Hoe weet een bacterie waar er voedsel is in zijn omgeving? En hoe beweegt die bacterie vervolgens naar dat voedsel toe? Hoogleraar Ultrastructuurbiologie Ariane Briegel nam het publiek mee op een microscopische reis tijdens haar lezing ‘Zooming in on bacterial behaviour’ voor het Natuurwetenschappelijk…

De opwarming van de aarde verandert de samenstelling van bodemschimmels op de Arctische toendra. Dat zal gevolgen hebben voor talloze dier- en plantensoorten in de Noordpoolregio. Dit blijkt uit onderzoek van biologe Tatyana Semenova-Nelsen. Promotie 7 december.

Vanwege zijn grote aanpassingsvermogen maakt de cholerabacterie veel slachtoffers. Hoogleraar Ariane Briegel van het Institute of Biology heeft nu ontdekt dat deze kunst is toe te schrijven aan snelle zintuiglijke veranderingen in de bacterie. Publicatie in PNAS.

Hoe spraken de Schotten honderden jaren geleden? Universitair docent Mo Gordon denkt dat het antwoord op die vraag te vinden is in kerkarchieven. ‘Het kan een boost zijn voor je identiteit om de geschiedenis van jouw taal te kennen.’

Ooit is de verwantschap tussen dieren of planten vastgesteld op grond van zichtbare overeenkomsten. DNA-onderzoek brengt nu forse correcties aan in deze stamboom van het leven. Willem Prud'homme van Reine, werkzaam bij de Leidse vestiging van het Nationaal Herbarium, zorgde met twee collega's voor een…

Een internationaal team van astronomen, waaronder Leidenaar Christian Ginski, heeft nog nooit eerder waargenomen structuren ontdekt in een stofschijf rond een nabije ster. Publicatie in Nature op 8 oktober.

'In een hol onder water woonde een Hobbit': een nieuwe garnaalsoort vernoemd naar Bilbo Balings. Biologiestudent Werner de Gier ontdekte deze soort tijdens zijn bachelorstage bij Naturalis.

Waarschijnlijk is de zuurstof al tijdens de vorming van de komeet opgenomen. Dat blijkt uit onderzoek van het Europese ruimtevaartuig Rosetta dat rond de komeet cirkelt. Een internationaal team van onderzoekers onder leiding van Kathrin Altwegg (Universität Bern) met Ewine van Dishoeck en Catherine…

Niall Hodgins, masterstudent Biology and Science Based Business, mag zich de beste studentondernemer van Leiden noemen. Hij won gisterenavond de finale van Gulliver en 10.000 euro om met zijn bedrijf NADES oplosmiddelen te ontwikkelen voor het preklinisch testen van nieuwe medicijnen.

Twee Leidse onderzoeksprojecten die zich focussen op het vergroten van de biodiversiteit van het Nederlandse productiesysteem voor voedsel en sierteelt, kunnen van start dankzij financiering binnen de KIC-call van NWO.

De Nobelprijs voor Scheikunde 2017 is uitgereikt aan Jacques Dubochet, Richard Henderson en Joachim Frank, voor hun ontwikkeling van de cryo-elektronenmicroscopie. Met deze techniek kunnen biomoleculen in 3D in beeld gebracht worden, legt hoogleraar Ultrastructuurbiologie Ariane Briegel uit.

Een georganiseerd overzicht van de wereldwijde diversiteit aan schimmels, dat is wat Irene Martorelli en collega’s voor ogen hebben met de nieuwe MycoDiversity Database (MDDB) die ze bouwen in samenwerking met Naturalis Biodiversity Center. De database maakt het eenvoudiger en sneller om te zien welke…

Leidse onderzoekers Remko Offringa, Salma Balazadeh en Frederic Lens hebben een NWO-XL beurs ontvangen (2,5 millioen euro). Samen met onderzoekers in Wageningen en Groningen zullen ze bekijken hoe de verhouting van planten ontstaat. De groep zal van plant tot molecuul onderzoeken welke genen betrokken…

De strategische alliantie Leiden-Delft-Erasmus Universities bestaat tien jaar in 2022. Tijdens de jubileumbijeenkomst ‘The Next Ten Years’ in de Faculty Club op 12 april keken de partners terug op wat er bereikt is en werd er vooruitgekeken naar de grote maatschappelijk uitdagingen van de komende tien…

65 communicatoren, educatoren, docenten en sterrenkundigen uit 23 landen van over de hele wereld namen deel aan de Universe Awareness (UNAWE) Internationale Workshop. De workshop vond plaats van 5-9 oktober aan de Leidse Sterrewacht en was onderdeel van de United Nations World Space Week.

De Universiteit Leiden heeft haar Jaarverslag over 2018 gepubliceerd. Hoewel ook de Leidse universiteit het afgelopen jaar geconfronteerd is met ingewikkelde thema’s zoals werkdruk, internationalisering, sociale veiligheid en bekostiging, zijn er forse stappen gezet in de realisatie van haar ambitie…

Bij de ontwikkeling van duurzame projecten moet veel eerder gekeken worden naar de effecten voor burgers die minder welvarend zijn en niet goed voor zichzelf kunnen opkomen. Dat stelt Marja Spierenburg, hoogleraar Antropologie van duurzame ontwikkeling en bestaansmiddelen. Oratie op 25 februari.

