Elk jaar reikt het CML drie Stans Awards uit. Medewerkers konden studenten en collega's nomineren voor de prijzen: beste studentenscriptie, beste PhD paper en beste outreach van het afgelopen jaar. Juryleden Jan Willem Erisman en Nicole de Voogd maakten de uiteindelijke keuze.

Een continue stroom van geladen deeltjes barst uit het centrum van ons sterrenstelsel, de Melkweg. De deeltjesstroom is een bijproduct van de geboorte van nieuwe sterren en lijkt medeverantwoordelijk voor het magnetisch veld dat de Melkweg doordringt. Een onderzoeksgroep met onder anderen de Nederlandse…

Stop twee vrijgezellen in één container en je krijgt … wetenschap! Psychologen van de Universiteit Leiden doen vanaf 19 augustus onderzoek naar daten op festival Lowlands.

Bij het focussen van aandacht spelen de neurotransmitters noradrenaline en acetylcholine een belangrijke rol. Deze vondst van psycholoog Stephen Brown biedt aanknopingspunten voor verder onderzoek naar hoe gerichte aandacht tot stand komt. Promotie 16 juni.

Paul Wouters heeft de RISE Award ontvangen, een prijs van het vrouwennetwerk RISE, voor zijn inzet voor meer gendergelijkheid binnen de Faculteit der Wiskunde en Natuurwetenschappen. ‘Het blijkt mogelijk om binnen 9 maanden echt iets te veranderen. Daarom ben ik blij met deze award.’

Waarom wormen astma bestrijden en sommige eenden necrofiel en homoseksueel zijn. In de Leidse Nacht van Kunst en Kennis op 20 september vindt ook de Nederlandse Ig Nobel Night plaats, een ode aan origineel onderzoek.

Een groep Turkse en Syrische studenten van de universiteit zet zich in om geld in te zamelen voor slachtoffers van de aardbevingen in Turkije en Syrië. Twee van hen gingen op dinsdag 21 februari in gesprek met rector magnificus Hester Bijl over hoe de Universiteit Leiden studenten, die zijn geraakt…

Het Soemerisch is een dode taal die niet verwant is aan enige andere taal. Toch slaagde Bram Jagersma erin er een grammatica van te schrijven. Hij deed dat op basis van inscripties en kleitabletten. Het Soemerische telsysteem is nog steeds terug te vinden in ons in zestig minuten verdeelde uur. Jagersma…

Hoogleraar Modern Japan Studies Katarzyna Cwiertka kreeg een Vici-subsidie van 1,5 miljoen euro voor haar onderzoeksproject Garbage Matters: A Comparative History of Waste in East Asia. ‘Ik wil iets doen wat anderen niet hebben gedaan.’

De natuurkundigen Carlo Beenakker en Dirk Bouwmeester spraken over kwantumverstrengeling op een mini-symposium van de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen (KNAW). Zij legden uit dat er een ‘spookachtige’ verstrengeling bestaat tussen elementaire deeltjes, en hoe we daar nuttig gebruik…

De gangen van de Leidse bètafaculteit zijn kalm wanneer er plotseling een jonge student voorbij flitst. Even later scheert hij langs een meisje dat een houten plank vasthoudt, beplakt met tinnen blikjes, koperen draden en duct tape. Het is een scène die prima zou passen in een science fiction film als…

Deeltjesversnellerinstituut CERN gaat de detector SND@LHC bouwen, een neutrinodetector bij de Large Hadron Collider (LHC). Dit is een voorganger voor SHiP, een detector die donkere materie moet gaan detecteren. Leids natuurkundige Alexey Boyarsky is een van de initiatiefnemers van beide projecten.

