Aseksuele voortplanting bij vrouwtjeswespen leidt tot een ophoping van genetische mutaties, waardoor hun seksorgaan verschrompelt. De Leidse bioloog Ken Kraaijeveld publiceerde deze ontdekking in Evolution. Zijn onderzoek is een van de eerste experimentele studies naar de gevolgen van aseksuele voor…

In de afgelopen 30 jaar zijn er ruim 5000 planeten ontdekt buiten ons zonnestelsel. Een veelvoorkomende exoplaneet is de lavawereld, een hete superaarde met oceanen van vloeibaar lava. Mantas Zilinskas ontwikkelde modellen om mogelijke atmosferen daarvan te simuleren. Die simulaties bieden houvast voor…

Vijf wetenschappers van de Universiteit Leiden krijgen een Starting Grant van de European Research Council (ERC). Met zo’n beurs van gemiddeld 1,5 miljoen euro kunnen onderzoekers met veel potentie eigen project lanceren, een onderzoeksteam leiden en hun beste ideeën uitvoeren.

Op vrijdag 15 mei gaan 1800 leerlingen van 60 basisscholen op verschillende plekken in Nederland de dag beginnen met het meten van de waterkwaliteit van rivieren. Hiermee brengen zij in kaart waar het water gezond of misschien juist vervuild is. Het evenement is vanwege de coronamaatregelen zo aangepast,…

Onderzoekers van het Leiden Institute of Chemistry hebben aangetoond dat ook minimale verschillen in structuur van oppervlaktes hydrofoob gedrag kunnen bepalen. Hun onderzoek werd op 30 september gepubliceerd in het toonaangevende blad ‘Physical Reviews Letters’.

In de geschiedenis van de kolonisatie van de Amerika’s wordt de betekenis van de inheemse, indiaanse kennis gemarginaliseerd. Onterecht, blijkt uit onderzoek van Leidse archeologen. Inheemse kennis en infrastructuur waren essentieel voor het ‘succes’ van de Spaanse kolonisten. Publicatie in het tijdschrift…

Paul Behrens en zijn team hebben de Frontiers Planet Prize van een half miljoen euro gewonnen voor hun onderzoek naar de effecten van het overstappen naar een plantaardig dieet.

De Leidse onderzoeker dr. Ben Zonneveld heeft de grootte van het genoom – de hoeveelheid DNA per kern - van wilde tulpen bepaald. Zijn conclusie is dat er meer dan 87 wilde soorten zijn. Verschillende mogelijk nieuwe soorten zijn ontdekt.

Vrouwen droegen in de vroege middeleeuwen vaak kleding van betere kwaliteit dan mannen. Dat is een van de conclusies van Leids archeologe Chrystel Brandenburgh, die Nederlandse textielresten uit de periode van 400 tot 1000 na Christus onderzocht. Promotie op 10 mei.

Donderdag 28 januari is het Nederlands Centrum voor Biodiversiteit (NCB Naturalis) geopend met een symposium en een publieksmanifestatie. De Universiteit Leiden is een van de partners. In het centrum worden de natuurhistorische collecties van Nederland geïntegreerd en toegankelijk gemaakt voor onder…

Bevers hadden duizenden jaren een grote invloed op het Nederlandse ecosysteem en de mensen die daarin leefden. Dat blijkt uit onderzoek van archeoloog Nathalie Brusgaard.

Dr. Jorrit Rijpma, universitair hoofddocent Europa Instituut en Jean Monnet Professor, opende de Meijerslezing met zijn lezing “Hoe vrij is vrij reizen nog? Een Europa zonder grenzen na de crisis.” In een helder betoog schetste hij de veiligheidsgrondslag van de Europese buitengrens en de toename van…

Hoe weet de overheid of wetenschapsbeleid het gewenste effect heeft? Volgens hoogleraar Barend van der Meulen zijn een variëteit aan kennis over de effectiviteit en goed verzamelen ervan belangrijker dan een strikte wetenschappelijke methode. Oratie op 27 maart.

Op maandag 20 april is het project Erfgoed Gezocht Junior gelanceerd. In dit project, ontwikkeld door de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed en de Universiteit Leiden, kunnen kinderen in de leeftijd van 8 tot 12 jaar op de computer meespeuren naar archeologische resten op de Veluwe en nieuwe grafheuvels…

Boeren zijn er niet dol op. Microben kunnen de hele oogst verpesten. Alleen al de aanwezigheid van één ziekteverwekkende schimmel of bacterie kan desastreuse gevolgen hebben. Toch blijken er uitzonderingen te zijn. De pathogene microbe is dan wel aanwezig, maar richt geen schade aan. Adam Ossowicki…

Elk jaar reikt het CML drie Stans Awards uit. Medewerkers konden studenten en collega's nomineren voor de prijzen: beste studentenscriptie, beste PhD paper en beste outreach van het afgelopen jaar. Juryleden Jan Willem Erisman en Nicole de Voogd maakten de uiteindelijke keuze.