Kunstmatige bladeren, goedkope fotobiologische cellen. Dat zijn producten waarop BioSolar Cells zich met € 42 miljoen subsidie vijf jaar gaat richten. In BioSolar Cells werken 34 partijen, waaronder de Universiteit Leiden, samen in een klopjacht op de duurzame productie van bio-energie en voedsel door…

Een internationaal team sterrenkundigen onder leiding van Violeta Gámez Rosas (Universiteit Leiden) heeft een superzwaar zwart gat waargenomen dat verscholen is in een ring van stof. Deze ontdekking past bij het idee dat de zogeheten actieve centra van sterrenstelsels veel meer op elkaar lijken dan…

Ze zijn allebei chemicus maar de een bestudeert de onmetelijke ruimte en de ander de kleinste bestanddelen van de menselijke cel. Ewine van Dishoeck, hoogleraar Astrochemie, en Hermen Overkleeft, hoogleraar Bio-organische synthese, kregen beiden een Europese miljoenensubsidie.

Het veelgebruikte bestrijdingsmiddel thiacloprid kan zorgen voor een grootschalige afname in zoetwaterinsecten. Dat ontdekten de onderzoekers van het Levend Lab in Leiden. Drie maanden lang telden zij hiervoor de uitvliegende insecten in de 36 slootjes van het lab. Hun onderzoek is nu te lezen in PN…

In 2022 is Leiden dé Europese stad van de wetenschap. De voorbereidingen zijn in volle gang, dus we geven je graag een kijkje achter de schermen. Dit keer praten we met Ewine van Dishoeck. Zij is de trekker van het jaarprogramma voor de faculteit Wiskunde en Natuurwetenschappen. Wat Ewine betreft kan…

Ooit iets voor de eerste keer gedaan en er direct een prijs mee gewonnen? Sabine Wenzel wel. Met haar onderzoek naar het oppervlak van zinkoxide won ze de Surface Science Young Investigator award.

‘De komst van SRON naar Zuid-Holland willen we aangrijpen om het onderzoek en de bedrijvigheid rondom ruimtevaart en astronomie in de breedste zin een flinke impuls te geven.’ Dat zei rector Carel Stolker van de Universiteit Leiden bij het slaan van de eerste paal van het nieuwe SRON-gebouw in Leide…

Voor het eerst is een katalysator gevonden die bij kamertemperatuur nitriet afbreekt tot zuiver stikstofgas. Promovendus Matteo Duca van het Leids Instituut voor Chemisch Onderzoek ontdekte dit effect op een speciaal soort oppervlak van platina. Nanodeeltjes platina kunnen misschien massaproductie mogelijk…

Een nieuw kabinet moet op korte termijn in drie specifieke regio’s snelle en vergaande maatregelen nemen om de stikstofuitstoot tegen te gaan. Zo komt er ruimte voor een lange-termijn-aanpak om andere urgente problemen aan te pakken en de knoop aan verplichtingen die de staat heeft te ontwarren. Dit…

Tijdens een crisis bestaat de behoefte om onmiddellijk humanitaire assistentie te verlenen. Bij het verlenen van assistentie komen veel juridische en politieke uitdagingen kijken, waardoor het onthouden van hulp helaas veelvoorkomend is. Op 25 november 2015 promoveert mw.mr. E.E. Kuijt op haar proefschrift…

Het collegezalengebouw van de faculteit Wiskunde en Natuurwetenschappen is in juni voorzien van zonnepanelen. Daarmee heeft het gebouw in één klap het grootste zonnedak van Leiden.

Op donderdag 3 maart 2020 zal Prof. Margaret Moore de jaarlijkse Centre for Political Philosophy lezing verzorgen.

Het nieuwe collegejaar is ingeluid en daarmee gaat ook het onderwijs weer van start. Universitair hoofddocent Dennis Claessen en onderwijsdirecteur Han de Winde van het Instituut Biologie Leiden bedachten voor hun studenten een milieuvriendelijke kennismaking met het Leiden Bio Science Park, met hulp…

Hoe krijgen spionnen in azijn gedrenkte eierschalen weer hard? Op kerstavond onthult hoogleraar wetenschapscommunicatie Ionica Smeets het antwoord op deze vraag en andere breinbrekers. Ze presenteert dit jaar de Nationale Wetenschapsquiz van de VPRO.

Tijdens het Openingscollege in september is voor de vierde maal de Carla Musterd Onderwijsprijs uitgereikt. Studenten verkozen Cátia Antunes tot beste docent van de Opleiding Geschiedenis. De Fruin prijs voor de beste masterscriptie ging dit jaar naar Stefan Penders.

‎‎Op 21 juni is onze dierbare collega Joan van der Waals overleden na een lang en rijk/vruchtbaar/waardevol leven.

