Op deze pagina vind je een overzicht van prijzen en subsidies die in 2023 zijn toegekend aan onze medewerkers en studenten, en de bijzondere benoemingen aan de Universiteit Leiden en andere instellingen.

Hoe kun je ervoor zorgen dat meer experimentele medicijnen de eindstreep halen? Nu haalt slechts één op de twintig kankermedicijnen die op mensen worden getest, uiteindelijk de markt. Een enorm verlies voor patiënt en maatschappij. Oncode-PACT wil met een subsidie van het Nationaal Groeifonds de beste…

Een pil tegen kanker, het liefst zonder zware bijwerkingen. Dat zouden we allemaal wel willen. Is het een kwestie van tijd voor zo’n pil er komt? We legden deze vraag voor aan drie Leidse wetenschappers en vroegen hoe zij zelf bijdragen aan nieuwe behandelingen tegen kanker.

NWO heeft elf Leidse wetenschappers een Vidi-beurs toegekend.

Het zijn roerige tijden in het Verenigd Koninkrijk. De levenskosten zijn hoog, waardoor veel mensen kunnen moeilijk rondkomen, en het waren onstuimige politieke maanden. Universitair docent Anne Heyer vertelt welke invloed dat kan hebben op de politieke perceptie en participatie van de bevolking.

Promotie

Met de opkomst van AI heeft de aandacht voor computerlinguïstiek en taalmodellen een enorme vlucht genomen. Maar machines kunnen het nog lang niet alleen af. In haar oratie bepleit hoogleraar Carole Tiberius het belang van onderzoek naar woordcombinaties. ‘We weten een heleboel, maar ook een heleboel…

Chemicus Rik Mom krijgt via NWO een tenure track-positie bij het Leids Instituut voor Chemisch onderzoek, waar hij in 2017 cum laude promoveerde. Mom gaat onderzoek doen naar het opslaan van duurzame energie door middel van het splitsen van water. Met nieuwe methoden zal hij op atomaire schaal onderzoeken…

Grafeen, het slechts één koolstofatoom dunne wondermateriaal, belooft prachtige toepassingen als slijtvaste, wrijvingsloze coating. Maar dan moet men de productie van grote stukken grafeen nauwkeurig onder controle kunnen houden. Dirk van Baarle onderzocht op atomaire schaal hoe grafeen aangroeit en…

Binnenkort komen de eerste grotere quantumcomputers beschikbaar. Dat vraagt om nieuwe software. Dankzij een Zwaartekrachtsubsidie kunnen onderzoekers van de Universiteit Leiden deze software gaan ontwikkelen. Dat doen ze in een consortium met collega’s van andere onderzoeksinstituten.

Onderzoekers van de Universiteit Leiden en de Vrije Universiteit Amsterdam hebben bepaald hoe erfelijke informatie is georganiseerd in archaea, eencellige organismen die onder extreme omstandigheden kunnen overleven. De resultaten van het onderzoek staan in Nature Communications (27 december 2012) en…

De Leidse Sterrewacht heeft een nieuwe hoogleraar aangesteld. Serena Viti zal één van de stoelen Moleculaire Astrofysica bekleden. Met haar nieuwe onderzoeksgroep wil ze verschillende onderzoekstechnieken combineren om de geheimen van zowel nabije als verre sterrenstelsels te ontrafelen. ‘Mijn belangrijkste…

De mogelijkheden in de synthetische biologie en genetische modificatie blijven maar groeien. Maar waar ligt de grens? Het Leidse studententeam iGEM, dat zelf met genetisch gemodificeerde micro-organismen werkt, organiseerde op 18 oktober een discussieavond voor een breed publiek. ‘Het genetisch modificeren…

Het is momenteel alle hens aan dek om de COVID-19 crisis te bezweren. Wetenschappers uit uiteenlopende disciplines helpen waar ze kunnen, ook deskundigen op het gebied van kunstmatige intelligentie (AI). AI biedt zowel aan de frontlinie van de crisis als bij de te verwachte nasleep daarvan grote mogelijkheden.…

De Europese Unie heeft tien miljoen euro geïnvesteerd in het zogeheten iNEXT-Discovery consortium. Het consortium wil innovatief structureel biologisch onderzoek beter toegankelijk maken voor Europese onderzoekers. Ook het Netherlands Centre for Electron Nanoscopy (NeCEN) maakt deel uit van iNEXT-Disovery,…

Wat is het persoonlijke verhaal van wetenschappers als Einstein, Kamerlingh Onnes en Swammerdam? Een aantal Leidse honoursstudenten heeft een virtuele tentoonstelling opgezet om de mensen achter de ontdekkingen weer te geven.

Eiwitten in de membranen van een cel laten zich notoir moeilijk onderzoeken. Vandaar dat oppervlaktefysicus Tjerk Oosterkamp en collega’s hard werken aan een nieuwe techniek om ze zichtbaar te maken. Vandaag publiceren de fysici in Nature over het ‘eerste licht’ van hun nieuwe microscoop.

