Een leefbare aarde. Meer biodiversiteit. En verstandig omgaan met resources. Bij het CML willen we impact maken met ons onderzoek én onderwijs. Op deze website lees je hoe we dat doen.

Luister naar de wetenschapspodcast van de Universiteit Leiden! In elke aflevering krijg je antwoord op jouw vragen over muggen, exoplaneten, Artificiële intelligentie, biologie en nog veel meer!

Onderzoekers vanuit verschillende vakgebieden werken samen om oplossingen te bedenken voor maatschappelijke problemen.

Veel hete, op de aarde lijkende planeten buiten ons eigen zonnestelsel begonnen hun leven als gasplaneten. Dat laten Leidse sterrenkundigen zien in een nieuwe online publicatie.

Astronomen hebben zeven aardachtige planeten ontdekt rondom een dwergster in onze Melkweg. Drie van deze planeten bevinden zich in de leefbare zone van deze ster en kunnen vloeibaar water bevatten. ‘De volgende stap is om de atmosferen te onderzoeken naar aanwijzingen voor leven. In Leiden zijn we expert…

Lezing

Veel gemeenten gebruiken puntensystemen zodat bouwprojecten rekening houden met biodiversiteit en aanwezigheid van groen. Maar die werkwijze doet óók veel goeds voor wijken en bewoners, ontdekte masterstudent Marije Sesink. Ze gebruikt Den Haag als specifiek voorbeeld.

De duurzaamheidskeurmerken vliegen je in de supermarkt om de oren. Voor consumenten verwarrend, maar ook boeren zien door de bomen het bos niet meer. Ze zijn enorm veel tijd kwijt aan het verkrijgen van deze keurmerken. Berent Baris onderzoekt hoe dit beter kan. Niet alleen voor boeren, maar ook voor…

Alle planeten in ons sterrenstelsel draaien in een ecliptisch vlak om de zon. Dat is niet verwonderlijk, want ons zonnestelsel is ontstaan uit een zogeheten protoplanetaire schijf. Promovenda Anna Miotello onderzocht dit soort schijven en hun invloed op de vorming van sterren en planeten. Promotie op…

Is er leven op andere planeten? Het blijft een vraag die sterrenkundigen bezighoudt. Ignas Snellen vertelt erover tijdens de 3 October University.

Oratie

Een team van Europese sterrenkundigen onder Leidse leiding heeft ontdekt dat stofdeeltjes rond een ster al samenklonteren voordat de ster volgroeid is. Deze samengeklonterde stofdeeltjes zijn de eerste stap in de vorming van planeten. De onderzoekers publiceren hun ontdekking in het vaktijdschrift Nature…

In Duitsland, Amerika en zelfs in Vietnam: overal ter wereld werd de Leidse ontdekking gedeeld van de geboorte van twee planeten. Astronoom Sebastiaan Haffert wist met zijn team voor het eerst meerdere planeten in wording vast te leggen en publiceerde zijn bevindingen in Nature Astronomy. Een unieke…

Een internationaal team van sterrenkundigen onder Leidse leiding heeft de allereerste opname gemaakt van een jonge, zonachtige ster met twee reuzenplaneten. Tot nu toe hadden astronomen bij een ster die vergelijkbaar is met de zon nooit meer dan één planeet rechtstreeks waargenomen. De sterrenkundigen…

De ontdekking van een planeet die veel te groot is voor zijn zon tart de modellen over de vorming van zonnestelsels en planeten. In een artikel in Science rapporteren onderzoekers, onder wie Yamila Miguel van de Sterrewacht, de ontdekking van een planeet die meer dan dertien keer zo zwaar is als de…

De educatieve iPad-app Planetenreis heeft de derde prijs toegekend gekregen in de Meester App-wedstrijd. Meester App is een wedstrijd voor de beste ideeën en apps rondom het onderwerp ‘leren’ voor het basisonderwijs. Met deze wedstrijd worden nieuwe ideeën voor het basisonderwijs gestimuleerd en goede…

Sterrenkundige Yamila Miguel wil meer te weten komen over de atmosfeer en binnenkant van reuzeplaneten. Met een ERC Consolidator Grant van 2 miljoen euro gaat ze reuzenplaneten binnen en buiten ons zonnestelsel bestuderen. 'We willen meer weten over het ontstaan van zonnestelsels, hoe planeten zich…

Bij het Haags Klimaatakkoord zijn 38 klimaatdeals gesloten om toe te werken naar een klimaatneutraal Den Haag in 2030.

