Flitsende leptonen en knallende quarks: wartaal? Welnee. De lezingenreeks Expeditie deeltjesfysica neemt je mee naar de wereld van de allerkleinste deeltjes.

Een internationaal team van sterrenkundigen onder Leidse leiding heeft de allereerste opname gemaakt van een jonge, zonachtige ster met twee reuzenplaneten. Tot nu toe hadden astronomen bij een ster die vergelijkbaar is met de zon nooit meer dan één planeet rechtstreeks waargenomen. De sterrenkundigen…

Iets oudere kinderen leggen wel vaker het verband tussen Zwarte Piet en een zwarte persoon. Beide groepen hebben een positief beeld van Zwarte Piet. Dat blijkt uit onderzoek van Judi Mesman, hoogleraar Diversiteit in opvoeding en ontwikkeling.

Zien hoe gifmengster Goeie Mie haar buren en kennissen vergiftigde, een ouderdomspak aantrekken en een hapje eten in het donker. Het kan allemaal tijdens de Nacht van Kunst & Kennis op 19 september in Leiden. Drie bezoekers van vorig jaar vertellen over hun ervaringen. 'Ik heb nooit eerder zoiets be…

Met de huidige marktregels is het behoorlijk risicovol om in groene energie te investeren, en dat staat de strijd tegen klimaatverandering in de weg. Dat schrijft milieuwetenschapper Oscar Kraan in zijn proefschrift. Promotie op 25 april.

Scholieren uit alle uithoeken van Nederland kwamen acht weken lang naar Leiden voor een unieke kans om hun passie voor het Frans verder uit te diepen. Vanuit allerlei invalshoeken dompelden ze zich onder in de Franse taal, cultuur en geschiedenis. ‘De invloed van Frans laat zich ver buiten Frankrijk…

Informatica, Biofarmaceutische Wetenschappen, Politieke Amerikaanse Geschiedenis – het is een greep uit de Pre-University Classes die zo’n driehonderd vwo’ers de afgelopen maanden aan de Universiteit Leiden hebben gevolgd. Eind april demonstreerden zij in de Leidse Pieterskerk hun vers opgedane kenn…

Waarom vindt er geweld plaats in gevangenissen? En hoe reageert het personeel daarop? Universitair docent Esther van Ginneken gaat met een beurs uit het NWO-Talentprogramma Vidi onderzoek doen naar onder meer deze vragen. Ze wil daarbij gebruikmaken van virtual reality.

Drie Leidse onderzoekers maken op 6 juni hun opwachting op Bessensap, het jaarlijkse evenement dat journalisten, voorlichters en onderzoekers dichter bij elkaar brengt. Ze geven korte, toegankelijke presentaties over hun onderzoek, waarbij ze gebruikmaken van afbeeldingen, video- en audiomateriaal.…

Voor het eerst hebben astronomen complexe organische moleculen gedetecteerd in de protoplanetaire schijf rond een jonge ster. De ontdekking, gedaan met de Atacama Large Millimeter/submillimeter Array (ALMA) in Chili, bevestigt opnieuw dat de omstandigheden waaruit aarde en zon zijn voortgekomen niet…

Het is tijd dat de internationale gemeenschap een halt toeroept aan oorlogsmisdaden - in het bijzonder tegen medisch personeel. Dat zei internationaal voorzitter Joanne Liu van Artsen zonder Grenzen tijdens de Cleveringa-oratie.

Sterrenkundige Ewine van Dishoeck stond aan de wieg van ALMA, de grootste radiotelescoop ter wereld. Op 13 maart 2013 was de officiële ingebruikname. Vanaf de basis in Chili kan nu het ontstaan van planeten worden waargenomen.

Op 23 juni vierden wij ons vierde lustrum in de Oude Sterrewacht, samen met het Kaiser-dispuut dat al 25 jaar bestaat. We kunnen terugkijken op een zeer geslaagde bijeenkomst, met twee lezingen door toponderzoekers, leuke anekdotes over de historie van de verenigingen, een rondleiding langs de telescopen…

De Turkse onderzoeker Engin Kiliç ontdekte een vergeten genre uit de Turkse 20e eeuwse literatuur: de utopische roman. Zijn vondst betekent een grote verrijking van de Turkse culturele en politieke geschiedenis. Promotie op 11 juni.

Hoe ontstaan sterrenstelsel? Daar gaat astronoom Mariska Kriek de komende jaren onderzoek naar doen. Ze krijgt een NWO Vici-subsidie van 1.5 miljoen euro om sterrenstelsels in het vroege heelal te bestuderen. ‘Dit onderzoek gebruikt nieuwe en ongekende waarnemingen van de James Webb-ruimtetelescoop…

Zeven Leidse wetenschappers ontvangen een zogeheten Vici-beurs van de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO). Met de beurs kunnen de wetenschappers de komende vijf jaar een eigen vernieuwende onderzoekslijn ontwikkelen en een onderzoeksgroep opbouwen.

