Heike Kamerlingh Onnes ontdekte op 8 april 1911 de supergeleiding: elektrische stroom zonder weerstand. Tegenwoordig zijn supergeleidende magneten onontbeerlijk bij fysisch en medisch toponderzoek. Fysicus Peter Kes is een van de organisatoren van een symposium ter gelegenheid van honderd jaar super…

Een onderzoeksgroep van vijftien mensen uit diverse vakgebieden zoals politieke economie, internationale betrekkingen, rechtsgeleerdheid, geschiedenis en bestuurskunde, werkt samen binnen het interdisciplinaire onderzoeksprogramma 'Citizenship, Migration and Global Transformations'. Voor dit onderzoeksproject…

Er vinden wereldwijd grote ontwikkelingen plaats die nieuwe uitdagingen creëren voor onze samenleving. Zo viel bijvoorbeeld de pandemie overal rauw op ons dak en voelen we al het effect van de opwarming van de aarde. Hoe kan de samenleving en politiek (beter) omgaan met de dringende problemen van onze…

Hij kondigde het nieuws eerder deze maand aan via een tweet: ‘Erg blij om aan te kondigen dat ik ben benoemd tot hoogleraar Global Security and Technology’. Een nadere kennismaking met Dennis Broeders (46) die vertelt waarom Institute of Security and Global Affairs (ISGA) zo goed bij hem past en wat…

Fotosynthese is de oorsprong van het leven op aarde, maar ook nog grotendeels onbegrepen. Neem bijvoorbeeld het geweldig efficiënte mechanisme van het elektronentransport. Leidse onderzoekers laten voor het eerst zien waar een oorzaak hiervan te vinden is.

Op vrijdag 28 oktober organiseert de Universiteit Leiden haar jaarlijkse Physics Ladies Day voor vrouwelijke scholieren die op zoek zijn naar een studie na de middelbare school. Ter gelegenheid van deze feestelijke dag laten we nu alvast vier vrouwelijke onderzoekers aan het woord over hun ervaringen…

‘Het is een misvatting dat de altruïstische aard van de mens is geëvolueerd door selectie op het niveau van de groep’

Astronomen hebben met de James Webb Space Telescope een nieuw ‘deep field’ vastgelegd van Pandora's Cluster (Abell 2744). De beelden laten nooit eerder vertoonde details zien. De resultaten zijn beschreven in vier wetenschappelijke artikelen. Leidse astronomen Marijn Franx en Mariska Kriek werkten mee…

De veranderingen die de mens aanbrengt aan het landschap blijken gunstig voor muggen die ziektes als Zika, chikungunya en knokkelkoorts verspreiden. Dat schrijven bioloog Maarten Schrama en zijn collega’s in vakblad Nature Scientific Reports. ‘Als we weten in welke leefomgevingen muggen het best gedijen,…

'De regenboogvlag op belangrijke dagen voor de #lhbti-gemeenschap mag dan wel symbolisch lijken, maar wordt wel gewaardeerd door de lhbti-werknemers,' zegt Jojanneke van der Toorn, bijzonder hoogleraar Inclusie van LGBT-werknemers. 'En het is belangrijk om je als organisatie publiekelijk uit te spreken…

De James Webb Space Telescope heeft bewijs gevonden voor de aanwezigheid van kooldioxide (CO₂) in de atmosfeer van een reuzenplaneet op 700 lichtjaar van ons vandaan. Dit resultaat geeft inzicht in de samenstelling en vorming van deze gasreus en laat zien waar James Webb toe in staat is. Het onderzoek…

Frans de Haas is per september met een duidelijke opdracht bij het MI aan de slag gegaan. Maar eigenlijk komt hij vooral luisteren en praten. ‘Het is mijn rol om te kijken of iedereen zich prettig voelt in de nieuwe situatie.’