De educatieve iPad-game Planetenreis is nu ook internationaal uitgebracht en beschikbaar in het Engels, Zweeds, Spaans, Duits en Frans. Het spel neemt kinderen mee op een spannende ontdekkingstocht langs de acht planeten van ons zonnestelsel, de dwergplaneet Pluto en de maan. De Zweedse versie van Planetenreis…

Volgens de Native Americans in Noordwest Canada is de zon door First Raven, een grote, goddelijke raaf, uit een donkere doos gehaald. ‘Helemaal zo gek nog niet, zoals we zo gaan zien!’, vertelt prof.dr. Ewine van Dishoeck aan een groep bovenbouwscholieren die bij de Universiteit Leiden de PRE-Class…

Dave Lommen heeft ontdekt dat planeetvorming in een proto-planetaire schijf een verbazingwekkend homogeen proces is. Daarvoor bestudeerde hij met verschillende telescopen het stof zoals zich dat rond jonge sterren bevindt. Het onderzoek naar schijven rond jonge sterren staat centraal in “The first steps…

Op 3 oktober vierde Leiden haar jaarlijkse feestdag: het Leidens Ontzet. In het Van der Werfpark nodigde de Universiteit Leiden belangstellenden uit voor de 3 October University.

Rond negentien piepkleine rode dwergsterren in de buurt van de zon draaien misschien rotsachtige planeten. Leidse astronomen ontdekten namelijk sporen van het poollicht bij deze exoplaneten. KIJK! Sprak erover met Joseph Callingham en Ignas Snellen.

Planeten ontstaan in schijven van gas en stof rond een ster-in-wording, maar wanneer en hoe dergelijke protoplanetaire schijven ontstaan is nog steeds een mysterie. Een team van astronomen, onder leiding van de Leidse promovenda Nadia Murillo en hoogleraar Ewine van Dishoeck, heeft de jongste protoplanetaire…

Nieuw onderzoek onder leiding van de Leidse promovendus Lukasz Tychoniec wijst uit dat planeten rond jonge sterren – op kosmische schaal – in een 'oogwenk' van minder dan een half miljoen jaar worden geboren. Op basis van gegevens van het ALMA-observatorium in Noord-Chili en de Very Large Array in New…

Twee ‘dozen’ op de Canarische eilanden en Chili speuren sinds enkele jaren de hemel af naar exoplaneten rondom heldere sterren. Promovendus Geert Jan Talens heeft deze zogeheten MASCARA-telescopen mee ontwikkeld en er de eerste ontdekkingen mee gedaan. Samen met hem beantwoorden we de belangrijkste…

In een nieuw Engelstalig college van de Universiteit van Nederland vertelt Yamila Miguel over de ontdekking van de meest bizarre planeten buiten ons eigen zonnestelsel.

De zoektocht naar leven elders in het heelal is weer een stapje verder, dankzij de Leidse astrofysicus Matteo Brogi. In zijn proefschrift, waarop hij cum laude promoveerde, demonstreert hij een nieuwe methode om verre planeten te onderzoeken.

Planeten ontstaan doordat minuscule stofdeeltjes zich verzamelen zich in zogeheten stofvallen in schijven rond jonge sterren, waar ze verder kunnen groeien. Deze groei van stofdeeltjes is de start van planeetvorming. Dat blijkt uit het onderzoek van Nienke van der Marel, waarop ze op 29 september cum…

Planeten ontstaan doordat minuscule stofdeeltjes zich verzamelen zich in zogeheten stofvallen in schijven rond jonge sterren, waar ze verder kunnen groeien. Deze groei van stofdeeltjes is de start van planeetvorming. Dat blijkt uit het onderzoek van Nienke van der Marel, waarop ze op 29 september cum…

Een pixel. Niet meer dan een ministipje op een foto van het heelal herbergt mogelijk informatie of er zeeën of bossen op planeten ver in het heelal zijn. Wetenschappers aan de Universiteit van Leiden werken aan een methode waarmee ze binnen vijftien jaar hét wetenschappelijke bewijs voor leven in het…

Op Neptunus is de veertigjarige zomer in volle gang. Toch zien astronomen de gemiddelde temperatuur op de planeet dalen. Hoogleraar Observationele astrofysica Ignas Snellen legt in de Volkskrant uit dat planeten heel variabel kunnen zijn.

Ewine van Dishoeck, hoogleraar Moleculaire astrofysica, heeft op 4 september in Oslo de Kavli-prijs in ontvangt genomen. Zij kreeg de prestigieuze prijs, bestaande uit een gouden medaille en een miljoen dollar, overhandigd door koning Harald V van Noorwegen.

Sterrenkundige Ignas Snellen onderzoekt atmosferen van exoplaneten met als uiteindelijk doel aanwijzingen voor leven te vinden. Dat lukt steeds beter dankzij alsmaar slimmere meetmethoden van zijn onderzoeksgroep. ‘Binnen tien jaar wordt het echt spannend.’ Oratie 8 november.