Zien hoe gifmengster Goeie Mie aan het werk ging, een ouderdomspak aantrekken en een hapje eten in het donker. Het kan allemaal tijdens de derde editie van de Nacht van Kunst en Kennis op 19 september. Twee bezoekers van vorig jaar vertellen over hun ervaringen.

Het nieuwe Platform Neurodiversiteit komt op voor medewerkers die bijvoorbeeld vanwege hun ADHD of autisme behoefte hebben aan betere werkomstandigheden. Stefan de Jong organiseert op 15 november de eerste onlinebijeenkomst en vertelt alvast over dit initiatief. Interesse? Meld je aan.

Hoe vertel je huidige generaties over de donkere kanten van het verleden? Leidse wetenschappers werken met stichting Gedeeld Verleden, Gezamenlijke Toekomst, aan publieksprogramma’s over het Nederlandse slavernijverleden.

Hoe ontstaan sterren en sterrenstelsels? Wat is donkere materie? Om deze en andere vragen te beantwoorden zijn steeds grotere telescopen nodig. Om die te realiseren is internationale samenwerking nodig. Deel uit een serie over de impact van samenwerking.

Promoveren in wat voor deeltjesfysici het Mekka van de moderne wetenschap is: CERN. Voor de bijna afgestudeerde natuurkundige Marco van Woerden wordt deze droom binnenkort werkelijkheid, en mag hij zich in Genève drie jaar lang bezighouden met de fundamenten van de wetenschap.

Technologische ontwikkelingen gaan in een razend tempo, zo ook op het gebied van kunstmatige intelligentie. Voor minderheidsgroepen zoals de LHBT+ gemeenschap kan die ontwikkeling echter gevaarlijk zijn, schrijft onderzoeker Eduard Fosch Villaronga in een ingezonden brief in Nature Machine Intellige…

Een maansteen van de Apollo 17-missie, antieke globes en de kosmos volgens Wassily Kandinsky. Ewine van Dishoeck, hoogleraar Moleculaire astrofysica, stelde een indrukwekkende expositie samen in Rijksmuseum Boerhaave.

Michiel Veldhuis heeft bij de C.J. Kok Publieksprijs de meeste stemmen van het publiek gekregen en mag zich daarmee Ontdekker van het Jaar noemen. Veldhuis onderzoekt hoe klimaatverandering ecosystemen op de savannes in Afrika beïnvloedt en hoe we die ecosystemen kunnen beschermen.

Vissenpopulaties in meren en rivieren zijn de afgelopen decennia afgenomen. Dat is waarschijnlijk het gevolg van licht- en geluidsverontreiniging. Met de Horizon Europe-beurs kan ecoloog Hans Slabbekoorn dit onderzoeken en de situatie voor migrerende vissen verbeteren. Daarvoor komt er een zeven meter…

De herkomst van Surinaamse rijst, een digitale tweeling van de aarde en een groot big-data project aan de Chileense hemel: drie Leidse wetenschappers ontvangen een ENW-KLEIN subsidie voor vernieuwend, fundamenteel onderzoek.

Poëzie, videobewerking en muziekkunst: de allereerste editie van het 48 Hour Project, waarbij studenten in twee dagen een artistiek product maakten, heeft veel creativiteit opgeleverd. Voor deelnemers was het een leerzaam lichtpuntje in een donker coronajaar: “Het was net alsof ik fysiek aanwezig wa…

Kom 20 september in de Nacht van Kunst en Kennis naar de Hortus en ontdek de wondere wereld achter medicijnen. Bezoekers kunnen minicolleges volgen, zelf proefjes doen met de kleinste moleculen en ervaren hoe een nieuw geneesmiddel wordt onderzocht.

Leidse natuurkundigen en internationale collega's in Genève en Barcelona hebben het mechanisme bevestigd waardoor magic-angle grafeen supergeleidend wordt. Dit is een flinke stap naar het ophelderen van het mechanisme achter hoge-temperatuur-supergeleiding, een decennia oud mysterie voor natuurkundigen,…

Jiahui Jiang (her)vertaalt Nederlandse kinderboeken als Jip en Janneke - Yiyi en Yaya - in het Chinees. Ze doceert Nederlands aan de Communication University of China in Beijing en studeerde Dutch Studies in Leiden.

Wat hebben kunst en geneeskunde met elkaar gemeen? Best veel. Artsen die zich verdiepen in het kijken naar kunst, trainen onbewust hun observatievermogen. Door deze ‘training’ kunnen ze problemen bij patiënten beter opmerken. “Bij zorg gaat het vaak om details”, vertelt Stella Werkman.

Hoe kunnen we slim de nieuwe technologie gebruiken om steden toegankelijker, leefbaarder, en veiliger te maken? Dat staat in de NL Smart City Strategie die Mark Rutte 25 januari in ontvangst nam. De drie Leidse hoogleraren Carolien Rieffe, Joost Kok en Wessel Kraaij gaven advies.

Filosoof Stefan Buijsman promoveerde dit jaar op zijn 20e aan de Universiteit van Stockholm. Daarmee is hij de jongste doctor in Zweden. Op zijn 15e ging hij Informatica studeren in Leiden. ‘Het gonsde, er loopt hier een jochie rond!’

