Oorlog en terrorisme overschaduwen de aandacht voor het pre-Islamitisch erfgoed van het Arabisch schiereiland. Het nieuwe Leiden Centre for the Study of Ancient Arabia wil een breed publiek bewust maken van de antieke geschiedenis in deze regio.

Zonder een gewas opnieuw te zaaien toch nakomelingen produceren, die zelfs groter kunnen zijn dan de ouderplant. Volgens Leidse onderzoekers is dat mogelijk door het overstimuleren van één gen. Daarmee verjongt een cel en gaat deze terug naar de embryonale fase.

Een nachthemel van meer dan 40 petabytes groot, jonge sterrenclusters simuleren en begrijpen hoe het lichaam virussen afremt: drie Leidse projecten krijgen van NWO rekentijd op een van de geavanceerde nationale supercomputers.

Sterrenkundige Ignas Snellen onderzoekt atmosferen van exoplaneten met als uiteindelijk doel aanwijzingen voor leven te vinden. Dat lukt steeds beter dankzij alsmaar slimmere meetmethoden van zijn onderzoeksgroep. ‘Binnen tien jaar wordt het echt spannend.’ Oratie 8 november.

De Dick Stufkens Prijs 2011 is toegekend aan Dr. Sergio Ioppolo voor zijn proefschrift “Surface Formation Routes of Interstellar Molecules”. Hierin beschrijft hij de constructie en toepassing van een instrument waarin op laboratoriumschaal de interstellaire condities en de chemische reacties, die daaronder…

Het is een team van Leidse astronomen gelukt om de eerste 100 miljoen jaar van de geschiedenis van de Oortwolk door te rekenen. Tot nu toe waren alleen stukjes van de geschiedenis los van elkaar bestudeerd. De wolk met zo'n 100 miljard komeetachtige objecten vormt een enorme schil aan de rand van ons…

‘Dit was een ontdekking die we niet hadden zien aankomen,’ vertelt Remko Offringa, hoogleraar ontwikkelingsgenetica van planten. Vandaag publiceert hij in Current Biology een nieuwe functie van een veelzijdig gen: het maakt voor planten het verschil tussen een kruidachtige of een verhoute stengel.…

De Universiteit Leiden heeft het hoogste percentage vrouwelijke hoogleraren in Nederland. In deze serie maken we kennis met een aantal van hen. Deze week: Petra Sijpesteijn (LUCIS).

Een nieuw onderzoeksproject van 5,7 miljoen euro gaat zorgen dat sla weerbaarder wordt tegen ziekteverwekkers en klimaateffecten en beter kan groeien in nieuwe teeltsysytemen. Samen met andere Nederlandse onderzoekers gaan Leidse biologen de eigenschappen en genetische informatie van 500 wilde en gecultiveerde…

Wetenschappers hebben in een laboratorium van de Universiteit Leiden laten zien dat methaan kan ontstaan op ijzige stofdeeltjes in de ruimte. Ze publiceren hun bevindingen in het tijdschrift Nature Astronomy.

Journalist Sander van Hoorn start vrijdag 2 oktober met zijn lezingenreeks ‘Hét Midden-Oosten bestaat niet.’ De lezingen worden georganiseerd door het Leiden University Centre for the Study of Islam and Society (LUCIS). ‘Als het goed is, begrijpen mensen na mijn lezingen net iets minder van het Midd…

Er moet koolstof zijn, en water. Het moet er niet te koud zijn, maar ook niet te warm. En liefst blijven de omstandigheden miljarden jaren lang stabiel. Recent onderzoek laat zien dat er genoeg plekken in het universum eigenschappen hebben die ze mogelijk geschikt maken voor leven. Maar, vertelde hoogleraar…

Wie in Marokko psychiater is, kan niet om de islam heen. Driss Moussaoui was een van de eerste moderne psychiaters in het Noord-Afrikaanse land. Hij sprak de LUCIS Jaarlezing op 12 april uit.

Al bijna twintig jaar is het Lorentz Center een unieke plek waar onderzoekers van over de hele wereld intensief samenwerken. In een inspirerend academisch klimaat kunnen wetenschappers specialistische workshops organiseren binnen en tussen alle disciplines, zowel in de bèta-, gamma- als alfawetensch…

In het vroege heelal worden sterrenstelsels omhuld door een soort mist: een wolk van waterstof. Bij stelsels in het latere heelal is die mist verdwenen. Sterrenkundige Jorryt Matthee slaagde er voor het eerst in het optrekken van die mist in beeld te brengen. Promotie op 19 september.