Aan de Leidse singel zijn binnenkort acht universitaire moestuintjes te bewonderen. Onder een stralende zon begonnen eerder deze maand bijna veertig enthousiaste studenten en medewerkers met de aanleg van hun eigen volkstuin in de Hortus botanicus.

Zaterdag 30 juni vond de alumnimiddag China-, Japan- en Koreastudies plaats, tevens afscheid van het Arsenaal. Dit was de allerlaatste keer dat (oud-)studenten en medewerkers even naar binnen konden lopen voordat het gebouw wordt gerenoveerd en heringericht.

Eencellige organismen hebben stijver DNA dan meercellige organismen, zoals de mens. Dat blijkt uit natuurkundige computermodellen van Marco Tompitak. Hij promoveert op 11 oktober op zijn proefschrift The Mechanical Genome.

De Universiteit Leiden gaat meer mensen met een arbeidshandicap aan de slag helpen. Rector magnificus Carel Stolker ondertekende daarvoor op 11 februari een overeenkomst met DZB.

Deze zomer kan iedereen – Leidenaren, dagjesmensen, toeristen – de mooiste gebouwen van de Leidse universiteit in de binnenstad bezoeken met een rondleiding. De exclusieve zomerse rondleidingen bieden een kijkje achter de deuren van het Academiegebouw, het P.J. Veth gebouw en de Bibliotheek Thysiana.…

In de afgelopen jaren hebben de kloeke en zeer succesvolle uitgaven Wereldgeschiedenis van Nederland (2018), Wereldgeschiedenis van Vlaanderen (2018) en Nog meer wereldgeschiedenis van Nederland (2022) op een toegankelijke wijze een breed publiek inzicht verschaft in hoe sterk de geschiedenis van Nederland…

De Duurzaamheidsprijs van het LUGO de PKvV gaat dit jaar naar studentengezelligheidsvereniging Catena. Catena heeft in de luwte van de coronapandemie het hardst gewerkt aan verdere verduurzaming.

Bevolkingsgroei, economische expansie en het hieraan gerelateerd landgebruik leidt er aantoonbaar toe dat een toenemend aantal vogelsoorten uitsterft en dat de koolstofopslag in de natuur afneemt. Dit schrijft een internationaal team van wetenschappers van onder meer het Centrum voor Milieuwetenschappen…

Onderzoekers van het Centrum voor Milieuwetenschappen Leiden (CML) hebben zes topprioriteiten vastgesteld waarvoor milieu-interventies de meeste impact kunnen hebben. Ze hopen hiermee onderzoekers en beleidsmakers te helpen om het beste te halen uit de beperkte middelen en daarmee mens en planeet te…

Banketten voor de rijken, pap voor de armen en een dieet van brood, olijfolie en wijn. Zomaar wat onjuiste aannames over het Romeinse voedselpatroon.

Het is tegenwoordig essentieel dat een bioloog om kan gaan met big data. Daarom moeten data-analysevaardigheden vanaf het begin van de studie, of liever zelfs vanaf de middelbare school, worden aangeleerd. Dat stelt Vera van Noort, de nieuwe hoogleraar Computationele Biologie. Oratie op 22 januari.

Martina Vijver is genomineerd als Teacher of the Year van de faculteit Wiskunde en Natuurwetenschappen. Die nominatie krijgt ze voor het vak Ecotoxicologie dat ze begin dit jaar doceerde. De 52 studenten die het vak volgden waren enorm enthousiast en gaven positieve beoordelingen. Wat er zo leuk aan…

Promovendus Ludwig Hoffmann gaat dankzij een Rubiconbeurs die hij op 11 april won twee jaar naar Harvard University in de VS. Met behulp van theoretische modellen bestudeert hij biologische materialen, bijvoorbeeld tijdens de morfogenese. Dit is het proces waardoor weefsels of organismen hun vorm ontwikkelen.…

Van verhaaltjes voor het slapengaan over wiskunde tot podcasts over microplastics en games over onkruid, tijdens de eindpresentatie op 20 december presenteerden masterstudenten Science Communication & Society de door hen ontwikkelde producten. Veel producten zijn al geïmplementeerd door de opdrachtgevers,…

Schimmels zijn te gebruiken voor het maken van bouwmaterialen en vleesvervangers. Arthur Ram legt uit hoe schimmels ons kunnen helpen verduurzamen.

Het Rapenburg staat op 16 september in het teken van de Nacht van Kunst & Kennis. Met meer dan honderd acts is er voor ieder wat wils. Wij kozen alvast vijf leuke optredens voor je uit.

