Maar liefst zeven Leidse FWN-studenten ontvingen maandag 29 november een Jong Talent Prijs van de Koninklijke Hollandse Maatschappij der Wetenschappen. Mark van den Bosch en Karlijn Kruiswijk sleepten een afstudeerprijs in de wacht, een groep jonge astronomen won de ET Outreach Award en de andere vijf…

Na 25 jaar is het deze december eindelijk zo ver: de lancering van de lang verwachte James Webb ruimtetelescoop. Leidse astronomen kijken vol spanning mee: niet alleen waren zij betrokken bij de bouw van belangrijke instrumenten aan boord, de telescoop zal ook vele nieuwe geheimen van het heelal onthullen,…

Een internationaal team van astronomen heeft het eerste ‘chemische profiel’ van de atmosfeer van een exoplaneet onthuld. Het team, waaronder de Leidse sterrenkundig Yamila Miguel en provenda Amy Louca, maakten het profiel met de zogeheten Early Release Science-data van de James Webb Space Telescope.…

Via Remote Patient Management platforms wisselen patiënten en zorgverleners op afstand informatie met elkaar uit. Dit soort nieuwe methoden zijn hard nodig om de zorg toekomstbestendig te maken. Hoogleraar Maaike Kleinsmann werkt aan de opschaling en landelijke implementatie van deze systemen.

Een ruimtetelescoop van wereldklasse, een astrolab dat ruimte-ijs maakt en de bouwstenen van het leven… Het IceAge-project bevat alle ingrediënten van een zeer fascinerend onderzoeksproject. Leidse astronomen Melissa McClure, Harold Linnartz en Will Rocha mogen als een van de eerste wetenschappers ter…

Hoe kunnen we burgerschapsonderwijs op school vormgeven? Op de ICLON-nascholingsdag Burgerschap 2022 kwamen verschillende perspectieven op burgerschap en hoe dit te onderwijzen aan bod.

Archeoloog Mike Field besteedde zijn vakantie in augustus aan de zwaarste paardenrace ter wereld, de Mongol Derby: duizend kilometer in tien dagen over de Mongoolse steppe, de postbodes van Dzjengis Khan achterna. Field werd drie keer uit het zadel geworpen maar haalde de finish.

Hoe heeft de evolutie onze nieuwsgierigheid gevormd? En hoe zorgt die nieuwsgierigheid ervoor dat we inmiddels het technologische vermogen hebben om te ontdekken of we alleen zijn in het heelal? Het kwam allemaal aan bod tijdens de viering van de 449ste dies natalis van de Universiteit Leiden.

De spraakmakende milieuorganisatie Sea Shepherd strijdt wereldwijd tegen illegale visserij en schuwt de harde acties niet. Alumnus Geert Vons is directeur van Sea Shepherd Nederland. Hoe kijkt hij terug op zijn studie Chinees en wat drijft hem in zijn werk? ‘Als we niet oppassen zijn de oceanen in 2050…

Lezing, Studium Generale

Wat als we we een CO2-heffing invoeren op koolstofintensieve producten zoals elektriciteit en benzine, en tegelijk huishouden met een laag inkomen compenseren? Hauke Ward en collega’s simuleerden dit scenario voor Peru en kwamen tot een opvallende uitkomst. Hun aanpak gaat niet alleen klimaatverandering…

Houtanatomie is de meest gebruikte methode voor de taxonomische identificatie van boomstammen. Het aantal experts in dit gebied neemt af, en de opleiding hiervoor is erg lang van duur. Met de hulp van technologie hopen computerwetenschappers van het Leiden Institute of Advanced Computer Science (LIACS)…

De sociaaleconomische gevolgen van klimaatverandering zijn vaak onderbelicht. Tijdens het EuroScience Open Forum (ESOF) geeft een groep wetenschappers hier meer inzicht in. Wat is de impact van klimaatverandering op hoe mensen samenwerken of juist tegenover elkaar komen te staan? En wat kunnen we leren…