Hoe kan je iets zien dat onzichtbaar is? Nou, met Euclid! Deze toekomstige ESA-telescoop gaat de structuur van het heelal in kaart brengen en zal ons meer leren over de onzichtbare donkere materie en donkere energie. Wetenschappelijk coördinator van Euclid en Leids sterrenkundige Henk Hoekstra legt…

In deze rubriek zetten wij telkens een aantal gastlesdocenten en/of gastlessen in de spotlights. Dit keer is dat onze nieuwste gastlesdocent, dr. Markus Davidsen van het Leids Centrum voor Religiewetenschap, over zijn les 'Star Wars en religie'.

Zit de luchtvaart op een enkele reis of een retour? Dat is de vraag die Steven Truxal in zijn oratie From disruption to innovation in air and space: Legal solutions for a sustainable future op maandag 15 november beantwoordt. De professor lucht- en ruimterecht is positief. Dat wil hij wel alvast verklappen.…

Een internationaal team van astronomen heeft de meest gevoelige beelden van het heelal gepubliceerd die ooit op lage radiofrequenties zijn verkregen. Ze zijn gemaakt met de international Low Frequency Array (LOFAR). ‘LOFAR heeft het unieke vermogen om hemelopnamen van hoge kwaliteit te maken op metergolflengten’,…

Onderzoekers van het LUMC proberen de biologische klok te ontcijferen. Die kennis kan helpen tegen luxeproblemen zoals een jetlag, maar ook bij ziektes. Moleculair neurobioloog Erno Vreugdenhil vertelt.

Van de opwarmende aarde tot de dekolonisatie van kennis. Op het Eursocience Open Forum (ESOF) in Leiden discussiëren honderden sprekers uit ruim zestig landen over de grote thema’s van deze tijd. Waar komen de deelnemers voor?

Met ESO's VISTA-telescoop is de breedste gevoelige foto van de kosmos genomen die ooit in het infrarood is gemaakt. Deze nieuwe opname van een onopvallend hemelgebied is gemaakt binnen de Nederlands / Engelse / Franse / Deense UltraVISTA-survey en toont meer dan 200.000 sterrenstelsels.

De huidige productie van een aantal kritieke metalen is onvoldoende voor de grootschalige overstap naar elektrische auto’s. Dat stelt een rapport van milieuwetenschapper Benjamin Sprecher en organisaties Copper8 en Metabolic. Als oplossing pleiten ze onder meer voor elektrische deelauto’s, auto’s met…

Marit Kruisdijk volgt de masteropleiding ‘Crisis and Security Management’, werkt als Persoonlijk Assistent van de Leraar (PAL) op het Heldring College in Den Haag én is als student-assistent verbonden aan de afdeling Onderwijsadvies en Kwaliteitszorg van de Faculteit der Geesteswetenschappen. Zij bezocht…

Wat ooit een saai en stoffig onderdeel van de chemie was, is tegenwoordig hip en booming: de elektrochemie. Met hulp van elektrochemie pakken chemici grote milieuvraagstukken aan. Marc Koper, hoogleraar Katalyse en oppervlaktechemie, is expert op dit gebied. Dit voorjaar ontving hij voor zijn werk de…

Masterstudente en schaatser Lisa van der Geest heeft in het weekeinde van 24 februari twee schaatsmarathons gewonnen in het Zweedse Luleå. Het betrof de 100 km en de 42 km in de KPN Grand Prix op natuurijs. Lisa won al veel vaak dit jaar.

De expositie First Americans in Museum Volkenkunde demonstreert de veerkracht en creativiteit van inheemse Amerikanen. Indringende kunst, mode en affiches laten zien dat het verleden nooit ver weg is. Kunstenaar Jacob Meders liet zich inspireren door 16-eeuwse prenten uit de Leidse Universiteitsbibliotheek.…

Veel hamburgers, steaks, kaas en heel veel eieren: Amerikanen zijn dol op hun dierlijke producten. Toch ontdekte onderzoeker Oliver Taherzadeh dat een relatief kleine groep grootverbruikers hun dieet aan hoeft te passen om een enorme milieuwinst te behalen.