Astronomen van de Universiteit Leiden hebben de eerste planeten ontdekt met een nieuw instrument: de planetenjager MASCARA. Het aan de Sterrewacht Leiden ontwikkelde instrument zoekt speciaal naar planeetovergangen rond de helderste sterren aan de hemel, waar verrassend genoeg nog nauwelijks eerder…

Een gezellig babbeltje zit ingewikkelder in elkaar dan je misschien denkt. Zodra jouw gesprekspartner klaar is met praten, heb jij al een antwoord klaar. Maar hoe weten we wanneer de beurt wisselt? Universitair docent Johanneke Caspers krijgt een NWO Open Competitie-beurs om de rol van intonatie bij…

De Nobelprijs voor de Natuurkunde van 2017 is uitgereikt aan Rainer Weiss, Barry Barish en Kip Thorne voor hun ontdekking van zwaartekrachtgolven. Thorne was in 2009 in Leiden Lorentzprofessor. De Leidse hoogleraar Jan Willem van Holten legt uit waarom dit zo’n belangrijke ontdekking is. ‘Er is een…

Robots hanteren soms vanzelf dezelfde strategie als mensen wanneer zij handelingen in een bepaalde volgorde moeten uitvoeren. Dat laat Roy de Kleijn zien in zijn dissertatie. Promotie op 23 november.

Honderden nieuwe studenten van de Universiteit Leiden woonden de opening van het academisch jaar 2015-2016 bij. Ze kwamen uit alle hoeken van de wereld naar Leiden voor de start van een nieuwe studie. Portretten van nieuwkomers.

Waterdruppels zweven in een hete pan vanwege het zogenoemde Leidenfrost-effect. Nu hebben natuurkundigen een variatie ontdekt: het Elastische Leidenfrost-effect. Het verklaart waarom hydrogel balletjes op een hete plaat rondspringen en hoge piepgeluidjes maken. Publicatie in Nature Physics op 24 jul…

Hoe lezen tweetalige kinderen in Friesland? Met dit onderzoek wonnen taalwetenschapper Evelyn Bosma en alumna Naomi Nota de Klokhuis Wetenschapsprijs: ze kregen een kwart van alle stemmen die kinderen uitbrachten op hun favoriete onderzoek.

Leids onderzoek naar de ontwikkeling van een duurzame brandstofcel heeft per toeval een uitzonderlijk efficiënte katalysator opgeleverd voor de productie van waterstofperoxide. De katalysator, die Dennis Hetterscheid en promovendus Michiel Langerman ontdekten, kan mogelijk leiden tot verduurzaming van…

In de hoop iets te leren over het menselijke brein, maken Leidse onderzoekers een opstelling om enkele fotonen, lichtdeeltjes, in iemands oog te schieten. ‘Het oog is een doorgang naar de hersenen.’

Waarom gaan we soms langzamer of juist sneller praten, of houden we een langere pauze tussen het uitspreken van bepaalde woorden? Dat heeft er alles mee te maken of je een substantief (zelfstandig naamwoord) of een werkwoord gaat uitspreken. Dit blijkt uit onderzoek van een internationaal team onder…

Het vieren van verschillende culturen met muziek, eten, kunst en lezingen, daar draaide het zaterdag 1 september om op het jaarlijkse Embassy Festival in Den Haag. Twee Leidse hoogleraren gaven pop-upcolleges over het fenomeen dat mensen en culturen al sinds jaar en dag verbindt: taal.

De collectie Visuele Etnografie van de Universiteit Leiden is toegevoegd aan Alexander Street Press, een educatieve streaming video service. De masterspecialisatie Visuele Etnografie heeft inmiddels al veel getalenteerde studenten ondersteund bij het produceren van inspirerende films. Ongeveer 70…

Professor Renata Kallosh (Stanford University), een van ‘s werelds voornaamste theoretisch fysici, vult deze zomer de positie van Lorentz hoogleraar op het Leidse natuurkunde-instituut. Haar voornaamste interesses liggen in kosmologie en snaartheorie. Ze studeerde natuurkunde in Moskou, waar ze ook…

2023 was het jaar van de aardbeving in Turkije en Syrië, de opstand van de Wagnergroep en alle weerrecords, met vele bosbranden en overstromingen tot gevolg. Onze best gelezen verhalen gingen over de klimaatcrisis en de verkiezingen: een overzicht.

“De resultaten van de patiënt op bed 2 zijn binnen, kunt u komen kijken? Over”, vraagt Emma Nieswaag, terwijl ze de zendknop van haar portofoon ingedrukt houdt. Na een paar seconden klinkt de reactie van de dienstdoende arts over de radio. “Bedankt voor het doorgeven, ik kom er aan. Over en uit.”

De Griekse papyrologie is de wetenschap die zich bezighoudt met het ontcijferen en bestuderen van alle teksten die in de Griekse taal op papyrus geschreven staan. Papyrus was het schrijfmateriaal van de oudheid en werd vervaardigd uit op elkaar gekleefde reepjes van de papyrusplant.