Synthetische brandstof is schoner dan natuurlijke olie, maar het productieproces is nog niet efficiënt genoeg. Nu hebben wetenschappers voor het eerst direct de moleculen waargenomen die uit het chemische proces ontstaan. Het opent de deur richting efficiënte ‘designer’ katalysatoren. Publicatie op…

Astronomen hebben met de Hubble Ruimtetelescoop voor het eerst de vroege fase van stervorming gezien van de kern van een ellipsvormig sterrenstelsel, 3 miljard jaar na de oerknal. De groeiende kern vlamt op door het licht van miljoenen pasgeboren sterren die in razend tempo worden gevormd. Het team,…

De federale overheden negeerden de rechten van de zwarte bevolking na afloop van de Amerikaanse Burgeroorlog. Historicus Mark Leon de Vries ontdekte dat ook de landelijke overheid vrijwel geen helpende hand toestak. Promotie op 23 april.

Paus Franciscus heeft astronoom Ewine van Dishoeck benoemd tot lid van de Pauselijke Academie van Wetenschappen. Hiermee schaart ze zich onder een illuster rijtje Nobelprijswinnaars, zoals Ernest Rutherford, Max Planck, Niels Bohr en Erwin Schrödinger. Wat vindt ze daar eigenlijk van? Een interview…

Splinternieuwe technieken om erfelijke informatie in kaart te brengen en er gerichte veranderingen in aan te brengen, maar ook de bruikbaarheid van big data in veredelingsonderzoek. Daaruit bestond het programma voor een delegatie van groenteveredelingsbedrijf Rijk Zwaan, die op woensdag 29 maart de…

Waarnemingen met ESO’s Very Large Telescope (VLT) onder leiding van Ignas Snellen hebben, voor het eerst, de rotatiesnelheid van een exoplaneet opgeleverd. Gebleken is dat een dag op Bèta Pictoris b slechts acht uur duurt – veel korter dan de dagen op de planeten van ons zonnestelsel. Het onderzoek…

Hoe ontwikkelde Fustat zich tussen 640 en 750 tot hoofdstad van Egypte? Egypte was toen een provincie van het islamitische rijk, het kalifaat, dat de profeet Mohammed begonnen was. Arabist Jelle Bruning gebruikte bronnen die tot een nieuwe kijk op de stad leiden. Promotie op 2 april.

Zoeken naar atmosferen rondom planeten buiten ons zonnestelsel is zoeken naar buitenaards leven. Sterrenkundige Sebastian Zieba gebruikte data van de James Webb Space Telescope om kleine rotsachtige exoplaneten te bestuderen, maar vond nog geen buitenaardse wezens. Toch zijn zijn bevindingen erg interessant…

NWO Geesteswetenschappen heeft aan twaalf onderzoeksteams financiering toegekend vanuit de Vrije competitie geesteswetenschappen. Via dit instrument is financiering beschikbaar voor de beste geesteswetenschappelijke onderzoeksvoorstellen, zonder thematische randvoorwaarden.

Hoe is het Islamitische Rijk ontstaan? En hoe was het dagelijks leven daar? Twee nieuwe Ted Ed-animaties geven in eenvoudige taal het antwoord op die vragen. Arabisten Petra Sijpesteijn en Birte Kristiansen vertellen hoe het was om de video’s te ontwikkelen.

De faculteit der Wiskunde en Natuurwetenschappen (W&N) heeft de samenwerking met China versterkt tijdens een groepsreis eind november. Afgevaardigden van vier instituten bezochten tien Chinese top universiteiten en interviewden meer dan 130 studenten tijdens PhD workshops in Beijing en Shanghai.

Vijf jaar na het begin van de ‘Arabische Lente’ lijkt alleen in Tunesië succes te zijn geboekt. Maar is dat eigenlijk wel zo? Het Leids Universitair Centrum voor de Studie van Islam en Samenleving (LUCIS) organiseert vrijdag 12 februari een paneldiscussie over dit actuele thema.

Hoogleraar Pieter ter Keurs heeft zich zijn hele carrière beziggehouden met verzamelen. Nu gaat hij met emeritaat. ‘Ik hoop dat de aandacht voor verzamelingen blijvend is.’

Instanties zoals de VN en de EU moeten meer bevoegdheden krijgen om grensoverschrijdende problemen het hoofd te bieden. Dat staat in een rapport van de Zweedse SNS Democracy Council, waaraan Leids hoogleraar Jan Aart Scholte meeschreef. De onderzoekers schreven ook onderstaand artikel.

De Nederlandse Vereniging voor Zeegeschiedenis heeft de J.R. Bruijn-scriptieprijs 2021 toegekend aan Geke Burger voor haar masterthesis 'De blue beads van Sint Eustatius. Een onderzoek op het snijvlak van geschiedenis en archeologie'. Zij schreef deze scriptie ter afsluiting van de master Colonial and…

Tijdens de Nationale Dodenherdenking op de Dam in Amsterdam was dit jaar spoken word te horen. In de Volkskrant duidt emeritus hoogleraar Mineke Schipper de herkomst van dit genre.

Er zijn nauwelijks heldere regels voor de teruggave van gestolen kunst. Daardoor worden veel zaken niet in de rechtbank beslist, maar in de politieke arena. Evelien Campfens doet in haar promotieonderzoek voorstellen hoe dat anders kan. Promotie op 11 november.

