Is er in een planeetvormende schijf al water aanwezig voordat rotsachtige planeten ontstaan? Daar heeft de James Webb Space Telescope misschien bewijs voor gevonden. De ruimtetelescoop heeft voor het eerst water waargenomen in de binnenste schijf rond een jonge ster waar op grotere afstand al reuzenplaneten…

Dr. Claartje Levelt, werkzaam binnen LUCL en LIBC, is een internationaal erkend expert op het gebied van de eerste taalverwerving. Ze onderzoekt hoe het taalsysteem van de grond komt bij baby’s en jonge kinderen, wat daarbij de interactie is tussen taalwaarneming en taalproductie en wat voor leermechanismen…

Met de James Webb-ruimtetelescoop heeft een internationaal team van onderzoekers, waaronder Leidse hoogleraar Moleculaire Astrofysica Ewine van Dishoeck, een palet aan koolwaterstoffen ontdekt in een planeetvormende schijf rond een jonge, lichte ster. De resultaten bevestigen dat schijven rond heel…

De Leidse sterrenkundige Matteo Brogi heeft een Hubble Fellowship toegekend gekregen van NASA en het Space Telescope Science Institute (STScI). Jayne Birkby van de Leidse Sterrewacht heeft een 2014 Carl Sagan Exoplanet Postdoctoral Fellowship ontvangen.

Astronoom Jos de Boer heeft in Nice de Chesneauprijs in ontvangst genomen voor zijn onderzoek naar zogeheten protoplanetaire schijven. De prijs wordt toegekend aan het beste sterrenkundige proefschrift op het gebied van hoge ruimtelijke resolutie. ‘Ik zie het als een goede kans om over mijn onderzoek…

Maar liefst zeven eerstejaarsstudenten van de Faculteit Wiskunde en Natuurwetenschappen zijn als jonge talenten in de prijzen gevallen. Daarnaast lauwerde de Koninklijke Hollandsche Maatschappij der Wetenschappen ook drie masterstudenten en een Sterrenkundeproject tijdens een bruisende uitreikingsmiddag…

Leerlingen van het Coornhert Lyceum uit Haarlem bezochten samen met hun docent Roos Bannenberg het Babylab Leiden. De 5-vwo’ers volgen modules van 10 weken voor wetenschapsoriëntatie en zij konden zich lastig voorstellen hoe onderzoek met baby's eruit ziet. Het Babylab Leiden gaf uitkomst.

Astronomen hebben met de James Webb Space Telescope een nieuw ‘deep field’ vastgelegd van Pandora's Cluster (Abell 2744). De beelden laten nooit eerder vertoonde details zien. De resultaten zijn beschreven in vier wetenschappelijke artikelen. Leidse astronomen Marijn Franx en Mariska Kriek werkten mee…

Een internationaal team sterrenkundigen onder leiding van Violeta Gámez Rosas (Universiteit Leiden) heeft een superzwaar zwart gat waargenomen dat verscholen is in een ring van stof. Deze ontdekking past bij het idee dat de zogeheten actieve centra van sterrenstelsels veel meer op elkaar lijken dan…

Een betere behandeling ontwikkelen voor patiënten met hoofd- en halskanker, dat is het doel van Binanox, het iGEM-team Leiden 2022. Met een crowdfunding hopen ze hier tenminste 10.000 euro voor op te halen.

Het ontwerp voor het METIS-instrument voor de Extremely Large Telescope (ELT) is definitief. De Europese Zuidelijke Sterrenwacht (ESO) heeft groen licht gegeven voor de productie van alle onderdelen van het instrument. Het is het eerste ELT-instrument, ontworpen en te bouwen onder Nederlandse leiding,…

Toen Frank Israel in de jaren 70 afstudeerde aan de Leidse Sterrewacht, had hij nooit kunnen weten dat één van zijn theorieën in 2018 koppen zou maken - en zeker niet in de vorm van een 3D-animatie op het Internet.

Met groot verdriet delen wij het nieuws dat Prof. Harold Linnartz plotseling en onverwacht is overleden op zondag 31 december 2023. We zijn allemaal geschokt en onze gedachten gaan uit naar zijn vrouw en kinderen, zijn overige familieleden en vrienden. Harold was het hart van ons instituut, als onderzoeker,…

Astronomen bij ASTRON hebben met de LOFAR-radiotelescoop een 'bruine dwerg' ontdekt – een zwak object massiever dan Jupiter, maar significant minder zwaar dan de Zon. De ontdekking van het object genaamd Elegast, opent een nieuw pad voor het gebruik van radiotelescopen, namelijk om zwakke objecten in…

Sommige sterrenstelsels in het jonge heelal zijn razendsnel gegroeid, zo blijkt uit waarnemingen van een internationaal team astronomen, onder wie Caroline Straatman en Ivo Labbé van de Leidse Sterrewacht. Ze zijn, op een recordafstand van 12 miljard lichtjaar, uit de periode dat het universum zelf…

Op feestelijke wijze is een begin gemaakt met het grondwerk voor ESO’s European Extremely Large Telescope (E-ELT). Op donderdag 19 juni werd een deel van de 3000 meter hoge berg Cerro Armazones opgeblazen om de top, waarop de grootste optische/infraroodtelescoop ter wereld komt te staan, te kunnen e…