De tiende International Conference on Rapa Nui (Easter Island) and the Pacific zal een speciale editie worden met een verzoenend karakter. Er wordt stilgestaan bij het dodelijke schietincident in 1722, waarbij Nederlanders een tiental Paaseilanders doodschoten. De conferentie wordt gehouden in Leiden…

Zeven Leidse hoogleraren zijn benoemd tot lid van De Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen (KNAW). De installatie van de in totaal drieëntwintig nieuwe leden vindt plaats op maandag 13 september.

Een permanente expositie over de plaats van de mens in de kosmos. Ook daarvoor wil Franx zijn Spinozapremie gebruiken. ‘De vooruitgang is zo groot, dat we nog steeds bezig zijn om de vragen te definiëren. Bij het vinden van de antwoorden vallen we van de ene verbazing in de andere.’

Een permanente expositie over de plaats van de mens in de kosmos. Ook daarvoor wil Franx zijn Spinozapremie gebruiken. ‘De vooruitgang is zo groot, dat we nog steeds bezig zijn om de vragen te definiëren. Bij het vinden van de antwoorden vallen we van de ene verbazing in de andere.’

Jean-Eric Paquet, een van de directeuren-generaal van de Europese Commissie, bracht op 20 februari een bezoek aan de Universiteit Leiden. Hij was onder de indruk van de gedrevenheid van de wetenschappers, de grote diversiteit aan onderwerpen die zij onderzoeken en de kracht van de samenwerking in het…

Op archeologisch gebied is Frans Guyana nog grotendeels onontgonnen terrein. ‘Het werk is zwaar’, zegt Martijn van den Bel, ‘maar alles wat je ontdekt is helemaal nieuw. Bijvoorbeeld dat er toch echt wel indianen woonden in het zogenaamd maagdelijke oerwoud.’ Promotie op 2 september.

Astronoom Xander Tielens krijgt een Spinozapremie, de hoogste wetenschappelijke prijs van Nederland. Tielens is hoogleraar in de fysica en chemie van de ruimte tussen de sterren. In deze ruimte bestudeert hij grote en complexe, vaak organische, moleculen. De Spinozapremie bedraagt 2,5 miljoen euro.

Bij de geboorte van sterren ontstaan grote stof- en gaswolken, zogenaamde circumstellaire schijven. Uit onderzoek van promovenda Francisca Concha-Ramírez blijkt dat de hevige straling van naburige sterren het stof in deze schijven snel verdampt. Die straling maakt vaak al in een vroeg stadium korte…

In het kader van haar promotieonderzoek reisde Albertine Bloemendal afgelopen winter tien weken door de VS. Het doel: archiefmateriaal verzamelen en een interview met Henry Kissinger.

Van Herman Boerhaave (1668 - 1738) is algemeen bekend dat hij een toegewijd arts en scheikundige was. Zijn betekenis voor de plantkunde was echter veel minder goed gedocumenteerd, vond Margreet Wesseling. En dus schreef zij een boek over botanicus Boerhaave ter gelegenheid van zijn 350ste geboortedag…

De Leidse promovenda Karin Öberg is een van de 17 winnaars van de NASA Hubble Fellowship. Na haar promotie dit najaar verhuist ze naar de Verenigde Staten voor een driejarig postdoctoraal onderzoek naar de rol van ijs bij de geboorte van sterren.

Welke keuzes hebben we in de energietransitie? Is de circulaire economie een oplossing voor alle duurzaamheidsproblemen? Hoe kunnen we ons voorbereiden op klimaatverandering? In de Podcast 'Uit de Ivoren Toren' komen deze maatschappelijke onderwerpen aan de orde. De podcast plukt wetenschappers uit…

We denken dat het heel normaal is dat er water uit de kraan komt en stroom uit het stopcontact. Maar dat is niet altijd zo. Afgelopen dinsdag begon als een gewone bestuursdag met in de ochtend onze collegevergadering, maar het liep anders.