Studente Islamitische theologie Simin Rafati vertaalde alle verhalen van Jip en Janneke in het Perzisch. Met Sinterklaas had het ministerie van Islamitische Begeleiding geen enkele moeite. Maar met Takkie wel.

Sinds 1 januari heeft Leiden er een nieuwe Graduate School bij. Het Netherlands Institute for Cultural Analysis (NICA), voorheen verbonden aan de Universiteit van Amsterdam, is verhuisd naar het Centre for the Arts in Society (LUCAS).

Gloria Moorman, masterstudent Book and Digital Media Studies, heeft met haar masterscriptie over de Italiaanse stedenatlas van Johan Blaeu's de Elsevier/Johan de Witt-scriptieprijs gewonnen. Joris Gerritse, student Geschiedenis aan de Universiteit Leiden, won met zijn bachelorscriptie de aanmoedigin…

Welk effect hebben trends in de kunstwereld op de collectievorming van musea? Op die vraag probeert universitair docent Martin Berger antwoord te geven in zijn onderzoek binnen het project Museums, Collections and Society, dat onder andere ethische vragen stelt omtrent de herkomst van collecties.

Op 25 november is de wereldwijde 16-daagse campagne ‘Orange the World’ tegen geweld tegen vrouwen en meisjes gestart. Ook de Universiteit Leiden vraagt hier aandacht voor. Op vrijdag 9 december geven Renate van der Zee en Marieke Liem een lezing op de Campus Den Haag over zichtbaar en onzichtbaar geweld…

Welke regels zouden AI moeten reguleren, wie is verantwoordelijk voor het opstellen ervan en hoe kunnen ze worden gehandhaafd in de digitale wereld?

Hij was grondlegger van de Moderne Devotie en misschien wel de beroemdste Deventenaar ooit: Geert Grote. Anna Dlabacova was te gast bij OVT om te spreken over het boek ‘Moderne Devotie’.

Onderzoeker Evelien Campfens was te gast bij Radio Weetlust. Ze sprak onder meer waar haar interesse in roofkunst vandaan komt, maar ging ook in op de nieuwste Indiana Jones-film.

Jan Aart Scholte is de eerste hoogleraar van het nieuwe Leidse interfacultaire stimuleringsprogramma Global Transformations and Governance Challenges. Hij onderzoekt: hoe kunnen we wereldwijde uitdagingen als klimaat en ongelijkheid aanpakken? Oratie op 4 februari.

Hoe ontwikkelen de hersenen zich van de geboorte tot en met de adolescentie? En waarom worden jongeren zelf zo karig bedeeld met informatie over hun eigen brein in ontwikkeling? Twee nieuwe websites van het Leiden Institute for Brain and Cognition voorzien in een antwoord.

Musea focusten lang op macht, rijkdom en een paar bekende figuren. Maar dat is aan het veranderen volgens Valika Smeulders, hoofd geschiedenis van het Rijksmuseum. Hoe die verandering eruit ziet en hoe die tot stand komt, is onderwerp van haar keynote op het D&I-symposium op 11 januari.

De Leidse studenten Judith Zoetelief en Cartharine Wilson staan op de tweede en derde plaats bij de verkiezing van de beste master thesis over Afrika. Deze wereldwijde competitie van het Africa Studie Centrum telde 35 inzendingen. De prijsuitreiking is tijdens de Afrikadag op 17 november.

De KNAW heeft een KNAW Early Career Partnership 2023 toegekend aan Philippe van Gruisen voor interdisciplinair onderzoek naar de brede welvaartseffecten van (arbeids)migratie.

Drie studenten van de Masteropleiding Europees Recht hebben blogs gepubliceerd op Leiden Law Blog.

Bij sommige jongeren met suïcidale gedachten en gedragingen is er een subtiel maar significant verschil in de hersenstructuur, zo blijkt uit onderzoek. 'Het resultaat vertelt wellicht meer over de mechanismen bij suïcidaal gedrag in een specifieke subgroep', zeggen postdoctoraal onderzoeker Laura van…

Wat is onze toekomst met quantum en hoe betrekken we mensen daarbij? Om die vraag draaide het Gala voor Quantum en Samenleving in een uitverkocht TivoliVredenburg op 14 maart. Leidse onderzoekers Julia Cramer en Evert van Nieuwenburg waren erbij.

Op 8 maart zal Daniel Peat spreken bij de eerste jaarlijks conferentie van de recent opgerichte NAVO Mission Appeals Tribunal (MAT) die wordt gehouden in Napels.

In januari van dit jaar deden dr. Min Jung Cho en dr. Annie Trevenen-Jones van het Leiden University College in Den Haag een aanvraag voor een subsidie van het LUF - SVM (Stichting Verpakking en Milieu). In juni 2020 werd dit verzoek gehonoreerd en ontvingen zij een subsidie van € 75.000,-.