De eerste Nederlandse bijdrage aan de toekomstige European Extremely Large Telescope (E-ELT) is succesvol getest. Het gaat om de 'chopper', een zeer wendbaar spiegeltje dat is ontwikkeld door een samenwerkingsverband van universiteiten, technologische instituten en het bedrijfsleven. Het high techspiegeltje…

De ontwikkeling en bouw van de Cold Optics Bench van het MATISSE-instrument dat onder leiding stond van de Nederlandse Onderzoekschool voor Astronomie (NOVA), is afgerond. Deze Nederlandse bijdrage werd op donderdag 10 april 2014 op de Hannover Messe in Duitsland door ir. Felix Bettonvil van de Leidse…

Hoogleraar Claartje Levelt is een internationaal erkend expert op het gebied van taalverwerving bij jonge kinderen. Ze onderzoekt hoe baby’s en peuters leren praten. Wie is Claartje Levelt?

Het METIS-instrument dat onder leiding van de Nederlandse Onderzoekschool voor Astronomie (NOVA) wordt gebouwd voor ESO's toekomstige Extremely Large Telescope (ELT) in Noord-Chili heeft een belangrijke mijlpaal bereikt: het voorlopig ontwerp is goedgekeurd.

Nieuw gemaakte diepe en zeer scherpe beelden van het vroege heelal laten zien dat er een sterk verband bestaat tussen het stervormingstempo in jonge sterrenstelsels en hun totale massa aan sterren. Leidse wetenschappers werkten mee aan het onderzoek.

Astronomen hebben met de James Webb Space Telescope mogelijk atmosferische gassen ontdekt rond 55 Cancri e, een hete rotsachtige exoplaneet die 41 lichtjaar van de aarde is verwijderd. Dit is het beste bewijs tot nu toe voor het bestaan van een atmosfeer van een rotsachtige planeet buiten ons zonnestelsel.…

Een team van Europese astronomen heeft met behulp van ESO’s Very Large Telescope en tal van andere telescopen de tot nu toe verste quasar ontdekt en onderzocht. Dit heldere baken, dat van energie wordt voorzien door een zwart gat dat twee miljard keer zo zwaar is als de zon, is verreweg het helderste…

Een internationaal team van sterrenkundigen onder wie de Leidse hoogleraar Ewine van Dishoeck heeft voor het eerst het gas benzeen (C6H6) waargenomen in een planeetvormende schijf rond een jonge ster. De waarnemingen vertellen ons meer over het ontstaan van planeten in deze schijf, zoals ook onze aarde.…

Een internationaal team van astronomen, met daarbij een hoofdrol voor onderzoekers van de Sterrewacht Leiden, heeft de brandstof voor het vormen van sterrenstelsels in kaart gebracht in het iconische Hubble Ultra Deep Field. De resultaten van het onderzoek zijn geaccepteerd voor publicatie in The Astrophysical…

Xander Tielens, hoogleraar fysica en chemie van de interstellaire ruimte, krijgt een ERC Advanced Grant voor de studie van polycyclische aromatische koolwaterstoffen (PAK’s) in de ruimte. De combinatie van astronomische observaties, computermodellen en labonderzoek maakt het onderzoek zeer interdisc…

De twee instrumenten van ESA’s ruimtetelescoop Euclid hebben hun eerste testopnamen gemaakt. De eerste beelden geven aan dat de ruimtetelescoop zijn wetenschappelijke doelen zal bereiken waarvoor hij is ontworpen - en mogelijk nog veel meer. Euclid zal een 3D-kaart maken van een derde van de hemel,…

Waarnemingen met ESO’s Very Large Telescope (VLT) onder leiding van Ignas Snellen hebben, voor het eerst, de rotatiesnelheid van een exoplaneet opgeleverd. Gebleken is dat een dag op Bèta Pictoris b slechts acht uur duurt – veel korter dan de dagen op de planeten van ons zonnestelsel. Het onderzoek…

De helderheidspiek van de ring om het superzware zwarte gat van M87 is in een jaar tijd 30 graden tegen de klok in verschoven. Dat blijkt uit nieuwe beelden die het consortium van de Event Horizon Telescope heeft vrijgegeven.

Na 25 jaar is het deze december eindelijk zo ver: de lancering van de lang verwachte James Webb ruimtetelescoop. Leidse astronomen kijken vol spanning mee: niet alleen waren zij betrokken bij de bouw van belangrijke instrumenten aan boord, de telescoop zal ook vele nieuwe geheimen van het heelal onthullen,…

Promotie

Vandaag zijn de eerste fullcolour beelden van de kosmos van ESA’s ruimtetelescoop Euclid gepresenteerd. Nooit eerder was een telescoop in staat om zulke haarscherpe astronomische beelden te maken van zo'n groot deel van de hemel en zo ver het diepe heelal in. De vijf beelden illustreren het volledige…

Ruimtetelescoop Euclid is in staat om de geheimen van het heelal te ontrafelen. Dat laten de afbeeldingen zien die ESA vandaag heeft gepubliceerd, volgens de astronomen die met de data van de telescoop werken. De beelden overtreffen alle verwachtingen. De wetenschappers binnen het Euclid-consortium,…

Lezing, NGL-lezing

Festival