Op 16 maart 2022 zijn er, zoals bekend, gemeenteraadsverkiezingen. Maar hoe functioneren gemeenteraden eigenlijk, in het licht van de recente decentralisaties? Wie zijn de partijen en politici die naar onze gunst dingen? En worden de collegeformaties straks net zo langdurig en ingewikkeld als in Den…

Natuurkundige Ana Achúcarro is programmaleider van onderzoeksproject 'Observing the big bang: the quantum universe and its imprint on the sky’, één van de zes projecten waarin Stichting voor Fundamenteel Onderzoek der Materie (FOM) in totaal 12 miljoen euro investeert. De Nederlandse natuurkunde blinkt…

Een internationaal team van astronomen heeft een hemelkaart gepubliceerd met daarop meer dan 25.000 superzware zwarte gaten. De kaart, gepubliceerd in het vakblad Astronomy & Astrophysics, is de scherpste hemelkaart op het gebied van de zogeheten lage radiofrequenties. De sterrenkundigen, onder wie…

Hermen Overkleeft en zijn collega’s Gideon Davies (Universiteit van York) en Carme Rovira (Universiteit van Barcelona) ontvangen een ERC Synergy Grant ter waarde van 9,1 miljoen euro. Samen zullen zij het Carbocentre Synergy-team vormen voor onderzoek naar enzymen die werken op glycans: complexe koolhydraten.…

De overgang van eencelligheid naar meercellige organismen is een belangrijke stap geweest in de evolutie. Onderzoekers uit Leiden en Amsterdam ontwikkelden een wiskundig model dat mogelijk verklaart hoe meercelligheid tot stand kwam. Ze vermoeden dat cellen elkaars fouten corrigeren. Publicatie in eLife…

Nieuwsgierigheid is de drijfveer achter het onderzoek van ecoloog Michiel Veldhuis. De universitair docent onderzoekt ecosystemen in relatie tot klimaatsverandering op de savannes in Afrika. Hierbij kijkt hij steeds meer naar sociale factoren zoals de invloed van bevolkingsgroei. De KNAW beloont zijn…

Vierhonderd wetenschappers en afgevaardigden van de ruimtevaartindustrie uit 14 landen komen deze week bijeen in Leiden voor de jaarlijkse Euclid Consortium-meeting. Euclid is de Europese ruimtetelescoop die in 2020 wordt gelanceerd en is bedoeld om misschien wel het grootste mysterie van de hedendaagse…

Onderzoek met de ALMA-telescoop waaraan ook de Leidse wetenschappers John Tobin en Steven Bos meewerkten, heeft voor het eerst de sneeuwgrens van water binnen een protoplanetaire schijf in beeld gebracht. Publicatie in Nature op 14 juli

Wat hebben genderidentiteit en digitale technologie met elkaar te maken? Ze zijn samen onderwerp van onderzoek bij de Universiteit Leiden. Onderzoekers Tessa Verhoef en Eduard Fosch-Villaronga van de faculteiten Wiskunde en Natuurwetenschappen en Rechten gaan de wisselwerking tussen kunstmatige intelligentie…

Een internationaal team van astronomen onder leiding van de Leidse promovenda Leah Morabito heeft met de LOFAR-radiotelescoop de grootste koolstofatomen buiten onze Melkweg ontdekt. Astronomen kunnen nu bepalen hoe koud en compact het gas rond deze atomen is. Dit gas heeft invloed op stervorming en…

De twee graven uit de zevende eeuw die afgelopen zomer zijn gevonden bij een archeologische opgraving aan de Plesmanlaan in Leiden, geven stukje bij beetje hun geheimen prijs. Een 3D-scan van één van de twee gevonden skeletten – inmiddels Peter genoemd – is het startpunt voor verder onderzoek. Waar…

In 2015 dacht Jorryt Matthee een extreem ver sterrenstelsel ontdekt te hebben waarin geen elementen zwaarder dan helium aanwezig waren, genaamd CR7. Drie jaar later toont hij via metingen met de ALMA-telescoop aan dat het sterrenstelsel toch koolstof bevat en zelfs in normale concentraties. De American…