Er moet koolstof zijn, en water. Het moet er niet te koud zijn, maar ook niet te warm. En liefst blijven de omstandigheden miljarden jaren lang stabiel. Recent onderzoek laat zien dat er genoeg plekken in het universum eigenschappen hebben die ze mogelijk geschikt maken voor leven. Maar, vertelde hoogleraar…

Een internationaal team van sterrenkundigen, met daarbij ook astronomen van de Universiteit Leiden, heeft de ontbrekende schakel gevonden in het pad dat water aflegt via stervormingswolken en jonge sterren naar kometen en planeten. Ze deden dat met hulp van het ALMA-observatorium in Chili. De onderzoekers…

Hoogleraren Jan Willem Erisman (Universiteit Leiden), Chris Backes (Universiteit Utrecht) en Wim de Vries (Wageningen Universiteit) stellen in een essay voor om het stikstofbeleid te herzien. Zij pleiten voor een verschuiving van depositie- naar emissiebeleid, waarbij sectoren verantwoordelijk worden…

Om de stikstofproblematiek in Nederland aan te pakken, heeft het kabinet Rutte IV voor het eerst een minister voor Natuur en Stikstof. Hoogleraar en stikstofexpert Jan Willem Erisman analyseert in NRC de nieuwe politieke aanpak en adviseert minister Van der Wal op NPO1 over de stappen die ze volgen…

De Oude Sterrewacht Leiden is een van de partners van het lokale leerecosysteem Verwonder om de Hoek, een Leids onderwijsplatform dat schoolkinderen en families laat verwonderen over de wereld van Natuur, Wetenschap, Technologie en Duurzaamheid. Op deze pagina vindt u welke educatieve programma's de…

Op de Oude Sterrewacht bieden we een aantal manieren voor scholen om op bezoek te komen. Naast de rondleidingen die wij organiseren zijn er speciaal voor scholen ook workshops te doen.

How to bring together different footprints into an integrated family and what are the synergies? What are the roles of inventory analysis and characterization in measuring individual footprints and how these affect a footprint family? How to benchmark environmental footprints against related planetary…

eLaw onderzoekt de rol van het recht in de informatiemaatschappij: hoe kan het recht bijdragen aan een goede werking van informatie- en communicatietechnologie, en het gebruik ervan door burgers, bedrijven en overheden?

Woensdag 14 juli publiceerden Nederlandse astronomen een primeur in vakblad Nature. Het was hen als eersten ter wereld gelukt om isotopen te ontwaren in de damkring van een exoplaneet. Een ontdekking die ons meer kan leren over het ontstaan van planeten. Verschillende media schreven over de bijzondere…

Uit welke moleculen bouwen planeten zich op? Promovendus Christian Eistrup en zijn collega's hebben nieuwe modellen ontwikkeld om deze vraag te onderzoeken. Hun bevindingen zouden ons idee kunnen veranderen over welke moleculen Jupiter of zelfs de aarde vormden.

Een internationaal team van onderzoekers onder leiding van Alice Booth (Universiteit Leiden) heeft methanol ontdekt in het warme gedeelte van een planeetvormende schijf. Het methanol kan daar niet ontstaan zijn en moet uit de koude gaswolken komen waaruit de ster en de schijf zijn gevormd. Het methanol…

Hoe oud is de zon? Waarom heeft Saturnus ringen? In de Stokstaartjes-podcast krijgen nieuwsgierige kinderen antwoord op al hun wetenschapsvragen. Na het eerste seizoen over dinosaurussen gaat de podcast nu de ruimte in. Sterrenkundige Willeke Mulder is in twee afleveringen te horen. Ook gaat Stokstaartjes…

Voor het eerst is de massa van een net gevormde exoplaneet bepaald. Sterrenkundigen van de Universiteit Leiden gebruikten hiervoor waarnemingen van Hipparcos, een satelliet die al meer dan 25 jaar buiten werking is, in combinatie met diens huidige hypermoderne opvolger Gaia.

Astronomen van de Universiteit Leiden hebben de eerste planeten ontdekt met een nieuw instrument: de planetenjager MASCARA. Het aan de Sterrewacht Leiden ontwikkelde instrument zoekt speciaal naar planeetovergangen rond de helderste sterren aan de hemel, waar verrassend genoeg nog nauwelijks eerder…

Met de James Webb-ruimtetelescoop heeft een internationaal team van onderzoekers, waaronder Leidse hoogleraar Moleculaire Astrofysica Ewine van Dishoeck, een palet aan koolwaterstoffen ontdekt in een planeetvormende schijf rond een jonge, lichte ster. De resultaten bevestigen dat schijven rond heel…

De Nederlandse sterrenkundige prof. dr. Ewine F. van Dishoeck (Universiteit Leiden) heeft de James Craig Watson Medal 2018 toegekend gekregen van de Amerikaanse National Academy of Sciences (NAS).