Hoe mooi zou het zijn om kunst, technologie en wetenschap in te zetten bij het herstel van Oekraïne? Jonge Oekraïners die in Polen verblijven, kunnen onder begeleiding creatieve programma's ontwikkelen om in Oekraïne te implementeren. Leidse astronomen Pedro Russo en Kateryna Frantseva werken mee aan…

Leidse fysici zijn erin geslaagd om een enkel molecuul genaamd dibenzoterrylene te detecteren in een nieuw kristal, en hebben ontdekt dat het een kandidaatbouwsteen is voor een kwantumnetwerk. Toekomstige kwantumcomputers hebben zo’n netwerk nodig om samen te werken zonder hun uitzonderlijke eigenschappen…

Benieuwd naar het Groot Auditorium of het Zweetkamertje? Tussen 25 juli en 10 augustus kan je gratis het Academiegebouw bekijken bij een rondleiding.

Een bacterie die zich verschuilt voor het immuunsysteem en stukjes DNA uit zijn omgeving oppikt. Het resultaat: nieuwe eigenschappen krijgen, zoals beter beschermd zijn tegen antibiotica. Gelukkig hebben we zo’n doemscenario nog niet eerder gevonden. Wel vond promovendus Renée Kapteijn de eerste aanwijzingen,…

Wetenschap en maatschappij ontmoeten elkaar in de Leidse Nacht van Kunst & Kennis op 20 september. Vooraf krijgen onze topsprekers alvast een prikkelende vraag. Gaat het mensen lukken om te leven op Mars?

Van de negen Jong Talent Afstudeerprijzen gaan er vier naar Leidse alumni. Zij ontvangen de prijs op 29 november van de Koninklijke Hollandsche Maatschappij der Wetenschappen. Alle vier werken nu als promovendus in Leiden. De jury roemt hun innovatieve aanpak.

Onheilspellende heksen, griezelige monsters en afzichtelijke gedrochten: Kunsthal Rotterdam belicht vanaf zaterdag 15 juni de schaduwzijde van de menselijke verbeelding in de tentoonstelling Hello darkness, my old friend. Zeventig werken op papier uit de collectie van de Universitaire Bibliotheken Leiden…

Ook planten maken groeihormonen aan, en kennen een proces van veroudering. Het bestuderen van de genen en de mechanismen hierachter is nuttig voor gewasveredeling en landbouw, maar ook voor medisch onderzoek. Dat stelt Remko Offringa, hoogleraar Ontwikkelingsgenetica van Planten. Oratie op 16 maart.

Hoe kan het dat vlinders van dezelfde vlindersoort verschillende patronen op hun vleugels hebben? Volgens onderzoekers Ben Wielstra en Emma Berdan, van het Institute of Biology Leiden (IBL), ligt het antwoord bij supergenen. Dit zijn stukken van een chromosoom met daarin veel genen die sterk aan elkaar…

Met behulp van het JEDI fonds ging Fatima al Moufridji samen met een docent op zoek naar culturele contacten tussen vroegmiddeleeuws Engeland, Noord Afrika en het Midden-Oosten. Samen maakten ze vier kennisclips die nu te zien zijn op YouTube.

Na vele jaren voorbereiding heeft CERN een baanbrekend nieuw experiment goedgekeurd: de Search for Hidden Particles (SHiP). Alexey Boyarsky was er vanaf het begin bij betrokken. ‘We weten dat er natuurkunde ontbreekt en die willen we vinden.’

Online daten is op zichzelf al lastig genoeg, maar tegenwoordig moet je ook nog weten wat termen als ‘zombieing’ en ‘prela’ betekenen. Alumni Milou Andree en Vivien Waszink schreven ‘Swipen voor een kwarrel’, een boek waarin alle datejargon wordt besproken, van de 'kwarrels' tot aan 'pigbutchering'…

Cellen in ons lichaam voeren continu kleine taakjes uit, zoals het repareren van wonden. Ze oefenen kracht uit door van vorm te veranderen. Maar hoe vertalen cellen hun vorm in het uitoefenen van kracht in een specifieke richting? Experimentele en theoretische Leidse fysici heeft nu een aanwijzing gevonden…

De Bachelor Honours Class ‘Homo Ludens: Why We Play’ combineert spel, theorie en praktijk. Studenten duiken in alle menselijke domeinen waarin spel een rol speelt en gaan daarover in gesprek, op theoretisch én ervaringsniveau: ‘Soms begrijp je even wat spel is, daarna ontglipt het je weer.’

De Italiaanse natuurkundige Andrea Morello is een van de pioniers van de kwantumrevolutie. Hij doet onderzoek aan de University of New South Wales in Sydney en koestert zijn promotietijd in Leiden.

Jonge onderzoekers kwamen deze maand bijeen voor de vijfde Summer School Wetenschapscommunicatie. Een van de coördinatoren, Julia Cramer: ‘De deelnemers ontmoeten soms voor het eerst andere wetenschappers die ook graag aan wetenschapscommunicatie doen. Dat is mooi om te zien.’