Noord-Jemen; een hooggelegen gebied dat nu vaak in het nieuws komt als het centrum van het Houthi-regime. Het is ook een regio met een politieke, sociale en intellectuele geschiedenis die meer dan een millennium omspant. Deze tentoonstelling presenteert bevindingen van het 'Early Modern State Development…

Het was een opmerkelijke trend in het 19e-eeuwse Londen: bourgeois bohemiens uit de middenklasse die verliefd werden op het anarchisme en de daarbij horende moordenaars. Universitair docent Michael Newton ontvangt een NIAS-subsidie om het leven van drie van deze families te reconstrueren.

Veel leden van de P’urhepecha-gemeenschap in Chicago wisten niet eens dat ze op een steenworp afstand van hun eigen historische erfgoed woonden. Onderzoeker Kate Bellamy organiseerde een meeting om ze kennis te laten maken met honderden jaren oude boeken.

Honderden jaren lang leerden kinderen in het Oude Egypte lezen met de Beroepensatire: een tekst waarin een vader aan de hand van verschillende beroepen advies geeft aan zijn zoon. Promovenda Judith Jurjens zocht uit hoe dit er in de praktijk aan toeging.

Lezing, Rondleiding

Lezing

Lezing

Lezing

Lezing

Lezing

We beginnen het jaar zoals we 2021 eindigden: in een lockdown. Maar de wereld gaat steeds verder open. Wij mogen af en toe weer naar kantoor en studenten komen weer naar de Campus. Wat het verder voor jaar was lees je in dit overzicht.

Waren jongeren in de Oudheid vroeg-volwassenen met verantwoordelijke publieke functies, of wispelturige, soms idealistische adolescenten? In het boek Jeugd in het Romeinse Rijk analyseren Leids historicus Johan Strubbe en zijn Leuvense collega Christian Laes een debat. Spreken literaire bronnen en inscripties…

Maken we het diner vegetarisch dit jaar? Houden we het toetje hetzelfde? Waar vind ik inspiratie voor een diner tijdens de feestdagen? Voor lezers die deze vragen nog graag even voor zich uit schuiven, voor zij die graag een goed verhaal bij hun culinaire bijdrage vertellen, of voor wie gewoon meer…

Welke ontwikkelingen gingen vooraf aan het moderne Standaardnederlands? Promovenda Iris Van de Voorde deed onderzoek naar ‘pluricentriciteit’, ofwel het idee dat taalnormen op meerdere plekken ontstaan en zich van daaruit verspreiden. Promotie op 19 april.

Een samenwerking tussen taalkundigen, geografen en antropologen moet duidelijk maken hoe talen zich gedurende duizenden jaren hebben verspreid door Zuid-Amerika. Universitair hoofddocent Rik van Gijn is verantwoordelijk voor de taalkundige kant van dit NWO-project.

Lezing

Decennialang bloeide in Oost-Afrika de handel in pockets die voorschreven hoe je een goede moslim kunt zijn, maar de laatste jaren neemt het aantal circulerende boeken af. Universitair docent Annachiara Raia ontvangt een Impact Explorer-beurs om deze traditie in samenwerking met impactpartners Thomas…

Scheikunde, de studie die Hans Klis in 2009 in Leiden afrondde, is niet meteen wat je bij een journalistieke generalist zou verwachten. ‘Ik ben een laatbloeier’, zegt Klis. Terwijl hij er op zijn 34ste toch al een verblijf van vier jaar als correspondent in de VS op heeft zitten en een boek schreef…

Terwijl in politiek Den Haag de blik alweer naar binnen is gericht en alles lijkt te draaien om ‘wie met wie’, buigt een groep Leidse politicologen zich over de afgelopen Tweede Kamerverkiezingen. Wat bewoog de kiezers? Hoe keken zij vooruit naar 22 november 2023 en kijken zij straks terug op hun stem?…

Jan Zaanen, hoogleraar theoretische fysica van de gecondenseerde materie, krijgt een Spinozapremie. Zijn baanbrekende ideeën over het collectieve gedrag van kwantumdeeltjes en over hogetemperatuursupergeleiding maakten hem vaak tot ketter.