‘Van zolders naar koepels; Vier eeuwen geschiedenis van de Leidse Sterrewacht’. Zo heet boekje dat het sterrenkundig dispuut F. Kaiser ter ere van zijn 25-jarig bestaan heeft uitgebracht. Het biedt evenveel voor technisch geïnteresseerden als voor liefhebbers van smakelijke anekdotes.

We moeten afrekenen met het arrogante idee dat de huidige moderne mens superieur is ten opzichte van vroegere mensensoorten. We zijn wie we zijn mede dankzij al die eerdere voorgangers zoals neanderthalers. Dat stelt Marie Soressi, hoogleraar Hominin Diversity Archaelogy, in haar oratie op 23 mei.

Op donderdagmiddag 6 oktober trapten Lara Wierenga, Anne Urai en Niels van Doesum de eerste editie van Psychology Connected af. Dit terugkerende evenement is georganiseerd door de Wetenschapscommissie, waar grote vragen en kleine gesprekken zich afwisselen.

De beroemde wis- en natuurkundige Sir Roger Penrose is deze maand Lorentzhoogleraar aan de Universiteit Leiden en geeft vrijdag 10 juni een openbare lezing. Maar zijn band met Leiden gaat verder dan dat. Samen met de Leidse experimentele fysici Dirk Bouwmeester en Tjerk Oosterkamp zoekt hij de grens…

Hoe houd je 80 studenten met verschillende achtergronden 3 uur lang gemotiveerd? Stefano Cucurachi weet hoe! Door gebruik te maken van actuele ontwikkelingen, levendige discussies en zelfs wat improvisatietheater, slaagde deze assistent-professor erin Docent van het Jaar 2018 te worden. ‘Je moet manieren…

Astronomen van de Sterrewacht Leiden hebben een nieuwe methode ontwikkeld om verre quasars te vinden en beter te onderscheiden van andere objecten die erop lijken, met behulp van technieken voor machinaal leren. Het onderzoeksresultaat is geaccepteerd voor publicatie in het vakblad Astronomy & Astrophysics.…

De banen van 27 sterren die ronddraaien op kleine afstand van het zwarte gat in het centrum van onze Melkweg, zijn erg chaotisch. Daardoor kunnen onderzoekers niet betrouwbaar voorspellen waar ze over zo'n 462 jaar zijn. ‘Dat is werkelijk verbazingwekkend kort’ , aldus sterrenkundige Simon Portegies…

Van het bestrijden van de coronapandemie tot antiracistisch opvoeden. Dit jaar verschenen er talloze boeken van Leidse wetenschappers over onderwerpen die het maatschappelijke debat domineerden. Maak kans op een van die boeken uit onze leeslijst.

Een internationaal team van onderzoekers, met onder hen Matthieu Schaller van de Sterrewacht Leiden en het Leids Instituut voor Onderzoek in de Natuurkunde, heeft de grootste en nauwkeurigste virtuele weergave van ons heelal tot nu toe geproduceerd. De onderzoekers hebben supercomputersimulaties gebruikt…

Leerlingen zijn de probleemoplossers van de toekomst. Maar door kennis over de klimaatcrisis worden ze vaak wanhopig over die toekomst. Michiel Dam, universitair docent bij het ICLON, onderzoekt hoe onderwijs kan bijdragen aan hoop over het klimaat.

De verwachtingen van sterrenkundigen worden al meer dan een jaar overtroffen door de prachtige beelden van de James Webb-telescoop. De foto’s zijn fascinerend om te zien, maar waar kijken we nou eigenlijk naar? Universitair docent Melissa McClure legt uit.

Ben jij geïnteresseerd in het oude Egypte, het rijke culturele erfgoed van Mesopotamië, of Bijbels Hebreeuws en Aramees? Studenten van alle faculteiten kunnen zonder voorkennis en bijzondere toelatingseisen keuzevakken volgen van de bacheloropleiding Oude Nabije Oosten-studies. Studente Archeologie…