Leidse onderzoekers zijn erin geslaagd in het lab te laten zien hoe moleculaire voetballen, ook wel buckyballs genoemd, in de ruimte kunnen ontstaan. De metingen zijn bijzonder, omdat een nieuwe chemie ten toon wordt gespreid: top-down, van groot naar klein, waarbij aromaten worden omgezet in interstellair…

Er wordt een expertise groep voor de Atacama Large Millimeter / Submillimeter Array (ALMA) gehuisvest in de Sterrewacht van Leiden. Hiermee is een bedrag is gemoeid van 0,5 miljoen euro per jaar.

Flitsende leptonen en knallende quarks: wartaal? Welnee. De lezingenreeks Expeditie deeltjesfysica neemt je mee naar de wereld van de allerkleinste deeltjes.

Burgerinitiatief Land van Ons, een coöperatie die landbouwgrond koopt voor herstel van biodiversiteit en landschap, en de Universiteit Leiden slaan de handen ineen. Samen gaan ze in een langdurig traject onderzoeken welk landbouwbeheer leidt tot het beste herstel van biodiversiteit. Het onderzoek start…

Sterrenkundigen hebben uit het gerimpelde radiosignaal van een ontplofte ster afgeleid hoe de supernova-in-wording en zijn begeleidende ster om elkaar heen bewogen. Dat schrijven de Leidse astronoom Simon Portegies Zwart en de Canadese astronoom Almog Yalinewich in een artikel dat is geaccepteerd voor…

Museum Boerhaave toonde in 2015 ter ere van het honderdjarig bestaan van Einsteins Algemene Relativiteitstheorie de expositie ‘Einstein & Friends’. De tentoonstelling belichte zijn Hollandse vrienden en zijn liefde voor Leiden. Hierbij een kijkje uit de tentoonstelling aan de hand van zeven afbeeldi…

Alle planeten in ons sterrenstelsel draaien in een ecliptisch vlak om de zon. Dat is niet verwonderlijk, want ons zonnestelsel is ontstaan uit een zogeheten protoplanetaire schijf. Promovenda Anna Miotello onderzocht dit soort schijven en hun invloed op de vorming van sterren en planeten. Promotie op…

Als Europese landen alleen vertrouwen op technologische vooruitgang, kunnen we de opwarming van de aarde niet beperken tot 1,5 graad. Ook huishoudens moeten hun levensstijl veranderen. Deze 'inconvenient truth' is het resultaat van de berekeningen van industrieel ecoloog Stephanie Cap. ‘Het is geen…

Christopher Berg Smiet, die in 2017 aan het LION promoveerde bij Dirk Bouwmeester, heeft de Christiaan Huygensprijs gewonnen voor zijn proefschrift ‘Knots in Plasma’. Op 7 oktober ontving hij een oorkonde, een bronzen beeld van Christiaan Huygens en een prijzengeld van tienduizend euro.

Maanmissies zijn weer populair. In één week mislukte de maanmissie van Rusland, terwijl nieuwkomer India juist succes had. En dan zijn er ook nog bedrijven die naar de maan willen. Kan iedereen zomaar naar de maan? Tanja Masson-Zwaan vertelt BNR Nieuwsradio de spelregels van het internationale ruimt…

Primatoloog Jane Goodall bracht op 21 mei een bezoek aan de Hortus botanicus voor een ‘meet & greet’. De wereldberoemde onderzoeker en natuurbeschermer nam een naar haar vernoemde orchidee in ontvangst en vroeg daarbij aandacht voor de bescherming van planten. ‘We moeten nadenken over wat het bos voor…

Samen met een groot internationaal team van wetenschappers hebben onderzoekers Peter van Bodegom en Nadia Soudzilovskaia van het Centrum voor Milieuwetenschappen Leiden (CML) kaarten van variabiliteit in de distributie van plantenkenmerken over de hele wereld gemaakt. De nieuwe kaarten zijn gepubliceerd…