Drie Leidse onderzoekers maken op 6 juni hun opwachting op Bessensap, het jaarlijkse evenement dat journalisten, voorlichters en onderzoekers dichter bij elkaar brengt. Ze geven korte, toegankelijke presentaties over hun onderzoek, waarbij ze gebruikmaken van afbeeldingen, video- en audiomateriaal.…

Op 21 maart vond het Life Sciences Café eenmalig plaats bij NeCEN. Zo’n 60 buren van het Leidse BioScience Park bezochten de faciliteit voor cryo-elektronenmicroscopie voor een kijkje achter de schermen. Volgens hoofd van NeCEN Ludo Renault was de avond een groot succes.

Ons afgekapte, gekantelde, aluminium- en ijzerrijke zonnestelsel blijkt gewoner dan gedacht. Dat stelt sterrenkundige Simon Portegies Zwart op basis van simulaties en berekeningen met een supercomputer. Er zouden in onze Melkweg ongeveer 36.000 vergelijkbare zonnestelsels te vinden moeten zijn.

Computers kunnen helpen bij het signaleren van fraude en criminaliteit. Maar lang niet alle toepassingen zijn wenselijk, vertelt Francien Dechesne, van het Centrum voor Recht en Digitale Technologie.

Garrett ontvangt de prijs voor zijn onderzoek naar algoritmes die gebruikt worden om buitenaardse intelligente levensvormen te kunnen ontdekken. Garrett gaat de prijs van 20.000 euro besteden aan het verder verbeteren van zijn onderzoek.

Hoe kan het toch dat het internet zo goed werkt, met miljarden gebruikers die elke dag samen miljoenen gigabytes versturen? Dat komt omdat het fundament van het internet solide is ingericht. Toch zijn er soms problemen op het internet. Bijvoorbeeld als bepaalde systemen zich misdragen en de route verstoren…

Onderzoekers van de Universiteit Leiden ontvangen een EU-subsidie van 4 miljoen euro voor het ontwikkelen van klimaatneutrale brandstoffen. Met dit geld gaan zij de brede onderzoeksgemeenschap die zich richt op groene energie verder uitbouwen. ‘Als we samen de schouders eronder zetten kunnen we de snelle…

De Europese Commissie heeft 50 miljoen euro vrijgemaakt om kunstmatige intelligentie in Europa te versterken. Vijf consortia werden geselecteerd om deze 50 miljoen te besteden om het onderzoek naar kunstmatige intelligentie in Europa voor te bereiden op grotere investeringen. Hiervoor worden vier nieuwe…

Van ongeveer 30% van de medische studies blijkt dat het beweerde effect achteraf geen stand houdt: ‘dit geneesmiddel werkt tóch niet’, stelde Peter Grünwald op 6 november in zijn oratie. Dit is schrikbarend meer dan op grond van de statistiek verwacht mag worden.

De ERC Council heeft aan vijf veelbelovende Leidse wetenschappers een Starting Grant toegekend. Met maar liefst drie laureaten doet de Faculteit der Sociale Wetenschappen het dit jaar uitzonderlijk goed. Een beurs gaat naar het LUMC, de laatste naar de Faculty of Governance and Global Affairs.

De Turkse onderzoeker Engin Kiliç ontdekte een vergeten genre uit de Turkse 20e eeuwse literatuur: de utopische roman. Zijn vondst betekent een grote verrijking van de Turkse culturele en politieke geschiedenis. Promotie op 11 juni.

Recent werd Jaap van den Herik, emeritus hoogleraar Recht en Informatica, geinterviewd door de BNVKI (Benelux Vereniging voor Kunstmatige Intelligentie).

In haar oratie stelt Susanna Lindberg de vraag hoe de filosofie moet reageren op de opwarming van de aarde.

NWO heeft meer dan 10 miljoen euro toegekend voor mensgericht AI onderzoek in ELSA Labs (elk 2.1M€). Universiteit Leiden participeert in twee van deze vijf onderzoeksprogramma’s.

Matthijs van Leeuwen van het Leiden Institute of Advanced Computer Science ontwikkelt methodes om interactief naar de juiste computermodellen te zoeken. Hierbij kunnen experts informatie uit ruwe data combineren met hun eigen kennis om zo voorspellingen accurater te maken. ‘Op deze manier hopen we modellen…

Een international team van wetenschappers op het gebied van ‘Evolutionary Computation’, met onder anderen de Leidse hoogleraar Jaap van den Herik, heeft de Humies Award 2014 gewonnen. Het team ontwikkelde een algoritme dat een schaakprogramma, dat alleen de loop der stukken kent, automatisch laat leren…

Hoogleraar Simon Portegies Zwart en zijn promovendi Tjarda Boekholt en Guilherme Gonçalves Ferrari van de Sterrewacht Leiden hebben de Wim Nieuwpoort-prijs van SURFSara en NWO gewonnen. Deze prijs wordt jaarlijks toegekend aan het team wetenschappers dat het meest optimaal gebruik weet te maken van…

Isabelle Duyvesteyn wordt de nieuwe opleidingsvoorzitter van International Studies. Per 1 september staat de hoogleraar aan het roer van de grootste opleiding van de Faculteit Geesteswetenschappen.