Burgers uitnodigen om dieren te monitoren, planten te fotograferen of watermonsters te verzamelen. Het zijn enkele mogelijkheden van Citizen Science. Deze burgerwetenschap neemt toe in populariteit, als een effectieve en impactvolle wijze van data verzamelen, maar ook om de samenleving te betrekken…

Een bacterie die zich verschuilt voor het immuunsysteem en stukjes DNA uit zijn omgeving oppikt. Het resultaat: nieuwe eigenschappen krijgen, zoals beter beschermd zijn tegen antibiotica. Gelukkig hebben we zo’n doemscenario nog niet eerder gevonden. Wel vond promovendus Renée Kapteijn de eerste aanwijzingen,…

Vanaf nu is te meten hoeveel plasticdeeltjes er in ons eten zitten. Chinese wetenschappers en de Leidse hoogleraar Willie Peijnenburg pasten de methode die ze ontwikkelden meteen toe in sla en tarwe. Hun resultaten staan 20 januari in Nature Nanotechnology.

De Leidse leerstoel Arabische Talen en Culturen bestaat in 2013 vierhonderd jaar en dat moet gevierd worden. Een rijk en gevarieerd programma laat ons dit jaar kennismaken met de Arabische wereld en met de wetenschappelijke bestudering ervan. Hoogleraar Arabische Taal en Cultuur Petra Sijpesteijn…

Mondiale problemen zoals welvaartsziektes of microplastics in zee zijn te complex om vanuit één wetenschappelijke discipline of vanuit één land te kunnen doorgronden. De Universiteit Leiden heeft de expertise in huis om oplossing van deze gigantische problemen een klein stapje dichterbij te brengen.…

Tien maanden draaide promovendus Sanne Rotmeijer mee op de redacties van verschillende nieuwsmedia op Curaçao en Sint-Maarten. Ook volgde ze hoe nieuws rondgaat op straat en circuleert op sociale media. Het doel? Achterhalen hoe verhalen ‘het nieuws’ werden.

Leids onderzoek naar de ontwikkeling van een duurzame brandstofcel heeft per toeval een uitzonderlijk efficiënte katalysator opgeleverd voor de productie van waterstofperoxide. De katalysator, die Dennis Hetterscheid en promovendus Michiel Langerman ontdekten, kan mogelijk leiden tot verduurzaming van…

Met een zogeheten Kiem-beurs van maximaal €10.000 stimuleert de Universiteit Leiden initiatieven op het gebied van onderzoek en onderwijs waar uiteenlopende vakgebieden elkaar ontmoeten. Die werkwijze draagt bij aan het oplossen van complexe vraagstukken.

De gemeente Leiden wil de binnenstad klimaatbestendig maken: door te vergroenen, moet hittestress worden tegengegaan. Tegelijkertijd moet recht worden gedaan aan het erfgoed. Onderzoeksmedewerker Fenna IJtsma duikt in historisch groen om inspiratie te bieden.

Researchmasterstudent geschiedenis Jesse Dijkshoorn werkte mee aan een transcriptiesysteem voor middeleeuwse teksten. ‘Leuk om de middeleeuwen toegankelijk te maken voor mensen.’

Een groep biologiestudenten werkt aan een oplossing voor het wereldwijde plasticprobleem door bacteriën een biologisch afbreekbaar plastic te laten maken.

Hoe kan het dat vlinders van dezelfde vlindersoort verschillende patronen op hun vleugels hebben? Volgens onderzoekers Ben Wielstra en Emma Berdan, van het Institute of Biology Leiden (IBL), ligt het antwoord bij supergenen. Dit zijn stukken van een chromosoom met daarin veel genen die sterk aan elkaar…

In de zomer zwermen de medewerkers en studenten van de Faculteit der Archeologie uit naar alle delen van de wereld om deel te nemen aan veldwerkprojecten. Lees een aantal van hun verhalen hier!

André Kuipers neemt in zijn gastcollege op 22 januari scholieren en studenten mee op zijn ruimtereis. Zijn missie: leerlingen en studenten warm maken voor wetenschap en techniek.

Onlangs is onze gerespecteerde en getalenteerde voormalig collega Bente Hilde Bakker overleden na een lange en moedige strijd met ziekte. Zij volgde haar wiskundige opleiding aan de Vrije Universiteit in Amsterdam en promoveerde daar ook onder begeleiding van Jan Bouwe van den Berg en Robert van der…

De zuurstofomzetting door moleculaire koperkatalysatoren verloopt anders dan tot nu toe werd gedacht. Michiel Langerman van het Leids Instituut voor Chemisch Onderzoek (LIC) wist de werking van koperkatalysatoren voor deze belangrijke reactie op te helderen. Deze kennis biedt mogelijkheden om nieuwe…

Regen of niet: bij de cursus ‘The Ecology Project’ gaan studenten van het Leiden University College wekelijks de Haagse natuur in.

Sinds vorig jaar staan er gekleurde pilaren op de universiteitscampus. Met deze ‘Act of Kindness Pillars’ wordt eenzaamheid bij studenten tegengegaan.