongeveer vier is, begint het ineens te begrijpen dat andere mensen denken en dat hun kijk op de wereld vaak anders is dan die van onszelf. Onderzoekers in Leipzig en Leiden zochten uit hoe dat in zijn werk gaat. Publicatie in Nature Communications op 21 maart.

Van alle Nederlanders zegt 15% zelf links en rechts niet uit elkaar te kunnen houden. Mensen rijden in de rijles compleet de verkeerde kant op en er ontstaan echtelijke ruzies omdat op weg naar de camping de cruciale afslag wordt gemist. Onderzoekers van de universiteit Leiden en Utrecht doken in de…

Bernhard Hommel van de Universiteit Leiden en Reinout Wiers van de Universiteit van Amsterdam hebben een nieuw model ontwikkeld voor de controle van menselijk gedrag. Volgens de psychologen is ál ons gedrag doelgericht, maar maken we vaak gebruik van automatismen. Publicatie 14 november in Trends in…

Waarom worden mensen hooligans? Hoe reageert ons brein op andermans emoties? Deze en vele andere vragen passeren op 6 november de revue tijdens het publiekssymposium ‘Mensen kijken, de wereld van het sociale brein’ van het Leiden Institute for Brain and Cognition (LIBC).

Dove en slechthorende jongeren groeien vaak op in een horende omgeving. Heeft dit gevolgen voor hun sociaal-emotioneel functioneren? Maartje Kouwenberg (Ontwikkelings- en Onderwijspsychologie) concludeert dat het niet zo zwart-wit ligt. Promotie op 18 april 2013.

Hoe weet je welk leed iemand voelt die dit zelf niet kan formuleren, vraagt Mariska Kret zich af in haar eerste wetenschapscolumn voor NRC. 'Het is hoog tijd om het debat over de betekenis van wilsbekwaamheid bij beslissingen rond het levenseinde te verfijnen.'

Hoogleraar psychologie Willem Heiser (statistische methoden en datatheorie) is op 31 januari 2014 benoemd tot Ridder in de Orde van de Nederlandse Leeuw. Na zijn afscheidsrede ontving hij de koninklijke onderscheiding wegens uitzonderlijke wetenschappelijke, maatschappelijke en bestuurlijk-organisatorische…

Spinozapremiewinnaars Naomi Ellemers, Ineke Sluiter, Marijn Franx (Leiden) en Piet Gros (Utrecht) maakten op maandag 27 september 2010 bekend wat ze met hun premie van € 2,5 miljoen gaan doen. Dat gebeurde in Den Haag bij de officiële uitreiking door demissionair staatssecretaris van OCW, Marja van…

Drie Leidse wetenschappers ontvangen een ERC Advanced Grant. Daarmee doen zij de komende vijf jaar onderzoek naar exoplaneten, de vrije wil en deeltjesfysica.

Veel Nederlanders hebben moeite met rondkomen. Bijzonder Hoogleraar Wilco van Dijk, verbonden aan de Universiteit Leiden en het Nibud, onderzoekt hoe we ons financieel gezonder kunnen gedragen. Oratie op 1 april.

Is interdisciplinariteit vooral een buzzwoord voor beleidsmakers of leidt het echt tot vernieuwende concepten en verrassende uitkomsten? Herman Paul en Andrea Evers zijn mede-auteurs van de KNAW uitgave 'Grensverleggend: kansen en belemmeringen voor interdisciplinair onderzoek'.

De Leidse psycholoog Pascal Haazebroek staat op de short list voor de landelijke e-Learningprijs 2013. Hij laat studenten online elkaars filmpjes beoordelen met reviews, sterren en likes. 'Sociale media maken massaal onderwijs weer sociaal.'

Risicovol gedrag is iets voor feestende jongeren zonder verantwoordelijkheidsgevoel, niet voor verstandige ouderen. Net als wijsheid komt voorzichtigheid toch met de jaren? Recent onderzoek doet echter vermoeden dat deze vlieger niet altijd opgaat.

Onze jeugdjaren bepalen voor een groot deel hoe we later door het leven gaan. In die eerste paar decennia van ons leven is ons brein volop in ontwikkeling, en dat is terug te zien in ons gedrag. Door te onderzoeken hoe jonge hersenen zich ontwikkelen en hoe kinderen zich gedragen, kunnen wetenschappers…

Marieke Adriaanse is hoogleraar Gedragsinterventies in Populatiegerichte Zorg en onderzoekt gedragswetenschappelijke vraagstukken op het gebied van gezondheid. Daarbij maakt zij zich sterk voor een betere interdisciplinaire samenwerking en een nieuwe manier van erkennen en waarderen binnen de wetenschap.…