Kunstmatige intelligentiesystemen zijn slim. Patronen herkennen kunnen ze bijvoorbeeld beter dan mensen. Toch blijft die mens nog hard nodig. Hoe kun je die AI-systemen beter sturen? LIACS- docent Jan van Rijn schreef er samen met een aantal collega’s een boek over. We stelden hem een paar vragen.

Twee Leidse docenten hebben een Comenius-onderwijsbeurs van 100.000 euro gekregen waarmee ze een innovatie of verbetering in hun opleiding kunnen realiseren. De laureaten zijn Suzanne Mol, pedagogiek, en Lettie Dorst, taalkunde.

Treinen die niet rijden, enorme rijen op Schiphol, kinderopvang die dicht blijft en lange wachttijden in de zorg. Het zijn allemaal gevolgen van het personeelstekort. Econoom Lars van Doorn ziet een paar oplossingen die kunnen helpen, maar heeft ook minder goed nieuws.

Onderzoekers van het Centrum voor Milieuwetenschappen Leiden (CML) hebben zes topprioriteiten vastgesteld waarvoor milieu-interventies de meeste impact kunnen hebben. Ze hopen hiermee onderzoekers en beleidsmakers te helpen om het beste te halen uit de beperkte middelen en daarmee mens en planeet te…

Blijven verbeteren: dat is de filosofie van LEAN, een methode om zelf aan de slag te gaan met praktische problemen op de werkvloer. Na een succesvolle start in 2017, ging in 2019 een derde groep aan de slag met de LEAN-training in zelfgekozen verbetertrajecten. In oktober behaalden de deelnemers hun…

Sterrenkundigen gebruiken een nieuwe supercomputer om de enorme hoeveelheden data van de LOFAR telescoop te verwerken. Naar verwachting zullen de data nieuwe inzichten bieden in het ontstaan van melkwegclusters en quasars.

De herkomst van Surinaamse rijst, een digitale tweeling van de aarde en een groot big-data project aan de Chileense hemel: drie Leidse wetenschappers ontvangen een ENW-KLEIN subsidie voor vernieuwend, fundamenteel onderzoek.

Op 29 juni gaat Future Genomics Technologies van start. Het bedrijf richt zich op het sneller beschikbaar maken van DNA-technologie en onderzoek voor het bedrijfsleven. Future Genomics Technologies is een samenwerking tussen DNA-onderzoekslaboratorium BaseClear en de Universiteit Leiden.

Hoe kan je de slagkracht van inspecteurs vergroten met behulp van verantwoorde artificiële intelligentie (AI)? Met deze vraag gaat het Innovation Center for Artificial Intelligence (ICAI) Lab AI4Oversight zich bezighouden. Door het ontwikkelen van algoritmes en werkwijzen proberen ze inspecteurs van…

Dr. P.D. (Peter) Grünwald is per 1 november bij de Faculteit der Wiskunde en Natuurwetenschappen benoemd tot hoogleraar Statistisch leren.

Een digitale gastles voor middelbare scholieren ontwikkelen. Jan Sleutels was meteen enthousiast toen hem dat werd gevraagd. Het eindresultaat? Samen met zijn collega Maarten Lamers maakte hij de gastles 'Thinking about Artificial Intelligence'.

Ons zonnestelsel heeft in zijn beginjaren mogelijk flink te lijden gehad van een ster die vlakbij explodeerde. Dat concludeert een Nederlands-Hongaars onderzoeksteam onder leiding van Simon Portegies Zwart op basis van gedetailleerde computerberekeningen. Het scenario zou verscheidene lastig te duiden…

Technologie en privacy, vertrouwen en wantrouwen. De discussie hierover laaide op toen de universiteit scanners plaatste en studenten in verzet kwamen. Woensdag 2 februari onderzoeken experts van de Universiteit Leiden dit thema op het gelijknamige symposium. We bellen met Roy de Kleijn, als informaticus…

Brandwonden herstellen met een speciale stof uit inktvistanden. Dat is het doel van 11 ambitieuze Leidse studenten die dit jaar mee doen aan de internationale wedstrijd iGEM. Om hun project deze zomer uit te kunnen voeren, willen de studenten bijna tienduizend euro ophalen.

ChatGPT, vertaalmachines en bots: voor Carole Tiberius zijn ze gesneden koek. 1 januari is ze benoemd tot hoogleraar Computerlinguïstiek. ‘Het vakgebied bestaat uit twee componenten: informatica en taalkunde.’