De Nederlandse organisatie voor Wetenschappelijk Onderwijs (NWO) kent ruim 17 miljoen subsidie toe aan het verder ontwikkelen van een Nederlands netwerk voor elektronenmicroscopie (NEMI). Het netwerk bestaat uit vijf UMC’s en acht universiteiten, met Utrecht als coördinator. Vanuit de Universiteit Leiden…

De Hubble Ruimtetelescoop van NASA en ESA heeft met de ontdekking van een verzameling zeer kleine en en blauwe sterrenstelsels een nieuw afstandsrecord geboekt. Niet eerder zijn zulke sterrenstelsels uit de periode van vlak na de oerknal gezien.

Vijf projecten met onderzoekers van Universiteit Leiden ontvangen van NWO een subsidie voor de bouw of vernieuwing van grootschalige onderzoeksfaciliteiten.

De Europese Commissie presenteerde een voorstel tot gemeenschappelijke regels ter bevordering van het recht op reparatie voor consumenten.

Emeritus hoogleraar sterrenkunde George Miley is benoemd tot Ridder in de Orde van de Nederlandse Leeuw. Hij kreeg de onderscheiding op 26 maart 2012 voor zijn wetenschappelijke prestaties en ook voor zijn initiatief om kinderen overal ter wereld in contact te brengen met de sterrenkunde.

In november 2021 organiseerde het ICLON een nascholingsdag filosofie over het thema ‘Vrijheid en gelijkheid, maar voor wie?’ Dit naar aanleiding van het nieuwe examenthema voor havo Filosofie in de examenjaren 2022 –2024 dat in het teken staat van Denken over Democratie.

Astronomen van de Leidse Sterrewacht en de Universiteit van Arizona (VS) hebben met een nieuw instrument een opname van een exoplaneet gemaakt. Het instrument levert een ongeëvenaard goed contrast. De Leidse promovendus Gilles Otten presenteerde de resultaten aan de wetenschappelijke gemeenschap op…

Als uitwisselingsstudent was alumna Jessica Ma al op zoek naar de brug tussen statistiek en de echte wereld. Ze deed hier het zelfvertrouwen op om haar interesses te volgen en vond na een aantal omzwervingen haar plek bij Disney in de Verenigde Staten.

Een internationaal team van astronomen, waaronder Leidenaar Christian Ginski, heeft nog nooit eerder waargenomen structuren ontdekt in een stofschijf rond een nabije ster. Publicatie in Nature op 8 oktober.

Ons afgekapte, gekantelde, aluminium- en ijzerrijke zonnestelsel blijkt gewoner dan gedacht. Dat stelt sterrenkundige Simon Portegies Zwart op basis van simulaties en berekeningen met een supercomputer. Er zouden in onze Melkweg ongeveer 36.000 vergelijkbare zonnestelsels te vinden moeten zijn.

De educatieve iPad-game Planetenreis is nu ook internationaal uitgebracht en beschikbaar in het Engels, Zweeds, Spaans, Duits en Frans. Het spel neemt kinderen mee op een spannende ontdekkingstocht langs de acht planeten van ons zonnestelsel, de dwergplaneet Pluto en de maan. De Zweedse versie van Planetenreis…

Veel leefomgevingen op aarde veranderen drastisch met de seizoenen. Voor dieren in deze seizoensgebonden omgevingen heeft dit grote invloed op de beschikbaarheid van voedsel, hoeveelheid roofdieren en mogelijkheden om voort te planten. Om zich in dit soort habitatten succesvol te handhaven moeten dieren…

Ariane Briegel, hoogleraar Ultrastructuurbiologie in Leiden, heeft een prestigieuze beurs ontvangen van de Gordon and Betty Moore Foundation. Met de toekenning van 800.000 euro zet Briegel een nieuwe onderzoekslijn op om symbiotische interacties op nanoschaal te bestuderen.