Het uitbannen van extreme armoede en het verminderen van inkomensongelijkheid leiden vaak tot meer druk op het milieu. Integratieve beleidsmaatregelen zijn nodig om het milieu te sparen bij gelijktijdige verbetering van sociale en economische omstandigheden.

André Kuipers neemt in zijn gastcollege op 22 januari scholieren en studenten mee op zijn ruimtereis. Zijn missie: leerlingen en studenten warm maken voor wetenschap en techniek.

Kunnen bomen zich aanpassen aan (klimaat)verandering? Welke bomen zijn daar meer of minder toe in staat en waarom? Met die vragen ging een groep onderzoekers van over de hele wereld aan de slag. Hoogleraar Milieubiologie Peter van Bodegom werkte onder andere mee aan het classificeren van de functionele…

Er moet in de maritieme geschiedschrijving meer oog komen voor de wisselwerking tussen ideeën en ervaringen van zeelieden, zegt hoogleraar Zeegeschiedenis Michiel van Groesen in zijn oratie (30 september). Dat geeft een breder historisch inzicht in het handelen van mensen, op het water en aan de wal…

Tijdens de Nederlandse Astronomen Conferentie te Lommel, België (15 tot 17 mei 2013), zal de Pastoor Schmeitsprijs voor de Sterrenkunde worden uitgereikt aan Dr. Rychard J. Bouwens, verbonden aan de Sterrewacht van de Universiteit Leiden.

Zo’n 130 alumni van alle opleidingen, Haags en Leids, bezochten donderdag 16 februari het alumni event ter gelegenheid van de opening van de nieuwe locatie Wijnhaven in Den Haag. Keynote speaker Rob de Wijk praatte de deelnemers bij over de machtspolitieke verschuivingen in de wereld en de internationale…

Hoe helpen demonstratie-experimenten in de klas leerlingen om te leren chemisch redeneren? Dat onderzocht Marie-Jetta den Otter, promovendus bij het ICLON. Zij verdedigt haar proefschrift op 6 december.

Zelfs embryo’s kunnen verzeild raken in een evolutionaire wapenwedloop met een andere soort. Dat laten Leidse biologen zien bij larven van de roze bittervoorn die als koekoeksjongen parasiteren op de kieuwen van zoetwatermosselen. Ze publiceerden hun onderzoek 19 februari in PNAS.

Deze maand is het tweehonderd jaar geleden dat het Egyptische hiërogliefenschrift is ontcijferd. NINO, het Taalmuseum, Things that Talk en het Rijksmuseum van Oudheden grijpen de gelegenheid aan om de eerste Week van het oude schrift te organiseren.

Technologie en privacy, vertrouwen en wantrouwen. De discussie hierover laaide op toen de universiteit scanners plaatste en studenten in verzet kwamen. Woensdag 2 februari onderzoeken experts van de Universiteit Leiden dit thema op het gelijknamige symposium. We bellen met Roy de Kleijn, als informaticus…

Ruimteonderzoeksinstituut SRON, de Universiteit Leiden en de TU Delft stellen zes wetenschappers aan voor gezamenlijk ruimteonderzoek. Het gaat om onderzoek naar exoplaneten, naar de evolutie van structuur in het heelal en naar technologie om nieuwe grensverleggende ruimteinstrumenten te ontwikkelen…

Middeleeuwse stedelingen waren waarschijnlijk niet slechter af dan dorpsbewoners uit die tijd. Wel liepen beide groepen heel verschillende gezondheidsrisico’s. Dat vermoedt Rachel Schats na onderzoek op botmateriaal. Promotie op 3 november.

Op 5 augustus beginnen de Olympische Spelen in Brazilië. Bij lezingen van Studium Generale kun je alvast kennismaken met dit mooie maar complexe land.

In februari is dr. Jenny Doetjes benoemd tot hoogleraar Semantiek en Taalvariatie. Tijdens haar hoogleraarschap wil Doetjes vooral taalkundige patronen in kaart brengen tussen talen die in eerste instantie weinig met elkaar te maken lijken te hebben.

Zeven bachelorstudenten Informatica aan de Universiteit Leiden werken mee aan een onderzoeksproject rond big data en eventmanagement. Hun werk moet uiteindelijk resulteren in een systeem dat gebruikt kan worden bij de finish van de Volvo Ocean Race in Den Haag in juni volgend jaar.

Wat valt er te leren over Bangladesh dat niet op Google te vinden is? Op die vraag kregen bachelorstudenten van International Studies en Southeast Asian Studies vrijdag 24 september antwoord. In een goedgevulde collegezaal gaf de ambassadeur van Bangladesh, Riaz Hamidullah, een lezing over zijn land…

Eentje bleek wel tweeduizend jaar oud te zijn. En oudere reuzenbekersponzen blijken juist snellere celdeling te hebben, anders dan wijzelf. Ze maken antibiotica en nog véél meer. Lina Bayona Maldonado onderzocht wat verschillen in bijvoorbeeld leeftijd of zeediepte uitmaken voor het maken van al die…